گناه: تفاوت بین نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۰۵:۳۴

«معصیت» و نافرمانى حضرت حق (جل و اعلى) در روایات معصومین علیهم السلام، «گناه» نامیده شده است. گناه آفت ایمان و تقوا است، و آثار زیانبار و ویرانگرى در درون و برون انسان بر جاى مى گذارد، اثر وضعى آن رفته رفته در دل و جان و قلوب و افکار ظاهر مى شود و موجب تیرگى قلب مى گردد و باعث مى شود گناهکار و عصیانگر به نوعى بسوى مسخ ‌شدگى کشیده شود و به لبه پرتگاه سقوط برسد. پس افراد مسلمان باید در حد مقدور از مکروهات و امور شبهه ناک دورى کنند تا به راحتى بتوانند از محرمات و گناهان کبیره هم دورى کنند.

آثار گناه در زندگی انسان

گناه و نافرمانی خدا، آثار سوئی در انسان گذاشته و او را در زندگی دچار مشکلات و گرفتاری های متعددی می کند. از آن جمله به این موارد که بر اساس روایات اهل بیت علیهم السلام است، اشاره می گردد:

اثر گناه بر نفس انسان:

امام صادق علیه السلام: «کانَ أَبِى علیه السلام یقُولُ مَا مِنْ شَیءٍ أَفْسَدَ لِلْقَلْبِ مِنْ خَطِیئَةٍ إِنَّ الْقَلْبَ لَیوَاقِعُ الْخَطِیئَةَ فَمَا تَزَالُ بِهِ حَتَّى تَغْلِبَ عَلَیهِ فَیصَیرَ أَعْلَاهُ أَسْفَلَهُ»؛ پدردم همواره می فرمود: چیزى بیشتر از گناه قلب را فاسد نکند، قلب مرتکب گناهى می شود و بر آن اصرار می ورزد تا بالایش به پائین می گراید (سرنگون و وارونه می شود و سخن حق و موعظه در آن نمی گنجد و تاثیر نمی کند).^[۱]

امام صادق علیه السلام: إِذَا أَذْنَبَ الرَّجُلُ خَرَجَ فِى قَلْبِهِ نُکتَةٌ سَوْدَاءُ فَإِنْ تَابَ انْمَحَتْ وَ إِنْ زَادَ زَادَتْ حَتَّى تَغْلِبَ عَلَى قَلْبِهِ فَلَا یفْلِحُ بَعْدَهَا أَبَداً»؛ شنیدم که هرگاه مرد گناهى کند در دلش نقطه سیاهى برآید، پس اگر توبه کند، محو شود و اگر بر گناه بیفزاید، آن سیاهى افزایش یابد تا بر دلش غالب شود، سپس هرگز رستگار نشود.^[۲]

امام صادق علیه السلام: «إِنَّ أَحَدَکمْ لَیکثُرُ بِهِ الْخَوْفُ مِنَ السُّلْطَانِ و َمَا ذَلِک إِلَّا بِالذُّنُوبِ فَتَوَقَّوْهَا مَا اسْتَطَعْتُمْ وَلَا تَمَادَوْا فِیهَا»؛ گاهى یکى از شما از سلطان بسیار می ترسد و این جز براى ارتکاب گناهان نیست تا می توانید از گناهان بپرهیزید و بر آنها اصرار نورزید.^[۳]

امام باقر علیه السلام: «الذُّنُوبُ کلُّهَا شَدِیدَةٌ وَ أَشَدُّهَا مَا نَبَتَ عَلَیهِ اللَّحْمُ وَالدَّمُ لِأَنَّهُ إِمَّا مَرْحُومٌ وَ إِمَّا مُعَذَّبٌ وَالْجَنَّةُ لَا یدْخُلُهَا إِلَّا طَیبٌ»؛ همه گناهان سخت است (از نظر نافرمانى خدا و کیفر و عقوبت آنها) ولى سختترین آن ها گناهى است که بر آن گوشت و خون بروید (مانند خوردن مال حرام یا اصرار بر گناه اگر چه حلال خورد) زیرا آن گنه کار یا بخشوده و یا معذب گردد و جز شخص پاک به بهشت وارد نشود (پس چنین گنهکارى باید در برزخ و یا محشر عذاب کشد تا آن گوشت و خونش بریزد و تصفیه گردد و سپس داخل بهشت شود).^[۴]

امیرالمؤمنین علیه السلام: لَا وَجَعَ أَوْجَعُ لِلْقـُلُوبِ مِنَ الذُّنُوبِ وَلَا خَوْفَ أَشَدُّ مِنَ الْمَوْتِ وَ کفَى بِمَا سَلَفَ تَفَکراً وَ کفَى بِالْمَوْتِ وَاعِظاً؛ دردى دردناکتر از گناه براى دل نیست و ترسى سخت تر از مرگ نیست و گذشته براى اندیشیدن (و عبرت گرفتن) بس است و مرگ براى اندرز دادن کافى است.^[۵]

ایجاد مشکلات و امراض:

امام صادق علیه السلام: «أَمَا إِنَّهُ لَیسَ مِنْ عِرْقٍ یضْرِبُ وَ لَا نَکبَةٍ وَ لَا صُدَاعٍ وَ لَا مَرَضٍ إِلَّا بِذَنْبٍ و َذَلِک قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فِى کتَابِهِ وَ ما أَصابَکمْ مِنْ مُصِیبَةٍ فَبِما کسَبَتْ أَیدِیکمْ و َیعْفُوا عَنْ کثِیرٍ قَالَ ثُمَّ قَالَ و َمَا یعْفُو اللَّهُ أَکثَرُ مِمَّا یؤَاخِذُ بِهِ»؛ هیچ رگى نزد و پائى به سنگ نخورد و درد سر و مرضى پیش نیاید مگـر به جهت گناهى (که انسان مرتکب شده است) و همین است که خداى عزوجل در کتابش فرماید: (هر مصیبتى به شما رسد، براى کاری است که بدست خود کرده اید و خدا از بسیارى هم گذشت می کند) سپس امام علیه السلام فرمود: آنچه خدا از آن می گذرد از آنچه از آن مؤاخذه می کند بیشتر است.^[۶]

امام صادق علیه السلام فرمود: «کانَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ علیه السلام یقُولُ لَا تُبْدِینَّ عَنْ وَاضِحَةٍ و َقَدْ عَمِلْتَ الْأَعْمَالَ الْفَاضِحَةَ و َلَا یأْمَنِ الْبَیاتَ مَنْ عَمِلَ السَّیئَاتِ»؛ امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمود: تو که اعمال رسواکننده مرتکب شده اى خنده دندان نما مکن و کسی که گناهانى کرده، از بلاى شبگیر و پیش آمد ناگهانى نباید ایمن باشد.^[۷]

کم شدن رزق و روزى:

امام صادق علیه السلام: «إِنَّ الْعَبْدَ لَیذْنِبُ الذَّنْبَ فَیزْوَى عَنْهُ الرِّزْقُ»؛ امام باقر علیه السلام فرمود: همانا بنده مرتکب گناه می شود و روزى از او برکنار می گردد.^[۸]

امام صادق علیه السلام: «إِنَّ الرَّجُلَ لَیذْنِبُ الذَّنْبَ فَیدْرَأُ عَنْهُ الرِّزْقُ وَتَلَا هَذِهِ الْآیةَ إِذْ أَقـْسَمُوا لَیصْرِمُنَّها مُصْبِحِینَ وَلا یسْتَثْنُونَ فَطافَ عَلَیها طائِفٌ مِنْ رَبِّک و َهُمْ نائِمُونَ»؛ امام باقر علیه السلام فرمود: مردى مرتکب گناهى می شود و روزى از او کناره می گیرد و این آیه را تلاوت فرمود: (زمانی که قسم خوردند که صبحدم آنها را بچینند و انشاءالله نگفتند، بدان جهت از جانب پروردگارت بلائى بر آن چرخید و آنها خوابیده بودند).^[۹]

از بین رفتن شهرهاى آباد:

«سَأَلَ رَجُلٌ أَبَا عَبْدِاللَّهِ علیه السلام عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ (فَقالُوا رَبَّنا باعِدْ بَینَ أَسْفارِنا وَ ظَلَمُوا أَنْفُسهُمْ...) فَقَالَ هَؤُلَاءِ قَوْمٌ کانَتْ لَهُمْ قُرًى مُتَّصِلَةٌ ینْظُرُ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ وَأَنْهَارٌ جَارِیةٌ وَ أَمْوَالٌ ظَاهِرَةٌ فَکفَرُوا نِعَمَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ غَیرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ مِنْ عَافِیةِ اللَّهِ فـَغَیرَ اللَّهُ مَا بِهِمْ مِنْ نِعْمَةٍ وَ إِنَّ اللّهَ لایغَیرُ ما بِقَوْمٍ حَتّى یغَیرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ فَأَرْسَلَ اللَّهُ عَلَیهِمْ سَیلَ الْعَرِمِ فَغَرَّقَ قُرَاهُمْ وَ خَرَّبَ دِیارَهُمْ وَ أَذْهَبَ أَمْوَالَهُمْ و َأَبْدَلَهُمْ مَکانَ جَنَّاتِهِمْ جَنَّتَینِ ذَوَاتَی أُکلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ وَشَیءٍ مِنْ سِدْرٍ قَلِیلٍ ثُمَّ قَالَ ذلِک جَزَیناهُمْ بِما کفَرُوا وَ هَلْ نُجازِی إِلَّا الْکفُورَ؛ مردى از امام صادق علیه السلام این قول خداى عزوجل را پرسید: (گفتند: پروردگارا! بین سـفرهاى ما دورى انداز و آن ها بخود ستم کردند) حضرت فرمود: آنها مردمى بودند داراى آبادی هاى به هم پیوسته و درچشم رس یکدیگر با نهرهاى جارى و اموال بسیار و نمایان، سپس نعمت هاى خداى عزوجل را ناسپاسى کردند و عافیت خدا را نسبت بخود دگرگون ساختند، خدا هم نعمت آنها را دگرگون ساخت و همانا خدا آنچه را مردمى دارنـد دگرگون نسازد تا آنها خود را دگرگون کنند) خدا بر آنها سیل عرم فرستاد تا آبادی هاشان را غرقه نمود و دیارشان را خراب کرد و اموالشان را برد و باغ هاى (سرسبز و پرمیوه) آنها را بدو باغ از درخت تلخ و شوره گز و اندکـى سدر (یعنى درختان بى میوه خود رو که پس از خشـک شدن سیل روئیده بود) تبدیل کرد، سپس خداى عزوجل فرماید: (ناسپاسى آنها را چنین کیفر دادیم، مگر ما جز ناسپاس را کیفر دهیم).^[۱۰]

جلوگیری از آمدن باران:

امام باقر علیه السلام فرمود: هیچ سالى کم باران تر از سال دیگر نیست، ولى خدا باران را به جائى که خواهد می فرستد، چون مردمى مرتکب گناهان شوند، خداى عزوجل بارانى را که در آن سال براى آنها مقدر فرموده، از آنها بگرداند و بسوى بیابان ها و دریاها و کوه ها فرستد و همانا خدا جعل را در سوراخش عذاب کند، بوسیله نگهداشتن باران از زمینى که جعل در آن است. براى گناهان مردمی که در آنجا باشند، در صورتی که خدا براى جعل راهى در غیر محله گنهکاران قرار داده است سپس امام علیه السلام فرمود: اى صاحبان بینش عبرت گیرید.^[۱۱]

گناه جدید و مرض جدید:

امام رضا علیه السلام مى فرمود: هر چند بندگان گناهان تازه اى را که سابقه نداشته ایجاد کنند خدا براى آنها بلاهائی را که سابقه نداشته ایجاد کند.^[۱۲]

مستجاب نشدن دعا:

امام باقر علیه السلام فرمود: همانا بنده از خدا حاجتى می خواهد که اقتضا دارد، زود یا دیر برآورده شود (زیرا حاجت مشروع است و شرایط دعا موجود) سپس آن بنده گناهى مرتکب می شود و خداى تبارک و تعالى به فرشته می فرماید: حاجتش را روا مکن و او را از آن محروم دار: زیرا در معرض خشم من در آمد و سزاوار محرومیت من گشت.^[۱۳]

محروم شدن از نماز شب:

امام باقر علیه السلام فرمود: مردى مرتکب گناهى می شود و روزى از او کناره می گیرد و این آیه را تلاوت فرمود: (زمانی که قسم خوردند که صبحدم آن ها را بچینند و انشاءالله نگفتند، بدان جهت از جانب پروردگارت بلائى بر آن چرخید و آنها خوابیده بودند).^[۱۴]

تسلط دیگران بر گناهکار:

امام صادق علیه السلام فرمود: خداى عزوجل فرماید: هرگاه کسی که مرا شناخته نافرمانیم کند، کسی را که مرا نشناخته بر او مسلط کنم.^[۱۵]

کوچک شمردن گناهان

شیطان ملعون براى این که بتواند راحت تر ما را به گناه آلوده کند، به ما تلقین مى کند که این که گناه مهمى نیست. با توجه به میزان ضرر و ضربه اى که هر گناه مى تواند به ما بزند و این که ممکن است ضرر بعضى گناهان خیلى بیشتر از گناهان دیگر باشد، خداوند در مورد نهى از آن گناهان و وعده عذاب در مورد آن ها تاکید بیشترى کرده، ولى این به معناى این نیست که گناهان دیگر، خطر و ضرر ندارد لذا هیچ گناهى را اگر چه از کبائر شمرده نشده باشد، نباید کوچک دانست، زیرا هر کارى را که خدا حرام یا واجب کرده، تخلف از آن، موجب ناراضى شدن خدا از ما و استحقاق عذاب و جهنم مى شود و چیزى که خدا را از ما ناراضى کند و ما را مستحق عذاب او کند، هرگز کم و کوچک نیست.

روایاتی در باره کوچک شمردن گناه:

امام صادق علیه السلام: «اتَّقُوا الْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِنَّهَا لَا تُغْفَرُ قُلْتُ وَ مَا الْمُحَقَّرَاتُ قَالَ الرَّجُلُ یذْنِبُ الذَّنْبَ فَیقُولُ طُوبَى لِى لَوْ لَمْ یکنْ لِى غَیرُ ذَلِک»؛ زید شحام گوید: امام صادق علیه السلام فرمود: از گناهان محقر بپرهیزید که آمرزیده نشوند، عرض کردم: گناهان محقر چیست؟ فرمود: این است که مردى گناه کند و بگوید، خوشا حال من اگر غیر از این گناه نداشته باشم.^[۱۶]

سماعة گوید: از حضرت ابوالحسن علیه السلام شنیدم که می فرمود: «لَاتَسْتَکثِرُوا کثِیرَ الْخَیرِ وَلَا تَسْتَقِلُّوا قَلِیلَ الذُّنُوبِ فَإِنَّ قَلِیلَ الذُّنُوبِ یجْتَمِعُ حَتَّى یکونَ کثِیراً وَ خَافُوا اللَّهَ فِى السِّرِّ حَتَّى تُعْطُوا مِنْ أَنْفُسِکمُ النَّصَفَ»؛ خیر بسیار (مانند طاعت و بخشش زیاد) را بسیار نشمارید و گناه اندک را کم نشمارید زیرا گناه اندک انباشته می شود و زیاد می گردد و در نهان از خدا بترسید تا از خود انصاف دهید (بحق قضاوت کنید اگر چه بزیانتان باشد و چنین نکند جز کسی که در نهان از خدا بترسد).^[۱۷]

امام صادق علیه السلام فرمود: «إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ نَزَلَ بِأَرْضٍ قَرْعَاءَ فَقَالَ لِأَصْحَابِهِ ائْتُوا بِحَطَبٍ فَقَالُوا یا رَسُولَ اللَّهِ نَحْنُ بِأَرْضٍ قَرْعَاءَ مَا بِهَا مِنْ حَطَبٍ قَالَ فَلْیأْتِ کلُّ إِنْسَانٌ بِمَا قَدَرَ عَلَیهِ فَجَاءُوا بِهِ حَتَّى رَمَوْا بَینَ یدَیهِ بَعْضَهُ عَلَى بَعْضٍ فـَقـَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص هَکذَا تَجْتَمِعُ الذُّنُوبُ ثُمَّ قَالَ إِیاکمْ وَالْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِنَّ لِکـُلِّ شـَیءٍ طَالِباً أَلَا و َإِنَّ طَالِب َهَا یکتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ کلَّ شَیءٍ أَحْصَیناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ»؛ رسول خدا صلی الله و علیه و آله در زمین بى گیاهى فرود آمد و به اصحابش فرمود: قدرى هیزم بیاورید، گفتند: یا رسول الله! در زمین بى گیاه آمده ایم، در این جا هیزم نیست. حضرت فرمود: هر کس هر چه پیدا کرد بیاورد، سپس آن ها کم کم هیزم آورند و در برابر آن حضرت انباشته کردند، رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود، گناهان این گونه جمع می شود. سپس فرمود: از گناهان محقر بپرهیزید زیرا هر چیزى بازخواست کننده اى دارد، بدانید که بازخواست کننده گناهان (می نویسد آنچه را مردم پیش فرستاده و آثار آنها را و همه چیز را در امام مبین (لوح محفوظ یا نامه اعمال) شماره کنیم).^[۱۸]
رسول خدا صلی الله و علیه و آله فرمودند: لَا تُحَقِّرُوا شَیئاً مِنَ الشَّرِّ وَ إِنْ صَغُرَ فِی أَعْینِکمْ وَ لَا تَسْتَکثِرُوا شَیئاً مِنَ الْخَیرِ وَ إِنْ کثُرَ فِی أَعْینِکمْ فَإِنَّهُ لَا کبِیرَ مَعَ الِاسْتِغْفَارِ وَ لَا صَغِیرَ مَعَ الْإِصْرَار؛ هیچ کار بدى را کوچک نشمارید اگر چه در نظر شما کوچک باشد و هیچ کار خوبى راکه می کنید، زیاد ندانید اگر چه در نظرتان زیاد باشد زیرا هیچ گناهى، با توبه و استغفار واقعى، نابخشودنى نیست و هیچ گناهى با تکرار و اصرار، کوچک نیست.^[۱۹]
قَالَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ علیه السلام: لَا یصْغَرُ مَا یضُرُّ یوْمَ الْقِیامَةِ؛ امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: چیزى که روز قیامت، ضرر برساند، کوچک نیست.^[۲۰]
امام صادق علیه السلام فرمودند: مَنْ هَمَّ بِالسَّیئَةِ فَلَا یعْمَلْهَا فَإِنَّهُ رُبَّمَا عَمِلَ الْعَبْدُ السَّیئَةَ فَیرَاهُ الرَّبُّ فَیقُولُ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَاأَغْفِرُ لَک أَبَداً؛ هر وقت فکر انجام گناهى به سرتان زد، پس سعى کنید که مرتکب نشوید زیرا ممکن است که خداوند در همان حال که شما را مى بیند، به عزت وجلالش قسم بخورد که شما را نیامرزد.^[۲۱]
رسول خدا صلی الله و علیه و آله فرمودند: إِنَّ اللَّهَ کتَمَ سَخَطَهُ فِی مَعْصِیتِهِ و َلا یسْتَقِلَّنَّ أَحَدُکمْ شَیئاً مِنَ الْمَعَاصِی فَإِنَّهُ لَا یدْرِی فِی أَیهَا سَخَطُ اللَّهِِ؛ خداوند، غضبش را در بین گناهان مخفى کرده، پس هیچ گناهى را کم و کوچک نشمارید زیرا نمى دانید غضب خدا در کدام است.^[۲۲]
رسول خدا صلی الله و علیه و آله فرمودند: یا أَبَاذَرٍّ لَا تَنْظُرْ إِلَى صِغَرِ الْخَطِیئَةِ وَلَکنِ انْظُرْ إِلَى مَنْ عَصَیتَ یا أَبَاذَرٍّ إِنَّ نَفْسَ الْمُؤْمِنِ أَشَدُّ تَقَلُّباً وَ خِیفَةً مِنَ الْعُصْفُورِ حِینَ یقْذَفُ بِهِ فِی شَرَکهِ یا أَبَاذَرٍّ إِنَّ الرَّجُلَ لَیعْمَلُ الْحَسَنَةَ فَیتَّکلُ عَلَیهَا وَ یعْمَلُ الْمُحَقَّرَاتِ حَتَّى یأْتِی اللَّهَ وَ هُوَ (عَلَیهِ غَضْبَانُ)؛ پیامبر خاتم صلی الله و علیه و آله به ابوذر فرمودند: اى ابوذر، به کوچکى گناه نگاه نکن، بلکه به بزرگى و عظمت خداوندى نگاه کن که با گناه، از فرمانش سرپیچى مى کنى. اى ابوذر، روح انسان با گناه، خیلى زود خراب و منقلب مى شود. اى ابوذر، ممکن است انسان کار خوبى انجام دهد ودل به آن خوش دارد ولى گناهانى کوچکى را هم مرتکب شده باشد که اصلا آن ها را به حساب نیاورده باشد و روز قیامت، خدا را از خودش به خاطر آن گناهان، ناراضى و غضبناک ببیند. پس باید هر گناهى را خطرناک دانست.^[۲۳]
امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: أَنَّهُ قَالَ: أَشَدُّ الذُّنُوبِ مَا اسْتَهَانَ بِهِ صَاحِبُهُ؛ بدترین گناهان، گناهى است که گنهکار، آن را کوچک بشمارد.^[۲۴]
امام صادق علیه السلام فرمودند: عَلَامَةُ النِّفَاقِ اسْتِصْغَارُ الْمَعَاصِی؛ یکى از نشانه هاى نفاق، کوچک شمردن گناهان است.^[۲۵]
امام باقر علیه السلام: اتَّقُوا الْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِنَّ لَهَا طَالِباً یقُولُ أَحَدُکمْ أُذْنِبُ و َأَسْتَغْفِر؛ از گناهان کوچک بپرهیزید که خداوند، شاهد و ناظر است و ملائک مامور مى نویسند. بعضى مى گویند گناه مى کنیم بعد توبه مى کنیم (از کجا مى دانید که موفق به توبه واقعى مى شوید یا نه). سپس حضرت آیه قرآن را متذکر مى شوند که مى فرماید: «وَ نَکتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ و َکلَّ شَیءٍ أَحْصَیناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ»؛ و مى نویسیم آن چه را کردند و همه نزد ما محفوظ است. ^[۲۶]^[۲۷]
امام باقر علیه السلام: مِنَ الذُّنُوبِ الَّتِی لَا تُغْفَرُ قَوْلُ الرَّجُلِ لَیتَنِی لَا أُؤَاخَذُ إِلَّا بِهَذَا؛ از گناهانى که آمرزیده نمى شود این است که گناه کند و بگوید: اى کاش مجازات نمى شدم مگر به خاطر این گناه.^[۲۸]

گناهان کبیره

در فرهنگ اسلامی هر گناهی چون در واقع «معصیت» و نافرمانی خداوند متعال است، مهم و بزرگ محسوب می شود اما از بعضی آیات و روایات فهمیده می شود که یک سری از گناهان، قبح و زشتی بیشتری نسبت به گناهان دیگر دارند و بیشتر مورد غضب و عذاب خداوند می باشند که اصطلاحاً به آنها «گناهان کبیره» اطلاق می شود.

موارد و مصادیق گناهان کبیره:

«حسن بن محبوب» گوید: یکى از اصحاب نامه اى نوشت و به من داد که به امام کاظم علیه السلام دهم، در آن نامه پرسیده بود: کبائر چند تا است و چیست؟ حضرت نوشت: کسى که از آنچه خدا بر آن به دوزخ تهدید کرده دورى کند، کردارهاى بدش پوشیده مى شود، اگر مؤمن باشد و هفت گناهی که موجب دوزخ می شود:

آدم کشى حرام (نه کشتن قاتل و مهاجم و مانند آن)
نافرمانى پدر و مادر (بدرجه ای که عاق آنها شود)
رباخوارى
تعرب بعد از هجرت.
متهم ساختن زنان پارسا به زنا.
خوردن مال یتیم.
فرار از جهاد.^[۲۹]

در حدیثی دیگر حضرت عبدالعظیم حسنی به سند خود از امام موسی بن جعفر علیه السلام نقل می کند که ایشان در تفسیر آیه شریفه «الَّذِینَ یجْتَنِبُونَ کبائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَواحِشَ...» این گناهان را به عنوان «گناه کبیره» برشمردند:

شرک، زیرا خداوند در قرآن کریم می فرماید: بهشت برای مشرک حرام است.^[۳۰]
ناامید ی از رحمت خدا زیرا خداوند می فرماید تنها کافرین از رحمت خدا ناامیدند.^[۳۱]
ایمن از مکر خدا بودن زیرا خداوند می فرماید غیر از زیانکاران کسی ایمن از مکر خدا نیست.^[۳۲]
عاق و نفرین شده والدین، زیرا خداوند آنها را ستمکار و بدبخت قرار داده است.^[۳۳]
کشتن انسان بی گناه، زیرا جزای چنین کسانی خلود در جهنم است.^[۳۴]
تهمت زنا به زنان پاکدامن زیرا آنها در دنیا و آخرت محروم از رحمت خدا و در عذاب الهی اند.^[۳۵]
خوردن مال یتیم، زیرا سرانجام چنین کاری آتش دوزخ است.^[۳۶]
فرار از جنگ زیرا چنین کسانی دچار خشم خدا و دخول در جهنم اند.^[۳۷]
رباخوری، زیرا رباخواران فریفته شیطانند.^[۳۸]
سحر (جادو و چشم بندى) زیرا خداى عزوجل می فرماید: (محققا دانستند که هر کس خریدار جادو شود، در سرای آخرت بهره ای ندارد.^[۳۹]
زناکارى، زیرا خداى عزوجل می فرماید: (هر که چنین کند کیفر گناه خود بیند و در قیامت عذابش دو برابر شود و با خوارى در آن جا جاودان باشد).^[۴۰]
سوگند دروغ براى تبهکارى (مانند خوردن مال مردم)، زیرا خداى عزوجل می فرماید: (کسانی که پیمان با خدا و سوگندهاى خود را به بهائى اندک می فروشند، در آخرت بهره اى ندارند.^[۴۱]
خیانت در غنیمت جنگى زیرا خداى عزوجل می فرماید: (و هر که در غنیمت خیانت کند روز قیامت با آنچه خیانت کرده بیاید.^[۴۲]
ندادن زکات واجب، زیرا خداى عزوجل می فرماید: (با آنها (مال زکات بازداشت شده) پیشانى و پشت و پهلوى آنها را داغ کنند.^[۴۳]
شهادت دروغ و نهان کردن شهادت، زیرا خداى عزوجل فرماید: (هر که شهادت را نهان کند، دلش گنهکار است). ^[۴۴]
شراب خوارى، زیرا خداى عزوجل از آن نهى فرموده، مثل آن که از پرستش بت ها نهى فرموده است.^[۴۵]
نماز یا واجب دیگر خداى را عمداً ترک کردن زیرا رسول خدا صلی الله و علیه و آله فرمود: کسی که نماز را عمداً ترک کند، از پیمان و تعهد خدا و رسولش بیزارى جسته است.
پیمان شکنى و قطع رحم زیرا خداى عزوجل فرماید: کسانی که پیمان خدا را پس از استوار کردنش ‍ می شکنند، آنچه را خدا به وصلش فرمان داده، قطع می کنند... ایشان دچار لعنت و عاقبت بد هستند.^[۴۶]

پاک شدن گناه

یکی از نعمت های خدای سبحان این است که مانع ریختن آبروی انسان در برابر اولین و آخرین بنده هایش می شود. به همین خاطر هر بنده ای را که مصلحت باشد با انواع بیماری ها و بلاها، پلیدی گناهانش را پاک می کند. خداوند به وسیله بعضی چیزها گناهان بنده اش را پاک می کند:

۱. کیفر دنیوی: کسی که مرتکب گناهی شود خداوند منان او را در این دنیا گرفتار فقر، بلا و مصیبت میکند تا از گناهش پاک شود. پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله میفرمایند: «هرگاه مؤمن مرتکب گناهانی شود، به سبب آنها به فقر گرفتار شود و اگر آن گناهانش را پاک نکرد به بیماری مبتلا شود و اگر این نیز گناهانش را پاک نکرد، هنگام مردن به سختی جان دهد تا آن که سرانجام خدا را بدون گناهی که به سبب آن بازخواست شود، دیدار کند و دستور داده شود که او را به بهشت ببرند».^[۴۷]

۲. بیماری ها: انسان باید شکرگذار خدا باشد. زیرا با یک بیماری معمولی، خداوند میخواهد گناهش در این دنیا پاک شود و به آتش قهر الهی دچار نشود. امام رضا علیه السلام میفرمایند: «بیماری برای مؤمن، تطهیر و رحمت است و برای کافر، عذاب و لعنت، بیماری همواره با مؤمن هست تا آن که گناهش به کلی پاک شود».^[۴۸] و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «لحظات درد کشیدن، لحظه های گناهان را از بین میبرد».^[۴۹] امام سجاد علیه السلام هرگاه بیماری را میدید که بهبود یافته است، به او میفرمود: پاکی از گناهان را به تو تبریک میگویم، عمل شایسته را از نو آغاز کن.

۳. اندوه: سومین عامل پاک کننده گناهان اندوه می باشد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله میفرمایند: «لحظات نگرانی و اندوه، لحظات کفاره گناهان است. اندوه و نگرانی مؤمن پیوسته با مؤمن هست و زمانی رهایش میکند که از گناهان پاک شده باشد.^[۵۰]

۴. کارهای نیک: انسان ساعاتی از شبانه روز را با انجام کارهای نیک میتواند سبب پاکی گناهانش شود. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله میفرمایند: «هرگاه کار بدی کردی، کار نیک انجام بده که آن بدی را پاک میکند».^[۵۱]

۵. خوش اخلاقی: شخصی که خوش اخلاق است هم دیگران از وی در آسایشند و هم باعث بخشودگی گناهانش می باشد. امام صادق علیه السلام می فرمایند: «چهار چیز است که هر کس داشته باشد اگر سرتاپا غرق گناه باشد، خداوند آن گناهان را به حسنه و نیکی تبدیل میکند؛ راستی، شرم، خوش اخلاقی و سپاسگزاری».^[۵۲] همچنین عوامل دیگری از قبیل فریادرسی به ستمدیدگان، سجده زیاد، حج و عمره به جا آوردن، صلوات فرستادن بر محمد و آل او و مرگ که باعث پاکی انسان از گناهش میشود.

پانویس

↑ اصول کافى، ج:۳ ص:۳۶۹، روایة: ۱.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۳، روایة:۱۳.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۷، روایة: ۲۷.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۱، روایة:۷.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۷، روایة: ۲۸.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۰، روایة:۳.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۱، روایة:۵.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۱، روایة:۸.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۲، روایة:۱۲.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۵، روایة:۲۳.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۳، روایة: ۱۵.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۷، روایة:۲۹.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۳، روایة:۱۴.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۲، روایة:۱۲.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۷۸، روایة: ۳۰.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۹۴، روایة:۱.
↑ همان، ج:۳، ص:۳۹۴، روایة:۲.
↑ همان، ج۳، ص۳۹۴، روایة۳.
↑ وسائل الشیعه، ج:۱۵، ص:۳۱۲.
↑ وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۳۱۲.
↑ وسائل الشیعة، ج:۱۵، ص:۳۱۳.
↑ وسائل الشیعة، ج:۱۵، ص:۳۱۳.
↑ مستدرک الوسائل، ج:۱۱، ص:۳۴۹.
↑ وسائل الشیعه، ج:۱۵، ص:۳۱۲.
↑ بحارالانوار، ج:۶۹، ص:۲۰۷.
↑ سوره یس/آیه۱۲
↑ کافی، ج:۲، ص:۲۷۰.
↑ کافى، ج:۱۵، ص:۳۱۳.
↑ اصول کافى، ج۳، ص۳۷۹، روایة۲.
↑ سوره مائده/آیه۷۲
↑ سوره یوسف/آیه۸۷
↑ سوره اعراف/آیه۹۹
↑ سوره مریم/آیه۳۲
↑ سوره نساء/آیه۹۳
↑ سوره نور/آیه۲۳
↑ سوره نساء/آیه۱۰
↑ سوره انفال/آیه۱۶
↑ سوره بقره/آیه۲۷۵
↑ سوره بقره/آیه۱۰۲
↑ سوره فرقان/آیه۶۸
↑ سوره آل عمران/آیه۷۷
↑ سوره آل عمران/آیه۱۶۱
↑ سوره توبه/آیه۳۵
↑ سوره بقره/آیه۲۸۳
↑ سوره مائده/آیه۹۰
↑ سوره رعد/آیه۲۵
↑ محمدی ری شهری، محمد؛ ترجمه میزان الحکمه، مترجم حمیدرضا شیخی، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۳ش، چاپ چهارم، ج۴، ص۱۹۰۶.
↑ شیخ صدوق؛ ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، مترجم صادق حسن زاده، انتشارات فکر آوران، ۱۳۸۴ش، چاپ چهارم، ص۴۴۳.
↑ مجلسی، محمدتقی؛ بحارالانوار، بیروت، دارالوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۶۴، ص۲۴۴.
↑ مجلسی، محمدتقی؛ بحارالانوار، بیروت، دارالوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۲۴۴.
↑ شیخ طوسی؛ امالی، قم، دارالثقافه، ۱۴۱۴ق، چاپ اول، ص۱۸۶.
↑ محدث نوری؛ مستدرک الوسائل، قم، موسسه آل البیت، ۱۴۰۸ق، چاپ اول، ج۷، ص۱۵۷

منابع

گروهی از پژوهشگران، گناه، سایت دانلود بوک، بخش با معصومین، بازیابی: 9 بهمن 1391.
مهدی امینی، گناه، دانشنامه پژوهه، تاریخ بازیابی: 9 بهمن 1391.

[1] اصول کافى، ج:۳ ص:۳۶۹، روایة: ۱.

[2] همان، ج:۳، ص:۳۷۳، روایة:۱۳.

[3] همان، ج:۳، ص:۳۷۷، روایة: ۲۷.

[4] همان، ج:۳، ص:۳۷۱، روایة:۷.

[5] همان، ج:۳، ص:۳۷۷، روایة: ۲۸.

[6] همان، ج:۳، ص:۳۷۰، روایة:۳.

[7] همان، ج:۳، ص:۳۷۱، روایة:۵.

[8] همان، ج:۳، ص:۳۷۱، روایة:۸.

[9] همان، ج:۳، ص:۳۷۲، روایة:۱۲.

[10] همان، ج:۳، ص:۳۷۵، روایة:۲۳.

[11] همان، ج:۳، ص:۳۷۳، روایة: ۱۵.

[12] همان، ج:۳، ص:۳۷۷، روایة:۲۹.

[13] همان، ج:۳، ص:۳۷۳، روایة:۱۴.

[14] همان، ج:۳، ص:۳۷۲، روایة:۱۲.

[15] همان، ج:۳، ص:۳۷۸، روایة: ۳۰.

[16] همان، ج:۳، ص:۳۹۴، روایة:۱.

[17] همان، ج:۳، ص:۳۹۴، روایة:۲.

[18] همان، ج۳، ص۳۹۴، روایة۳.

[19] وسائل الشیعه، ج:۱۵، ص:۳۱۲.

[20] وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۳۱۲.

[21] وسائل الشیعة، ج:۱۵، ص:۳۱۳.

[22] وسائل الشیعة، ج:۱۵، ص:۳۱۳.

[23] مستدرک الوسائل، ج:۱۱، ص:۳۴۹.

[24] وسائل الشیعه، ج:۱۵، ص:۳۱۲.

[25] بحارالانوار، ج:۶۹، ص:۲۰۷.

[26] سوره یس/آیه۱۲

[27] کافی، ج:۲، ص:۲۷۰.

[28] کافى، ج:۱۵، ص:۳۱۳.

[29] اصول کافى، ج۳، ص۳۷۹، روایة۲.

[30] سوره مائده/آیه۷۲

[31] سوره یوسف/آیه۸۷

[32] سوره اعراف/آیه۹۹

[33] سوره مریم/آیه۳۲

[34] سوره نساء/آیه۹۳

[35] سوره نور/آیه۲۳

[36] سوره نساء/آیه۱۰

[37] سوره انفال/آیه۱۶

[38] سوره بقره/آیه۲۷۵

[39] سوره بقره/آیه۱۰۲

[40] سوره فرقان/آیه۶۸

[41] سوره آل عمران/آیه۷۷

[42] سوره آل عمران/آیه۱۶۱

[43] سوره توبه/آیه۳۵

[44] سوره بقره/آیه۲۸۳

[45] سوره مائده/آیه۹۰

[46] سوره رعد/آیه۲۵

[47] محمدی ری شهری، محمد؛ ترجمه میزان الحکمه، مترجم حمیدرضا شیخی، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۳ش، چاپ چهارم، ج۴، ص۱۹۰۶.

[48] شیخ صدوق؛ ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، مترجم صادق حسن زاده، انتشارات فکر آوران، ۱۳۸۴ش، چاپ چهارم، ص۴۴۳.

[49] مجلسی، محمدتقی؛ بحارالانوار، بیروت، دارالوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۶۴، ص۲۴۴.

[50] مجلسی، محمدتقی؛ بحارالانوار، بیروت، دارالوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۲۴۴.

[51] شیخ طوسی؛ امالی، قم، دارالثقافه، ۱۴۱۴ق، چاپ اول، ص۱۸۶.

[52] محدث نوری؛ مستدرک الوسائل، قم، موسسه آل البیت، ۱۴۰۸ق، چاپ اول، ج۷، ص۱۵۷

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]

[۳۱]

[۳۲]

[۳۳]

[۳۴]

[۳۵]

[۳۶]

[۳۷]

[۳۸]

[۳۹]

[۴۰]

[۴۱]

[۴۲]

[۴۳]

[۴۴]

[۴۵]

[۴۶]

[۴۷]

[۴۸]

[۴۹]

[۵۰]

[۵۱]

[۵۲]

گناه: تفاوت بین نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۰۵:۳۴

محتویات

آثار گناه در زندگی انسان

کوچک شمردن گناهان

گناهان کبیره

پاک شدن گناه

پانویس

منابع

منوی ناوبری

ابزارهای شخصی

فضاهای نام

گویش‌ها

بازدیدها

بیشتر

جستجو

ناوبری

ابزارها

در دانشنامه‌های همسو

پیمایش‌گر قرآن

سایر سایت‌ها

@@ سطر ۱: / سطر ۱: @@
-{<I>منبع اين نوشتار يک سايت است. آن را با نوشته خودتان جايگزين کنيد.</I>}
+{{خوب}}
+«معصیت» و نافرمانى حضرت حق (جل و اعلى) در روایات [[معصوم|معصومین]] علیهم السلام، «گناه» نامیده شده است. گناه آفت [[ایمان]] و [[تقوا]] است، و آثار زیانبار و ویرانگرى در درون و برون انسان بر جاى مى گذارد، اثر وضعى آن رفته رفته در دل و جان و قلوب و افکار ظاهر مى شود و موجب تیرگى قلب مى گردد و باعث مى شود گناهکار و عصیانگر به نوعى بسوى مسخ ‌شدگى کشیده شود و به لبه پرتگاه سقوط برسد. پس افراد مسلمان باید در حد مقدور از مکروهات و امور شبهه ناک دورى کنند تا به راحتى بتوانند از محرمات و گناهان کبیره هم دورى کنند.
-'''منبع:''' سایت تربیت
+==آثار گناه در زندگی انسان==
-'''نویسنده:''' گروهی از محققان و پژوهشگران
+گناه و نافرمانی [[خدا]]، آثار سوئی در انسان گذاشته و او را در زندگی دچار مشکلات و گرفتاری های متعددی می کند. از آن جمله به این موارد که بر اساس روایات [[اهل بیت]] علیهم السلام است، اشاره می گردد:
-نافرمانى حضرت حق جل و اعلى را در روايات معصومين عليهم السلام را گناه و معصيت ناميده شده و از روايات مستفاد مى‌ گردد كه هر معصيتى چه نوع اثراتى در نفس انسان و در عبادات و معنويات و اثرات وضعى آن در زندگى روزمره انسان به جا مى‌ گذارد، و لذا اگر دقت در اين نوع روايات شود مؤمنين متوجه اثرات وضعى معصيت در نفس و امورات دنيا و [[عالم برزخ]] و [[قيامت]] مى‌گردند
+'''<I>اثر گناه بر نفس انسان:</I>'''
-'''<I> اثرات گناه بر نفس انسان</I>'''
+*[[امام صادق]] علیه السلام: {{متن حدیث|«کانَ أَبِى علیه السلام یقُولُ مَا مِنْ شَیءٍ أَفْسَدَ لِلْقَلْبِ مِنْ خَطِیئَةٍ إِنَّ الْقَلْبَ لَیوَاقِعُ الْخَطِیئَةَ فَمَا تَزَالُ بِهِ حَتَّى تَغْلِبَ عَلَیهِ فَیصَیرَ أَعْلَاهُ أَسْفَلَهُ»}}؛ پدردم همواره می فرمود: چیزى بیشتر از گناه قلب را فاسد نکند، قلب مرتکب گناهى می شود و بر آن اصرار می ورزد تا بالایش به پائین می گراید (سرنگون و وارونه می شود و سخن حق و موعظه در آن نمی گنجد و تاثیر نمی کند).<ref>اصول کافى، ج:۳ ص:۳۶۹، روایة: ۱.</ref>
-مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَيْدٍ عَنْ أَبِى عَبْدِاللَّهِ عليه السلام قَالَ كَانَ أَبِى عليه السلام يَقُولُ مَا مِنْ شَيْءٍ أَفْسَدَ لِلْقَلْبِ مِنْ خَطِيئَةٍ إِنَّ الْقَلْبَ لَيُوَاقِعُ الْخَطِيئَةَ فَمَا تَزَالُ بِهِ حَتَّى تَغْلِبَ عَلَيْهِ فَيُصَيِّرَ أَعْلَاهُ أَسْفَلَهُ
+*[[امام صادق]] علیه السلام: {{متن حدیث|إِذَا أَذْنَبَ الرَّجُلُ خَرَجَ فِى قَلْبِهِ نُکتَةٌ سَوْدَاءُ فَإِنْ تَابَ انْمَحَتْ وَ إِنْ زَادَ زَادَتْ حَتَّى تَغْلِبَ عَلَى قَلْبِهِ فَلَا یفْلِحُ بَعْدَهَا أَبَداً»}}؛ شنیدم که  هرگاه مرد گناهى کند در دلش نقطه سیاهى برآید، پس اگر [[توبه]] کند، محو شود و اگر بر گناه بیفزاید، آن سیاهى افزایش یابد تا بر دلش غالب شود، سپس هرگز رستگار نشود.<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۳، روایة:۱۳.</ref>
-[[امام صادق]] علیه السلام فرمود: پدردم همواره مي فرمود: چيزى بيشتر از گناه قلب را فاسد نكند، قلب مرتكب گناهى مي شود(19) و بر آن اصرار مي ورزد تا بالايش به پائين مي گرايد (سرنگون و وارونه ميشود و سخن حق و موعظه در آن نمي گنجد و تاثير نمي كند).
+*[[امام صادق]] علیه السلام: {{متن حدیث|«إِنَّ أَحَدَکمْ لَیکثُرُ بِهِ الْخَوْفُ مِنَ السُّلْطَانِ و َمَا ذَلِک إِلَّا بِالذُّنُوبِ فَتَوَقَّوْهَا مَا اسْتَطَعْتُمْ وَلَا تَمَادَوْا فِیهَا»}}؛  گاهى یکى از شما از سلطان بسیار می ترسد و این جز براى ارتکاب گناهان نیست تا می توانید از گناهان بپرهیزید و بر آنها اصرار نورزید.<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۷، روایة: ۲۷.</ref>
-([[اصول كافى]] ج: 3 ص: 369 رواية: 1)
+*[[امام باقر]] علیه السلام: {{متن حدیث|«الذُّنُوبُ کلُّهَا شَدِیدَةٌ وَ أَشَدُّهَا مَا نَبَتَ عَلَیهِ اللَّحْمُ وَالدَّمُ لِأَنَّهُ إِمَّا مَرْحُومٌ وَ إِمَّا مُعَذَّبٌ وَالْجَنَّةُ لَا یدْخُلُهَا إِلَّا طَیبٌ»}}؛ همه گناهان سخت است (از نظر نافرمانى خدا و کیفر و عقوبت آنها) ولى سختترین آن ها گناهى است که بر آن گوشت و خون بروید (مانند خوردن مال [[حرام]] یا اصرار بر گناه اگر چه حلال خورد) زیرا آن گنه کار یا بخشوده و یا معذب گردد و جز شخص پاک به [[بهشت]] وارد نشود (پس چنین گنهکارى باید در برزخ و یا محشر عذاب کشد تا آن گوشت و خونش بریزد و تصفیه گردد و سپس داخل بهشت شود).<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۱، روایة:۷.</ref>
-عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُكَيْرٍ عَنْ أَبِى بَصِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ عليه السلام يَقُولُ إِذَا أَذْنَبَ الرَّجُلُ خَرَجَ فِى قَلْبِهِ نُكْتَةٌ سَوْدَاءُ فَإِنْ تَابَ انْمَحَتْ وَ إِنْ زَادَ زَادَتْ حَتَّى تَغْلِبَ عَلَى قَلْبِهِ فَلَا يُفْلِحُ بَعْدَهَا أَبَداً
+*امیرالمؤمنین علیه السلام: {{متن حدیث|لَا وَجَعَ أَوْجَعُ لِلْقـُلُوبِ مِنَ الذُّنُوبِ وَلَا خَوْفَ أَشَدُّ مِنَ الْمَوْتِ وَ کفَى بِمَا سَلَفَ تَفَکراً وَ کفَى بِالْمَوْتِ وَاعِظاً}}؛  دردى دردناکتر از گناه براى دل نیست و ترسى سخت تر از مرگ نیست و گذشته براى اندیشیدن (و عبرت گرفتن) بس است و مرگ براى اندرز دادن کافى است.<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۷، روایة: ۲۸.</ref>
-امام صادق علیه السلام مي فرمود: هرگاه مرد گناهى كند، در دلش نقطه سياهى بر آيد، پس اگر توبه كند، محو شود، و اگر بر گناه بيفزايد، آن سياهى افزايش يابد تا بر دلش غالب شود، سپس هرگز رستگار نشود.
+'''<I>ایجاد مشکلات و امراض:</I>'''
-(اصول كافى ج: 3 ص: 373 رواية: 13)
+*امام صادق علیه السلام: {{متن حدیث|«أَمَا إِنَّهُ لَیسَ مِنْ عِرْقٍ یضْرِبُ وَ لَا نَکبَةٍ وَ لَا صُدَاعٍ وَ لَا مَرَضٍ إِلَّا بِذَنْبٍ و َذَلِک قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فِى کتَابِهِ وَ ما أَصابَکمْ مِنْ مُصِیبَةٍ فَبِما کسَبَتْ أَیدِیکمْ و َیعْفُوا عَنْ کثِیرٍ قَالَ ثُمَّ قَالَ و َمَا یعْفُو اللَّهُ أَکثَرُ مِمَّا یؤَاخِذُ بِهِ»}}؛ هیچ رگى نزد و پائى به سنگ نخورد و درد سر و مرضى پیش نیاید مگـر به جهت گناهى (که انسان مرتکب شده است) و همین است که خداى عزوجل در کتابش فرماید: (هر مصیبتى به شما رسد، براى کاری است که بدست خود کرده اید و خدا از بسیارى هم گذشت می کند) سپس امام علیه السلام فرمود: آنچه خدا از آن می گذرد از آنچه از آن مؤاخذه می کند بیشتر است.<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۰، روایة:۳.</ref>
-مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ الْفـُضَيْلِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ إِنَّ الرَّجُلَ لَيُذْنِبُ الذَّنْبَ فَيُدْرَأُ عَنْهُ الرِّزْقُ وَتَلَا هَذِهِ الْآيـَةَ إِذْ أَقـْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّها مُصْبِحِينَ وَ لايَسْتَثْنُونَ فَطافَ عَلَيْها طائِفٌ مِنْ رَبِّكَ وَ هُمْ نائِمُونَ
+*امام صادق علیه السلام فرمود: {{متن حدیث|«کانَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ علیه السلام یقُولُ لَا تُبْدِینَّ عَنْ وَاضِحَةٍ و َقَدْ عَمِلْتَ الْأَعْمَالَ الْفَاضِحَةَ و َلَا یأْمَنِ الْبَیاتَ مَنْ عَمِلَ السَّیئَاتِ»}}؛ [[امیرالمؤمنین]] علیه السلام می فرمود: تو که اعمال رسواکننده مرتکب شده اى خنده دندان نما مکن و کسی که گناهانى کرده، از بلاى شبگیر و پیش آمد ناگهانى نباید ایمن باشد.<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۱، روایة:۵.</ref>
-[[امام باقر]] عليه السلام فرمود: مردى مرتكب گناهى مي شود و روزى از او كناره مي گيرد و اين آيه را تلاوت فرمود: (زماني كه قسم خوردند كه صبحدم آن ها را بچينند و انشاءالله نگـفـتند، بدان جهت از جانب پروردگارت بلائى بر آن چرخيد و آن ها خوابيده بودند، 27 سوره 68).
+'''<I>کم شدن رزق و روزى:</I>'''
-(اصول كافى ج: 3 ص: 372 رواية: 12)
+*امام صادق علیه السلام: {{متن حدیث|«إِنَّ الْعَبْدَ لَیذْنِبُ الذَّنْبَ فَیزْوَى عَنْهُ الرِّزْقُ»}}؛ امام باقر علیه السلام فرمود: همانا بنده مرتکب گناه می شود و روزى از او برکنار می گردد.<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۱، روایة:۸.</ref>
-أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ عِيسَى بْنِ أَيُّوبَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ عُرْوَةَ عَنِ ابْنِ بُكَيرٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبى جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ قَالَ مَا مِنْ عَبْدٍ إِلَّا وَفِى قَلْبِهِ نُكْتَةٌ بَيْضَاءُ فَإِذَا أَذْنَبَ ذَنْباً خَرَجَ فِى النُّكْتَةِ نُكْتَةٌ سَوْدَاءُ فَإِنْ تَابَ ذَهَبَ ذَلِكَ السَّوَادُ وَ إِنْ تَمادَى فى الذُّنُوبِ زَادَ ذَلِكَ السَّوَادُ حَتَّى يُغَطِّيَ الْبَيَاضَ فَإِذَا غَطَّى الْبَيَاضَ لَمْ يَرْجِعْ صَاحِبُهُ إِلَى خَيْرٍ أَبَداً وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ كَلاّ بَلْ رانَ عَلى قُلُوبِهِمْ ما كانُوا يَكْسِبُونَ
+*امام صادق علیه السلام: {{متن حدیث|«إِنَّ الرَّجُلَ لَیذْنِبُ الذَّنْبَ فَیدْرَأُ عَنْهُ الرِّزْقُ وَتَلَا هَذِهِ الْآیةَ إِذْ أَقـْسَمُوا لَیصْرِمُنَّها مُصْبِحِینَ وَلا یسْتَثْنُونَ فَطافَ عَلَیها طائِفٌ مِنْ رَبِّک و َهُمْ نائِمُونَ»}}؛ امام باقر علیه السلام فرمود: مردى مرتکب گناهى می شود و روزى از او کناره می گیرد و این آیه را تلاوت فرمود: (زمانی که قسم خوردند که صبحدم آنها را بچینند و انشاءالله نگفتند، بدان جهت از جانب پروردگارت بلائى بر آن چرخید و آنها خوابیده بودند).<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۲، روایة:۱۲.</ref>
-[[امام باقر]] علیه السلام فرمود: هر بنده اى در دلش نقطه اى سفيدي است كه چون گناهى كند. خال سياهى در آن پيدا شود، سپس ‍ اگر توبه كند آن سياهى برود، و اگر از گناه دنبال گيرى كند، آن سياهى بيفزايد تا روى سفيدى را بپوشاند، و چون سفيدى پوشيده شد، ديگر صاحب آن دل هرگز بخير نگرايد و همين است، گفـتار خداى عزوجل: (نه چنين است، بلكه آن چه مرتكب شدند بر دلشان زنگارى بست، 14 سوره 83)
+'''<I>از بین رفتن شهرهاى آباد:</I>'''
-(اصول كافى ج: 3 ص: 375 رواية: 20)
+*{{متن حدیث|«سَأَلَ رَجُلٌ أَبَا عَبْدِاللَّهِ علیه السلام عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ (فَقالُوا رَبَّنا باعِدْ بَینَ أَسْفارِنا وَ ظَلَمُوا أَنْفُسهُمْ...) فَقَالَ هَؤُلَاءِ قَوْمٌ کانَتْ لَهُمْ قُرًى مُتَّصِلَةٌ ینْظُرُ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ وَأَنْهَارٌ جَارِیةٌ وَ أَمْوَالٌ ظَاهِرَةٌ فَکفَرُوا نِعَمَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ غَیرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ مِنْ عَافِیةِ اللَّهِ فـَغَیرَ اللَّهُ مَا بِهِمْ مِنْ نِعْمَةٍ وَ إِنَّ اللّهَ لایغَیرُ ما بِقَوْمٍ حَتّى یغَیرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ فَأَرْسَلَ اللَّهُ عَلَیهِمْ سَیلَ الْعَرِمِ فَغَرَّقَ قُرَاهُمْ وَ خَرَّبَ دِیارَهُمْ وَ أَذْهَبَ أَمْوَالَهُمْ و َأَبْدَلَهُمْ مَکانَ جَنَّاتِهِمْ جَنَّتَینِ ذَوَاتَی أُکلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ وَشَیءٍ مِنْ سِدْرٍ قَلِیلٍ ثُمَّ قَالَ ذلِک جَزَیناهُمْ بِما کفَرُوا وَ هَلْ نُجازِی إِلَّا الْکفُورَ}}؛ مردى از امام صادق علیه السلام این قول خداى عزوجل را پرسید: (گفتند: پروردگارا! بین سـفرهاى ما دورى انداز و آن ها بخود ستم کردند) حضرت فرمود: آنها مردمى بودند داراى آبادی هاى به هم پیوسته و درچشم رس  یکدیگر با نهرهاى جارى و اموال بسیار و نمایان، سپس نعمت هاى خداى عزوجل را ناسپاسى کردند و عافیت خدا را نسبت بخود دگرگون ساختند، خدا هم نعمت آنها را دگرگون ساخت و همانا خدا آنچه را مردمى دارنـد دگرگون نسازد تا آنها خود را دگرگون کنند) خدا بر آنها سیل عرم فرستاد تا آبادی هاشان را غرقه نمود و دیارشان را خراب کرد و اموالشان را برد و باغ هاى (سرسبز و پرمیوه) آنها را بدو باغ از درخت تلخ و شوره گز و اندکـى سدر (یعنى درختان بى میوه خود رو که پس از خشـک شدن سیل روئیده بود) تبدیل کرد، سپس خداى عزوجل فرماید: (ناسپاسى آنها را چنین کیفر دادیم، مگر ما جز ناسپاس را کیفر دهیم).<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۵، روایة:۲۳. </ref>
-مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِيدِ عَنْ يُونُسَ بْنِ يَعْقُوبَ عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ عليه السلام أَنَّهُ قَالَ إِنَّ أَحَدَكُمْ لَيَكْثُرُ بِهِ الْخَوْفُ مِنَ السُّلْطَانِ و َمَا ذَلِكَ إِلَّا بِالذُّنُوبِ فَتَوَقَّوْهَا مَا اسْتَطَعْتُمْ وَلَا تَمَادَوْا فِيهَا
+'''<I>جلوگیری از آمدن باران:</I>'''
-امام صادق علیه السلام فرمود: گاهى يكى از شما از سلطان بسيار مي ترسد، و اين جز براى ارتكاب گناهان نيست، تا مي توانيد از گناهان بپرهيزيد و بر آن ها اصرار نورزيد.
+*[[امام باقر]] علیه السلام فرمود: هیچ سالى کم باران تر از سال دیگر نیست، ولى خدا باران را به جائى که خواهد می فرستد، چون مردمى مرتکب گناهان شوند، خداى عزوجل بارانى را که در آن سال براى آنها مقدر فرموده، از آنها بگرداند و بسوى بیابان ها و دریاها و کوه ها فرستد و همانا خدا جعل را در سوراخش عذاب کند، بوسیله نگهداشتن باران از زمینى که جعل در آن است. براى گناهان مردمی که در آنجا باشند، در صورتی که خدا براى جعل راهى در غیر محله گنهکاران قرار داده است سپس امام علیه السلام فرمود: اى صاحبان بینش عبرت گیرید.<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۳، روایة: ۱۵.</ref>
-(اصول كافى ج: 3 ص: 377 رواية: 27)
+'''<I>گناه جدید و مرض جدید:</I>'''
-عِدَّةٌ مـِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِى عَبْدِاللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سُلَيْمَانَ الْجَعْفَرِيِّ عَنْ عَبْدِاللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ الذُّنُوبُ كُلُّهَا شَدِيدَةٌ وَ أَشَدُّهَا مَا نَبَتَ عَلَيْهِ اللَّحْمُ وَ الدَّمُ لِأَنَّهُ إِمَّا مَرْحُومٌ وَ إِمَّا مُعَذَّبٌ وَ الْجَنَّةُ لَا يَدْخُلُهَا إِلَّا طَيِّبٌ
+*[[امام رضا]] علیه السلام مى فرمود: هر چند بندگان گناهان تازه اى را که سابقه نداشته ایجاد کنند خدا براى آنها بلاهائی را که سابقه نداشته ایجاد کند.<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۷، روایة:۲۹.</ref>
-امام باقر عليه السلام فرمود: همه گناهان سخت است (از نظر نافرمانى خدا و كيفر و عقوبت آن ها) ولى سخت ترين آن ها گناهى است كه بر آن گوشت و خون برويد (مانند خوردن [[مال حرام]] يا اصرار بر گناه اگر چه حلال خورد) زيرا آن گنه كار يا بخشوده و يا معذب گردد، و جز شخص پاك به [[بهشت]] وارد نشود (پس چنين گنهكارى بايد در [[برزخ]] و يا محشر عذاب كشد تا آن گوشت و خونش بريزد و تصفيه گردد، و سپس داخل بهشت شود).
+'''<I>مستجاب نشدن دعا:</I>'''
-(اصول كافى ج: 3 ص: 371 رواية: 7)
+*امام باقر علیه السلام فرمود: همانا بنده از خدا حاجتى می خواهد که اقتضا دارد، زود یا دیر برآورده شود (زیرا حاجت مشروع است و شرایط [[دعا]] موجود) سپس آن بنده گناهى مرتکب می شود و خداى تبارک و تعالى به فرشته می فرماید: حاجتش را روا مکن و او را از آن محروم دار: زیرا در معرض خشم من در آمد و سزاوار محرومیت من گشت.<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۳، روایة:۱۴.</ref>
-عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ عليه السلام لَا وَجَعَ أَوْجَعُ لِلْقـُلُوبِ مِنَ الذُّنُوبِ وَلَا خَوْفَ أَشَدُّ مِنَ الْمَوْتِ وَ كَفَى بِمَا سَلَفَ تَفَكُّراً وَ كَفَى بِالْمَوْتِ وَاعِظاً
+'''<I>محروم شدن از نماز شب:</I>'''
-اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود: دردى دردناكتر براى دل نيست، و ترسى سخت تر از مرگ نيست، و گذشته براى انديشيدن (و عبرت گرفتن) بس است و مرگ براى اندرز دادن كافى است.
+*امام باقر علیه السلام فرمود: مردى مرتکب گناهى می شود و روزى از او کناره می گیرد و این آیه را تلاوت فرمود: (زمانی که قسم خوردند که صبحدم آن ها را بچینند و انشاءالله نگفتند، بدان جهت از جانب پروردگارت بلائى بر آن چرخید و آنها خوابیده بودند).<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۲، روایة:۱۲.</ref>
-(اصول كافى ج: 3 ص: 377 رواية: 28)
+'''<I>تسلط دیگران بر گناهکار:</I>'''
-عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَبِيبٍ عَنْ عَبْدِاللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَصَمِّ عَنْ عَبْدِاللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِى عَبْدِاللَّهِ عليه السلام قَالَ قَالَ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ مَا مِنْ عَبْدٍ إِلَّا و َعَلَيْهِ أَرْبَعُونَ جُنَّةً حَتَّى يَعْمَلَ أَرْبَعِينَ كَبِيرَةً فَإِذَا عَمِلَ أَرْبَعِينَ كَبِيرَةً انْكَشـَفَت عَنْهُ الْجُنَنُ فَيُوحِى اللَّهُ إِلَيْهِمْ أَنِ اسْتُرُوا عَبْدِى بِأَجْنِحَتِكُمْ فَتَسْتُرُهُ الْمَلَائِكَةُ بِأَجْنِحَتِها قالَ فَمَا يَدَعُ شَيْئاً مِنَ الْقَبِيحِ إِلَّا قَارَفَهُ حَتَّى يَمْتَدِحَ إِلَى النَّاسِ بِفِعْلِهِ الْقَبِيحِ فَيَقُولُ الْمَلَائِكَةُ يَا رَبِّ هَذَا عَبْدُكَ مَا يَدَعُ شَيْئاً إِلَّا رَكِبَهُ وَ إِنَّا لَنَسْتَحْيِى مِمَّا يَصْنَعُ فَيُوحِى اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِلَيْهِمْ أَنِ ارْفَعُوا أَجْنِحَتَكُمْ عَنْهُ فَإِذَا فُعِلَ ذَلِكَ أَخَذَ فِى بُغْضِنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَعِنْدَ ذَلِكَ يَنْهَتِكُ سِتْرُهُ فِى السَّمَاءِ و َسِتْرُهُ فِى الْأَرْضِ فَيَقُولُ الْمَلَائِكَةُ يَا رَبِّ هَذَا عَبْدُكَ قَدْ بَقِيَ مَهْتُوكَ السِّتْرِ فَيُوحِى اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِلَيْهِمْ لَوْ كَانَتْ لِلَّهِ فِيهِ حَاجَةٌ مَا أَمَرَكُمْ أَنْ تَرْفَعُوا أَجْنِحَتَكُمْ عَنْهُ وَرَوَاهُ ابْنُ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ
+*[[امام صادق]] علیه السلام فرمود: خداى عزوجل فرماید: هرگاه کسی که مرا شناخته نافرمانیم کند، کسی را که مرا نشناخته بر او مسلط کنم.<ref>همان، ج:۳، ص:۳۷۸، روایة: ۳۰.</ref>
-اميرالمؤ منين صلوات الله عليه فرمود: بر هر بنده اى چهل پرده كشيده شده تا وقتى چهل گناه كبيره مرتكب شود، چون مرتكب چهل كبيره شد، پرده ها از او برداشته شود، آن گاه خدا به آن (فرشته)ها [[وحى]] فرمايد: كه بنده ام را با بال هاى خود بپوشاند، فرشتگان او را با بال هاى خود بپوشانند.
+==کوچک شمردن گناهان==
+شیطان ملعون براى این که بتواند راحت تر ما را به گناه آلوده کند، به ما تلقین مى کند که این که گناه مهمى نیست. با توجه به میزان ضرر و ضربه اى که هر گناه مى تواند به ما بزند و این که ممکن است ضرر بعضى گناهان خیلى بیشتر از گناهان دیگر باشد، خداوند در مورد نهى از آن گناهان و وعده عذاب در مورد آن ها تاکید بیشترى کرده، ولى این به معناى این نیست که گناهان دیگر، خطر و ضرر ندارد لذا هیچ گناهى را اگر چه از کبائر شمرده نشده باشد، نباید کوچک دانست، زیرا هر کارى را که خدا حرام یا واجب کرده، تخلف از آن، موجب ناراضى شدن خدا از ما و استحقاق عذاب و [[جهنم]] مى شود و چیزى که خدا را از ما ناراضى کند و ما را مستحق عذاب او کند، هرگز کم و کوچک نیست.
-سپس آن بنده كار زشتى را نگذارد جز آن كه مرتكب شود تا آن جا كه با ارتكاب زشت كارى ميان مردم ببالد آن گاه فرشتگان گويند: پروردگارا اين بنده تو هم عملى را مرتكب مي شود و ما از كردار او خجالت مي كشم، خداى عزوجل به آن ها وحى فرمايد: بال هاى خود را از او برداريد، و چون كارش بدين جا كشد آغاز دشمنى با ما خانواده گذارد، و آن گاه است كه پرده او در آسمان و نيز پرده او در زمين دريده شود، سپس فرشتگان گويند: پروردگارا اين بنده تو پرده دريده مانده است، خداى عزوجل به آن ها وحى فرمايد اگر خداى به او نياز و توجهى مي داشت به شما دستور نمي داد بال هاى خود را از او برداريد.
+'''<I>روایاتی در باره کوچک شمردن گناه:</I>'''
-(اصول كافى ج: 3 ص: 381 رواية: 9)
+*امام صادق علیه السلام: {{متن حدیث|«اتَّقُوا الْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِنَّهَا لَا تُغْفَرُ قُلْتُ وَ مَا الْمُحَقَّرَاتُ قَالَ الرَّجُلُ یذْنِبُ الذَّنْبَ فَیقُولُ طُوبَى لِى لَوْ لَمْ یکنْ لِى غَیرُ ذَلِک»}}؛ زید شحام گوید: [[امام صادق]] علیه السلام فرمود: از گناهان محقر بپرهیزید که آمرزیده نشوند، عرض کردم: گناهان محقر چیست؟ فرمود: این است که مردى گناه کند و بگوید، خوشا حال من اگر غیر از این گناه نداشته باشم.<ref>همان، ج:۳، ص:۳۹۴، روایة:۱.</ref>
-'''<I> مشكلات مصائب و امراض بواسطه گناه بوجود مى‌آيد</I>'''
+* سماعة گوید: از حضرت ابوالحسن علیه السلام شنیدم که می فرمود: {{متن حدیث|«لَاتَسْتَکثِرُوا کثِیرَ الْخَیرِ وَلَا تَسْتَقِلُّوا قَلِیلَ الذُّنُوبِ فَإِنَّ قَلِیلَ الذُّنُوبِ یجْتَمِعُ حَتَّى یکونَ کثِیراً وَ خَافُوا اللَّهَ فِى السِّرِّ حَتَّى تُعْطُوا مِنْ أَنْفُسِکمُ النَّصَفَ»}}؛ خیر بسیار (مانند طاعت و بخشش زیاد) را بسیار نشمارید و گناه اندک را کم نشمارید زیرا گناه اندک انباشته می شود و زیاد می گردد و در نهان از خدا بترسید تا از خود انصاف دهید (بحق قضاوت کنید اگر چه بزیانتان باشد و چنین نکند جز کسی که در نهان از خدا بترسد).<ref>همان، ج:۳، ص:۳۹۴، روایة:۲.</ref>
-عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِى عَبْدِاللَّهِ عليه السلام قَالَ أَمَا إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ عِرْقٍ يَضْرِبُ وَ لَا نَكْبَةٍ وَ لَا صُدَاعٍ وَ لَا مَرَضٍ إِلَّا بِذَنْبٍ و َذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فِى كِتَابِهِ وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ و َيَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ قَالَ ثُمَّ قَالَ و َمَا يَعْفُو اللَّهُ أَكْثَرُ مِمَّا يُؤَاخِذُ بِهِ
+*امام صادق علیه السلام فرمود: {{متن حدیث|«إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ نَزَلَ بِأَرْضٍ قَرْعَاءَ فَقَالَ لِأَصْحَابِهِ ائْتُوا بِحَطَبٍ فَقَالُوا یا رَسُولَ اللَّهِ نَحْنُ بِأَرْضٍ قَرْعَاءَ مَا بِهَا مِنْ حَطَبٍ قَالَ فَلْیأْتِ کلُّ إِنْسَانٌ بِمَا قَدَرَ عَلَیهِ فَجَاءُوا بِهِ حَتَّى رَمَوْا بَینَ یدَیهِ بَعْضَهُ عَلَى بَعْضٍ فـَقـَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص هَکذَا تَجْتَمِعُ الذُّنُوبُ ثُمَّ قَالَ إِیاکمْ وَالْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِنَّ لِکـُلِّ شـَیءٍ طَالِباً أَلَا و َإِنَّ طَالِب َهَا یکتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ کلَّ شَیءٍ أَحْصَیناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ»}}؛ [[رسول خدا]] صلی الله و علیه و آله در زمین بى گیاهى فرود آمد و به اصحابش فرمود: قدرى هیزم بیاورید، گفتند: یا رسول الله! در زمین بى گیاه آمده ایم، در این جا هیزم نیست. حضرت فرمود: هر کس هر چه پیدا کرد بیاورد، سپس آن ها کم کم هیزم آورند و در برابر آن حضرت انباشته کردند، رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود، گناهان این گونه جمع می شود. سپس فرمود: از گناهان محقر بپرهیزید زیرا هر چیزى بازخواست کننده اى دارد، بدانید که بازخواست کننده گناهان (می نویسد آنچه را مردم پیش فرستاده و آثار آنها را و همه چیز را در امام مبین (لوح محفوظ یا نامه اعمال) شماره کنیم).<ref>همان، ج۳، ص۳۹۴، روایة۳.</ref>
+*رسول خدا صلی الله و علیه و آله فرمودند: {{متن حدیث|لَا تُحَقِّرُوا شَیئاً مِنَ الشَّرِّ وَ إِنْ صَغُرَ فِی أَعْینِکمْ وَ لَا تَسْتَکثِرُوا شَیئاً مِنَ الْخَیرِ وَ إِنْ کثُرَ فِی أَعْینِکمْ فَإِنَّهُ لَا کبِیرَ مَعَ الِاسْتِغْفَارِ وَ لَا صَغِیرَ مَعَ الْإِصْرَار}}؛ هیچ کار بدى را کوچک نشمارید اگر چه در نظر شما کوچک باشد و هیچ کار خوبى راکه می کنید، زیاد ندانید اگر چه در نظرتان زیاد باشد زیرا هیچ گناهى، با توبه و استغفار واقعى، نابخشودنى نیست و هیچ گناهى با تکرار و اصرار، کوچک نیست.<ref>وسائل الشیعه، ج:۱۵، ص:۳۱۲.</ref>
+*قَالَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ علیه السلام: {{متن حدیث|لَا یصْغَرُ مَا یضُرُّ یوْمَ الْقِیامَةِ}}؛ امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: چیزى که [[روز قیامت]]، ضرر برساند، کوچک نیست.<ref>وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۳۱۲.</ref>
+*[[امام صادق]] علیه السلام فرمودند: {{متن حدیث|مَنْ هَمَّ بِالسَّیئَةِ فَلَا یعْمَلْهَا فَإِنَّهُ رُبَّمَا عَمِلَ الْعَبْدُ السَّیئَةَ فَیرَاهُ الرَّبُّ فَیقُولُ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَاأَغْفِرُ لَک أَبَداً}}؛ هر وقت فکر انجام گناهى به سرتان زد، پس سعى کنید که مرتکب نشوید زیرا ممکن است که خداوند در همان حال که شما را مى بیند، به عزت وجلالش قسم بخورد که شما را نیامرزد.<ref>وسائل الشیعة، ج:۱۵، ص:۳۱۳.</ref>
+*[[رسول خدا]] صلی الله و علیه و آله فرمودند: {{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ کتَمَ سَخَطَهُ فِی مَعْصِیتِهِ و َلا یسْتَقِلَّنَّ أَحَدُکمْ شَیئاً مِنَ الْمَعَاصِی فَإِنَّهُ لَا یدْرِی فِی أَیهَا سَخَطُ اللَّهِِ}}؛ خداوند، غضبش را در بین گناهان مخفى کرده، پس هیچ گناهى را کم و کوچک نشمارید زیرا نمى دانید غضب خدا در کدام است.<ref>وسائل الشیعة، ج:۱۵، ص:۳۱۳.</ref>
+*[[رسول خدا]] صلی الله و علیه و آله فرمودند: {{متن حدیث|یا أَبَاذَرٍّ لَا تَنْظُرْ إِلَى صِغَرِ الْخَطِیئَةِ وَلَکنِ انْظُرْ إِلَى مَنْ عَصَیتَ یا أَبَاذَرٍّ إِنَّ نَفْسَ الْمُؤْمِنِ أَشَدُّ تَقَلُّباً وَ خِیفَةً مِنَ الْعُصْفُورِ حِینَ یقْذَفُ بِهِ فِی شَرَکهِ یا أَبَاذَرٍّ إِنَّ الرَّجُلَ لَیعْمَلُ الْحَسَنَةَ فَیتَّکلُ عَلَیهَا وَ یعْمَلُ الْمُحَقَّرَاتِ حَتَّى یأْتِی اللَّهَ وَ هُوَ (عَلَیهِ غَضْبَانُ)}}؛ پیامبر خاتم صلی الله و علیه و آله به ابوذر فرمودند: اى ابوذر، به کوچکى گناه نگاه نکن، بلکه به بزرگى و عظمت خداوندى نگاه کن که با گناه، از فرمانش سرپیچى مى کنى. اى ابوذر، روح انسان با گناه، خیلى زود خراب و منقلب مى شود. اى ابوذر، ممکن است انسان کار خوبى انجام دهد ودل به آن خوش دارد ولى گناهانى کوچکى را هم مرتکب شده باشد که اصلا آن ها را به حساب نیاورده باشد و [[روز قیامت]]، خدا را از خودش به خاطر آن گناهان، ناراضى و غضبناک ببیند. پس باید هر گناهى را خطرناک دانست.<ref>مستدرک الوسائل، ج:۱۱، ص:۳۴۹.</ref>
+*امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: أَنَّهُ قَالَ: أَشَدُّ الذُّنُوبِ مَا اسْتَهَانَ بِهِ صَاحِبُهُ؛ بدترین گناهان، گناهى است که گنهکار، آن را کوچک بشمارد.<ref>وسائل الشیعه، ج:۱۵، ص:۳۱۲.</ref>
+*[[امام صادق]] علیه السلام فرمودند: {{متن حدیث|عَلَامَةُ النِّفَاقِ اسْتِصْغَارُ الْمَعَاصِی}}؛ یکى از نشانه هاى [[نفاق]]، کوچک شمردن گناهان است.<ref>بحارالانوار، ج:۶۹، ص:۲۰۷.</ref>
+*امام باقر علیه السلام: {{متن حدیث|اتَّقُوا الْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِنَّ لَهَا طَالِباً یقُولُ أَحَدُکمْ أُذْنِبُ و َأَسْتَغْفِر}}؛ از گناهان کوچک بپرهیزید که خداوند، شاهد و ناظر است و ملائک مامور مى نویسند. بعضى مى گویند گناه مى کنیم بعد توبه مى کنیم (از کجا مى دانید که موفق به توبه واقعى مى شوید یا نه). سپس حضرت آیه قرآن را متذکر مى شوند که مى فرماید: {{متن قرآن|«وَ نَکتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ و َکلَّ شَیءٍ أَحْصَیناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ»}}؛ و مى نویسیم آن چه را کردند و همه نزد ما محفوظ است. <ref>[[سوره یس]]/آیه۱۲</ref><ref>کافی، ج:۲، ص:۲۷۰.</ref>
+*امام باقر علیه السلام: {{متن حدیث|مِنَ الذُّنُوبِ الَّتِی لَا تُغْفَرُ قَوْلُ الرَّجُلِ لَیتَنِی لَا أُؤَاخَذُ إِلَّا بِهَذَا}}؛  از گناهانى که آمرزیده نمى شود این است که گناه کند و بگوید: اى کاش مجازات نمى شدم مگر به خاطر این گناه.<ref>کافى، ج:۱۵، ص:۳۱۳.</ref>
-امام صادق علیه السلام فرمود: هيچ رگى نزد و پائى به سنگ نخورد و درد سر و مرضى پيش نيايد مگـر به جهت گناهى (كه انسان مرتكب شده است) و همين است كه خداى عزوجل در كتابش فرمايد (هر مصيبتى به شما رسد، براى كاري است كه بدست خود كرده ايد و خدا از بسيارى هم گذشت مي كند، 30 سوره 42) سپس امام عليه السلام فرمود: آن چه خدا از آن مي گذرد از آن چه از آن مؤ اخذه مي كند بيشتر است.
+==گناهان کبیره==
-(اصول كافى ج: 3 ص: 370 رواية: 3)
+در فرهنگ اسلامی هر گناهی چون در واقع «معصیت» و نافرمانی خداوند متعال است، مهم و بزرگ محسوب می شود اما از بعضی آیات و روایات فهمیده می شود که یک سری از گناهان، قبح و زشتی بیشتری نسبت به گناهان دیگر دارند و بیشتر مورد غضب و عذاب خداوند می باشند که اصطلاحاً به آنها «گناهان کبیره» اطلاق می شود.
-علِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِيزٍ عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ مَا مِنْ نَكْبَةٍ تُصِيبُ الْعَبْدَ إِلَّا بِذَنْبٍ و َمَا يَعْفُو اللَّهُ عَنْهُ أَكْثَرُ
+'''موارد و مصادیق گناهان کبیره:'''
-امام باقر عليه السلام فرمود: هيچ نكبتى به بنده نرسد (پايش بسنگى نخورد) مگر بسبب گناهى و آن چه خدا از آن مي گذرد بيشتر است.
+*«[[حسن بن محبوب السراد|حسن بن محبوب]]» گوید: یکى از اصحاب نامه اى نوشت و به من داد که به [[امام کاظم]] علیه السلام دهم، در آن نامه پرسیده بود: کبائر چند تا است و چیست؟ حضرت نوشت: کسى که از آنچه خدا بر آن به [[دوزخ]] تهدید کرده دورى کند، کردارهاى بدش پوشیده مى شود، اگر مؤمن باشد و هفت گناهی که موجب دوزخ می شود:
-(اصول كافى ج: 3 ص: 370 رواية: 4)
+#آدم کشى حرام (نه کشتن قاتل و مهاجم و مانند آن)
+#نافرمانى پدر و مادر (بدرجه ای که [[عقوق والدین|عاق]] آنها شود)
+#[[ربا خواری|رباخوارى]]
+#تعرب بعد از هجرت.
+#متهم ساختن زنان پارسا به [[زنا]].
+#خوردن مال یتیم.
+#فرار از [[جهاد]].<ref>اصول کافى، ج۳، ص۳۷۹، روایة۲.</ref>
-عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ عليه السلام قَالَ كَانَ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ عليه السلام يَقُولُ لَا تُبْدِيَنَّ عَنْ وَاضِحَةٍ و َقَدْ عَمِلْتَ الْأَعْمَالَ الْفَاضِحَةَ و َلَا يَأْمَنِ الْبَيَاتَ مَنْ عَمِلَ السَّيِّئَاتِ
+*در حدیثی دیگر [[حضرت عبدالعظیم حسنی]] به سند خود از امام [[موسی بن جعفر]] علیه السلام نقل می کند که ایشان در [[تفسیر]] آیه شریفه {{متن قرآن|«الَّذِینَ یجْتَنِبُونَ کبائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَواحِشَ...»}} این گناهان را به عنوان «گناه کبیره» برشمردند:
-اميرالمؤمنين علیه السلام مي فرمود: تو كه اعمال رسوا كننده مرتكب شده اى خنده دندان نما مكن، و كسي كه گناهانى كرده، از بلاى شبگير و پيش آمد ناگهانى نبايد ايمن باشد.
+#[[شرک]]، زیرا خداوند در [[قرآن کریم]] می فرماید: بهشت برای مشرک حرام است.<ref>[[سوره مائده]]/آیه۷۲</ref>
+#ناامید ی از رحمت خدا زیرا خداوند می فرماید تنها کافرین از رحمت خدا ناامیدند.<ref>[[سوره یوسف]]/آیه۸۷</ref>
+#ایمن از مکر خدا بودن زیرا خداوند می فرماید غیر از زیانکاران کسی ایمن از مکر خدا نیست.<ref>[[سوره اعراف]]/آیه۹۹</ref>
+#عاق و نفرین شده والدین، زیرا خداوند آنها را ستمکار و بدبخت قرار داده است.<ref>[[سوره مریم]]/آیه۳۲</ref>
+#کشتن انسان بی گناه، زیرا جزای چنین کسانی خلود در جهنم است.<ref>[[سوره نساء]]/آیه۹۳</ref>
+#تهمت زنا به زنان پاکدامن زیرا آنها در دنیا و آخرت محروم از رحمت خدا و در عذاب الهی اند.<ref>[[سوره نور]]/آیه۲۳</ref>
+#خوردن مال یتیم، زیرا سرانجام چنین کاری آتش دوزخ است.<ref>سوره نساء/آیه۱۰</ref>
+#فرار از جنگ زیرا چنین کسانی دچار خشم خدا و دخول در جهنم اند.<ref>[[سوره انفال]]/آیه۱۶</ref>
+#رباخوری، زیرا رباخواران فریفته شیطانند.<ref>[[سوره بقره]]/آیه۲۷۵</ref>
+#سحر (جادو و چشم بندى) زیرا خداى عزوجل می فرماید: (محققا دانستند که هر کس خریدار جادو شود، در سرای آخرت بهره ای ندارد.<ref>سوره بقره/آیه۱۰۲</ref>
+#زناکارى، زیرا خداى عزوجل می فرماید: (هر که چنین کند کیفر گناه خود بیند و در قیامت عذابش دو برابر شود و با خوارى در آن جا جاودان باشد).<ref>[[سوره فرقان]]/آیه۶۸</ref>
+#سوگند دروغ براى تبهکارى (مانند خوردن مال مردم)، زیرا خداى عزوجل می فرماید: (کسانی که پیمان با خدا و سوگندهاى خود را به بهائى اندک می فروشند، در آخرت بهره اى ندارند.<ref>[[سوره آل عمران]]/آیه۷۷</ref>
+#خیانت در غنیمت جنگى زیرا خداى عزوجل می فرماید: (و هر که در غنیمت خیانت کند [[روز قیامت]] با آنچه خیانت کرده بیاید.<ref>سوره آل عمران/آیه۱۶۱</ref>
+#ندادن [[زکات]] واجب، زیرا خداى عزوجل می فرماید: (با آنها (مال زکات بازداشت شده) پیشانى و پشت و پهلوى آنها را داغ کنند.<ref>[[سوره توبه]]/آیه۳۵</ref>
+#[[شهادت (درفقه)|شهادت]] دروغ و نهان کردن شهادت، زیرا خداى عزوجل فرماید: (هر که شهادت را نهان کند، دلش گنهکار است). <ref>[[سوره بقره]]/آیه۲۸۳</ref>
+#[[شراب خواری|شراب خوارى]]، زیرا خداى عزوجل از آن نهى فرموده، مثل آن که از پرستش [[بت]] ها نهى فرموده است.<ref>سوره مائده/آیه۹۰</ref>
+#[[نماز]] یا [[واجب]] دیگر خداى را عمداً ترک کردن زیرا رسول خدا صلی الله و علیه و آله فرمود: کسی که نماز را عمداً ترک کند، از پیمان و تعهد خدا و رسولش بیزارى جسته است.
+#پیمان شکنى و [[قطع رحم]] زیرا خداى عزوجل فرماید: کسانی که پیمان خدا را پس از استوار کردنش ‍ می شکنند، آنچه را خدا به وصلش فرمان داده، قطع می کنند... ایشان دچار لعنت و عاقبت بد هستند.<ref>[[سوره رعد]]/آیه۲۵</ref>
-(اصول كافى ج: 3 ص: 371 رواية: 5)
+==پاک شدن گناه==
-عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِى عُمَيْرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِيدِ عَنْ أَبِى أُسَامَةَ عَنْ أَبِى عَبْدِاللَّهِ عليه السلام قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ تَعَوَّذُوا بِاللَّهِ مِنْ سَطَوَاتِ اللَّهِ بِاللَّيْلِ وَ النَّهَارِ قَالَ قُلْتُ لَهُ و َمَا سَطَوَاتُ اللَّهِ قَالَ الْأَخْذُ عَلَى الْمَعَاصِى
+یکی از نعمت های خدای سبحان این است که مانع ریختن [[آبرو|آبروی]] انسان در برابر اولین و آخرین بنده هایش می شود. به همین خاطر هر بنده ای را که مصلحت باشد با انواع بیماری ها و بلاها، پلیدی گناهانش را پاک می کند. خداوند به وسیله بعضی چیزها گناهان بنده اش را پاک می کند:
-[[ابى اسامه]] گويد: شنيدم امام صادق علیه السلام مي فرمود: به خدا پناه بريد از سطوت هاى خدا در شب و روز، عرض كردم: سطوت هاى خدا چيست؟ فرمود: مؤاخذه بر گناه.
+۱. کیفر دنیوی: کسی که مرتکب گناهی شود خداوند منان او را در این دنیا گرفتار فقر، بلا و مصیبت میکند تا از گناهش پاک شود. [[پیامبر اسلام|پیامبر اعظم]] صلی الله علیه و آله میفرمایند: «هرگاه مؤمن مرتکب گناهانی شود، به سبب آنها به فقر گرفتار شود و اگر آن گناهانش را پاک نکرد به بیماری مبتلا شود و اگر این نیز گناهانش را پاک نکرد، هنگام مردن به سختی جان دهد تا آن که سرانجام خدا را بدون گناهی که به سبب آن بازخواست شود، دیدار کند و دستور داده شود که او را به بهشت ببرند».<ref> محمدی ری شهری، محمد؛ ترجمه میزان الحکمه، مترجم حمیدرضا شیخی، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۳ش، چاپ چهارم، ج۴، ص۱۹۰۶.</ref>
-(اصول كافى ج: 3 ص: 371 رواية: 6)
+۲. بیماری ها: انسان باید شکرگذار خدا باشد. زیرا با یک بیماری معمولی، خداوند میخواهد گناهش در این دنیا پاک شود و به آتش قهر الهی دچار نشود. [[امام رضا]] علیه السلام میفرمایند: «بیماری برای مؤمن، تطهیر و رحمت است و برای کافر، عذاب و لعنت، بیماری همواره با مؤمن هست تا آن که گناهش به کلی پاک شود».<ref>شیخ صدوق؛ ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، مترجم صادق حسن زاده، انتشارات فکر آوران، ۱۳۸۴ش، چاپ چهارم، ص۴۴۳.</ref> و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «لحظات درد کشیدن، لحظه های گناهان را از بین میبرد».<ref>مجلسی، محمدتقی؛ بحارالانوار، بیروت، دارالوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۶۴، ص۲۴۴.</ref> [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد]] علیه السلام هرگاه بیماری را میدید که بهبود یافته است، به او میفرمود: پاکی از گناهان را به تو تبریک میگویم، عمل شایسته را از نو آغاز کن.
-الْحُسـَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصـِيرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ اتَّقُوا الْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِنَّ لَهَا طَالِباً يَقُولُ أَحَدُكُمْ أُذْنِبُ و َأَسْتَغْفِرُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ و َنَكْتُبُ ما قَدَّمُوا و َآثارَهُمْ وَ كُلَّ شيْءٍ أَحْصـَيْناهُ في إِمامٍ مُبِينٍ وَ قَالَ عَزَّوَجَلَّ إِنَّها إِنْ تَكُ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ فِى صَخْرَةٍ أَوْ فِى السَّماواتِ أَوْ فِى الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللّهُ إِنَّ اللّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ
+۳. اندوه: سومین عامل پاک کننده گناهان اندوه می باشد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله میفرمایند: «لحظات نگرانی و اندوه، لحظات کفاره گناهان است. اندوه و نگرانی مؤمن پیوسته با مؤمن هست و زمانی رهایش میکند که از گناهان پاک شده باشد.<ref>مجلسی، محمدتقی؛ بحارالانوار، بیروت، دارالوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۲۴۴.</ref>
-[[ابو بصير]] گويد: شنيدم امام باقر عليه السلام مي فرمود: از گناهاني كه ناچيزش انگاريد بپرهيزيد زيرا آن ها هم بازخواست كننده اى دارد، شخصى از شما مي گويد: گناه مي كنم و آمرزش مي خواهم، و خداى عزوجل مي فرمايد: (آن چه را پيش ‍ فرستاده و آثارشان را خواهيم نوشت، و همه چيز را در امام مبين (لوح محفـوظ يا نامه اعمال) آمار كنيم 12 سوره 36) و باز فرمايد: (براستى كه اگر آن ها (كردار و گفتار بندگان) بوزن دانه خردلى بوده و در ميان سنگ سخت يا در آسمان ها و يا در زمين باشد، خدا آن ها را بياورد، همانا خدا باريك بين و آگاه است، 16 سوره 31)
+۴. کارهای نیک: انسان ساعاتی از شبانه روز را با انجام کارهای نیک میتواند سبب پاکی گناهانش شود. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله میفرمایند: «هرگاه کار بدی کردی، کار نیک انجام بده که آن بدی را پاک میکند».<ref>شیخ طوسی؛ امالی، قم، دارالثقافه، ۱۴۱۴ق، چاپ اول، ص۱۸۶.</ref>
-(اصول كافى ج: 3 ص: 372 رواية: 10)
+۵. خوش اخلاقی: شخصی که خوش اخلاق است هم دیگران از وی در آسایشند و هم باعث بخشودگی گناهانش می باشد. [[امام صادق]] علیه السلام می فرمایند: «چهار چیز است که هر کس داشته باشد اگر سرتاپا غرق گناه باشد، خداوند آن گناهان را به حسنه و نیکی تبدیل میکند؛ راستی، شرم، خوش اخلاقی و سپاسگزاری».<ref>محدث نوری؛ مستدرک الوسائل، قم، موسسه آل البیت، ۱۴۰۸ق، چاپ اول، ج۷، ص۱۵۷ </ref> همچنین عوامل دیگری از قبیل فریادرسی به ستمدیدگان، [[سجده]] زیاد، [[حج]] و [[عمره]] به جا آوردن، [[صلوات]] فرستادن بر [[پیامبر اسلام|محمد]] و آل او و [[مرگ]] که باعث پاکی انسان از گناهش میشود.
-از مجلسى رحمه الله علیه ـ فان لها طالبا يعنى براى گناه دنباله گيرى است كه آن را مى‌ داند و مى‌ نويسد و كيفرش را مقرر مى‌ سازد و همان گناه كوچك هم با اصرار بزرگ مى ‌شود و بسا آمرزيده نشود.
+==پانویس==
+<references />
-ان الله عزوجل بيان طالب دنباله ‌گير گناهان است و آيه در [[سوره يس]] چنين است: « به راستى كه ما زنده كنيم مرده‌ها را و بنويسيم آن چه را پيش داشتند » گويا تغيير از نسخه نويسان يا راويان است، و گفته‌اند كه آيه نقل به معنى شده است.
+==منابع==
-«و نكتب ما قدموا» در [[مجمع البيان]] گفته است: يعنى مى‌نويسيم هر چه طاعت و معصيت در دنيا كرده‌اند كه اثرى از آن چه بجا نمانده و آن چه هم از اثرى از آن مانده چون روش هائى كه گذاشتند و از آن ها پيروى شده خوب باشد يا بد. و گفته‌ اند: مقصود از آثار گام هائى است كه به سوى [[مسجد]] برداشته‌اند براى آن چه خدرى روايت كرده كه [[بنى ‌سلمه]] در گوشه از [[مدينه]] بودند و به پيغمبر از اين كه خانه ‌ها‌يشان دور است و به [[نماز]] او نمى ‌رسند شكايت كردند و اين آيه نازل شد: و كل شئ احصيناه في امام مبين يعنى هر چيزى را در كتاب ظاهرى آمار كرديم و آن لوح محفوظ است و معنى احصايش اين است كه [[ملائكه]] از مقابله آن آن چه حادث مى‌شود درك مى‌ كنند و آن به معلومات خدا دلالت دارد، و گفته‌اند: مقصود نامه اعمال است.
+*[http://www.downloadbook.org/maasumin/np/Gonahan.HTMl گروهی از پژوهشگران، گناه، سایت دانلود بوک، بخش با معصومین]، بازیابی: 9 بهمن 1391.
+*مهدی امینی، گناه، [http://www.pajoohe.ir  دانشنامه پژوهه]، تاریخ بازیابی: 9 بهمن 1391.
-'''<I> گناه روزى و رزق را كم مى‌ كند</I>'''
+[[رده:اخلاق فردی]]
+[[رده:صفات ناپسند]]
-الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ أَبَانٍ عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ إِنَّ الْعَبْدَ لَيُذْنِبُ الذَّنْبَ فَيُزْوَى عَنْهُ الرِّزْقُ
+[[رده: مقاله های مهم]]
+{{سنجش کیفی
-امام باقر عليه السلام فرمود: همانا بنده مرتكب گناه مي شود و روزى از او بر كنار مي گردد.
+|سنجش=شده
+|شناسه= خوب
-(اصول كافى ج: 3 ص: 371 رواية: 8)
+|عنوان بندی مناسب= خوب
+|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
-مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ الْفـُضَيْلِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ إِنَّ الرَّجُلَ لَيُذْنِبُ الذَّنْبَ فَيُدْرَأُ عَنْهُ الرِّزْقُ وَتَلَا هَذِهِ الْآيَةَ إِذْ أَقـْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّها مُصْبِحِينَ وَلا يَسْتَثْنُونَ فَطافَ عَلَيْها طائِفٌ مِنْ رَبِّكَ و َهُمْ نائِمُونَ
+|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
+|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
-امام باقر عليه السلام فرمود: مردى مرتكب گناهى مي شود و روزى از او كناره مي گيرد و اين آيه را تلاوت فرمود: (زماني كه قسم خوردند كه صبحدم آن ها را بچينند و انشاءالله نگفتند، بدان جهت از جانب پروردگارت بلائى بر آن چرخيد و آن ها خوابيده بودند، 27 سوره 68).
+|جامعیت= خوب
+|رعایت اختصار= خوب
-(اصول كافى ج: 3 ص: 372 رواية: 12)
+|سیر منطقی= خوب
+|کیفیت پژوهش= خوب
-أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ ثَعْلَبَةَ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ طَرِيف عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِى عَبْدِاللَّهِ عليه السلام قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ إِنَّ الذَّنْبَ يَحْرِمُ الْعَبْدَ الرِّزْقَ
+|رده= دارد
+}}
-امام صادق علیه السلام مى فرمود: همانا گناه بنده را از روزى محروم مي دارد.
-(اصول كافى ج: 3 ص: 372 رواية: 11)
-'''<I> گناه شهرهاى آباد را از بين مى‌برد</I>'''
-عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ سَدِيرٍ قَالَ سَأَلَ رَجُلٌ أَبَا عَبْدِاللَّهِ عليه السلام عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَقالُوا رَبَّنا باعِدْ بَيْنَ أَسْفارِنا وَ ظَلَمُوا أَنْفُسهُمْ الْآيَةَ فَقَالَ هَؤُلَاءِ قَوْمٌ كَانَتْ لَهُمْ قُرًى مُتَّصِلَةٌ يَنْظُرُ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ وَأَنْهَارٌ جَارِيَةٌ وَ أَمْوَالٌ ظَاهِرَةٌ فَكَفَرُوا نِعَمَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ غَيَّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ مِنْ عَافِيَةِ اللَّهِ فـَغَيَّرَ اللَّهُ مَا بِهِمْ مِنْ نِعْمَةٍ وَ إِنَّ اللّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ فَأَرْسَلَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ فَغَرَّقَ قُرَاهُمْ وَ خَرَّبَ دِيَارَهُمْ وَ أَذْهَبَ أَمْوَالَهُمْ و َأَبْدَلَهُمْ مَكَانَ جَنَّاتِهِمْ جَنَّتَيْنِ ذَوَاتَيْ أُكُلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ وَشَيْءٍ مِنْ سِدْرٍ قَلِيلٍ ثُمَّ قَالَ ذلِكَ جَزَيْناهُمْ بِما كَفَرُوا وَ هَلْ نُجازِي إِلَّا الْكَفُورَ
-مردى از امام صادق علیه السلام اين قول خداى عزوجل را پرسيد: (گفتند: پروردگارا! بين سـفرهاى ما دورى انداز و آن ها بخود ستم كردند 180000 سوره 34) حضرت فرمود: آن ها مردى بودند داراى آبادي هاى به هم پيوسته و درچشم رس  يكديگر با نهرهاى جارى و اموال بسيار و نمايان، سپس نعمت هاى خداى عزوجل را ناسپاسى كردند و عافيت خدا را نسبت بخود دگرگون ساختند، خدا هم نعمت آن ها را دگرگون ساخت و همانا خدا آن چه را مردمى دارنـد دگرگون نسازد تا آن ها خود را دگرگون كنند) خدا بـر آن ها سيل عر (20) فرستاد تا آبادي هاشان را غرقه نمود و ديارشان را خراب كرد و اموالشان را برد، و باغ هاى (سر سبز و پر ميوه) آن ها را بدو باغ از درخت تلخ و شوره گز و اندكـى سدر (يعنى درختان بى ميوه خود رو كه پـس از خشـك شدن سيل روئيده بود) تبديل كرد، سپس خداى عزوجل فرمايد: (ناسپاسى آن ها را چنين كيفر داديم، مگر ما جز ناسپاس را كيفر دهيم 16 سوره 36).
-(اصول كافى ج: 3 ص: 375 رواية: 23)
-'''<I> گناه جلوى آمدن باران را مى‌گيرد</I>'''
-ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْ أَبِى حَمْزَةَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ إِنَّهُ مَا مِنْ سَنَةٍ أَقَلَّ مَطَراً مِنْ سَنَةٍ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَضَعُهُ حَيْثُ يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ إِذَا عَمِلَ قَوْمٌ بالْمَعَاصِى صَرَفَ عَنْهُمْ مَا كَانَ قَدَّرَ لَهُمْ مِنَ الْمَطَرِ فِى تِلْكَ السَّنَةِ إِلَى غَيْرِهِمْ و َإِلَى الْفَيَافِى و َالْبِحَارِ و َالْجِبَالِ و َإِنَّ اللَّهَ لَيُعَذِّبُ الْجُعَلَ فِى جُحْرِهَا بِحَبْسِ الْمَطَرِ عَنِ الْأَرْضِ الَّتِى هيَ بِمَحَلِّها بِخَطايَا مَنْ بِحَضْرَتِهَا و َقَدْ جَعَلَ اللَّهُ لَهَا السَّبِيلَ فِى مَسْلَكٍ سِوَى مَحَلَّةِ أَهـْلِ الْمَعاصِى قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عليه السلام فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِى الْأَبْصَارِ
-ابوحمزه گويد: شنيدم [[امام باقر]] عليه السلام فرمود: هيچ سالى كم باران تر از سال ديگر نيست، ولى خدا باران را به جائى كه خواهد مي فرستد، چون مردمى مرتكب گناهان شوند، خداى عزوجل بارانى را كه در آن سال براى آن ها مقدر فرموده، از آن ها بگرداند و بسوى بيابان ها و درياها و كوه ها فرستد و همانا خدا جعل را در سوراخش عذاب كند، بوسيله نگهداشتن باران از زمينى كه جعل در آن است. براى گناهان مردمي كه در آن جا باشند، در صورتي كه خدا براى جعل راهى در غير محله گنهكاران قرار داده است سپس امام عليه السلام فرمود: اى صاحبان بينش عبرت گيريد.
-(اصول كافى ج: 3 ص: 373 رواية: 15)
-'''<I> گناه جديد درد و مرض جدى مى‌آورد</I>'''
-أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْكُوفِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَسَنِ الْمِيثَمِيِّ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ هِلَالٍ الشَّامِيِّ مَوْلًى لِأَبـِي الْحَسَنِ مُوسَى عليه السلام قَالَ سَمِعْتُ الرِّضَا عليه السلام يَقُولُ كُلَّمَا أَحْدَثَ الْعِبَادُ مِنَ الذُّنُوبِ مَا لَمْ يَكُونُوا يَعْمَلُونَ أَحْدَثَ اللَّهُ لَهُمْ مِنَ الْبَلَاءِ مَا لَمْ يَكُونُوا يَعْرِفُونَ
-[[امام رضا]] عليه السلام مى فرمود: هر چند بندگان گناهان تازه اى را كه سابقه نداشته ايجاد كنند خدا براى آن ها بلاهائي را كه سابقه نداشته ايجاد كند.
-(اصول كافى ج: 3 ص: 377 رواية: 29)
-'''<I> گناه استجابت دعا را متوقف مى‌كند</I>'''
-عَنهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِى أَيُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ إِنَّ الْعَبْدَ يَسْأَلُ اللَّهَ الْحَاجَةَ فَيَكُونُ مِنْ شَأْنِهِ قَضَاؤُهَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ أَوْ إِلَى وَقْتٍ بَطِى ءٍ فَيُذْنِبُ الْعَبْدُ ذَنْباً فَيَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ و َتَعَالَى لِلْمَلَكِ لَا تَقْضِ حَاجَتَهُ وَاحْرِمْهُ إِيَّاهَا فَإِنَّهُ تَعَرَّضَ لِسَخَطِى و َاسْتَوْجَبَ الْحِرْمَانَ مِنِّى
-[[امام باقر]] علیه السلام فرمود: همانا بنده از خدا حاجتى مي خواهد كه اقتضا دارد، زود يا دير بر آورده شود (زيرا حاجت مشروع است و شرايط [[دعا]] موجود) سپس آن بنده گناهى مرتكب مي شود، و خداى تبارك و تعالى به فرشته مي فرمايد: حاجتش را روا مكن و او را از آن محروم دار: زيرا در معرض خشم من در آمد و سزاوار محروميت من گشت.
-(اصول كافى ج: 3 ص: 373 رواية: 14)
-'''<I> گناه انسان را از نماز شب محروم مى‌نمايد</I>'''
-مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ الْفـُضَيْلِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام قَالَ إِنَّ الرَّجُلَ لَيُذْنِبُ الذَّنْبَ فَيُدْرَأُ عَنْهُ الرِّزْقُ وَتَلَا هَذِهِ الْآيـَةَ إِذْ أَقـْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّها مُصْبِحِينَ وَلا يَسْتَثْنُونَ فَطافَ عَلَيْها طائِفٌ مِنْ رَبِّكَ وَهُمْ نائِمُونَ
-امام باقر عليه السلام فرمود: مردى مرتكب گناهى مي شود و روزى از او كناره مي گيرد و اين آيه را تلاوت فرمود: (زماني كه قسم خوردند كه صبحدم آن ها را بچينند و انشاءالله نگفتند، بدان جهت از جانب پروردگارت بلائى بر آن چرخيد و آن ها خوابيده بودند، 27 سوره 68).
-(اصول كافى ج: 3 ص: 372 رواية: 12)
-'''<I> بعضى از گناهان براى هميشه انسان را از مغفرت الهى محروم مى‌كند</I>'''
-عَنْهُ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُكَيْرٍ عَنْ أَبِى عَبْدِاللَّهِ عليه السلام قَالَ مَنْ هَمَّ بِسَيِّئَةٍ فَلَا يَعْمَلْهَا فـَإِنَّهُ رُبَّمَا عَمِلَ الْعَبْدُ السَّيِّئَةَ فَيَرَاهُ الرَّبُّ تَبَارَكَ و َتَعَالَى فَيَقُولُ وَ عِزَّتِى وَ جَلَالِى لَا أَغْفِرُ لَكَ بَعْدَ ذَلِكَ أَبَداً
-و فرمود: كسي كه آهنگ گناهى كند، بايد انجام ندهد، زيرا گاهى بنده گناهى مرتكب شود و خداى تبارك و تعالى او را ببيند و فرمايد: بعزت و جلالم سوگند، ديگر تو را بعد از اين نيامرزم.
-(اصول كافى ج: 3 ص: 374 رواية: 17)
-'''<I> بعضى از گناهان باعث صدها سال زندانى در قيامت مى‌ شود</I>'''
-عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ شَمُّونٍ عَنْ عَبْدِاللَّهِ بْنِ عـَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَصَمِّ عَنْ مِسْمَعِ بْنِ عَبْدِ الْمَلِكِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ عليه السلام إِنَّ الْعَبْدَ لَيُحْبَسُ عَلَى ذَنْبٍ مِنْ ذُنُوبِهِ مِائَةَ عَامٍ و َإِنَّهُ لَيَنْظُرُ إِلَى أَزْوَاجِهِ فِى الْجَنَّةِ يَتَنَعَّمْنَ
-[[رسول خدا]] صلی الله و علیه و آله فرمود: همانا بنده گاهى براى يكى از گناهانش صد سال (در قيامت) حبس شود، و همسران خود را بيند كه در نعمت بهشت مي خرامند (يعنى صد سال ديرتر از همسرانش ببهشت رود).
-(اصول كافى ج: 3 ص: 374 رواية: 19)
-'''<I> گناه از روى معرفت بخدا باعث مى‌شود خدا نشناسى بر گناهكار مسلط شود</I>'''
-عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبَّادِ بْنِ صُهَيْبٍ عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ عليه السلام قَالَ يَقُولُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِذَا عَصَانِى مَنْ عَرَفَنِى سَلَّطْتُ عَلَيْهِ مَنْ لَا يَعْرِفُنِى
-[[امام صادق]] عليه السلام فرمود: خداى عزوجل فرمايد: هرگاه كسي كه مرا شناخته نافرمانيم، كند، كسي را كه مرا نشناخته بر او مسلط كنم.
-(اصول كافى ج: 3 ص: 378 رواية: 30)
-'''<I> موارد و مصاديق گناهان كبيره</I>'''
-عَنْهُ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ قَالَ كَتَبَ مَعِى بَعْضُ أَصْحَابِنَا إِلَى أَبِى الْحَسَنِ عليه السلام يَسْأَلُهُ عَنِ الْكَبَائِرِ كَمْ هِيَ وَ مَا هِيَ فَكَتَبَ الْكَبَائِرُ مَنِ اجْتَنَبَ مَا وَعَدَ اللَّهُ عَلَيْهِ النَّارَ كَفَّرَ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ إِذَا كانَ مُؤْمِناً و َالسَّبْعُ الْمُوجِبَاتُ قَتْلُ النَّفْسِ الْحَرَامِ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ و َأَكْلُ الرِّبَا و َالتَّعَرُّبُ بَعْدَ الْهِجْرَةِ وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَاتِ و َأَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ و َالْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ
-ابن محبوب گويد: يكى از اصحاب نامه اى نوشت و به من داد كه به حضرت ابوالحسن عليه السلام دهم، در آن نامه پرسيده بود: كبائر چند تا است و چيست؟ حضرت نوشت: كبائر كسى كه از آن چه خدا بر آن به دوزخ تهديد كرده دورى كند، كردارهاى بدش پوشيده مى شود، اگر مؤمن باشد، و هفت گناهي كه موجب دوزخ مي شود: 1 ـ آدم كشى حرام (نه كشتن قاتل و مهاجم و مانند آن) 2 ـ نافرمانى پدر و مادر (بدرجه اي كه عاق آن ها شود) 3 ـ رباخوارى 4 ـ تعرب بعد از هجرت. 5 ـ متهم ساختن زنان پارسا بزنا. 6 ـ خوردن مال يتيم. 7 ـ فرار از جهاد.
-(اصول كافى ج: 3 ص: 379 رواية: 2)
-عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْحَسَنِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو جَعْفَرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبِى يَقُولُ سَمِعْتُ أَبِى مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ عليه السلام يَقُولُ دَخَلَ عـَمـْرُو بْنُ عُبَيْدٍ علَى أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام فَلَمَّا سَلَّمَ وَجَلَسَ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ ثُمَّ أَمْسَكَ فَقَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام مَا أَسْكَتَكَ قَالَ أُحِبُّ أَنْ أَعْرِفَ الْكَبَائِرَ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَقَالَ نَعَمْ يَا عَمْرُو أَكْبَرُ الْكَبَائِرِ الْإِشْرَاكُ بِاللَّهِ يَقُولُ اللَّهُ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَهُ الْإِيَاسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ إِنَّهُ لا يَيْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكافِرُونَ ثُمَّ الْأَمْنُ لِمَكْرِ اللَّهِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ فَلا يَأْمَنُ مَكْرَ اللّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ و َمِنْهَا عُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ لِأَنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ جَعَلَ الْعَاقَّ جَبَّاراً شَقِيّاً و َقَتْلُ النَّفْسِ الَّتِى حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فِيها إِلَى آخِرِ الْآيَةِ و َقَذْفُ الْمُحْصَنَةِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ لُعِنُوا فِى الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ و َلَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ وَ أَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ إِنَّما يأْكُلُونَ فِى بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعِيراً وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقـولُ و َمَنْ يُوَلِّهـِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلاّ مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ أَوْ مُتَحَيِّزاً إِلى فِئَةٍ فَقَدْ باءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللّهِ و َمَأْواهُ جَهَنَّمُ و َبِئْسَ الْمَصِيرُ وَ أَكْلُ الرِّبَا لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبا لا يَقُومُونَ إِلاّ كَما يَقُومُ الَّذِى يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطانُ مِنَ الْمَسِّ وَ السِّحْرُ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ وَ لَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَراهُ ما لَهُ فِى الْآخِرَةِ مِنْ خَلاقٍ و َالزِّنَا لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ و َمَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ يَلْقَ أَثاماً يُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ يَخْلُدْ فِيهِ مُهاناً وَ الْيَمِينُ الْغَمُوسُ الْفَاجِرَةُ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللّهِ و َأَيْمانِهِمْ ثَمَناً قَلِيلًا أُولئِكَ لا خَلاقَ لَهـُمْ فِى الْآخِرَةِ وَ الْغُلُولُ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ و َمَنْ يَغْلُلْ يَأْتِ بِما غَلَّ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ مَنْعُ الزَّكَاةِ الْمَفْرُوضَةِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ فَتُكْوى بِها جِباهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَ ظهُورُهُمْ وَشَهَادَةُ الزُّورِ وَ كِتْمَانُ الشَّهَادَةِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ وَمَنْ يَكْتُمْها فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ و َشُرْبُ الْخَمْرِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ نَهَى عَنْهَا كَمَا نَهَى عَنْ عِبَادَةِ الْأَوْثَانِ وَ تَرْكُ الصَّلَاةِ مُتَعَمِّداً أَوْ شَيْئاً مِمَّا فَرَضَ اللَّهُ لِأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَالَ مَنْ تَرَكَ الصَّلَاةَ مُتَعَمِّداً فَقَدْ بَرِئَ مِنْ ذِمَّةِ اللَّهِ و َذِمَّةِ رَسُولِ اللَّهِ و َنَقْضُ الْعَهْدِ وَقَطِيعَةُ الرَّحِمِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُولُ أُولئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدّارِ قَالَ فَخَرَجَ عَمْرٌو و َلَهُ صـرَاخٌ مِنْ بُكَائِهِ و َهُو َيَقُولُ هَلَكَ مَنْ قَالَ بِرَأْيِهِ وَ نَازَعَكُمْ فِى الْفَضْلِ وَ الْعِلْمِ
-(10) [[سحر]] ([[جادو]] و چشم بندى) زيرا خداى عزوجل مي فرمايد: (محققا دانستند كه هر كس خريدار جادو شود، از آن حضرت بهره اى نخواهد داشت، 102 سوره 2).
-(11) زناكارى، زيرا خداى عزوجل مي فرمايد: (هر كه چنين كند كيفر گناه خود بيند و در قيامت عذابش دو برابر شود و با خوارى در آن جا جاودان باشد، 69 سوره 25).
-(12) سوگند [[دروغ]] براى تبهكارى (چون خوردن مال مردم) زيرا خداى عزوجل مي فرمايد: (كساني كه پيمان با خدا و سوگند هاى خود را به بهائى اندك مي فروشند، در آخرت بهره اى ندارند، 27 سوره 3).
-(13) خيانت در غنيمت جنگى، زيرا خداى عزوجل مي فرمايد: (و هر كه در غنيمت خيانت كند [[روز قيامت]] با آن چه خيانت كرده بيايد 161 سوره 3)
-(14) باز داشتن زكاة واجب، زيرا خداى عزوجل مي فرمايد: (با آن ها (مال زكاة بازداشت شده) پيشانى و پشت و پهلوى آن ها را داغ كنند 36 سوره 9)
-(15) شهادت دروغ و نهان كردن شهادت، زيرا خداى عزوجل فرمايد: (هر كه شهادت را نهان كند، دلش گنهكار است 283 سوره 2) (نهان كردن شهادت عمل دل است و حرمت شهادت دروغ از اولويت استفاده مي شود).
-(16) [[شراب خوارى]]، زيرا خداى عزوجل از آن نهى فرموده، مثل آن كه از پرستش [[بت]] ها نهى فرموده است (در آيه شريفه انما الخمر و الميسر و الانصاب و الازلام رجس... هر دو را بيك پليد و شيطانى معرفى كرده است).
-(17) نماز يا واجب ديگر خداى را عمدا ترك كردن. زيرا رسول خدا صلی الله و علیه و آله  فرمود: كسي كه نماز را عمدا ترك كند. از پيمان و تعهد خدا و رسولش بيزارى جسته است (21).
-(18) و (19) پيمان شكنى و قطع رحم، زيرا خداى عزوجل فرمايد: (كسـاني كه پيمان خدا را پس از استوار كردنش ‍ مي شكنند آن چه را خدا بوصلش فرمان داده قطع مي كنند....) ايشانند كه لعنت دارند و خانه بد (در آخرت) 25 سوره 13).
-رواى گويد: عمرو از خدمت امام عليه السلام بيرون رفت، در حالي كه شيون گريه اش بلند بود و مي گفت: هلاك شد كسي كه براى خود فتوى داد و در علم و فضل با شما مبارزه كرد.
-(اصول كافى ج: 3 ص: 389 رواية: 24)
-ابْنُ أَبِى عُمَيْرٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الزَّيَّاتِ عَنْ عُبَيْدِ بْنِ زُرَارَةَ قَالَ دَخَلَ ابْنُ قَيْسٍ الْمَاصِرِ وَعَمْرُو بْنُ ذَرٍّ وَأَظُنُّ مَعَهُمَا أَبُو حَنِيفَةَ عَلَى أَبِى جَعْفَرٍ عليه السلام فَتَكَلَّمَ ابْنُ قَيْسٍ الْمَاصِرِ فَقَالَ إِنَّا لَا نُخْرِجُ أَهْلَ دَعـوَتِنَا و َأَهْلَ مِلَّتِنَا مِنَ الْإِيمَانِ فِى الْمَعَاصِى و َالذُّنُوبِ قَالَ فَقَالَ لَهُ أَبُو جَعْفَرٍ عليه السلام يَا ابْنَ قَيْسٍ أَمَّا رَسُولُ اللَّهِ فَقَدْ قَالَ لَا يَزْنِى الزَّانِى و َهُوَمُؤْمِنٌ و َلَا يَسْرِقُ السَّارِقُ وَ هُوَمُؤْمِنٌ فَاذْهَبْ أَنْتَ وَ أَصْحَابُكَ حَيْثُ شِئْتَ
-[[عبيد بن زراره]] گويد: [[ابن قيس ماصر]] و [[عمر بن ذر]] خدمت [[امام باقر]] عليه السلام رسيدند به گمان ابوحنيفه هم همراه آن ها بود ـ ابن قيس به سخن در آمد و عرض كرد: ما همكيشان و اهل ملت خود را با ارتكاب گناهان و معاصى از ايمان خارج نمي دانيم، امام باقر عليه السلام فرمود: اى پسر قيس! اما رسول خدا صلی الله و علیه و آله  فرموده است: زناكار زنا نكند و مؤمن باشد و سارق سرقت نكن و مؤمن باشد تو و اصحابت هر عقيده اى خواهيد داشته باشيد (كه ما پيرو رسول خدائيم).
-(اصول كافى ج: 3 ص: 389 رواية: 22)
-عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَبِيبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَصَمِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ قَالَ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ مَا مِنْ عَبْدٍ إِلَّا وَعَلَيْهِ أَرْبَعُونَ جُنَّةً حَتَّى يَعْمَلَ أَرْبَعِينَ كَبِيرَةً فَإِذَا عَمِلَ أَرْبَعِينَ كَبِيرَةً انْكَشَفَتْ عَنْهُ الْجُنَنُ فَيُوحِى اللَّهُ إِلَيْهِمْ أَنِ اسْتُرُوا عَبْدِى بِأَجْنِحَتِكُمْ فَتَسْتُرُهُ الْمَلَائِكَةُ بِأَجْنِحَتهَا قَالَ فَمَا يَدَعُ شَيْئاً مِنَ الْقَبِيحِ إِلَّا قَارَفَهُ حَتَّى يَمْتَدِحَ إِلَى النَّاسِ بِفِعْلِهِ الْقـَبِيحِ فَيَقُولُ الْمَلَائِكَةُ يَا رَبِّ هَذَا عَبْدُكَ مَا يَدَعُ شَيْئاً إِلَّا رَكِبَهُ و َإِنَّا لَنـَسـْتَحْيِى مِمَّا يَصْنَعُ فَيُوحِى اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِلَيْهِمْ أَنِ ارْفَعُوا أَجْنِحَتَكُمْ عَنْهُ فَإِذَا فُعِلَ ذَلِكَ أَخَذَ فِى بُغْضِنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَعِنْدَ ذَلِكَ يَنْهَتِكُ سِتْرُهُ فِى السَّمَاءِ و َسِتْرُهُ فِى الْأَرْضِ فَيَقُولُ الْمَلَائِكَةُ يَا رَبِّ هَذَا عَبْدُكَ قَدْ بَقِيَ مَهْتُوكَ السِّتْرِ فَيُوحِى اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِلَيْهِمْ لَوْ كَانَتْ لِلَّهِ فِيهِ حَاجَةٌ مَا أَمَرَكُمْ أَنْ تَرْفَعُوا أَجْنِحَتَكُمْ عَنْهُ وَرَوَاهُ ابْنُ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ
-اميرالمؤ منين صلوات الله عليه فرمود: بر هـر بنده اى چهل پرده كشيده شده تا وقتى چهل گناه كبيره مرتكب شود، چون مرتكب چهل كبيره شد، پرده ها از او برداشته شود، آن گاه خدا به آن (فرشته)ها وحى فرمايد: كه بنده ام را با بال هاى خود بپوشاند، فرشتگان او را با بال هاى خود بپوشانند.
-سپس آن بنده كار زشتى را نگذارد جز آن كه مرتكب شود تا آن جا كه با ارتكاب زشت كارى ميان مردم ببالد آن گاه فرشتگان گويند: پروردگارا اين بنده تو هم عملى را مرتكب مي شود و ما از كردار او خجالت مي كشم، خداى عزوجل به آن ها وحى فرمايد: بال هاى خود را از او برداريد، و چون كارش بدين جا كشد آغاز دشمنى با ما خانواده گذارد، و آن گاه است كه پرده او در آسمان و نيز پرده او در زمين دريده شود، سپس فرشتگان گويند: پروردگارا ايـن بنده تو پرده دريده مانده است، خداى عزوجل به آن ها وحى فرمايد اگر خداى به او نياز و توجهى مي داشت به شما دستور نمي داد بال هاى خود را از او برداريد.
-(اصول كافى ج: 3 ص: 381 رواية: 9)
-'''<I> كوچك شمردن گناهان</I>'''
-عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِيدِ عَنْ أَبِى أُسَامَةَ زَيْدٍ الشَّحَّامِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِاللَّهِ عليه السلام اتَّقُوا الْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِنَّهَا لَا تُغْفَرُ قُلْتُ وَ مَا الْمُحَقَّرَاتُ قَالَ الرَّجُلُ يُذْنِبُ الذَّنْبَ فَيَقُولُ طُوبَى لِى لَوْ لَمْ يَكُنْ لِى غَيْرُ ذَلِكَ
-[[زيد شحام]] گويد: امام صادق علیه السلام فرمود: از گناهان محقر بپرهيزيد كه آمرزيده نشوند، عرض كردم: گناهان محقر چيست؟ فرمود: اين است كه مردى گناه كند و بگويد، خوشا حال من اگر غير از اين گناه نداشته باشم.
-(اصول كافى ج: 3 ص: 394 رواية: 1)
-عِدَّةٌ مِنْ أَصحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسنِ عليه السلام يَقُولُ لَا تَسْتَكْثِرُوا كَثِيرَ الْخَيْرِ وَلَا تَسْتَقِلُّوا قَلِيلَ الذُّنُوبِ فَإِنَّ قَلِيلَ الذُّنُوبِ يَجْتَمِعُ حَتَّى يَكُونَ كَثِيراً وَ خَافُوا اللَّهَ فِى السِّرِّ حَتَّى تُعْطُوا مِنْ أَنْفُسِكُمُ النَّصَفَ
-سماعة گويد: از حضرت ابوالحسن عليه السلام شنيدم كه مي فرمود: خير بسيار (مانند طاعت و بخشش زياد) را بسيار نشماريد و گناه اندك را كم نشماريد، زيرا گناه اندك انباشته مي شود و زياد مي گردد، و در نهان از خدا بترسيد تا از خود انصاف دهيد (بحق قضاوت كنيد اگر چه بزيانتان باشد، و چنين نكند جز كسي كه در نهان از خدا بترسد).
-(اصول كافى ج: 3 ص: 394 رواية: 2)
-أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ وَ الْحَجَّالِ جَمِيعاً عَنْ ثَعْلَبَةَ عَنْ زِيَادٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِاللَّهِ عليه السلام إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ نَزَلَ بِأَرْضٍ قَرْعَاءَ فَقَالَ لِأَصْحَابِهِ ائْتُوا بِحَطَبٍ فَقَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ نَحْنُ بِأَرْضٍ قَرْعَاءَ مَا بِهَا مِنْ حَطَبٍ قَالَ فَلْيَأْتِ كُلُّ إِنْسَانٌ بِمَا قَدَرَ عَلَيْهِ فَجَاءُوا بِهِ حَتَّى رَمَوْا بَيْنَ يَدَيْهِ بَعْضَهُ عَلَى بَعْضٍ فـَقـَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص هَكَذَا تَجْتَمِعُ الذُّنُوبُ ثُمَّ قَالَ إِيَّاكُمْ وَالْمُحَقَّرَاتِ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِنَّ لِكـُلِّ شـَيْءٍ طَالِباً أَلَا و َإِنَّ طَالِب َهَا يَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ فِي إِمامٍ مُبِينٍ
-امام صادق علیه السلام فرمود: رسول خدا صلی الله و علیه و آله  در زمين بى گياهى فرود آمد و باصحابش فـرمود: قدرى هيزم بياوريد، گفتند: يا رسول الله! در زمين بى گياه آمده ايم، در اين جا هيزم نيست حضرت فرمود: هر كس هر چه پيدا كرد بياورد، سپس آن ها كم كم هيزم آورند و در برابر آن حضرت انباشته كردند، رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود، گناهان اين گونه جمع مي شود.
-سپس فرمود: از گناهان محقر بپرهيزيد، زيرا هر چيزى بازخواست كننده اى دارد، بدانيد كـه بازخواست كننده گناهان (مي نويسد آن چه را مردم پيش فرستاده و آثار آن ها را و همه چيز را در امام مبين (لوح محفوظ يا نامه اعمال) شماره كنيم، 12 سوره 36).
-(اصول كافى ج: 3 ص: 394 رواية: 3)