سید عبدالحسین طیب: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «==زندگینامه مؤلف از زبان خودش== حقیر بعد از ظهر هفتم محرم سال‌ 1321 ق(برابر‌ بـا...» ایجاد کرد)
 
(آرشیو عکس و تصویر)
 
(۱۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
==زندگینامه مؤلف از زبان خودش==
+
'''آیت الله سید عبدالحسین طیب''' (۱۲۷۲ - ۱۳۷۰ ش)، عالم و مفسر معاصر [[شیعه]] و از شاگردان [[سید محمدباقر درچه ای|سید محمدباقر درچه‌ای]] بود. وی در [[مدرسه صدر بازار|مدرسه صدر]] تشكیل حوزه داد و جماعت بسیارى از فضلای [[اصفهان]] از محضرش بهره بردند. «[[اطیب البیان فی تفسیر القرآن]]» از آثار مشهور اوست.
حقیر بعد از ظهر هفتم محرم سال‌ 1321 ق(برابر‌ بـا 03 تـیر 1272 ش و 12 ژوئیـه 1893 م)در یکی از محله‌های مرکز شهر‌ اصفهان(معروف‌ به‌ محلهء نور در مـیان طایفه‌ای از سادات معروف به میر محمد صادقی)دیده به جهان گشودم. من چهارمین‌ فرزند خانواده و اولین پسر آن بودم،به این لحاظ آن گـونه کـه‌ نقل مـی‌کردند‌ توجه‌ مخصوص‌ نزدیکان به سوی من جلب شده بود.
 
با توجه به عـلاقه و اخـلاص وافر پدرم‌ نسبت‌ به آستان مبارک حضرت‌ ابی عبد اللّه الحسین علیه السّلام من را عبد الحسین‌ نامیدند،این‌ نـام‌ از ابـتدا بـرای من‌ موجب برکات فراوان شده است و همواره نسبت به آن افتخار می‌کنم.
 
  
==سفر به کربلا==
+
{{شناسنامه عالم
هنگامی که‌ من سـومین بـهار زنـدگی خود را سپری می‌کردم،پدرم خانواده را برای سفر به‌ کربلا‌ و آستان‌بوسی مولا آماده می‌کند،نزدیکان با خـود زمـزمه‌ داشتند کـه او نذر داشته نام فرزند خود را‌ عبد‌ الحسین‌ بگذارد و می‌خواهد در اولین فرصت عبد را به مـحضر مـولا ببرد.
+
|نام کامل = سید عبدالحسین طیب
سفر به‌ عتبات‌ مقدسه با توجه به امکانات آن روز مشکلات زیادی داشت،به‌ این جهت پدر برای مـراقبت از فـرزند‌ دلبـند‌ خویش،شخصی را اجیر می‌کند تا در طول مسافرت مراقب عبد الحسین باشد.آن مسافرت‌ قریب‌ به دو مـاه بـه طول‌ می‌انجامد،پس از بازگشت‌ عبد‌ الحسین،کودک‌ چهار سالهء آن روز،بسیاری از فقرات زیارت وارث‌ و امین اللّه و بخشی از زیـارت جـامعهء کـبیره را بدون خطا از حفظ می‌خواند.
+
|تصویر=[[پرونده:Tayyeb.jpg|۲۲۰px|center]]
این امر‌ را من طبیعی می‌دانم چرا‌ که‌ مولایی به‌ مانند‌ ابی‌ عبد اللّه الحـسین عـلیه السّلام‌ عبد آستان‌بوس‌ خود‌ را بدون صله و انعام نمی‌گذارد،صله و انعامی که نخستین‌ بخش آن عشق‌ و مـحبتی مـحکم و پیـوند ناگسستنی است‌ با مولا.من در تمام‌ ایّام‌ عمر‌ خویش،از این صله و انعام،بهره‌ها‌ برده‌ام‌ و خود را نسبت به آن مـمنون و سـپاسگزار می‌دانم.نزدیکان،آن روز حـفظ زیارات را‌ به‌ هوش و حافظه خوب کودک‌ منتسب‌ می‌کردند،اما‌ حقیر‌ که بعدها دعای‌ کـمیل،زیارت‌ عـاشورا،زیارت جامعهء کبیره‌ و زیارت‌ چهارده‌ معصوم را از حفظ می‌خواندم و اکنون در این 59 سال زندگی‌ هنوز جزئیات آن‌ سفر‌ مقدس را بـه خـوبی به یاد‌ دارم،آن‌ را جز‌ عنایت‌ الهی‌ و تفضل مولا نمی‌دانم.
+
|زادروز = ۱۲۷۲ شمسی
 +
|زادگاه = [[اصفهان]]
 +
|وفات =   ۱۳۷۰ شمسی 
 +
|مدفن = اصفهان، مسجد میر
 +
|اساتید =  [[سید محمدباقر درچه ای|سید محمدباقر درچه‌ای]]، [[سید احمد خوانساری]]، [[سید ابوالقاسم دهکردی]]،...
 +
|شاگردان =
 +
|آثار = [[اطیب البیان فی تفسیر القرآن]]، الکلم الطیّب، العمل الصالح فی العقاید و الاخلاق،...
 +
}}
  
==تحصیل==
+
==ولادت و کودکی==
بعد از‌ این سفر مرا بـه مـکتب‌خانه فرستادند و پس از فراگیری خواندن و نوشتن،حساب،قرآن و نصاب الصبیان،راهی‌ مـدرسه‌ عـلمیه شدم.در 21 سـالگی طبق مشیت‌ الهی‌ از‌ نعمت‌ سرپرستی‌ پدر محروم گـردیدم، ولی‌ از‌ آنـجا که طرق فضل الهی و عنایت باری محدود نیست،مادرم که بانوی‌ بسیار بزرگوار و مقدس و همچون‌ پدر،از‌ شـجرهء طـیبهء ولایت و از خاندان‌ روحانیت بود،به‌ تربیت‌ مـن‌ هـمّت‌ مخصوص‌ گـمارد.او‌ مـصمم‌تر و قـوی‌تر از گذشته من را تشویق و تحریص به کـسب عـلم و تحصیل معرفت می‌کرد و در این‌ راه هیچ گاه از دعا و توسل فراموشم نمی‌کرد‌ و به قـول خـودش هرشب هنگام‌ سحر،از خدا می‌خواست که:حسین را اهـلش کند.از رهگذر این دعـاهای‌ خالصانه و تـشویق‌های مشفقانه در من عزمی پیدا شـد کـه توانستم ناملایمات پیش‌ آمده از فقدان پدر‌ را‌ تحمل کرده و به طریق خود ادامه بدهم....
+
سید عبدالحسین‌ طیب هفتم [[ماه محرم|محرم]] سال‌ ۱۳۲۱ ق (برابر‌ با ۱۲۷۲ ش) در شهر‌ [[اصفهان]] دیده به جهان گشود.  
  
در ابتدای طلبگی،در مـدرسهء مـیرزا مهدی حجره‌ای گرفتم و آنجا مـشغول‌ درس و بـحث شـدم،از ابتدای مقدمات تـا مـعالم را خدمت مرحوم حاج‌ آقـا‌ آخـوند زفره‌ای بودم.معالم را خدمت مرحوم [[سید احمد خوانساری]] خواندم. مرحوم آقا شیخ علوی یزدی که بسیار در ادبیات مـسلّط بـود.در مدرسهء صدر شرح لمعه می‌فرمود.این‌ درس،بسیار‌ خـوب و مـتین و با‌ آهـنگی‌ بـلند گـفته‌ می‌شد،صدای خوب آن مرحوم در تمام مـدرسه به گوش می‌رسید.شرح لمعه‌ را من خدمت ایشان خواندم.نزد مرحوم آقای شیخ حسن یزدی منطق را خواندم.حکمت،حساب،جبر،مقابله،هیأت و نـجوم‌ را خـدمت مرحوم اسد‌ اللّه‌ قمشه‌ای‌ حکیم،فرا گرفتم،بعد از اتـمام دروس مـقدمات از مـدرسهء مـیرزا مـهدی‌ به مدرسه جنب مـسجد امـام نقل مکان کردم و پس از آن به مدرسهء چهارباغ(امام‌ صادق علیه السّلام)رفتم و آنجا رحل اقامت‌ افکندم.... خدمت مرحوم آقا سید مهدی درچـه‌ای،کتاب قـوانین و تـقریرات کفایه را خواندم،نزد مرحوم آخوند ملا عبد الکـریم گـزی،متاجر شـیخ را فـرا گـرفتم،فوائد الاصول را خـدمت آقا میر محمد صادقی مدرس و کفایه را‌ خدمت‌ مرحوم دزفولی‌ خواندم،دروس‌ خارج فقه و اصول را،درس خارج اصول مرحوم میر محمد صادقی مدرس و مرحوم محمد تقی مدرس شرکت‌ می‌کردم و همچنین در درس‌ خارج فـقه مرحوم سید ابو القاسم دهکردی‌ نیز‌ شرکت‌ می‌جستم،عمدهء فقه و اصول را در اصفهان،خدمت مرحوم آیت اللّه آقا سید محمد باقر درچه‌ای بودم، تقریبا مدت 11 ‌‌سال‌ مرتب درس این بزرگوار می‌رفتم.
+
وی در کودکی همراه پدر خود به‌ [[کربلا]] سفر می‌کند. آن مسافرت‌ قریب‌ به دو ماه به طول‌ می‌انجامد، پس از بازگشت‌ عبد‌الحسین، کودک‌ چهار سالۀ آن روز، بسیاری از فقرات [[زیارت وارث|زیارت وارث‌]] و [[زیارت امین الله|امین اللّه]] و بخشی از [[زیارت جامعه کبیره|زیارت جامعه کبیره]] را بدون خطا از حفظ می‌خواند.
  
درست است که ثمره ظاهری این 11 سـال تـحصیل‌ مداوم‌ خدمت‌ ایشان مرا به درجه اجتهاد رسانید اما آنچه مهم بود،من از آن مرحوم،درس زندگی،اخلاق و شخصیت‌ را فرا گرفتم....
+
==تحصیلات و استادان==
 +
عبد‌الحسین پس از فراگیری خواندن و نوشتن، حساب، [[قرآن]] و [[نصاب‌ الصبیان (کتاب)|نصاب الصبیان]] در مکتب‌خانه، راهی‌ مدرسه‌ علمیه شد. در ۲۱ سالگی از‌ نعمت‌ سرپرستی‌ پدر محروم گردید.
  
==نگارش تفسیر اطیب البیان از زبان مؤلف==
+
در ابتدای طلبگی، در مدرسهء میرزا مهدی حجره‌ای گرفت و آنجا مشغول‌ درس و بحث شد. مقدمات را خدمت مرحوم حاج‌ آقا‌ آخوند زفره‌ای بود و [[معالم الدین و ملاذ المجتهدین (کتاب)|معالم]] را خدمت مرحوم [[سید احمد خوانساری]] خواند. مرحوم آقا شیخ علوی یزدی که بسیار در ادبیات مسلّط بود، در [[مدرسه صدر بازار|مدرسه صدر]]، [[شرح لمعه]] می‌فرمود. نزد مرحوم آقای شیخ حسن یزدی [[منطق]] را خواند. [[حکمت]]، حساب، جبر، مقابله، هیأت و [[علم نجوم|نجوم‌]] را خدمت مرحوم اسد‌اللّه‌ قمشه‌ای‌ حکیم، فرا گرفت.
دیر زمانی در خاطرم خطور می‌نمود،کتابی در تـفسیر قـرآن بنگارم و روی‌ این اندیشه،حوزه‌های تفسیری‌ تشکیل‌ داده و جزوه‌های متفرقی در این باره به‌ رشته تحریر درآورده بودم و از طرفی قصور باع و قلّت استعداد و اشتغالات‌ درسی و عوائق و گرفتاری‌های دنیوی مرا از اقدام‌ به‌ این‌ امر منع و بلکه مأیوس‌ می‌نمود‌ تـا‌ ایـنکه‌ در شب سـه‌شنبه پنجم جمادی الثانی سال 1380 هـ.ق،مطابق‌ با 22 آبان ماه 1339 ش در محضر بعضی از علما،به مجلس سوگواری‌ حضرت‌ صدیقه‌ طاهره-سلام‌ اللّه علیها-موفق شده و در ضـمن توسل،حالت‌ وجدی در‌ خود‌ دیدم و از آنجا به منزل مراجعت نموده و در عالم رؤیا خـدمت‌ ثامن الحـجج و حـضرت ولی عصر-عجل اللّه‌ تعالی‌ فرجه-مشرف‌ شده و پس از مذاکراتی که بین آن دو بزرگوار راجع‌ به زوّار شد،حضرت بعد از عنایاتی و ترضیهء خاطری نـسبت ‌ ‌بـه حقیر و مروّجین دین مرا،امر به نوشتن تفسیری‌ فرمود‌ و وعده‌ به من دادند.بعد از آنـکه از خـواب بـیدار شدم،صدق رؤیای من‌ ظاهر‌ شده‌ و وعده نصرت حضرتش تحقق یافته و من به نگارش و تألیف این کـتاب،به یاری‌ حضرت رب‌ الارباب‌ و حضرت حجت با تمام کوش و اهتمام اقدام نمودم و....نگارش تفسیر را از سال 1341،به‌ صورت مداوم شروع کردم.عکه آن زمـان من‌ بدون وقفه،به نگارش آن مشغول شـدم،با پایـان گرفتن هریک از جلدها همان را منتشر می‌ساختم،به این ترتیب کار تألیف و انتشار،همزمان به پیش می‌رفت. آخرین جلد کتاب،یعنی جلد‌ چهاردهم‌ آن در سال  1359 منتشر گردید که به ایـن‌ ترتیب تـألیف این دورهء تفسیر،18 سـال بـه طول انجامید....
+
 
 +
بعد از اتمام دروس مقدمات، از مدرسهء میرزا مهدی‌ به مدرسه جنب [[مسجد امام اصفهان|مسجد امام]] نقل مکان کرد و پس از آن به مدرسه چهارباغ رفت و آنجا رحل اقامت‌ افکند... . خدمت مرحوم آقا سید مهدی درچه‌ای، کتاب [[قوانین الاصول (کتاب)|قوانین]] و تقریرات [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایه]] و نزد مرحوم [[شیخ عبدالکریم گزی|آخوند ملا عبدالکریم گزی]]، متاجر شیخ و [[فوائد الاصول (آخوند خراسانى) (کتاب)|فوائد الاصول]] را خدمت آقا میر محمد صادقی مدرس فرا گرفت. همچنین درس خارج [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] مرحوم میر محمد صادقی مدرس شرکت‌ می‌کرد و در درس‌ خارج [[فقه|فقه]] مرحوم [[سید ابوالقاسم دهکردی]]<nowiki/> نیز‌ شرکت‌ می‌جست.
 +
 
 +
وی عمده فقه و اصول را در اصفهان، خدمت مرحوم آیت اللّه آقا [[سید محمدباقر درچه ای|سید محمدباقر درچه‌ای]] بود و تقریبا مدت ۱۱ ‌‌سال‌ مرتب درس این بزرگوار می‌رفت. سید عبد‌الحسین می گوید: درست است که ثمره ظاهری این ۱۱ سال تحصیل‌ مداوم‌ خدمت‌ ایشان مرا به درجه [[اجتهاد]] رسانید، اما آنچه مهم بود، من از آن مرحوم، درس زندگی، [[اخلاق]] و شخصیت‌ را فرا گرفتم... .
 +
 
 +
==آثار و تألیفات==
 +
برخی تألیفات ایشان عبارت است از:
 +
[[پرونده:Atyab.jpg|thumb|left|اطیب البیان فی تفسیر القرآن - یکی از آثار آیت الله طیب]]
 +
 
 +
۱. «[[اطیب البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|اطیب البیان فی تفسیر القرآن]]»؛ در ۱۴ مجلّد که دو بار به چاپ رسیده است.
 +
 
 +
۲. «الکلم الطیّب»؛ در اعتقادات، در سه مجلد.
 +
 
 +
۳. «العمل الصّالح فی العقاید و الاخلاق».
 +
 
 +
۴. «رساله در خلل صلوه»؛ رساله اجتهادی که به دستور استاد ایشان تنظیم و تالیف شده است (غیر مطبوع).
 +
 
 +
۵. «تقریرات فقهی و اصولی» اساتید ایشان.
 +
 
 +
==وفات==
 +
مرحوم سید عبدالحسین طیب در هشتم [[ماه محرم|محرم الحرام]] ۱۴۱۲ ه .ق (۱۳۷۰ ش) وفات نمود و در مسجد میر [[اصفهان]] (مسجد کازرونی) که خود ایشان [[امام جماعت‌|امامت جماعت]] آنرا بر عهده داشت مدفون گردید.
 +
==منابع==
 +
 
 +
*نرم افزار [[نرم افزار جامع تفاسیر نور|جامع التفاسیر]]، بخش کتابشناسی.
 +
*[http://isfahan.ir/ShowPage.aspx?page_=dorsaetoolsarea&lang=1&tempname=maheleha&sub=15&PageID=4&PageIDF=126 آیت الله سید عبدالحسین طیب، درگاه الکترونیکی شهرداری اصفهان].
 +
*سید عبدالحسین طیب اصفهانی، سایت راسخون [http://rasekhoon.net/mashahir/show/587130/]، بازدید: ۲۱ بهمن ۱۳۹۵.
 +
*ویکی فقه.
 +
 
 +
==آرشیو عکس و تصویر==
 +
<gallery mode="packed" heights="170px">
 +
پرونده:سيد عبدالحسین (1).jpg|سید عبدالحسین طیب
 +
پرونده:خادمی (1).jpg|از راست ردیف بالا: سید شمس الدین خادمی، سید عبدالحسین طیب، [[سید حسین خادمی|سید حسین موسوی خادمی]] و [[شیخ محمدرضا حسام الواعظین|محمدرضا حسام الواعظین]] - از راست ردیف پایین: ناشناس، مرتضی شمس اردکانی، سید حسن حجت نجف آبادی و محمد حقوقی
 +
پرونده:سيد عبدالحسین (2).jpg|سید عبدالحسین طیب
 +
پرونده:سيد عبدالحسین (3).jpg|سید عبدالحسین طیب در لباس احرام در سرزمین وحی
 +
پرونده:سيد عبدالحسین (4).jpg|سید عبدالحسین طیب در منزل شخصی
 +
پرونده:سيد عبدالحسین (5).jpg|سید عبدالحسین طیب بر منبر تدریس
 +
پرونده:فیروزیان0 (9).jpg|سید عبدالحسین طیب و [[غلامرضا فیروزیان]]
 +
 
 +
</gallery>
 +
 
 +
[[رده:علمای معاصر|طیب،سيد عبدالحسین]]
 +
[[رده:مفسرین قرآن]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۰۱

آیت الله سید عبدالحسین طیب (۱۲۷۲ - ۱۳۷۰ ش)، عالم و مفسر معاصر شیعه و از شاگردان سید محمدباقر درچه‌ای بود. وی در مدرسه صدر تشكیل حوزه داد و جماعت بسیارى از فضلای اصفهان از محضرش بهره بردند. «اطیب البیان فی تفسیر القرآن» از آثار مشهور اوست.

۲۲۰px
نام کامل سید عبدالحسین طیب
زادروز ۱۲۷۲ شمسی
زادگاه اصفهان
وفات ۱۳۷۰ شمسی
مدفن اصفهان، مسجد میر

Line.png

اساتید

سید محمدباقر درچه‌ای، سید احمد خوانساری، سید ابوالقاسم دهکردی،...


آثار

اطیب البیان فی تفسیر القرآن، الکلم الطیّب، العمل الصالح فی العقاید و الاخلاق،...


ولادت و کودکی

سید عبدالحسین‌ طیب هفتم محرم سال‌ ۱۳۲۱ ق (برابر‌ با ۱۲۷۲ ش) در شهر‌ اصفهان دیده به جهان گشود.

وی در کودکی همراه پدر خود به‌ کربلا سفر می‌کند. آن مسافرت‌ قریب‌ به دو ماه به طول‌ می‌انجامد، پس از بازگشت‌ عبد‌الحسین، کودک‌ چهار سالۀ آن روز، بسیاری از فقرات زیارت وارث‌ و امین اللّه و بخشی از زیارت جامعه کبیره را بدون خطا از حفظ می‌خواند.

تحصیلات و استادان

عبد‌الحسین پس از فراگیری خواندن و نوشتن، حساب، قرآن و نصاب الصبیان در مکتب‌خانه، راهی‌ مدرسه‌ علمیه شد. در ۲۱ سالگی از‌ نعمت‌ سرپرستی‌ پدر محروم گردید.

در ابتدای طلبگی، در مدرسهء میرزا مهدی حجره‌ای گرفت و آنجا مشغول‌ درس و بحث شد. مقدمات را خدمت مرحوم حاج‌ آقا‌ آخوند زفره‌ای بود و معالم را خدمت مرحوم سید احمد خوانساری خواند. مرحوم آقا شیخ علوی یزدی که بسیار در ادبیات مسلّط بود، در مدرسه صدر، شرح لمعه می‌فرمود. نزد مرحوم آقای شیخ حسن یزدی منطق را خواند. حکمت، حساب، جبر، مقابله، هیأت و نجوم‌ را خدمت مرحوم اسد‌اللّه‌ قمشه‌ای‌ حکیم، فرا گرفت.

بعد از اتمام دروس مقدمات، از مدرسهء میرزا مهدی‌ به مدرسه جنب مسجد امام نقل مکان کرد و پس از آن به مدرسه چهارباغ رفت و آنجا رحل اقامت‌ افکند... . خدمت مرحوم آقا سید مهدی درچه‌ای، کتاب قوانین و تقریرات کفایه و نزد مرحوم آخوند ملا عبدالکریم گزی، متاجر شیخ و فوائد الاصول را خدمت آقا میر محمد صادقی مدرس فرا گرفت. همچنین درس خارج اصول مرحوم میر محمد صادقی مدرس شرکت‌ می‌کرد و در درس‌ خارج فقه مرحوم سید ابوالقاسم دهکردی نیز‌ شرکت‌ می‌جست.

وی عمده فقه و اصول را در اصفهان، خدمت مرحوم آیت اللّه آقا سید محمدباقر درچه‌ای بود و تقریبا مدت ۱۱ ‌‌سال‌ مرتب درس این بزرگوار می‌رفت. سید عبد‌الحسین می گوید: درست است که ثمره ظاهری این ۱۱ سال تحصیل‌ مداوم‌ خدمت‌ ایشان مرا به درجه اجتهاد رسانید، اما آنچه مهم بود، من از آن مرحوم، درس زندگی، اخلاق و شخصیت‌ را فرا گرفتم... .

آثار و تألیفات

برخی تألیفات ایشان عبارت است از:

اطیب البیان فی تفسیر القرآن - یکی از آثار آیت الله طیب

۱. «اطیب البیان فی تفسیر القرآن»؛ در ۱۴ مجلّد که دو بار به چاپ رسیده است.

۲. «الکلم الطیّب»؛ در اعتقادات، در سه مجلد.

۳. «العمل الصّالح فی العقاید و الاخلاق».

۴. «رساله در خلل صلوه»؛ رساله اجتهادی که به دستور استاد ایشان تنظیم و تالیف شده است (غیر مطبوع).

۵. «تقریرات فقهی و اصولی» اساتید ایشان.

وفات

مرحوم سید عبدالحسین طیب در هشتم محرم الحرام ۱۴۱۲ ه .ق (۱۳۷۰ ش) وفات نمود و در مسجد میر اصفهان (مسجد کازرونی) که خود ایشان امامت جماعت آنرا بر عهده داشت مدفون گردید.

منابع

آرشیو عکس و تصویر