آرایش سپاه دو طرف در روز عاشورا: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | ==آرایش سپاه امام حسین | + | {{خوب}} |
| − | + | [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه‌السلام در روز [[عاشورا]]، فرماندهی میمنه سپاهش را به [[زهیر بن قین بجلی|زهیر بن قین]]، میسره را به [[حبیب بن مظاهر اسدی|حبیب بن مظاهر]] و قلب سپاه را به [[حضرت عباس علیه السلام|حضرت ابوالفضل العباس]] علیه‌السلام سپرد. | |
| − | + | ||
| − | + | ==آرایش سپاه امام حسین علیه‌السلام== | |
| − | [[ | + | بیشتر منابع معتبر، شمار سپاهیان [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه السلام را [[هفتاد و دو تن|۷۲ تن]] گزارش کرده اند. [[شیخ مفید]] رحمه الله مى نویسد: حسین بن على علیه السلام، هنگام صبحگاه و بعد از [[نماز صبح]] یارانش را [براى نبرد] آماده کرد. آنان ۳۲ سوار و ۴۰ پیاده بودند. اما با ملاحظه نام و مشخصات [[شهدای کربلا|شهداى کربلا]] مى توان گفت که شمار سپاهان امام علیه السلام بیش از این تعداد بوده است، چنان که پاره اى از منابع، عدد یاران امام علیه السلام را ۸۲ نفر، برخى ۱۱۴ نفر، برخى ۱۴۵ نفر، برخى ۱۷۰ نفر و در برخی منابع مشخصات ۱۵۴ نفر به عنوان یاران امام آمده است. |
امام سپاه خود را به سه دسته تقسیم نمود: | امام سپاه خود را به سه دسته تقسیم نمود: | ||
| − | * بخش | + | *بخش مِیمنه (ستون راست): ۲۰ نفر تحت فرماندهى [[زهیر بن قین بجلی|زهیر بن قین]] |
| − | * بخش | + | *بخش مِیسره (ستون چپ): ۲۰ نفر تحت فرماندهى [[حبیب بن مظاهر اسدی|حبیب بن مظاهر]] |
| − | * قلب سپاه: | + | *قلب سپاه: بقیه در قلب سپاه تحت فرماندهى حضرت [[حضرت عباس علیه السلام|ابوالفضل العباس]] علیه‌السلام. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | [[خیمه گاه کربلا|خیمه ها]] در پشت سر سپاه قرار داشت. امام علیه السلام شب قبل دستور دادند خندقی در پشت خیمه ها حفر کنند و در آن نی و هیزم بریزند و گفتند: صبح که شود و با ما جنگ آغاز کنند، در آنها آتش می‌افکنیم تا از پشت سر به ما حمله نکنند و چنان کردند. | |
| − | + | ==آرایش سپاه عمر بن سعد== | |
| − | + | اظهارنظر درباره شمار واقعى و حتى شمار تقریبى سپاه [[عمر بن سعد]] دشوار است. گفتنى است که رقم سى هزار نفر در دو روایت از [[امام حسن]] علیه السلام و [[امام زین العابدین]] علیه السلام نقل شده است. هر چند که سند این روایات از اعتبار لازم برخوردار نیست؛ لیکن با توجه به کوچ دادن عمومى مردم [[کوفه]] به سوى [[کربلا]] توسط [[عبیدالله بن زیاد|ابن زیاد]] و نیز با توجه به این که این تعداد کمتر از نیمى از جنگجویانِ کوفه است ـ که حدود صد هزار نفر تخمین زده شده اند ـ، رقمى قابل قبول است. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | طبق تحقیق سید مجید پورطباطبایی به کمک منابع مختلف، ترکیب سپاهی که در هنگام اردو زدن ابن زیاد در «[[نخیله]]» گرد آمده و از مقابل وی در این مکان رژه می‌رفت -و مجموعا ۳۱۰۰۰ نفر بودند- به شرح زیر بود: | |
| − | + | #لشگر [[عمر بن سعد|عمر سعد]]/اختلاف نام فرمانده در منابع: عمر بن سعد/تعداد نفرات: ۴۰۰۰ | |
| + | #لشگر [[شمر|شمر بن ذی الجوشن]]/اختلاف نام فرمانده در منابع: شمر بن ذی الجوشن/تعداد نفرات: ۴۰۰۰ | ||
| + | #لشگر [[حر بن یزید ریاحی]]/ تعداد نفرات: ۱۰۰۰ | ||
| + | #لشگر یزید بن رکاب کلبی/تعداد نفرات: ۲۰۰۰ | ||
| + | #لشگر [[حصین بن نمیر|حصین بن نمیر تمیمی]]/تعداد نفرات: ۴۰۰۰ | ||
| + | #لشگر مغایر بن رهینه مازنی/تعداد نفرات: ۳۰۰۰ | ||
| + | #لشگر نصر بن حرشه/تعداد نفرات: ۲۰۰۰ | ||
| + | #لشگر کعب بن طلعه/تعداد نفرات: ۳۰۰۰ | ||
| + | #لشگر [[شبث بن ربعی]]/تعداد نفرات: ۱۰۰۰ | ||
| + | #لشگر حجّار بن ابجر/تعداد نفرات: ۱۰۰۰ | ||
| + | #لشگر [[عمرو بن حجاج زبیدی]]/تعداد نفرات: ۴۰۰۰ | ||
| + | #لشگر یزید بن الحرث بن رویم/تعداد نفرات: ۱۰۰۰ | ||
| + | #لشگر تیراندازان همراه حصین بن نمیر /تعداد نفرات: ۵۰۰ | ||
| + | #لشگر عزرة بن قیس/تعداد نفرات: ۵۰۰. | ||
| − | + | ==نقشه چینش سپاه دو طرف و موقعیت آنها== | |
| + | [[آرایش سپاه دو طرف در روز عاشورا /تصویر|مشاهده تصویر اصلی در موبایل و تبلت]] | ||
| − | + | [[پرونده:Karbala11.jpg|۶۰۰px]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[ | + | این تابلو قدیمی‌ترین تابلو از واقعه [[عاشورا]] است و چند مسأله در آن قابل توجه است: |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | *تعداد سپاهیان دو طرف | ||
| + | *چینش سپاه [[امام حسین]] علیه السلام | ||
| + | *فاصله خیمه گاه تا [[شریعه|شریعه فرات]] | ||
| + | *محل [[تل زینبیه|تلّ زینبیه]] | ||
| + | *تعداد لشکریان پیاده و سواره | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * [http://www.hadith.net/n446-e5678-p84.html | + | *[http://www.hadith.net/n446-e5678-p84.html "دانشنامه امام حسین علیه‌السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ"، محمد محمدی ری‌شهری، ج۶، ص۸۵-۸۷]. |
| − | * [http://www.bfnews.ir/vdcev78x.jh8oni9bbj.html | + | *[http://www.bfnews.ir/vdcev78x.jh8oni9bbj.html تعداد لشگر یزید در مقابل لشگر امام حسین علیه‌السلام، سید مجید پورطباطبایی، سایت آینده روشن]. |
| − | * مقتل چهارده معصوم | + | *مقتل چهارده معصوم علیهم‌السلام، ترجمه جواد محدثی، ج۲، ص۱۲۲. |
| − | * | + | *"الگوى مدیریت و رهبرى در قیام روز عاشورا"، بهرام حمیدزاده، پگاه حوزه، در دسترس در [http://www.ensani.ir/fa/content/62685/default.aspx پورتال جامع علوم انسانی]. |
| − | + | {{سنجش کیفی | |
| + | |سنجش=شده | ||
| + | |شناسه= خوب | ||
| + | |عنوان بندی مناسب= خوب | ||
| + | |کفایت منابع و پی نوشت ها= متوسط | ||
| + | |رعایت سطح مخاطب عام= خوب | ||
| + | |رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب | ||
| + | |جامعیت= خوب | ||
| + | |رعایت اختصار= خوب | ||
| + | |سیر منطقی= خوب | ||
| + | |کیفیت پژوهش= خوب | ||
| + | }} | ||
[[رده:واقعه عاشورا]] | [[رده:واقعه عاشورا]] | ||
{{الگو:واقعه عاشورا}} | {{الگو:واقعه عاشورا}} | ||
| + | [[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۲۱
امام حسین علیه‌السلام در روز عاشورا، فرماندهی میمنه سپاهش را به زهیر بن قین، میسره را به حبیب بن مظاهر و قلب سپاه را به حضرت ابوالفضل العباس علیه‌السلام سپرد.
محتویات
آرایش سپاه امام حسین علیه‌السلام
بیشتر منابع معتبر، شمار سپاهیان امام حسین علیه السلام را ۷۲ تن گزارش کرده اند. شیخ مفید رحمه الله مى نویسد: حسین بن على علیه السلام، هنگام صبحگاه و بعد از نماز صبح یارانش را [براى نبرد] آماده کرد. آنان ۳۲ سوار و ۴۰ پیاده بودند. اما با ملاحظه نام و مشخصات شهداى کربلا مى توان گفت که شمار سپاهان امام علیه السلام بیش از این تعداد بوده است، چنان که پاره اى از منابع، عدد یاران امام علیه السلام را ۸۲ نفر، برخى ۱۱۴ نفر، برخى ۱۴۵ نفر، برخى ۱۷۰ نفر و در برخی منابع مشخصات ۱۵۴ نفر به عنوان یاران امام آمده است.
امام سپاه خود را به سه دسته تقسیم نمود:
- بخش مِیمنه (ستون راست): ۲۰ نفر تحت فرماندهى زهیر بن قین
- بخش مِیسره (ستون چپ): ۲۰ نفر تحت فرماندهى حبیب بن مظاهر
- قلب سپاه: بقیه در قلب سپاه تحت فرماندهى حضرت ابوالفضل العباس علیه‌السلام.
خیمه ها در پشت سر سپاه قرار داشت. امام علیه السلام شب قبل دستور دادند خندقی در پشت خیمه ها حفر کنند و در آن نی و هیزم بریزند و گفتند: صبح که شود و با ما جنگ آغاز کنند، در آنها آتش می‌افکنیم تا از پشت سر به ما حمله نکنند و چنان کردند.
آرایش سپاه عمر بن سعد
اظهارنظر درباره شمار واقعى و حتى شمار تقریبى سپاه عمر بن سعد دشوار است. گفتنى است که رقم سى هزار نفر در دو روایت از امام حسن علیه السلام و امام زین العابدین علیه السلام نقل شده است. هر چند که سند این روایات از اعتبار لازم برخوردار نیست؛ لیکن با توجه به کوچ دادن عمومى مردم کوفه به سوى کربلا توسط ابن زیاد و نیز با توجه به این که این تعداد کمتر از نیمى از جنگجویانِ کوفه است ـ که حدود صد هزار نفر تخمین زده شده اند ـ، رقمى قابل قبول است.
طبق تحقیق سید مجید پورطباطبایی به کمک منابع مختلف، ترکیب سپاهی که در هنگام اردو زدن ابن زیاد در «نخیله» گرد آمده و از مقابل وی در این مکان رژه می‌رفت -و مجموعا ۳۱۰۰۰ نفر بودند- به شرح زیر بود:
- لشگر عمر سعد/اختلاف نام فرمانده در منابع: عمر بن سعد/تعداد نفرات: ۴۰۰۰
- لشگر شمر بن ذی الجوشن/اختلاف نام فرمانده در منابع: شمر بن ذی الجوشن/تعداد نفرات: ۴۰۰۰
- لشگر حر بن یزید ریاحی/ تعداد نفرات: ۱۰۰۰
- لشگر یزید بن رکاب کلبی/تعداد نفرات: ۲۰۰۰
- لشگر حصین بن نمیر تمیمی/تعداد نفرات: ۴۰۰۰
- لشگر مغایر بن رهینه مازنی/تعداد نفرات: ۳۰۰۰
- لشگر نصر بن حرشه/تعداد نفرات: ۲۰۰۰
- لشگر کعب بن طلعه/تعداد نفرات: ۳۰۰۰
- لشگر شبث بن ربعی/تعداد نفرات: ۱۰۰۰
- لشگر حجّار بن ابجر/تعداد نفرات: ۱۰۰۰
- لشگر عمرو بن حجاج زبیدی/تعداد نفرات: ۴۰۰۰
- لشگر یزید بن الحرث بن رویم/تعداد نفرات: ۱۰۰۰
- لشگر تیراندازان همراه حصین بن نمیر /تعداد نفرات: ۵۰۰
- لشگر عزرة بن قیس/تعداد نفرات: ۵۰۰.
نقشه چینش سپاه دو طرف و موقعیت آنها
مشاهده تصویر اصلی در موبایل و تبلت
این تابلو قدیمی‌ترین تابلو از واقعه عاشورا است و چند مسأله در آن قابل توجه است:
- تعداد سپاهیان دو طرف
- چینش سپاه امام حسین علیه السلام
- فاصله خیمه گاه تا شریعه فرات
- محل تلّ زینبیه
- تعداد لشکریان پیاده و سواره
منابع
- "دانشنامه امام حسین علیه‌السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ"، محمد محمدی ری‌شهری، ج۶، ص۸۵-۸۷.
- تعداد لشگر یزید در مقابل لشگر امام حسین علیه‌السلام، سید مجید پورطباطبایی، سایت آینده روشن.
- مقتل چهارده معصوم علیهم‌السلام، ترجمه جواد محدثی، ج۲، ص۱۲۲.
- "الگوى مدیریت و رهبرى در قیام روز عاشورا"، بهرام حمیدزاده، پگاه حوزه، در دسترس در پورتال جامع علوم انسانی.
 |
|||
| قبل از واقعه | |||
| شرح واقعه |
| ||
| پس از واقعه | |||
| بازتاب واقعه | |||
| وابسته ها | |||
