دسته های عزاداری: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{مدخل دائره المعارف|کتاب [[فرهنگ عاشورا(کتاب)|فرهنگ عاشورا]]}}
 
{{مدخل دائره المعارف|کتاب [[فرهنگ عاشورا(کتاب)|فرهنگ عاشورا]]}}
  
دسته: گروهى از مردم كه در جايى گرد آيند و يا با هم حركت كنند و كارى را انجام‌ دهند. گروهى كه با تشريفات خاصى در خيابان ها و كوچه‌ها حركت مى‌كنند و با هم ‌اشعارى خوانند، براى اقامه عزادارى سيدالشهدا و ائمه ديگر.<ref>فرهنگ فارسى،معين.</ref> حركتشان به صورت ‌سينه‌زنى يا زنجيرزنى است. رواج آن بيشتر در عصر صفويه شكل گرفت.
+
دسته: گروهى از مردم که در جایى گرد آیند و یا با هم حرکت کنند و کارى را انجام  دهند. گروهى که با تشریفات خاصى در خیابان ها و کوچه ها حرکت مى کنند و با هم اشعارى خوانند، براى اقامه عزادارى [[سیدالشهداء|سیدالشهدا]] و [[ائمه اطهار|ائمه]] دیگر.<ref>فرهنگ فارسى، معین.</ref> حرکتشان به صورت [[سینه زنی|سینه زنى]] یا [[زنجیر زنی|زنجیر زنى]] است. رواج آن بیشتر در عصر [[صفویه]] شکل گرفت.
  
اين گونه دستجات، براى خود نشانه و علامت و توغ و پرچم مخصوص و گاهى نام ‌ويژه‌اى داشته‌اند و با نوعى سازماندهى مردمى در ايام عاشورا و روزهاى ديگر به ‌سوگوارى مى‌پرداختند.
+
این گونه دستجات، براى خود نشانه و علامت و توغ و پرچم مخصوص و گاهى نام ویژه اى داشته اند و با نوعى سازماندهى مردمى در ایام [[روز عاشورا|عاشورا]] و روزهاى دیگر به سوگوارى مى پرداختند. این مراسم، به ویژه در [[عراق]] و شهرهایى چون [[نجف]] و [[کربلا]]، ریشه دارتر بوده است.  
  
اين مراسم، به ويژه در [[عراق]] و شهرهايى چون [[نجف]] و [[كربلا]]، ريشه‌دارتر بوده است. مرحوم كاشف الغطاء مى‌نويسد: «آغاز بيرون آمدن دسته‌هاى‌ عزادارى براى سیدالشهدا، پيش از هزار سال، در زمان ‌«معزالدوله‌» و «ركن الدوله‌» بود، كه ‌دسته‌هاى عزاداران در حالى كه براى حسين علیه السلام ندبه مى‌كردند و شب، مشعل هايى به دست‌ داشتند، بغداد و راه هايش يكباره پر از شيون شد... اين در قرن چهارم بود و اگر بيرون‌آمدن اين موكب ها در راه ها نبود، هدف و غرض از يادآورى حسين بن على‌ علیه السلام از بين‌ مى‌رفت و ثمره فاسد مى‌شد و راز شهادت حسين بن على‌ علیه السلام منتفى مى‌گشت.<ref>المواكب الحسينيه، محمدحسين كاشف الغطاء، ص 15، (چاپ 1345 ق، نجف).</ref>
+
مرحوم [[محمد حسین کاشف الغطاء|محمدحسین کاشف الغطاء]] مى نویسد: «آغاز بیرون آمدن دسته هاى  عزادارى براى سیدالشهدا، پیش از هزار سال، در زمان «معزالدوله» و «رکن الدوله» بود، که دسته هاى عزاداران در حالى که براى [[امام حسین علیه السلام|حسین]] علیه السلام ندبه مى کردند و شب، مشعل هایى به دست داشتند، [[بغداد]] و راه هایش یکباره پر از شیون شد... این در قرن چهارم بود و اگر بیرون آمدن این موکب ها در راه ها نبود، هدف و غرض از یادآورى حسین بن على علیه السلام از بین  مى رفت و ثمره فاسد مى شد و راز شهادت حسین بن على  علیه السلام منتفى مى گشت».<ref>المواکب الحسینیه، کاشف الغطاء، ص ۱۵، چاپ ۱۳۴۵ ق، نجف.</ref>
  
«موكب‌» يا «مواكب حسينى‌» نيز به همين حركت هاى جمعى بصورت عزادارى و پيمودن راهى با حالت عزا گفته مى‌شود كه در عراق، به ويژه در ايام اربعين رواج و شور بيشترى دارد. در روزهاى تاسوعا و عاشورا نيز در همه شهرها و روستاهاى شيعه‌نشين ‌رواج دارد.
+
«موکب» یا «مواکب حسینى» نیز به همین حرکت هاى جمعى بصورت عزادارى و پیمودن راهى با حالت عزا گفته مى شود که در عراق، به ویژه در ایام [[اربعین]] رواج و شور بیشترى دارد. در روزهاى [[تاسوعا]] و [[روز عاشورا|عاشورا]] نیز در همه شهرها و روستاهاى [[شیعه|شیعه]] نشین  رواج دارد.
  
برخى از اين دسته‌ها، تاريخچه‌اى طولانى و گاهى مثلا چند صد ساله دارد (مثل دسته‌ «طويرج‌» در كربلا) كه در نسل هاى پياپى، سنت هاى خويش را حفظ مى‌كنند.<ref>در زمينه تشكل ها و اهداف دسته‌هاى عزادارى حسينى از جمله ر.ك: «المواكب الحسينيه، مدارس و معسكرات‌»از: سامى البدرى، ص 34.</ref>
+
برخى از این دسته ها، تاریخچه اى طولانى و گاهى مثلا چند صد ساله دارد؛ مثل دسته «طویرج» در [[کربلا|کربلا]]، که در نسل هاى پیاپى، سنت هاى خویش را حفظ مى کنند.<ref>در زمینه تشکل ها و اهداف دسته هاى عزادارى حسینى، ر.ک: «المواکب الحسینیه، مدارس و معسکرات» از: سامى البدرى، ص ۳۴.</ref>
  
دسته‌هاى عزادارى، نوعى تشكل و سازماندهى را تمرين مى‌دهد كه بر محور [[امام ‌حسين‌]] علیه السلام است. اين دسته‌ها و هيئت ها، در افراد احساس مسئوليت و شخصيت و اعتماد به‌ نفس را تقويت مى‌كند و به آنان نظم و نظام مى‌بخشد، آن هم با محتوايى مقدس و آدابى‌ خالصانه و عاشقانه و بدون حاكميت زور و اعمال قدرت.
+
دسته هاى عزادارى، نوعى تشکل و سازماندهى را تمرین مى دهد که بر محور [[امام حسین ]] علیه السلام است. این دسته ها و هیئت ها، در افراد احساس مسئولیت و شخصیت و اعتماد به نفس را تقویت مى کند و به آنان نظم و نظام مى بخشد، آن هم با محتوایى مقدس و آدابى  خالصانه و عاشقانه و بدون حاکمیت زور و اعمال قدرت.
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
 
 
 
==منابع==
 
==منابع==
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
+
* جواد محدثی، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، نشر معروف.
  
[[رده:عزای ابا عبدالله علیه السلام]]
+
[[رده:سنت های عزاداران ابا عبدالله]]
 +
{{الگو:واقعه عاشورا}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۲۴

Icon-encycolopedia.jpg

این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


دسته: گروهى از مردم که در جایى گرد آیند و یا با هم حرکت کنند و کارى را انجام دهند. گروهى که با تشریفات خاصى در خیابان ها و کوچه ها حرکت مى کنند و با هم اشعارى خوانند، براى اقامه عزادارى سیدالشهدا و ائمه دیگر.[۱] حرکتشان به صورت سینه زنى یا زنجیر زنى است. رواج آن بیشتر در عصر صفویه شکل گرفت.

این گونه دستجات، براى خود نشانه و علامت و توغ و پرچم مخصوص و گاهى نام ویژه اى داشته اند و با نوعى سازماندهى مردمى در ایام عاشورا و روزهاى دیگر به سوگوارى مى پرداختند. این مراسم، به ویژه در عراق و شهرهایى چون نجف و کربلا، ریشه دارتر بوده است.

مرحوم محمدحسین کاشف الغطاء مى نویسد: «آغاز بیرون آمدن دسته هاى عزادارى براى سیدالشهدا، پیش از هزار سال، در زمان «معزالدوله» و «رکن الدوله» بود، که دسته هاى عزاداران در حالى که براى حسین علیه السلام ندبه مى کردند و شب، مشعل هایى به دست داشتند، بغداد و راه هایش یکباره پر از شیون شد... این در قرن چهارم بود و اگر بیرون آمدن این موکب ها در راه ها نبود، هدف و غرض از یادآورى حسین بن على علیه السلام از بین مى رفت و ثمره فاسد مى شد و راز شهادت حسین بن على علیه السلام منتفى مى گشت».[۲]

«موکب» یا «مواکب حسینى» نیز به همین حرکت هاى جمعى بصورت عزادارى و پیمودن راهى با حالت عزا گفته مى شود که در عراق، به ویژه در ایام اربعین رواج و شور بیشترى دارد. در روزهاى تاسوعا و عاشورا نیز در همه شهرها و روستاهاى شیعه نشین رواج دارد.

برخى از این دسته ها، تاریخچه اى طولانى و گاهى مثلا چند صد ساله دارد؛ مثل دسته «طویرج» در کربلا، که در نسل هاى پیاپى، سنت هاى خویش را حفظ مى کنند.[۳]

دسته هاى عزادارى، نوعى تشکل و سازماندهى را تمرین مى دهد که بر محور امام حسین علیه السلام است. این دسته ها و هیئت ها، در افراد احساس مسئولیت و شخصیت و اعتماد به نفس را تقویت مى کند و به آنان نظم و نظام مى بخشد، آن هم با محتوایى مقدس و آدابى خالصانه و عاشقانه و بدون حاکمیت زور و اعمال قدرت.

پانویس

  1. فرهنگ فارسى، معین.
  2. المواکب الحسینیه، کاشف الغطاء، ص ۱۵، چاپ ۱۳۴۵ ق، نجف.
  3. در زمینه تشکل ها و اهداف دسته هاى عزادارى حسینى، ر.ک: «المواکب الحسینیه، مدارس و معسکرات» از: سامى البدرى، ص ۳۴.

منابع

11.jpg
واقعه عاشورا
قبل از واقعه
شرح واقعه
پس از واقعه
بازتاب واقعه
وابسته ها