سید عبدالاعلی سبزواری: تفاوت بین نسخهها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «د عبدالاعلی موسوی سبزواری (۱۳۲۸-۱۴۱۴ق)، فقیه، مفسر و قرآنپژوه بزرگ تشیع در...» ایجاد کرد) |
(←آرشیو عکس و تصویر) |
||
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
سطر ۱: | سطر ۱: | ||
− | + | '''آیت الله العظمی سید عبدالاعلی موسوی سبزواری''' (۱۳۲۸ - ۱۴۱۴ ق) از مراجع تقلید، اصولی و مفسر [[شیعه]] در دوره معاصر و از شاگردان [[محمدحسین غروی اصفهانی|محمدحسین غروی اصفهانی]] و [[سید حسین بادکوبه ای|سید حسین بادکوبهای]] بود. ایشان بعد از [[سید ابوالقاسم خویی|آیتالله خویی]] مدتی ریاست [[حوزه علمیه]] نجف و [[مرجعیت]] تقلید شیعیان را بر عهده داشت. آیتالله سبزواری از حامیان انقلاب اسلامی در [[ایران]] بود و چندینبار درسش را برای توجه دادن حوزه نجف به وقایع انقلاب اسلامی ایران، تعطیل نمود. کتاب «مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن» و «مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام» از جمله آثار برجسته اوست. | |
− | + | {{شناسنامه عالم | |
+ | ||نام کامل = سید عبدالاعلی موسوی سبزواری | ||
+ | ||تصویر=[[پرونده:عبدالاعلی.jpg |۲۴۰px|center]] | ||
+ | ||||زادروز = ۱۳۲۸ قمری | ||
+ | |زادگاه = سبزوار | ||
+ | |وفات = ۱۴۱۴ قمری | ||
+ | |مدفن = [[نجف]] | ||
+ | |اساتید = [[محمدحسین غروی اصفهانی|محمدحسین غروی اصفهانی]]، [[سید حسین بادکوبه ای|سید حسین بادکوبهای]]، [[میرزا محمدحسین نائینی]]، [[آقا ضیاءالدین عراقی]]،... | ||
+ | |شاگردان = سید محمد کلانتر، سید محمد غروى، میرزا محمدعلى تبریزى، سید محمدتقى حکیم، [[غلامرضا عرفانیان یزدی|شیخ غلامرضا عرفانیان]] و [[آیت الله ناصری]] | ||
+ | |آثار = مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن، مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، لباب المعارف، تهذیب الاصول، رفض الفضول عن علم الاصول،... | ||
+ | }} | ||
− | + | ==تحصیل و استادان== | |
− | + | سید عبدالاعلی موسوی سبزواری، در ۱۸ [[ذی الحجه]] ۱۳۲۸ق -مصادف با [[عید غدیر|عید غدیر خم]]- در سبزوار دیده به جهان گشود. دوران کودکی و نوجوانی را تحت سرپرستی پدر بزرگوارش طی نمود و مقدمات [[ادبیات عرب]] و [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و... را از پدر و عمویش، آیتالله سید عبدالله برهان (م ۱۳۸۴ق) فرا گرفت و تا سن چهارده سالگی در زادگاه خود به تحصیل مقدمات [[علوم اسلامی]] و عربی پرداخت. | |
− | + | سید عبدالاعلی در سال ۱۳۴۲ق به [[مشهد]] رفت و در آنجا از محضر بزرگانی چون: علامه حاج میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری (م ۱۳۴۴ق)، میرزا عسکر شهیدی، معروف به آقا بزرگ حکیم (م ۱۳۵۴ق)، آیتالله سید محمد عصار لواسانی (م ۱۳۵۶ق) و حاج [[شیخ علی اکبر نهاوندی|شیخ علیاکبر نهاوندی]] (م ۱۳۶۹ق) بهره برد. | |
− | + | وی پس از حدود هشت سال اقامت در مشهد، برای تکمیل درس سطح فقه، اصول و نیز [[فلسفه]]، [[تفسیر]] و دیگر علوم اسلامی، عزم سفر [[نجف]] اشرف نمود و در آن شهر در درس آیات عظام: [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزای نائینی]] (م ۱۳۵۵ق)، [[آقا ضیاءالدین عراقی]] (م ۱۳۶۱ق)، [[محمدحسین غروی اصفهانی|شیخ محمدحسین اصفهانی]]، معروف به «کمپانی» (م ۱۳۶۱ق)، [[سید ابوالحسن اصفهانی]] و [[سید حسین بادکوبه ای|سید حسین بادکوبهای]] (م ۱۳۵۸ق) و... شرکت نمود و آموختههای فقهی و فلسفی خویش را تکمیل کرد. وی تفسیر [[قرآن]]، مناظره و [[علم کلام|کلام]] را با حضور در جلسات تفسیری [[محمدجواد بلاغی|علامه محمدجواد بلاغی]] فرا گرفت. | |
− | وی پس از حدود هشت سال اقامت در مشهد، برای تکمیل درس سطح فقه، اصول و نیز | ||
− | اجازات اجتهاد | + | سید عبدالاعلی همچنین از [[عبدالله مامقانی|علامه مامقانی]] (م ۱۳۵۱ق)، [[حاج شیخ عباس قمی]] (م ۱۳۵۹ق) و دیگر [[مشایخ]] و استادان خود [[اجازه (علم الحدیث)|اجازات]] روایتی و [[اجتهاد|اجتهادی]] کسب نمود. |
− | + | ==تدریس و شاگردان== | |
+ | آیتالله سبزواری از سال ۱۳۲۵ ش (۱۳۶۵ ق)، از ۳۷ سالگی، به تدریس دروس سطح خارج حوزه پرداخت. ایشان در ایام تحصیل، به تدریس دروس خارج [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و در روزهای تعطیل، به تدریس [[تفسیر قرآن]] و گاهی نیز به تدریس [[حکمت]]، [[علم کلام|کلام]] و عقاید میپرداخت. در روزهای [[ماه رمضان]] نیز، به تدریس [[فقه الحدیث]] میپرداخت و در آن به مباحثی چون شناخت [[حدیث صحیح|احادیث صحیح]] از ناصحیح مبادرت میورزید. | ||
− | + | برخی از شاگردان ایشان عبارتند از: | |
− | آیتالله | + | #آیتالله راستى کاشانى؛ |
+ | #سید محمد کلانتر؛ | ||
+ | #سید جمال الدین استرآبادى؛ | ||
+ | #سید محمد غروى؛ | ||
+ | #میرزا محمدعلى تبریزى؛ | ||
+ | #سید محمد خرسان موسوى؛ | ||
+ | #شیخ محمدفاضل استرآبادى؛ | ||
+ | #سید محمدتقى حکیم؛ | ||
+ | #[[غلامرضا عرفانیان یزدی|شیخ غلامرضا عرفانیان]]. | ||
− | + | ==آثار و تألیفات== | |
− | + | از آثار و تألیفات ارزشمند آیتالله سبزواری میتوان به کتابهای زیر اشاره کرد: | |
− | آیتالله سبزواری | + | [[پرونده:Mawaheb.jpg|thumb|left|مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن - یکی از آثار آیت الله سبزواری]] |
− | |||
− | |||
− | + | #مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن (۲۵ جلد)؛ | |
+ | #مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام (۳۰ جلد)؛ | ||
+ | #تهذیب الاصول؛ | ||
+ | #لباب المعارف؛ | ||
+ | #افاضة الباری فی نقد ما الّفه الحکیم السبزواری؛ | ||
+ | #رفض الفضول عن علم الاصول؛ | ||
+ | #مناسک الحج؛ | ||
+ | #رساله توضیح المسائل؛ | ||
+ | #[[حاشیه]] بر بسیاری از کتابهای شیعه چون: [[عروة الوثقی]]، [[وسیلة النجاة (کتاب)|وسیلة النجاة]]، [[منهاج الصالحین (کتاب)|منهاج الصالحین]]، حدائق الناظرة، [[جواهر الکلام]]، مستند الشیعه، [[اسفار اربعه (کتاب)|اسفار]]، [[تفسیر صافی (کتاب)|تفسیر صافی]]، [[شرح منظومه سبزواری (کتاب)|شرح منظومه سبزواری]]، و...؛ | ||
+ | #مجموعهای در رسائل فقهی و... . | ||
− | فعالیتهای | + | ==فعالیتهای اجتماعی== |
+ | آیتالله سبزواری در کنار [[فقیه]] برجسته [[شیعه]]، آیتالله [[سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم خوئی]] (م ۱۴۱۳ق)، خدمات شایانی به [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] نجف نمود و چراغ فقاهت را در آن حوزه، نورانی نگه داشت و خود چیزی کمتر از یک سال - بعد از آیتالله خوئی - عهدهدار ریاست آن حوزه علمی و نیز [[مرجعیت|مرجع]] تقلید شیعیان شد. | ||
− | آیتالله سبزواری در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی ایران و عراق نقش داشت و از انقلاب اسلامی ایران و رهبر آن - | + | آیتالله سبزواری در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی [[ایران]] و [[عراق]] نیز نقش مهمی داشت و از انقلاب اسلامی ایران و رهبر آن - [[امام خمینی]] (رحمةاللهعلیه) - کمال حمایت و پشتیبانی را نمود. او در زمان اقامت امام خمینی در [[نجف]]، از ایشان و نهضت وی حمایت میکرد. چندینبار درس خویش را برای توجه دادن [[حوزه علمیه]] نجف به وقایع انقلاب اسلامی ایران، تعطیل نمود و به هنگام همهپرسی نظام جمهوری اسلامی، در فروردین ۱۳۵۸ ش پیامی مبنی بر حمایت از آن صادر فرمود. |
− | وی همواره حامی مردم مظلوم و مسلمان عراق بود و در جنبش و قیام معارضان عراقی در سال ۱۳۷۰ ش، نقش هدایت و رهبری داشت. او هرگز با رژیم بعث حاکم بر عراق سازش ننمود و چند بار منزلش به محاصره نظامیان بعث درآمد و رژیم بعث برایش محدودیتهایی قائل شد. | + | وی همچنین همواره حامی مردم مظلوم و مسلمان عراق بود و در جنبش و قیام معارضان عراقی در سال ۱۳۷۰ ش، نقش هدایت و رهبری داشت. او هرگز با رژیم بعث حاکم بر عراق سازش ننمود و چند بار منزلش به محاصره نظامیان بعث درآمد و رژیم بعث برایش محدودیتهایی قائل شد. |
− | از اقدامات ایشان برای ترویج دین در سراسر جهان، میتوان به فرستادن نمایندگانی زبده به اروپا، آمریکا و کشورهای عربی و آسیایی و نیز طرح وسیع ایشان برای تجدید بنای مسجد سهله و مسجد کوفه اشاره کرد. در جنبه سیاسی نیز، میتوان از موضع سیاسی ایشان در برابر نظام حاکم بغداد در سال ۱۴۱۲ق و فتوای ایشان درباره انتفاضه عراق و رویارویی و براندازی نظام حاکم سخن گفت. | + | از اقدامات ایشان برای ترویج [[دین]] در سراسر جهان، میتوان به فرستادن نمایندگانی زبده به اروپا، آمریکا و کشورهای عربی و آسیایی و نیز طرح وسیع ایشان برای تجدید بنای [[مسجد سهله]] و [[مسجد کوفه]] اشاره کرد. در جنبه سیاسی نیز، میتوان از موضع سیاسی ایشان در برابر نظام حاکم [[بغداد]] در سال ۱۴۱۲ق و [[فتوا|فتوای]] ایشان درباره انتفاضه عراق و رویارویی و براندازی نظام حاکم سخن گفت. |
==وفات== | ==وفات== | ||
− | سرانجام آیتالله سبزواری، | + | سرانجام آیتالله سبزواری، در روز دوشنبه ۲۵ مرداد ۱۳۷۲ شمسی (۲۷ صفر ۱۴۱۴ ق)، - مصادف با شب [[رحلت پیامبر اسلام|رحلت رسول خدا]] (صلیاللهعلیهوآله) در [[نجف]] اشرف درگذشت. برخی معتقدند که وی توسط رژیم بعث [[عراق]] مسموم و شهید شده است. پیکر مطهر ایشان، به علت ممانعت رژیم بعثى عراق از برگزارى [[تشییع جنازه]] رسمى، برای طواف به [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|حرم امیرالمؤمنین]] علیه السلام برده شد و سپس کنار مسجدی که در آنجا نماز میخواند و درس میگفت، به خاک سپرده شد. مرقد مرحوم سبزواری، در خیابان باب القبله حرم (شارع الرسول)، در محله حویش واقع است. |
− | + | ==منابع== | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | == | ||
− | + | *نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. | |
− | + | *زیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، مقاله «مقبره سید عبدالاعلی سبزواری»، ج۱، ص۷۸. | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | == | + | ==آرشیو عکس و تصویر== |
+ | <gallery mode="packed" heights="170"> | ||
+ | پرونده:سبزواری (5).jpg|نشسته از راست: ناشناس، ناشناس، سید عبدالاعلی موسوی سبزواری، سید حسن سیادتی سبزواری و سید مصطفی سیادتی سبزواری | ||
+ | پرونده:سبزواری (1).jpeg|سید عبدالاعلی موسوی سبزواری | ||
+ | پرونده:سبزواری (6).jpg|سید عبدالاعلی موسوی سبزواری | ||
+ | پرونده:سبزواری (2).jpg|سید عبدالاعلی موسوی سبزواری و [[سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم موسوی خویی]] | ||
+ | پرونده:سبزواری (3).jpg|سید عبدالاعلی موسوی سبزواری | ||
+ | پرونده:عبدالاعلی0.jpg|قبر سید عبدالاعلی موسوی سبزواری | ||
+ | پرونده:سبزواری (4).jpg|آرامگاه سید عبدالاعلی موسوی سبزواری در [[نجف|نجف اشرف]] | ||
+ | </gallery> | ||
− | + | [[رده:علمای معاصر]] | |
− | + | [[رده:فقیهان]] | |
+ | [[رده:مراجع تقلید]] | ||
+ | [[رده:مدفونین در نجف]] |
نسخهٔ کنونی تا ۸ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۳۹
آیت الله العظمی سید عبدالاعلی موسوی سبزواری (۱۳۲۸ - ۱۴۱۴ ق) از مراجع تقلید، اصولی و مفسر شیعه در دوره معاصر و از شاگردان محمدحسین غروی اصفهانی و سید حسین بادکوبهای بود. ایشان بعد از آیتالله خویی مدتی ریاست حوزه علمیه نجف و مرجعیت تقلید شیعیان را بر عهده داشت. آیتالله سبزواری از حامیان انقلاب اسلامی در ایران بود و چندینبار درسش را برای توجه دادن حوزه نجف به وقایع انقلاب اسلامی ایران، تعطیل نمود. کتاب «مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن» و «مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام» از جمله آثار برجسته اوست.
نام کامل | سید عبدالاعلی موسوی سبزواری |
زادروز | ۱۳۲۸ قمری |
زادگاه | سبزوار |
وفات | ۱۴۱۴ قمری |
مدفن | نجف |
اساتید |
محمدحسین غروی اصفهانی، سید حسین بادکوبهای، میرزا محمدحسین نائینی، آقا ضیاءالدین عراقی،... |
شاگردان |
سید محمد کلانتر، سید محمد غروى، میرزا محمدعلى تبریزى، سید محمدتقى حکیم، شیخ غلامرضا عرفانیان و آیت الله ناصری |
آثار |
مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن، مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، لباب المعارف، تهذیب الاصول، رفض الفضول عن علم الاصول،... |
محتویات
تحصیل و استادان
سید عبدالاعلی موسوی سبزواری، در ۱۸ ذی الحجه ۱۳۲۸ق -مصادف با عید غدیر خم- در سبزوار دیده به جهان گشود. دوران کودکی و نوجوانی را تحت سرپرستی پدر بزرگوارش طی نمود و مقدمات ادبیات عرب و فقه و اصول و... را از پدر و عمویش، آیتالله سید عبدالله برهان (م ۱۳۸۴ق) فرا گرفت و تا سن چهارده سالگی در زادگاه خود به تحصیل مقدمات علوم اسلامی و عربی پرداخت.
سید عبدالاعلی در سال ۱۳۴۲ق به مشهد رفت و در آنجا از محضر بزرگانی چون: علامه حاج میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری (م ۱۳۴۴ق)، میرزا عسکر شهیدی، معروف به آقا بزرگ حکیم (م ۱۳۵۴ق)، آیتالله سید محمد عصار لواسانی (م ۱۳۵۶ق) و حاج شیخ علیاکبر نهاوندی (م ۱۳۶۹ق) بهره برد.
وی پس از حدود هشت سال اقامت در مشهد، برای تکمیل درس سطح فقه، اصول و نیز فلسفه، تفسیر و دیگر علوم اسلامی، عزم سفر نجف اشرف نمود و در آن شهر در درس آیات عظام: میرزای نائینی (م ۱۳۵۵ق)، آقا ضیاءالدین عراقی (م ۱۳۶۱ق)، شیخ محمدحسین اصفهانی، معروف به «کمپانی» (م ۱۳۶۱ق)، سید ابوالحسن اصفهانی و سید حسین بادکوبهای (م ۱۳۵۸ق) و... شرکت نمود و آموختههای فقهی و فلسفی خویش را تکمیل کرد. وی تفسیر قرآن، مناظره و کلام را با حضور در جلسات تفسیری علامه محمدجواد بلاغی فرا گرفت.
سید عبدالاعلی همچنین از علامه مامقانی (م ۱۳۵۱ق)، حاج شیخ عباس قمی (م ۱۳۵۹ق) و دیگر مشایخ و استادان خود اجازات روایتی و اجتهادی کسب نمود.
تدریس و شاگردان
آیتالله سبزواری از سال ۱۳۲۵ ش (۱۳۶۵ ق)، از ۳۷ سالگی، به تدریس دروس سطح خارج حوزه پرداخت. ایشان در ایام تحصیل، به تدریس دروس خارج فقه و اصول و در روزهای تعطیل، به تدریس تفسیر قرآن و گاهی نیز به تدریس حکمت، کلام و عقاید میپرداخت. در روزهای ماه رمضان نیز، به تدریس فقه الحدیث میپرداخت و در آن به مباحثی چون شناخت احادیث صحیح از ناصحیح مبادرت میورزید.
برخی از شاگردان ایشان عبارتند از:
- آیتالله راستى کاشانى؛
- سید محمد کلانتر؛
- سید جمال الدین استرآبادى؛
- سید محمد غروى؛
- میرزا محمدعلى تبریزى؛
- سید محمد خرسان موسوى؛
- شیخ محمدفاضل استرآبادى؛
- سید محمدتقى حکیم؛
- شیخ غلامرضا عرفانیان.
آثار و تألیفات
از آثار و تألیفات ارزشمند آیتالله سبزواری میتوان به کتابهای زیر اشاره کرد:
- مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن (۲۵ جلد)؛
- مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام (۳۰ جلد)؛
- تهذیب الاصول؛
- لباب المعارف؛
- افاضة الباری فی نقد ما الّفه الحکیم السبزواری؛
- رفض الفضول عن علم الاصول؛
- مناسک الحج؛
- رساله توضیح المسائل؛
- حاشیه بر بسیاری از کتابهای شیعه چون: عروة الوثقی، وسیلة النجاة، منهاج الصالحین، حدائق الناظرة، جواهر الکلام، مستند الشیعه، اسفار، تفسیر صافی، شرح منظومه سبزواری، و...؛
- مجموعهای در رسائل فقهی و... .
فعالیتهای اجتماعی
آیتالله سبزواری در کنار فقیه برجسته شیعه، آیتالله سید ابوالقاسم خوئی (م ۱۴۱۳ق)، خدمات شایانی به حوزه علمیه نجف نمود و چراغ فقاهت را در آن حوزه، نورانی نگه داشت و خود چیزی کمتر از یک سال - بعد از آیتالله خوئی - عهدهدار ریاست آن حوزه علمی و نیز مرجع تقلید شیعیان شد.
آیتالله سبزواری در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی ایران و عراق نیز نقش مهمی داشت و از انقلاب اسلامی ایران و رهبر آن - امام خمینی (رحمةاللهعلیه) - کمال حمایت و پشتیبانی را نمود. او در زمان اقامت امام خمینی در نجف، از ایشان و نهضت وی حمایت میکرد. چندینبار درس خویش را برای توجه دادن حوزه علمیه نجف به وقایع انقلاب اسلامی ایران، تعطیل نمود و به هنگام همهپرسی نظام جمهوری اسلامی، در فروردین ۱۳۵۸ ش پیامی مبنی بر حمایت از آن صادر فرمود.
وی همچنین همواره حامی مردم مظلوم و مسلمان عراق بود و در جنبش و قیام معارضان عراقی در سال ۱۳۷۰ ش، نقش هدایت و رهبری داشت. او هرگز با رژیم بعث حاکم بر عراق سازش ننمود و چند بار منزلش به محاصره نظامیان بعث درآمد و رژیم بعث برایش محدودیتهایی قائل شد.
از اقدامات ایشان برای ترویج دین در سراسر جهان، میتوان به فرستادن نمایندگانی زبده به اروپا، آمریکا و کشورهای عربی و آسیایی و نیز طرح وسیع ایشان برای تجدید بنای مسجد سهله و مسجد کوفه اشاره کرد. در جنبه سیاسی نیز، میتوان از موضع سیاسی ایشان در برابر نظام حاکم بغداد در سال ۱۴۱۲ق و فتوای ایشان درباره انتفاضه عراق و رویارویی و براندازی نظام حاکم سخن گفت.
وفات
سرانجام آیتالله سبزواری، در روز دوشنبه ۲۵ مرداد ۱۳۷۲ شمسی (۲۷ صفر ۱۴۱۴ ق)، - مصادف با شب رحلت رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) در نجف اشرف درگذشت. برخی معتقدند که وی توسط رژیم بعث عراق مسموم و شهید شده است. پیکر مطهر ایشان، به علت ممانعت رژیم بعثى عراق از برگزارى تشییع جنازه رسمى، برای طواف به حرم امیرالمؤمنین علیه السلام برده شد و سپس کنار مسجدی که در آنجا نماز میخواند و درس میگفت، به خاک سپرده شد. مرقد مرحوم سبزواری، در خیابان باب القبله حرم (شارع الرسول)، در محله حویش واقع است.
منابع
- نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- زیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، مقاله «مقبره سید عبدالاعلی سبزواری»، ج۱، ص۷۸.
آرشیو عکس و تصویر
سید عبدالاعلی موسوی سبزواری و سید ابوالقاسم موسوی خویی
آرامگاه سید عبدالاعلی موسوی سبزواری در نجف اشرف