اذن دخول

«اذن دخول» به معنای اجازه ورود خواستن، هم در آداب معاشرت اسلامى است که انسان سرزده و بى اذن و اجازه وارد منزل و اتاق کسى نشود و قبلا اعلام کند، که به آن استیذان و استیناس هم مى‌گویند و در آیات ۲۸-۲۷ سوره نور مطرح شده است؛ و هم در آداب زیارت حرم هاى مطهر پیامبر اکرم و ائمه علیهم‌السلام و بقاع متبرکه آمده است که به عنوان رعایت ادب نسبت به حریم اولیاى خدا، متن ‌خاص اذن دخول در آستانه ورود به حرم خوانده شود.

غالبا، مستند این اذن‌طلبی برای ورود به حرم معصومین را آیه «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُیوتَ النَّبِی إِلاَّ أَن یؤْذَنَ لَکمْ» دانسته‌اند، که نهی از ورود بی اذن به خانه پیامبر (ص) است.

مفهوم اذن دخول این است که آن بزرگواران را زندگان جاوید مى دانیم که به اذن خدا از حال و راز همه زائران خود آگاهند. محتواى اذن دخول هایى که براى ورود در این حرم هاى مقدس وارد شده، در بیدارى قلب و حضور دل و توجه به موقعیت آن حرم شریف و معرفت صاحب آن و زدودن غبار غفلت از روح و جان بسیار مؤثر است.

از قول شهید اول نقل شده که زائر، بر درگاه حرم بایستد، دعا کند و اذن بطلبد و اگر در دل خود خشوعی احساس کرد و رقّت قلب حاصل شد، وارد شود، وگرنه بهتر است که برای ورود، زمان دیگری را انتخاب کند که رقت قلب و خشوع حاصل شود؛ برای اینکه غرضِ مهم‌تر از ورود به حرم، حضور قلب است تا انسان از رحمت نازله از سوی خدا برخوردار شود.

به تصریح برخى از جملات این اذن دخول ها، زائر به هنگام ورود مى گوید: «وَ اَعْلَمُ اَنَّ رَسُولَکَ وَخُلَفآئَکَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ، اَحْیاءٌ عِنْدَکَ یُرْزَقُونَ، یَرَوْنَ مَقامى وَ یَسْمَعُونَ کَلامى وَ یَرُدُّونَ سَلامى»؛ خدایا من عقیده دارم که پیامبر تو و جانشینانت زنده اند و در نزد تو روزى داده مى شوند. اگر زائرى در بدو ورود به محضر معصومان (علیهم السلام) با این اعتقاد وارد شود و این حقیقت را با جان و دل بپذیرد که آنان او را مى بینند و سخن او را مى شنوند و به سلام و ارادتش پاسخ مى دهند، زیارت او حال و هواى دیگرى خواهد داشت.

منابع

• فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، نشر معروف.
• "اذن دخول"، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی.