الحاشیه علی تهذیب المنطق (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''«الحاشیه علی تهذیب المنطق»''' از مهمترین آثار [[ملا عبدالله یزدی]] (م، 981 ق)، در موضوع علم [[منطق]]، حاشیه ای است به زبان عربی بر كتاب «[[تهذیب المنطق و الکلام (کتاب)|تهذیب المنطق]]» تألیف [[مسعود بن عمر تفتازانی|سعدالدین تفتازانی]].
+
'''«الحاشیه علی تهذیب المنطق»''' معروف به «حاشیه ملا عبدالله» از مهمترین آثار [[ملا عبدالله یزدی]] (م، ۹۸۱ ق)، حاشیه ای است به زبان عربی بر کتاب «[[تهذیب المنطق و الکلام (کتاب)|تهذیب المنطق]]» تألیف [[مسعود بن عمر تفتازانی|سعدالدین تفتازانی]] (م، ۷۹۲ ق)، در موضوع علم [[منطق]].
 +
{{مشخصات کتاب
  
== مؤلف ==
+
|عنوان=الحاشیه علی تهذیب المنطق
[[ملا عبدالله یزدی|ملا نجم‌الدین عبداللَّه یزدی]] (م، 981 ق) سرآمد علمای علم [[منطق]] در زمان خویش و حتی زمانهای پس از خود بوده است. عظمت آثار قلمی این [[فقیه]] فرزانه و منطقی فرهیخته بر اهل دانش و حكمت پوشیده نیست. وى همدرس [[مقدس اردبيلی|مقدس اردبیلى]] بود و در فراگیرى علوم عقلى نزد ملا جمال‌الدین محمود تلمذ نمود.
 
  
[[شیخ بهایی|شیخ‌بهائى]]، [[حسن بن زین الدین شهید ثانی|حسن بن شهید ثانى]] (صاحب [[معالم الدين و ملاذ المجتهدين (کتاب)|معالم]]) و [[صاحب مدارک|سید محمد بن علی عاملى]] (صاحب [[مدارک الاحکام (کتاب)|مدارك]]) از شاگردان او هستند.
+
|تصویر=[[پرونده:حاشیه ملاعبدالله.jpg|240px|وسط]]
  
تألیفات آخوند ملاعبدالله به دو زبان عربی و فارسی در عین استحكام و جلالت قدر، عبارات آسان دارد و برخوردار از حسن ایجاز است. برخی آثار دیگر او عبارتند از: «التجارة الرابحة فى تفسیر السورة الفاتحة»؛ «الدرة السنیة فى شرح الرسالة الالفیة»؛ حاشیه بر «حاشیه خطائى»؛ حاشیه بر «شرح شمسیه»؛ شرح «[[قواعد الأحکام (کتاب)|القواعد]]»؛ حاشیه بر «مطوّل».
+
|نویسنده=ملا عبدالله یزدی
  
اصحاب تراجم مراتب علم، [[تقوا|تقوى]] و [[زهد]] او را ستوده‌اند. ملا عبدالله یزدی در اواخر دولت شاه طهماسب صفوى در 981 قمری درگذشت.
+
|موضوع=منطق
  
'''استقبال علما از حاشیه ملاعبدالله'''
+
|زبان=عربی
  
[[شیخ آقا بزرگ تهرانی]] (صاحب [[الذریعه الی تصانیف الشیعه|الذریعه]]) در مبحث حاشیه می نویسد: تاكنون حواشی بسیاری بر حاشیه عالمانه [[ملا عبدالله یزدی|آخوند ملاعبدالله بهابادی]] نوشته شده است. نام تعدادی از آنها ذكر می شود:
+
|تعداد جلد=۱
  
1 ـ حاشیه ی شیخ اسحاق حویزی بر حاشیه ملاعبدالله كه تا بحث قیاس پیش رفته و مشتمل بر 3000 [[بیت (شعر)|بیت]] است.
+
|عنوان افزوده1=
  
3 ـ حاشیه ی ملا محمدحسین بن اسماعیل یزدی معروف به «صراط المستقیم»
+
|افزوده1=
  
5 ـ حاشیه ی شیخ محمدسعید فرزند سید محمد طباطبایی
+
|عنوان افزوده2=
  
6 ـ حاشیه ی میر صدرالدین مدرس یزدی به نام «مرصع الحواشی»
+
|افزوده2=
  
7 ـ حاشیه ی معروف به «كشف الاستار»
+
|لینک=
  
8 ـ حاشیه ی معروف به «تعدیل المیزان»
+
}}
 +
==مؤلف==
 +
[[ملا عبدالله یزدی|ملا نجم‌الدین عبداللَّه یزدی]] (م، ۹۸۱ ق) سرآمد علمای علم [[منطق]] در زمان خویش و حتی زمانهای پس از خود بوده است. وى همدرس [[مقدس اردبیلی|مقدس اردبیلى]] بود و در فراگیرى علوم عقلى نزد ملا جمال‌الدین محمود تلمذ نمود. [[شیخ بهایی|شیخ‌بهائى]]، [[حسن بن زین الدین شهید ثانی|حسن بن شهید ثانى]] (صاحب [[معالم الدین و ملاذ المجتهدین (کتاب)|معالم]]) و [[صاحب مدارک|سید محمد بن علی عاملى]] (صاحب [[مدارک الاحکام (کتاب)|مدارک]]) از شاگردان او هستند.
  
10 ـ حاشیه ی [[ملا عبدالرزاق لاهیجی]]
+
عظمت آثار قلمی این [[فقیه]] فرزانه و منطقی فرهیخته بر اهل دانش و حکمت پوشیده نیست. تألیفات آخوند ملاعبدالله به دو زبان عربی و فارسی در عین استحکام و جلالت قدر، عبارات آسان دارد و برخوردار از حسن ایجاز است. برخی آثار دیگر او عبارتند از: «التجارة الرابحة فى تفسیر السورة الفاتحة»؛ «الدرة السنیة فى شرح الرسالة الالفیة»؛ حاشیه بر «حاشیه خطائى»؛ حاشیه بر «شرح شمسیه»؛ شرح «[[قواعد الأحکام (کتاب)|القواعد]]»؛ حاشیه بر «مطوّل».
  
13 ـ حاشیه ی میرزا محمّد فرزند احمد علی قراچه داغی تبریزی
+
اصحاب تراجم مراتب علم، [[تقوا|تقوى]] و [[زهد]] او را ستوده‌اند. ملا عبدالله یزدی در اواخر دولت شاه طهماسب صفوى در ۹۸۱ قمری درگذشت.
  
15 ـ حاشیه ی ملا محسن تهرانی
+
== معرفی کتاب ==
 +
کتاب «[[تهذیب المنطق و الکلام (کتاب)|تهذیب المنطق]]» تألیف [[مسعود بن عمر تفتازانی|سعدالدین تفتازانی]] (م، ۷۹۲ ق)، در دو بخش [[منطق]] و [[علم کلام|کلام]] است و «حاشیه» ملاعبدالله که سرآمد علمای علم منطق در زمان خویش بوده، تنها بر بخش منطق آن می باشد. حاشیه ملا عبدالله یزدی از دیرباز، به ویژه در حوزه‌های علمی [[ایران]] و شبه قاره هند از متون درسی مهم بشمار می‌رفته است.
  
16 ـ حاشیه ی ملا محسن فرزند محمد طاهر قزوینی
+
مرحوم ملاعبدالله یزدی حاشیه معروف خود بر «تهذیب المنطق» را در روز ۲۷ [[ماه ذی القعده|ذی القعده]] ۹۶۷ قمری در [[نجف]] اشرف به پایان رساند.
  
17 ـ حاشیه ی میرزا محمد تنكابنی
+
== حواشی و شروح ==
 +
حاشیه ملاعبدالله مورد استقبال و توجه فراوان علما قرار گرفته است. [[شیخ آقا بزرگ تهرانی]] (صاحب [[الذریعه الی تصانیف الشیعه|الذریعه]]) در مبحث حاشیه می نویسد: تاکنون حواشی بسیاری بر حاشیه عالمانه [[ملا عبدالله یزدی|آخوند ملاعبدالله بهابادی]] نوشته شده است که در اینجا نام تعدادی از آنها ذکر می شود:
  
18 ـ حاشیه ی میرزا محمد یزدی
+
* حاشیه شیخ اسحاق حویزی بر حاشیه ملاعبدالله که تا بحث قیاس پیش رفته و مشتمل بر ۳۰۰۰ [[بیت (شعر)|بیت]] است.
 
+
* حاشیه ملا محمدحسین بن اسماعیل یزدی معروف به «صراط المستقیم»
19 ـ حاشیه ی سید محمدمهدی موسوی
+
* حاشیه شیخ محمدسعید فرزند سید محمد طباطبایی
 
+
* حاشیه میر صدرالدین مدرس یزدی به نام «مرصع الحواشی»
21 ـ حاشیه ی یعقوب بختیاری حویزی
+
* حاشیه معروف به «کشف الاستار»
 
+
* حاشیه معروف به «تعدیل المیزان»
== منابع ==
+
* حاشیه [[ملا عبدالرزاق لاهیجی]]
 +
* حاشیه میرزا محمد فرزند احمدعلی قراچه داغی تبریزی
 +
* حاشیه ملا محسن تهرانی
 +
* حاشیه ملا محسن فرزند محمد طاهر قزوینی
 +
* حاشیه میرزا محمد تنکابنی
 +
* حاشیه میرزا محمد یزدی
 +
* حاشیه سید محمدمهدی موسوی
 +
* حاشیه یعقوب بختیاری حویزی
  
 +
==منابع==
 
*سایت خبرگزاری رسمی حوزه.
 
*سایت خبرگزاری رسمی حوزه.
 
*[[انجمن مفاخر فرهنگی]]، [[اثرآفرینان]]، ج۶، ص۱۵۹.
 
*[[انجمن مفاخر فرهنگی]]، [[اثرآفرینان]]، ج۶، ص۱۵۹.
 
+
[[رده:کتابهای منطقی]]
 
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۰۹

«الحاشیه علی تهذیب المنطق» معروف به «حاشیه ملا عبدالله» از مهمترین آثار ملا عبدالله یزدی (م، ۹۸۱ ق)، حاشیه ای است به زبان عربی بر کتاب «تهذیب المنطق» تألیف سعدالدین تفتازانی (م، ۷۹۲ ق)، در موضوع علم منطق.

حاشیه ملاعبدالله.jpg
نویسنده ملا عبدالله یزدی
موضوع منطق
زبان عربی
تعداد جلد ۱

مؤلف

ملا نجم‌الدین عبداللَّه یزدی (م، ۹۸۱ ق) سرآمد علمای علم منطق در زمان خویش و حتی زمانهای پس از خود بوده است. وى همدرس مقدس اردبیلى بود و در فراگیرى علوم عقلى نزد ملا جمال‌الدین محمود تلمذ نمود. شیخ‌بهائى، حسن بن شهید ثانى (صاحب معالم) و سید محمد بن علی عاملى (صاحب مدارک) از شاگردان او هستند.

عظمت آثار قلمی این فقیه فرزانه و منطقی فرهیخته بر اهل دانش و حکمت پوشیده نیست. تألیفات آخوند ملاعبدالله به دو زبان عربی و فارسی در عین استحکام و جلالت قدر، عبارات آسان دارد و برخوردار از حسن ایجاز است. برخی آثار دیگر او عبارتند از: «التجارة الرابحة فى تفسیر السورة الفاتحة»؛ «الدرة السنیة فى شرح الرسالة الالفیة»؛ حاشیه بر «حاشیه خطائى»؛ حاشیه بر «شرح شمسیه»؛ شرح «القواعد»؛ حاشیه بر «مطوّل».

اصحاب تراجم مراتب علم، تقوى و زهد او را ستوده‌اند. ملا عبدالله یزدی در اواخر دولت شاه طهماسب صفوى در ۹۸۱ قمری درگذشت.

معرفی کتاب

کتاب «تهذیب المنطق» تألیف سعدالدین تفتازانی (م، ۷۹۲ ق)، در دو بخش منطق و کلام است و «حاشیه» ملاعبدالله که سرآمد علمای علم منطق در زمان خویش بوده، تنها بر بخش منطق آن می باشد. حاشیه ملا عبدالله یزدی از دیرباز، به ویژه در حوزه‌های علمی ایران و شبه قاره هند از متون درسی مهم بشمار می‌رفته است.

مرحوم ملاعبدالله یزدی حاشیه معروف خود بر «تهذیب المنطق» را در روز ۲۷ ذی القعده ۹۶۷ قمری در نجف اشرف به پایان رساند.

حواشی و شروح

حاشیه ملاعبدالله مورد استقبال و توجه فراوان علما قرار گرفته است. شیخ آقا بزرگ تهرانی (صاحب الذریعه) در مبحث حاشیه می نویسد: تاکنون حواشی بسیاری بر حاشیه عالمانه آخوند ملاعبدالله بهابادی نوشته شده است که در اینجا نام تعدادی از آنها ذکر می شود:

  • حاشیه شیخ اسحاق حویزی بر حاشیه ملاعبدالله که تا بحث قیاس پیش رفته و مشتمل بر ۳۰۰۰ بیت است.
  • حاشیه ملا محمدحسین بن اسماعیل یزدی معروف به «صراط المستقیم»
  • حاشیه شیخ محمدسعید فرزند سید محمد طباطبایی
  • حاشیه میر صدرالدین مدرس یزدی به نام «مرصع الحواشی»
  • حاشیه معروف به «کشف الاستار»
  • حاشیه معروف به «تعدیل المیزان»
  • حاشیه ملا عبدالرزاق لاهیجی
  • حاشیه میرزا محمد فرزند احمدعلی قراچه داغی تبریزی
  • حاشیه ملا محسن تهرانی
  • حاشیه ملا محسن فرزند محمد طاهر قزوینی
  • حاشیه میرزا محمد تنکابنی
  • حاشیه میرزا محمد یزدی
  • حاشیه سید محمدمهدی موسوی
  • حاشیه یعقوب بختیاری حویزی

منابع