رافضى: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | «رافضى» و «روافض» عنوانی است که معمولا دشمنان [[شیعه|شیعه]] برای تحقیر و توهین به آنان به کار می‌برند و در سبب آن گفته اند: چون شیعیان خلافت [[ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]] را رد کردند، آنها را رافضى خواندند.<ref>مقالات الاسلامیین، ۱۶.</ref> | |
| − | + | == رافضی در لغت و اصطلاح == | |
| − | + | «رافضه» یا «رافضی» اسم فاعل از ریشه «رفض» به معناى ترک و رهاکردن فرد یا چیزى است.<ref>فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج ۷، ص ۲۹، قم، انتشارات هجرت، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق.</ref> | |
| + | |||
| + | درباره تاریخ و منشأ پیدایش این اصطلاح گفته شده: | ||
| + | |||
| + | ۱. این واژه هنگام [[قیام زید بن علی بن حسین (ع)|قیام زید بن علی بن حسین]](ع) شایع شده، و به شیعیانی از [[کوفه]] اطلاق می‌شد که ابتدا با زید [[بیعت]] کرده بودند، اما چون او از [[ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]] به نیکى یادکرده و از آنان تبرّى نجست، عهد و پیمان خویش را شکسته و از یارى او دست کشیدند و بدین جهت «رافضه» نامیده شدند.<ref>امین، سید محسن، مقدمه أعیان الشیعة(عقائد الشیعة)، ج ۱، ص ۲۱، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۶ق.</ref> | ||
| + | |||
| + | برخی از مورّخان و متکلمان اسلامی به این نظریه اشکالاتی وارد کرده‌اند؛ مانند این‌که گفته‌اند: مورّخان متقدم و معتبر آن‌جا که درباره قیام [[زید بن علی بن الحسین|زید بن على]] و شهادت وى سخن گفته‌اند، فقط از این‌که کوفیان او را تنها گذاشته و به بیعت با او وفادار نماندند، یاد کرده و دلیل نقض بیعت را چنین ماجرایی ندانسته‌اند.<ref>شیعه شناسى و پاسخ به شبهات، ج ۱، ص ۱۱۲.</ref> | ||
| + | |||
| + | ۲. از برخی روایات به دست می‌آید که در عصر [[بنی امیه|بنی‌امیه]] دشمنان [[اهل البیت|اهل بیت]](ع) و شیعیانشان، این اصطلاح را براى ابراز عداوت به شیعیان به‌کار می‌بردند. [[ابو بصیر|ابوبصیر]] نقل می‌کند: به [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]](ع) گفتم: مردم ما را «رافضه» می‌نامند. آن‌حضرت فرمود: «به خدا سوگند! آنان شما را رافضه ننامیدند، بلکه خداوند شما را به این لقب نامیده است. همانا هفتاد نفر از بهترین‌هاى [[بنی اسرائیل|بنى اسرائیل]] به [[حضرت موسی علیه السلام|حضرت موسى]] و برادرش ایمان آوردند، و از این جهت آنان را رافضه نامیدند ... اى ابابصیر! اینان خوبى را واگذاردند و شما شرّ را واگذاردید، مردم به دسته‌هاى مختلفى پراکنده شدند و به شعبه‌هاى زیادى تقسیم شدند، و شما در شعبه خاندان پیامبرتان درآمدید و بدان راهى که آنان رفتند شما هم بدان راه رفتید، و همان را که خدا براى شما انتخاب فرمود شما برگزیدید و همان را که خدا خواست خواستید، مژده باد بر شما، و باز هم مژده باد بر شما، که به خدا سوگند شمائید مورد رحمت حق که هر کارى از نیکوکارتان پذیرفته گردد، و از بدکارتان گذشت شود».<ref>شیخ مفید، محمد بن محمد، الإختصاص، ص ۱۰۴ – ۱۰۵، قم، الموتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.</ref> | ||
| + | |||
| + | به هر حال، مشهورترین کاربرد این واژه، در مورد معتقدان به [[امامت]] [[اهل البیت|اهل بیت]](ع) و منکران مشروعیت زمامداری خلفاى قبل از [[امام علی علیه السلام|امام على]](ع) است. چنان‌که [[ابوالحسن اشعری|اشعرى]]، رافضى را معادل اصطلاح [[امامیه]] دانسته، و در راستاى اعتقاد به نصّ بر [[خلافت]] حضرت على(ع) تفسیر کرده است.<ref>ابو الحسن اشعرى، مقالات الإسلامیین و اختلاف المصلین، ص ۱۶.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
| − | == منابع == | + | ==منابع== |
*دائرة المعارف تشیع، مدخل "فرق شیعه" از على رفیعى. | *دائرة المعارف تشیع، مدخل "فرق شیعه" از على رفیعى. | ||
| + | *پایگاه [[اسلام کوئست]]. | ||
[[رده:شیعه]] | [[رده:شیعه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۴۵
«رافضى» و «روافض» عنوانی است که معمولا دشمنان شیعه برای تحقیر و توهین به آنان به کار می‌برند و در سبب آن گفته اند: چون شیعیان خلافت ابوبکر و عمر را رد کردند، آنها را رافضى خواندند.[۱]
رافضی در لغت و اصطلاح
«رافضه» یا «رافضی» اسم فاعل از ریشه «رفض» به معناى ترک و رهاکردن فرد یا چیزى است.[۲]
درباره تاریخ و منشأ پیدایش این اصطلاح گفته شده:
۱. این واژه هنگام قیام زید بن علی بن حسین(ع) شایع شده، و به شیعیانی از کوفه اطلاق می‌شد که ابتدا با زید بیعت کرده بودند، اما چون او از ابوبکر و عمر به نیکى یادکرده و از آنان تبرّى نجست، عهد و پیمان خویش را شکسته و از یارى او دست کشیدند و بدین جهت «رافضه» نامیده شدند.[۳]
برخی از مورّخان و متکلمان اسلامی به این نظریه اشکالاتی وارد کرده‌اند؛ مانند این‌که گفته‌اند: مورّخان متقدم و معتبر آن‌جا که درباره قیام زید بن على و شهادت وى سخن گفته‌اند، فقط از این‌که کوفیان او را تنها گذاشته و به بیعت با او وفادار نماندند، یاد کرده و دلیل نقض بیعت را چنین ماجرایی ندانسته‌اند.[۴]
۲. از برخی روایات به دست می‌آید که در عصر بنی‌امیه دشمنان اهل بیت(ع) و شیعیانشان، این اصطلاح را براى ابراز عداوت به شیعیان به‌کار می‌بردند. ابوبصیر نقل می‌کند: به امام صادق(ع) گفتم: مردم ما را «رافضه» می‌نامند. آن‌حضرت فرمود: «به خدا سوگند! آنان شما را رافضه ننامیدند، بلکه خداوند شما را به این لقب نامیده است. همانا هفتاد نفر از بهترین‌هاى بنى اسرائیل به حضرت موسى و برادرش ایمان آوردند، و از این جهت آنان را رافضه نامیدند ... اى ابابصیر! اینان خوبى را واگذاردند و شما شرّ را واگذاردید، مردم به دسته‌هاى مختلفى پراکنده شدند و به شعبه‌هاى زیادى تقسیم شدند، و شما در شعبه خاندان پیامبرتان درآمدید و بدان راهى که آنان رفتند شما هم بدان راه رفتید، و همان را که خدا براى شما انتخاب فرمود شما برگزیدید و همان را که خدا خواست خواستید، مژده باد بر شما، و باز هم مژده باد بر شما، که به خدا سوگند شمائید مورد رحمت حق که هر کارى از نیکوکارتان پذیرفته گردد، و از بدکارتان گذشت شود».[۵]
به هر حال، مشهورترین کاربرد این واژه، در مورد معتقدان به امامت اهل بیت(ع) و منکران مشروعیت زمامداری خلفاى قبل از امام على(ع) است. چنان‌که اشعرى، رافضى را معادل اصطلاح امامیه دانسته، و در راستاى اعتقاد به نصّ بر خلافت حضرت على(ع) تفسیر کرده است.[۶]
پانویس
- ↑ مقالات الاسلامیین، ۱۶.
- ↑ فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج ۷، ص ۲۹، قم، انتشارات هجرت، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق.
- ↑ امین، سید محسن، مقدمه أعیان الشیعة(عقائد الشیعة)، ج ۱، ص ۲۱، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۶ق.
- ↑ شیعه شناسى و پاسخ به شبهات، ج ۱، ص ۱۱۲.
- ↑ شیخ مفید، محمد بن محمد، الإختصاص، ص ۱۰۴ – ۱۰۵، قم، الموتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- ↑ ابو الحسن اشعرى، مقالات الإسلامیین و اختلاف المصلین، ص ۱۶.
منابع
- دائرة المعارف تشیع، مدخل "فرق شیعه" از على رفیعى.
- پایگاه اسلام کوئست.
