حج افراد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

از اقسام حج.

حج بر سه قسم است: تمتع، قِران و افراد. علت نامگذارى آن به افراد، انفصال آن از عمره و عدم ارتباط بین آن دو است. از این عنوان در باب حج سخن گفته‌اند.

حكم:

حج افراد، همچون قران وظیفه اهالى مكه و كسانى است كه فاصله محل سكونتشان تا مكه كمتر از دوازده یا 48 میل - بنابر اختلاف اقوال در مسئله - است.(آفاقى)

صورت حج افراد:

احرام از میقات در صورتى كه از منزلش به مكه نزدیك‌تر باشد و در صورت نزدیك‌تر بودن منزل، از منزلش محرم مى‌شود؛ وقوف در عرفات و مشعر؛ به جا آوردن اعمال منىٰ در روز عید قربان (رمى جمره عقبه و حلق یا تقصیر)؛ انجام دادن اعمال مكه (طواف زیارت و نماز آن، سعى بین صفا و مروه و طواف نساء و دو ركعت نماز آن) و انجام دادن اعمال منىٰ در ایام تشریق (بیتوته در شب‌هاى یازدهم و دوازدهم و براى برخى، سیزدهم و رمى جمرات سه‌گانه در روزهاى آن). اگر علاوه بر حج، عمره مفرده بر او واجب باشد، بنابر مشهور بلكه ادعاى اجماع شده بعد از اتمام مناسك حج، براى عمره از ادنى الحل‌ محرم شده و اعمال عمره را به جا مى‌آورد.(عمره مفرده)

بنابر مشهور، در حج افراد، تقدیم طواف - اعم از واجب و مستحب - بر وقوف به عرفات جایز است؛ لیكن در لزوم تجدید تلبیه پس از هر طواف و عدم لزوم آن اختلاف است. بنابر قول نخست حاجى در صورت تلبیه نگفتن از احرام خارج مى‌شود؛ لیكن بنابر قول دوم تنها با نیّتِ خروج از احرام، خروج تحقق مى‌یابد هر چند بهتر است پس از هر طوافى تلبیه را تجدید كند.

در حج افراد قربانى واجب نیست؛ هر چند مستحب است.

شرایط:

نیت، وقوع مناسك در ماه‌هاى حج (شوال، ذی القعده و ذی الحجه) و احرام از میقات یا منزل خود، از شرایط حج افراد است.

احكام:

كسى كه وظیفه‌اش حج افراد است، بنابر مشهور در حال اختیار نمى‌تواند آن را تمتع قرار دهد و یا به آن عدول كند. در حال اضطرار عدول به تمتع جایز است. كسى كه به نیت حج افراد محرم شده، در صورتى كه حج تمتع نیز بر او جایز باشد، پس از داخل شدن در مكه بهتر است به عمره تمتع عدول كند.

زن حائض یا كسى كه بر اثر ضیق وقت فرصت به جا آوردن عمره تمتع را ندارد، باید به حج افراد عدول كند و اعمال آن را انجام دهد.

منابع

جمعى از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، جلد ‌3، ص 216