آيه اعتصام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
{{ضعیف}}
+
{{خوب}}
آیه 103 [[سوره آل عمران]]/ 3 كه فرمان چنگ زدن به حبل اللّه را صادر كرده، «آیه اعتصام» نام گرفته است.<ref> تتمة المراجعات، ص 48.</ref>
+
منظور از آیه اعتصام آیه 103 سوره آل عمران است که می فرماید: {{متن قرآن|«وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ...»}}
  
{{متن قرآن|«وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ»}}.
+
==واژه شناسی==
  
در این كه مقصود از حبل الله چیست، مفسران (بر اساس روایات) احتمال هایى را مطرح كرده اند.
+
*اعْتَصِمُواْ
 +
از ریشه «ع ص م» می باشد که در معنای منع کردن، جلوگیری و دفع، دوری کردن، پناه بردن به چیزی، چنگ زدن به کار می رود <ref>فراهیدی، العین، ۱/ ۳۱۳؛ ابن منظور، لسان العرب، ۱۲/ ۴۰۴ـ۴۰۷؛ طریحی، مجمع البحرین، ۶/ ۱۱۶٫</ref>
  
==پانویس==
+
*حَبْل
<references/>
+
از ریشه «ح ب ل» و به معنای رِباط و رَسَن آمده است؛ یعنی ریسمانی طولانی و محکم که باآن شیئی را می بندند <ref>فراهیدی، العین،۳/ ۲۳۶؛ ابن منظور، لسان العرب، ۱۱/ ۱۳۴؛ فیومی، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر،‏۲/ ۱۱۹؛ زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس،‏۱۴/ ۱۳۲٫</ref>
 +
 
 +
*لاتفرقوا
 +
فعل نهی از ریشه «ف ر ق» و به معنای افتراق، فاصله، جدایی و تشتّت بین دوشیئ است.<ref>فراهیدی، العین، ‏۵/ ۱۴۷؛ فیومی، المصباح المنیر، ‏۲/ ۴۷۰٫
 +
</ref>  
  
==منابع==
+
==مصادیق حبل الله==
علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد1، ص 370.
+
با توجه به  روایاتی که در منابع مختلف شیعه و اهل سنت  وجود دارد منظور از حبل الله در این آیه شریفه قرآن و اهل بیت علیهم السلام می باشد
 +
 
 +
#پیامبراکرم (ص) می فرمایند: {{متن حدیث|«إنَّ هذَا القُرآنَ حَبلُ اللّهِ ، والنّورُ المُبينُ ، والشِّفاءُ النّافِعُ»}}<ref>المستدرك على الصحيحين : 1 / 741 / 2040 عن عبداللّه ؛ مجمع البيان : 1 / 85 عن عبداللّه بن مسعود ، جامع الأخبار : 114 / 200 .</ref> پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اين قرآن ريسمان خدا و نور روشن گر و درمانى سودبخش است
 +
#امیرالمؤمنین علی (ع)  می فرماید: {{متن حدیث|«فَإِنَّهُ حَبْلُ اللهِ الْمَتِینُ و سَبَبُهُ الْأَمِین‏.»}} <ref>نهج البلاغة : الخطبة 176.</ref>
 +
#پیامبر (ص)  در وصف امیرالمؤمنین علی (ع)  فرمودند:{{متن حدیث|«هُوَ حَبلُ اللّهِ المَتينُ ...»}}<ref>الأمالي للصدوق : ص 264 ح 282 عن حذيفة بن اُسيد الغفاري</ref> .
 +
#امام باقر علیه السلام می فرماید: {{متن حدیث|«آل محمد هم حبل الله الذی اُمرنا بالاعتصام به»}} <ref>تفسيرالعيّاشي : ج 1 ص 194 ح 123 و ص 102 ح 298 ، بحار الأنوار : ج 24 ص 85 ح 9؛</ref>منظور از حبل الله که خدا امر کرده به چنگ زدن به آن آل محمد هستند.
 +
#امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه می فرمایند: {{متن حدیث|«نحن الحبل.»}} <ref>أمالي الطوسيّ : 272 / 510 عن عمر بن راشد ، وراجع مجمع البيان : 2 / 805 ، ينابيع المودّة : 1 / 356 / 10</ref>
 +
روشن است که بین این دو دسته روایت هیچ تعارضی وجود ندارد زیرا با توجه به حدیث ثقلین و حقیقت قرآن و اهل بیت یک حقیقت جدایی ناپذیر هستند. در حدیث معروف به ثقلین پیامبر (ص)  می فرمایند:{{متن حدیث|«:إنّي تارِكٌ فيكُمُ الثِّقلَينِ ، كِتابَ اللّهِ وأهلَ بَيتي ، وإنَّهُما لَن يَتَفَرَّقا حَتّى يَرِدا عَلَيَّ الحَوضَ .
 +
»}}<ref>المستدرك على الصحيحين : ج 3 ص 161 ح 4711 عن زيد بن أرقم .</ref> من در ميان شما دو چيز گران بر جاى مى گذارم: كتاب خدا و اهل بيتم. اين دو هرگز از هم جدا نمى شوند تا آن كه در كنار حوض [كوثر] بر من وارد شوند.  
  
 +
==پا نویس==
 +
<references/>
 
[[رده:آیه‌های با عناوین خاص]]
 
[[رده:آیه‌های با عناوین خاص]]
 
[[رده:آیات سوره آل عمران]]
 
[[رده:آیات سوره آل عمران]]

نسخهٔ ‏۱۳ مارس ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۵۵

منظور از آیه اعتصام آیه 103 سوره آل عمران است که می فرماید: «وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ...»

واژه شناسی

  • اعْتَصِمُواْ

از ریشه «ع ص م» می باشد که در معنای منع کردن، جلوگیری و دفع، دوری کردن، پناه بردن به چیزی، چنگ زدن به کار می رود [۱]

  • حَبْل

از ریشه «ح ب ل» و به معنای رِباط و رَسَن آمده است؛ یعنی ریسمانی طولانی و محکم که باآن شیئی را می بندند [۲]

  • لاتفرقوا

فعل نهی از ریشه «ف ر ق» و به معنای افتراق، فاصله، جدایی و تشتّت بین دوشیئ است.[۳]

مصادیق حبل الله

با توجه به روایاتی که در منابع مختلف شیعه و اهل سنت وجود دارد منظور از حبل الله در این آیه شریفه قرآن و اهل بیت علیهم السلام می باشد

  1. پیامبراکرم (ص) می فرمایند: «إنَّ هذَا القُرآنَ حَبلُ اللّهِ ، والنّورُ المُبينُ ، والشِّفاءُ النّافِعُ»[۴] پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اين قرآن ريسمان خدا و نور روشن گر و درمانى سودبخش است
  2. امیرالمؤمنین علی (ع) می فرماید: «فَإِنَّهُ حَبْلُ اللهِ الْمَتِینُ و سَبَبُهُ الْأَمِین‏.» [۵]
  3. پیامبر (ص) در وصف امیرالمؤمنین علی (ع) فرمودند:«هُوَ حَبلُ اللّهِ المَتينُ ...»[۶] .
  4. امام باقر علیه السلام می فرماید: «آل محمد هم حبل الله الذی اُمرنا بالاعتصام به» [۷]منظور از حبل الله که خدا امر کرده به چنگ زدن به آن آل محمد هستند.
  5. امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه می فرمایند: «نحن الحبل.» [۸]

روشن است که بین این دو دسته روایت هیچ تعارضی وجود ندارد زیرا با توجه به حدیث ثقلین و حقیقت قرآن و اهل بیت یک حقیقت جدایی ناپذیر هستند. در حدیث معروف به ثقلین پیامبر (ص) می فرمایند:«:إنّي تارِكٌ فيكُمُ الثِّقلَينِ ، كِتابَ اللّهِ وأهلَ بَيتي ، وإنَّهُما لَن يَتَفَرَّقا حَتّى يَرِدا عَلَيَّ الحَوضَ . »[۹] من در ميان شما دو چيز گران بر جاى مى گذارم: كتاب خدا و اهل بيتم. اين دو هرگز از هم جدا نمى شوند تا آن كه در كنار حوض [كوثر] بر من وارد شوند.

پا نویس

  1. فراهیدی، العین، ۱/ ۳۱۳؛ ابن منظور، لسان العرب، ۱۲/ ۴۰۴ـ۴۰۷؛ طریحی، مجمع البحرین، ۶/ ۱۱۶٫
  2. فراهیدی، العین،۳/ ۲۳۶؛ ابن منظور، لسان العرب، ۱۱/ ۱۳۴؛ فیومی، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر،‏۲/ ۱۱۹؛ زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس،‏۱۴/ ۱۳۲٫
  3. فراهیدی، العین، ‏۵/ ۱۴۷؛ فیومی، المصباح المنیر، ‏۲/ ۴۷۰٫
  4. المستدرك على الصحيحين : 1 / 741 / 2040 عن عبداللّه ؛ مجمع البيان : 1 / 85 عن عبداللّه بن مسعود ، جامع الأخبار : 114 / 200 .
  5. نهج البلاغة : الخطبة 176.
  6. الأمالي للصدوق : ص 264 ح 282 عن حذيفة بن اُسيد الغفاري
  7. تفسيرالعيّاشي : ج 1 ص 194 ح 123 و ص 102 ح 298 ، بحار الأنوار : ج 24 ص 85 ح 9؛
  8. أمالي الطوسيّ : 272 / 510 عن عمر بن راشد ، وراجع مجمع البيان : 2 / 805 ، ينابيع المودّة : 1 / 356 / 10
  9. المستدرك على الصحيحين : ج 3 ص 161 ح 4711 عن زيد بن أرقم .