|
|
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده) |
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| − | '''کلیدواژه: یاران امام حسین علیه السلام، شهدای کربلا، عقبة بن سمعان''' | + | '''«عقبة بن سمعان»''' غلام [[رباب همسر امام حسین علیه السلام|رباب]] -همسر [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیهالسلام- بود که همراه کاروان حسینی از [[مدینه|مدینه]] به [[مکه|مکه]] و سپس به [[عراق]] آمد. برخی مورخان گویند وی بعد از واقعه [[روز عاشورا|عاشورا]] زنده ماند و وقایع را گزارش کرده است. اما برخی علمای [[شیعه]] معتقدند او در [[کربلا]] به [[شهادت در راه خدا|شهادت]] رسید و نام او در «[[زیارت رجبیه امام حسین علیه السلام|زیارت رجبیه]]» نیز آمده است. |
| | | | |
| − | عقبة بن سمعان غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي، همسر امام حسين عليه السلام بود و همراه كاروان حسيني از مدينه به مكّه و سپس به عراق آمد. طبري گويد: عمر بن سعد، عقبة بن سمعان غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي و مادر سكينه، دختر حسين عليه السلام، را دستگير كرد و گفت: چكاره اي؟ گفت: بنده اي مملوكم، پس رهايش كرد. <ref>تاريخ الطبري، ج4، ص347؛ الکامل في التاريخ، ج4، ص80.</ref> | + | == عقبة بن سمعان در حادثه کربلا == |
| | + | [[محمد بن جریر طبری|طبری]] گوید: [[عمر بن سعد]]، عقبة بن سمعان -غلام رباب، دختر امرؤ القیس کلبی و مادر [[حضرت سکینه سلام الله علیها|سکینه]]، دختر [[امام حسین|حسین]] علیه السلام- را دستگیر کرد و گفت: چکاره ای؟ گفت: بنده ای مملوکم، پس رهایش کرد.<ref>تاریخ الطبری، ج۴، ص۳۴۷؛ الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۸۰.</ref> [[حاج شیخ عباس قمی|شیخ عباس قمی]] نیز این مطلب را در «[[نفس المهموم (کتاب)|نفس المهموم]]» به نقل از طبری و [[عزالدین ابن اثیر|جزری]] آورده است.<ref> نفس المهموم، ص ۲۹۸. </ref> |
| | | | |
| − | شيخ عباس قمي نيز اين مطلب را در نفس المهموم <ref> نفس المهموم، ص 298. </ref> به نقل از طبري و جزري آورده است. مامقاني در تنقيح المقال گويد: طبري و ديگر مورخان واقعه از او نام برده اند؛ و از آنچه گفته اند، دانسته مي شود كه عقبه غلام رباب، همسر امام حسين عليه السلام، بود و خدمتكاري و ركابداري اسب هايش را بر عهده داشت. چون حسين عليه السلام به شهادت رسيد، بر اسبي نشست و گريخت. كوفيان او را گرفتند. پس از آن كه مدعي شد غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي، همسر امام حسين عليه السلام، است رهايش كردند. وي به نقل رويدادها همان طور كه اتفاق افتاده بود پرداخت و اخبار كربلا از او گرفته شده است. <ref> تنقيح المقال، ج 2، ص 254، حديث 7969. </ref>
| + | [[عبدالله مامقانی|مامقانی]] در «[[تنقيح المقال فى علم الرجال (کتاب)|تنقیح المقال]]» گوید: طبری و دیگر مورخان واقعه [[عاشورا]]، از او نام برده اند؛ و از آنچه گفته اند، دانسته می شود که عقبه غلام [[رباب همسر امام حسین علیه السلام|رباب]]، همسر [[امام حسین]] علیه السلام، بود و خدمتکاری و رکابداری اسب هایش را بر عهده داشت. چون امام حسین علیه السلام به شهادت رسید، بر اسبی نشست و گریخت؛ کوفیان او را گرفتند. پس از آن که مدعی شد غلام رباب -دختر امرؤ القیس کلبی همسر امام حسین علیه السلام است-، رهایش کردند. وی به نقل رویدادها همان طور که اتفاق افتاده بود پرداخت و اخبار [[کربلا]] از او گرفته شده است.<ref> تنقیح المقال، ج ۲، ص ۲۵۴، حدیث ۷۹۶۹. </ref> |
| | | | |
| − | اما برخي از علماي ما به استناد سلامي كه در زيارت حسين عليه السلام (روز و شب اول رجب و شب نيمه شعبان) <ref> بحار، ج 101، ص 336 341، حديث 1 به نقل از مفيد و سيد بن طاوس رحمة الله عليهما.</ref> بر عقبه وارد شده است، بر اين باورند كه او نيز در زمره شهيدان كربلاست. از جمله اين عالمان سيد ابوالقاسم خويي، در معجم رجال الحديث است. آن جا كه مي گويد: از ياران حسين عليه السلام... در حضور آن حضرت به شهادت رسيد و سلام بر او در زيارت رجبيه آمده است و به گفته برخي مورخان عامه، وي از معركه گريخت و نجات يافت. <ref> معجم رجال الحديث، ج 11، ص 154، حديث 7723. </ref> ديگر، شيخ علي نمازي است كه در مستدركات علم رجال الحديث گويد: عقبة بن سمعان... از ياران امام حسين عليه السلام است و در كربلا با آن حضرت همراه بود؛ و همان طوري كه سيد در زيارت رجبيه، وي را در شمار شهيدان آورده است، او همراه سيدالشهدا در روز عاشورا به شهادت رسيد.<ref> مستدرکات علم رجال الحديث، ج 5، ص 248. </ref> | + | اما برخی از علمای ما به استناد سلامی که در [[زیارت امام حسین]] علیه السلام (روز و شب اول [[رجب]] و شب نیمه [[شعبان]])<ref> بحارالانوار، ج ۱۰۱، ص ۳۳۶ ۳۴۱، حدیث ۱ به نقل از سید بن طاوس.</ref> بر عقبه وارد شده است، بر این باورند که او نیز در زمره [[شهدای کربلا]] است. از جمله این عالمان، [[آیت الله سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم خویی]] است، آن جا که در «[[معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة (کتاب)|معجم رجال الحدیث]]» در مورد عقبة می گوید: از یاران حسین علیه السلام... در حضور آن حضرت به شهادت رسید و سلام بر او در [[زیارت رجبیه امام حسین علیه السلام|زیارت رجبیه]] آمده است: «السلام علی عقبة بن سمعان...»؛ و به گفته برخی مورخان [[عامه]]، وی از معرکه گریخت و نجات یافت.<ref> معجم رجال الحدیث، ج ۱۱، ص ۱۵۴، حدیث ۷۷۲۳. </ref> |
| | | | |
| − | عقبه بن سمعان در روایتگری وقایع عاشورا نقش مهمی داشته است. «ابومخنف» خبر فرود سالار شایستگان در [[کربلا]] و نامه ی «ابن زیاد» به «حر» را با یک واسطه از او روایت می کند.
| + | دیگری، شیخ علی نمازی است که در «مستدرکات علم رجال الحدیث» گوید: عقبة بن سمعان... از یاران امام حسین علیه السلام است و در [[کربلا|کربلا]] با آن حضرت همراه بود؛ و همان طوری که [[سید بن طاوس]] در زیارت رجبیه، وی را در شمار شهیدان آورده است، او همراه [[سیدالشهداء|سیدالشهدا]] در [[روز عاشورا]] به شهادت رسید.<ref> مستدرکات علم رجال الحدیث، ج ۵، ص ۲۴۸. </ref> |
| | | | |
| − | همچنین نامبرده جریان حرکت سالار شهیدان از [[مدینه]]، دیدارش با عبدالله بن مطیع، فرودش در [[مکه]]، دو سخن «ابن عباس و «ابن زبیر» به آن حضرت به هنگام حرکت از مکه، خبر فرستاده ی فرماندار آن روز مکه، برای بازگرداندن پیشوای آزادمردان به مکه، سخن مشهور حضرت علیاکبر علیه السلام به آن حضرت در «قصر بنی مقاتل»، فرود کاروان نور در کربلا، رسیدن نامه ابن زیاد به حر، آمدن عمر سعد به کربلا و سخنان و پیشنهادهای [[امام حسین]] علیه السلام به «ابن سعد» فرمانده سپاه اموی را، روایت می کند.
| + | == روایتگری وقایع عاشورا == |
| | + | عقبة بن سمعان در روایتگری وقایع عاشورا نقش مهمی داشته است. [[ابومخنف]] خبر فرود [[سیدالشهداء|سیدالشهدا]] علیه السلام در [[کربلا]] و نامۀ [[عبیدالله بن زیاد]] به [[حر بن یزید ریاحی]] را با یک واسطه از او روایت می کند. |
| | | | |
| − | لازم به یادآوری است که این مرد همه ی این رویدادها را از «حارث بن کعب» آورده است. نام او در [[زیارت رجبیه]] آمده است: السلام علی عقبة بن سمعان...
| + | همچنین عقبة بن سمعان جریان حرکت سالار شهیدان از [[مدینه]]، دیدارش با عبدالله بن مطیع، فرودش در [[مکه]]، دو سخن [[ابن عباس]] و [[عبدالله بن زبیر]] به آن حضرت به هنگام حرکت از مکه، خبر فرستاده فرماندار آن روز مکه برای بازگرداندن [[امام حسین]] علیه السلام به مکه، سخن مشهور [[حضرت علی اکبر علیه السلام|حضرت علیاکبر]] علیه السلام به پدرش در «[[قصر مقاتل|قصر بنی مقاتل]]»، فرود کاروان حسینی در کربلا، رسیدن نامه ابن زیاد به حُر ریاحی، آمدن [[عمر بن سعد]] به کربلا و سخنان و پیشنهادهای [[امام حسین]] علیه السلام به ابن سعد فرمانده سپاه [[بنی امیه|اموی]] را، روایت می کند. لازم به یادآوری است که این مرد همه این رویدادها را از حارث بن کعب آورده است. |
| − | | |
| − | [[ابن اثیر]] در الکامل ضمن شرح کربلا و عاشورا از [[عقبه بن سمعان]] نقل می کند که می گوید: من با امام حسین علیه السلام از [[مدینه]] تا [[مکه]] و از مکه تا کربلا بودم و همه خطابه ها و کلماتش را شنیدم نه در آن اظهار عجز بود و نه تحمل ذلت یا بیعت با یزید.
| |
| − | | |
| − | فقط می فرمود: دعونی لاذهب فی هذه الارض العریضه تنظر بما یسیر امر الناس؛ بگذارید که من در این وسعت پهناور زمین بروم تا ببینم کار به کجا می کشد. و می فرمود: به خدا قسم نه چون ذلیلان به شما تسلیم می شوم و نه چون بردگان فرار می کنم...
| |
| − | <ref> جواد محدثی, فرهنگ عاشورا، ص 809.</ref>
| |
| − | | |
| − | ==پانویس==
| |
| − | <references/>
| |
| − | | |
| − | ==منابع==
| |
| − | * [http://sarallah.valiasr-aj.com/include/VIEW.php?bankname=LIBLIST&RADIF=0000001249 عقبة بن سمعان، سایت ثارالله]، بازیابی: 23 آبان 1391.
| |
| − | * جواد محدثی، فرهنگ عاشورا
| |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | عقبة بن سمعان غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي، همسر امام حسين عليه السلام بود و همراه كاروان حسيني از مدينه به مكّه و سپس به عراق آمد. طبري گويد: عمر بن سعد، عقبة بن سمعان غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي و مادر سكينه، دختر حسين عليه السلام، را دستگير كرد و گفت: چه كاره اي؟ گفت: بنده اي مملوكم، پس رهايش كرد. <ref> تاريخ الطبري، ج 4، ص 347؛ الکامل في التاريخ، ج 4، ص 80. </ref>
| |
| − | | |
| − | شيخ عباس قمي نيز اين مطلب را در نفس المهموم <ref> نفس المهموم، ص 298. </ref> به نقل از طبري و جزري آورده است. مامقاني در تنقيح المقال گويد: طبري و ديگر مورخان واقعه از او نام برده اند؛ و از آنچه گفته اند، دانسته مي شود كه عقبه غلام رباب، همسر امام حسين عليه السلام، بود و خدمتكاري و ركابداري اسب هايش را بر عهده داشت. چون حسين عليه السلام به شهادت رسيد، بر اسبي نشست و گريخت. كوفيان او را گرفتند. پس از آن كه مدعي شد غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي، همسر امام حسين عليه السلام، است رهايش كردند. وي به نقل رويدادها همان طور كه اتفاق افتاده بود پرداخت و اخبار كربلا از او گرفته شده است. <ref> تنقيح المقال، ج 2، ص 254، حديث 7969. </ref>
| |
| − | | |
| − | اما برخي از علماي ما به استناد سلامي كه در زيارت حسين عليه السلام (روز و شب اول رجب و شب نيمه شعبان) <ref> بحار، ج 101، ص 336 341، حديث 1 به نقل از مفيد و سيد بن طاوس رحمة الله عليهما . </ref> بر عقبه وارد شده است، بر اين باورند كه او نيز در زمره شهيدان كربلاست. از جمله اين عالمان سيد ابوالقاسم خويي، در معجم رجال الحديث است. آن جا كه مي گويد: از ياران حسين عليه السلام... در حضور آن حضرت به شهادت رسيد و سلام بر او در زيارت رجبيه آمده است و به گفته برخي مورخان عامه، وي از معركه گريخت و نجات يافت. <ref> معجم رجال الحديث، ج 11، ص 154، حديث 7723. </ref> ديگر، شيخ علي نمازي است كه در مستدركات علم رجال الحديث گويد: عقبة بن سمعان... از ياران امام حسين عليه السلام است و در كربلا با آن حضرت همراه بود؛ و همان طوري كه سيد در زيارت رجبيه، وي را در شمار شهيدان آورده است، او همراه سيدالشهدا در روز عاشورا به شهادت رسيد.<ref> مستدرکات علم رجال الحديث، ج 5، ص 248. </ref>
| |
| − | | |
| − | عقبه بن سمعان در روایتگری وقایع عاشورا نقش مهمی داشته است. «ابومخنف» خبر فرود سالار شایستگان در [[کربلا]] و نامه ی «ابن زیاد» به «حر» را با یک واسطه از او روایت می کند.
| |
| − | | |
| − | همچنین نامبرده جریان حرکت سالار شهیدان از [[مدینه]]، دیدارش با عبدالله بن مطیع، فرودش در [[مکه]]، دو سخن «ابن عباس و «ابن زبیر» به آن حضرت به هنگام حرکت از مکه، خبر فرستاده ی فرماندار آن روز مکه، برای بازگرداندن پیشوای آزادمردان به مکه، سخن مشهور حضرت علیاکبر علیه السلام به آن حضرت در «قصر بنی مقاتل»، فرود کاروان نور در کربلا، رسیدن نامه ابن زیاد به حر، آمدن عمر سعد به کربلا و سخنان و پیشنهادهای [[امام حسین]] علیه السلام به «ابن سعد» فرمانده سپاه اموی را، روایت می کند.
| |
| − | | |
| − | لازم به یادآوری است که این مرد همه ی این رویدادها را از «حارث بن کعب» آورده است. نام او در [[زیارت رجبیه]] آمده است: السلام علی عقبة بن سمعان...
| |
| − | | |
| − | [[ابن اثیر]] در الکامل ضمن شرح کربلا و عاشورا از [[عقبه بن سمعان]] نقل می کند که می گوید: من با امام حسین علیه السلام از [[مدینه]] تا [[مکه]] و از مکه تا کربلا بودم و همه خطابه ها و کلماتش را شنیدم نه در آن اظهار عجز بود و نه تحمل ذلت یا بیعت با یزید. | |
| − | | |
| − | فقط می فرمود: دعونی لاذهب فی هذه الارض العریضه تنظر بما یسیر امر الناس؛ بگذارید که من در این وسعت پهناور زمین بروم تا ببینم کار به کجا می کشد. و می فرمود: به خدا قسم نه چون ذلیلان به شما تسلیم می شوم و نه چون بردگان فرار می کنم...
| |
| − | <ref> جواد محدثی, فرهنگ عاشورا، ص 809 </ref>
| |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | ==پانویس==
| |
| − | <references/>
| |
| − | | |
| − | == منبع ==
| |
| − | | |
| − | [http://sarallah.valiasr-aj.com/include/VIEW.php?bankname=LIBLIST&RADIF=0000001249 عقبة بن سمعان، سایت ثارالله]، بازیابی:23 آبان 1391
| |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | عقبة بن سمعان غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي، همسر امام حسين عليه السلام بود و همراه كاروان حسيني از مدينه به مكّه و سپس به عراق آمد. طبري گويد: عمر بن سعد، عقبة بن سمعان غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي و مادر سكينه، دختر حسين عليه السلام، را دستگير كرد و گفت: چه كاره اي؟ گفت: بنده اي مملوكم، پس رهايش كرد. <ref> تاريخ الطبري، ج 4، ص 347؛ الکامل في التاريخ، ج 4، ص 80. </ref>
| |
| − | | |
| − | شيخ عباس قمي نيز اين مطلب را در نفس المهموم <ref> نفس المهموم، ص 298. </ref> به نقل از طبري و جزري آورده است. مامقاني در تنقيح المقال گويد: طبري و ديگر مورخان واقعه از او نام برده اند؛ و از آنچه گفته اند، دانسته مي شود كه عقبه غلام رباب، همسر امام حسين عليه السلام، بود و خدمتكاري و ركابداري اسب هايش را بر عهده داشت. چون حسين عليه السلام به شهادت رسيد، بر اسبي نشست و گريخت. كوفيان او را گرفتند. پس از آن كه مدعي شد غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي، همسر امام حسين عليه السلام، است رهايش كردند. وي به نقل رويدادها همان طور كه اتفاق افتاده بود پرداخت و اخبار كربلا از او گرفته شده است. <ref> تنقيح المقال، ج 2، ص 254، حديث 7969. </ref>
| |
| − | | |
| − | اما برخي از علماي ما به استناد سلامي كه در زيارت حسين عليه السلام (روز و شب اول رجب و شب نيمه شعبان) <ref> بحار، ج 101، ص 336 341، حديث 1 به نقل از مفيد و سيد بن طاوس رحمة الله عليهما . </ref> بر عقبه وارد شده است، بر اين باورند كه او نيز در زمره شهيدان كربلاست. از جمله اين عالمان سيد ابوالقاسم خويي، در معجم رجال الحديث است. آن جا كه مي گويد: از ياران حسين عليه السلام... در حضور آن حضرت به شهادت رسيد و سلام بر او در زيارت رجبيه آمده است و به گفته برخي مورخان عامه، وي از معركه گريخت و نجات يافت. <ref> معجم رجال الحديث، ج 11، ص 154، حديث 7723. </ref> ديگر، شيخ علي نمازي است كه در مستدركات علم رجال الحديث گويد: عقبة بن سمعان... از ياران امام حسين عليه السلام است و در كربلا با آن حضرت همراه بود؛ و همان طوري كه سيد در زيارت رجبيه، وي را در شمار شهيدان آورده است، او همراه سيدالشهدا در روز عاشورا به شهادت رسيد.<ref> مستدرکات علم رجال الحديث، ج 5، ص 248. </ref>
| |
| − | | |
| − | عقبه بن سمعان در روایتگری وقایع عاشورا نقش مهمی داشته است. «ابومخنف» خبر فرود سالار شایستگان در [[کربلا]] و نامه ی «ابن زیاد» به «حر» را با یک واسطه از او روایت می کند.
| |
| − | | |
| − | همچنین نامبرده جریان حرکت سالار شهیدان از [[مدینه]]، دیدارش با عبدالله بن مطیع، فرودش در [[مکه]]، دو سخن «ابن عباس و «ابن زبیر» به آن حضرت به هنگام حرکت از مکه، خبر فرستاده ی فرماندار آن روز مکه، برای بازگرداندن پیشوای آزادمردان به مکه، سخن مشهور حضرت علیاکبر علیه السلام به آن حضرت در «قصر بنی مقاتل»، فرود کاروان نور در کربلا، رسیدن نامه ابن زیاد به حر، آمدن عمر سعد به کربلا و سخنان و پیشنهادهای [[امام حسین]] علیه السلام به «ابن سعد» فرمانده سپاه اموی را، روایت می کند.
| |
| − | | |
| − | لازم به یادآوری است که این مرد همه ی این رویدادها را از «حارث بن کعب» آورده است. نام او در [[زیارت رجبیه]] آمده است: السلام علی عقبة بن سمعان...
| |
| − | | |
| − | [[ابن اثیر]] در الکامل ضمن شرح کربلا و عاشورا از [[عقبه بن سمعان]] نقل می کند که می گوید: من با امام حسین علیه السلام از [[مدینه]] تا [[مکه]] و از مکه تا کربلا بودم و همه خطابه ها و کلماتش را شنیدم نه در آن اظهار عجز بود و نه تحمل ذلت یا بیعت با یزید.
| |
| − | | |
| − | فقط می فرمود: دعونی لاذهب فی هذه الارض العریضه تنظر بما یسیر امر الناس؛ بگذارید که من در این وسعت پهناور زمین بروم تا ببینم کار به کجا می کشد. و می فرمود: به خدا قسم نه چون ذلیلان به شما تسلیم می شوم و نه چون بردگان فرار می کنم...
| |
| − | <ref> جواد محدثی, فرهنگ عاشورا، ص 809 </ref>
| |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | ==پانویس==
| |
| − | <references/>
| |
| − | | |
| − | == منبع ==
| |
| − | | |
| − | [http://sarallah.valiasr-aj.com/include/VIEW.php?bankname=LIBLIST&RADIF=0000001249 عقبة بن سمعان، سایت ثارالله]، بازیابی:23 آبان 1391
| |
| − | | |
| − | جواد محدثی, فرهنگ عاشورا
| |
| − | [[رده:شهدای کربلا]]
| |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | عقبة بن سمعان غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي، همسر امام حسين عليه السلام بود و همراه كاروان حسيني از مدينه به مكّه و سپس به عراق آمد. طبري گويد: عمر بن سعد، عقبة بن سمعان غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي و مادر سكينه، دختر حسين عليه السلام، را دستگير كرد و گفت: چه كاره اي؟ گفت: بنده اي مملوكم، پس رهايش كرد. <ref> تاريخ الطبري، ج 4، ص 347؛ الکامل في التاريخ، ج 4، ص 80. </ref>
| |
| − | | |
| − | شيخ عباس قمي نيز اين مطلب را در نفس المهموم <ref> نفس المهموم، ص 298. </ref> به نقل از طبري و جزري آورده است. مامقاني در تنقيح المقال گويد: طبري و ديگر مورخان واقعه از او نام برده اند؛ و از آنچه گفته اند، دانسته مي شود كه عقبه غلام رباب، همسر امام حسين عليه السلام، بود و خدمتكاري و ركابداري اسب هايش را بر عهده داشت. چون حسين عليه السلام به شهادت رسيد، بر اسبي نشست و گريخت. كوفيان او را گرفتند. پس از آن كه مدعي شد غلام رباب، دختر امرؤ القيس كلبي، همسر امام حسين عليه السلام، است رهايش كردند. وي به نقل رويدادها همان طور كه اتفاق افتاده بود پرداخت و اخبار كربلا از او گرفته شده است. <ref> تنقيح المقال، ج 2، ص 254، حديث 7969. </ref>
| |
| − | | |
| − | اما برخي از علماي ما به استناد سلامي كه در زيارت حسين عليه السلام (روز و شب اول رجب و شب نيمه شعبان) <ref> بحار، ج 101، ص 336 341، حديث 1 به نقل از مفيد و سيد بن طاوس رحمة الله عليهما . </ref> بر عقبه وارد شده است، بر اين باورند كه او نيز در زمره شهيدان كربلاست. از جمله اين عالمان سيد ابوالقاسم خويي، در معجم رجال الحديث است. آن جا كه مي گويد: از ياران حسين عليه السلام... در حضور آن حضرت به شهادت رسيد و سلام بر او در زيارت رجبيه آمده است و به گفته برخي مورخان عامه، وي از معركه گريخت و نجات يافت. <ref> معجم رجال الحديث، ج 11، ص 154، حديث 7723. </ref> ديگر، شيخ علي نمازي است كه در مستدركات علم رجال الحديث گويد: عقبة بن سمعان... از ياران امام حسين عليه السلام است و در كربلا با آن حضرت همراه بود؛ و همان طوري كه سيد در زيارت رجبيه، وي را در شمار شهيدان آورده است، او همراه سيدالشهدا در روز عاشورا به شهادت رسيد.<ref> مستدرکات علم رجال الحديث، ج 5، ص 248. </ref>
| |
| − | | |
| − | عقبه بن سمعان در روایتگری وقایع عاشورا نقش مهمی داشته است. «ابومخنف» خبر فرود سالار شایستگان در [[کربلا]] و نامه ی «ابن زیاد» به «حر» را با یک واسطه از او روایت می کند.
| |
| − | | |
| − | همچنین نامبرده جریان حرکت سالار شهیدان از [[مدینه]]، دیدارش با عبدالله بن مطیع، فرودش در [[مکه]]، دو سخن «ابن عباس و «ابن زبیر» به آن حضرت به هنگام حرکت از مکه، خبر فرستاده ی فرماندار آن روز مکه، برای بازگرداندن پیشوای آزادمردان به مکه، سخن مشهور حضرت علیاکبر علیه السلام به آن حضرت در «قصر بنی مقاتل»، فرود کاروان نور در کربلا، رسیدن نامه ابن زیاد به حر، آمدن عمر سعد به کربلا و سخنان و پیشنهادهای [[امام حسین]] علیه السلام به «ابن سعد» فرمانده سپاه اموی را، روایت می کند.
| |
| − | | |
| − | لازم به یادآوری است که این مرد همه ی این رویدادها را از «حارث بن کعب» آورده است. نام او در [[زیارت رجبیه]] آمده است: السلام علی عقبة بن سمعان... | |
| − | | |
| − | [[ابن اثیر]] در الکامل ضمن شرح کربلا و عاشورا از [[عقبه بن سمعان]] نقل می کند که می گوید: من با امام حسین علیه السلام از [[مدینه]] تا [[مکه]] و از مکه تا کربلا بودم و همه خطابه ها و کلماتش را شنیدم نه در آن اظهار عجز بود و نه تحمل ذلت یا بیعت با یزید.
| |
| − | | |
| − | فقط می فرمود: دعونی لاذهب فی هذه الارض العریضه تنظر بما یسیر امر الناس؛ بگذارید که من در این وسعت پهناور زمین بروم تا ببینم کار به کجا می کشد. و می فرمود: به خدا قسم نه چون ذلیلان به شما تسلیم می شوم و نه چون بردگان فرار می کنم...
| |
| − | <ref> جواد محدثی, فرهنگ عاشورا، ص 809 </ref>
| |
| | | | |
| | + | [[عزالدین ابن اثیر]] در «[[الکامل فی التاریخ (کتاب)|الکامل فی التاریخ]]» ضمن شرح کربلا و [[روز عاشورا|عاشورا]] از عقبة بن سمعان نقل می کند که می گوید: من با امام حسین علیه السلام از [[مدینه]] تا [[مکه]] و از مکه تا کربلا بودم و همه [[خطابه]] ها و کلماتش را شنیدم؛ نه در آن اظهار عجز بود و نه تحمل [[ذلت نفس|ذلت]] یا [[بیعت]] با [[یزید بن معاویه|یزید]]. فقط می فرمود: «دَعونی لأذهبَ فی هذه الارض العریضه تنظرُ بما یسیر امر الناس»؛ بگذارید که من در این زمین پهناور بروم تا ببینم کار مردم به کجا می کشد. و می فرمود: به خدا قسم نه چون ذلیلان به شما تسلیم می شوم و نه چون بردگان فرار می کنم... .<ref> جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، ص ۸۰۹.</ref> |
| | ==پانویس== | | ==پانویس== |
| − | <references/> | + | <references /> |
| | | | |
| | ==منابع== | | ==منابع== |
| − | * [http://sarallah.valiasr-aj.com/include/VIEW.php?bankname=LIBLIST&RADIF=0000001249 عقبة بن سمعان، سایت ثارالله]، بازیابی: 23 آبان 1391.
| |
| − | * جواد محدثی، فرهنگ عاشورا.
| |
| | | | |
| − | [[رده:شهدای کربلا]] | + | *[http://sarallah.valiasr-aj.com/include/VIEW.php?bankname=LIBLIST&RADIF=0000001249 "عقبة بن سمعان"، سایت ثارالله]، بازیابی: ۲۳ آبان ۱۳۹۱. |
| | + | *[[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، جواد محدثی، نشر معروف. |
| | {{الگو:واقعه عاشورا}} | | {{الگو:واقعه عاشورا}} |
| | + | [[رده:اصحاب امام حسین علیه السلام]][[رده:شهدای کربلا]][[رده:راویان واقعه کربلا]] |
«عقبة بن سمعان» غلام رباب -همسر امام حسین علیهالسلام- بود که همراه کاروان حسینی از مدینه به مکه و سپس به عراق آمد. برخی مورخان گویند وی بعد از واقعه عاشورا زنده ماند و وقایع را گزارش کرده است. اما برخی علمای شیعه معتقدند او در کربلا به شهادت رسید و نام او در «زیارت رجبیه» نیز آمده است.
عقبة بن سمعان در حادثه کربلا
طبری گوید: عمر بن سعد، عقبة بن سمعان -غلام رباب، دختر امرؤ القیس کلبی و مادر سکینه، دختر حسین علیه السلام- را دستگیر کرد و گفت: چکاره ای؟ گفت: بنده ای مملوکم، پس رهایش کرد.[۱] شیخ عباس قمی نیز این مطلب را در «نفس المهموم» به نقل از طبری و جزری آورده است.[۲]
مامقانی در «تنقیح المقال» گوید: طبری و دیگر مورخان واقعه عاشورا، از او نام برده اند؛ و از آنچه گفته اند، دانسته می شود که عقبه غلام رباب، همسر امام حسین علیه السلام، بود و خدمتکاری و رکابداری اسب هایش را بر عهده داشت. چون امام حسین علیه السلام به شهادت رسید، بر اسبی نشست و گریخت؛ کوفیان او را گرفتند. پس از آن که مدعی شد غلام رباب -دختر امرؤ القیس کلبی همسر امام حسین علیه السلام است-، رهایش کردند. وی به نقل رویدادها همان طور که اتفاق افتاده بود پرداخت و اخبار کربلا از او گرفته شده است.[۳]
اما برخی از علمای ما به استناد سلامی که در زیارت امام حسین علیه السلام (روز و شب اول رجب و شب نیمه شعبان)[۴] بر عقبه وارد شده است، بر این باورند که او نیز در زمره شهدای کربلا است. از جمله این عالمان، سید ابوالقاسم خویی است، آن جا که در «معجم رجال الحدیث» در مورد عقبة می گوید: از یاران حسین علیه السلام... در حضور آن حضرت به شهادت رسید و سلام بر او در زیارت رجبیه آمده است: «السلام علی عقبة بن سمعان...»؛ و به گفته برخی مورخان عامه، وی از معرکه گریخت و نجات یافت.[۵]
دیگری، شیخ علی نمازی است که در «مستدرکات علم رجال الحدیث» گوید: عقبة بن سمعان... از یاران امام حسین علیه السلام است و در کربلا با آن حضرت همراه بود؛ و همان طوری که سید بن طاوس در زیارت رجبیه، وی را در شمار شهیدان آورده است، او همراه سیدالشهدا در روز عاشورا به شهادت رسید.[۶]
روایتگری وقایع عاشورا
عقبة بن سمعان در روایتگری وقایع عاشورا نقش مهمی داشته است. ابومخنف خبر فرود سیدالشهدا علیه السلام در کربلا و نامۀ عبیدالله بن زیاد به حر بن یزید ریاحی را با یک واسطه از او روایت می کند.
همچنین عقبة بن سمعان جریان حرکت سالار شهیدان از مدینه، دیدارش با عبدالله بن مطیع، فرودش در مکه، دو سخن ابن عباس و عبدالله بن زبیر به آن حضرت به هنگام حرکت از مکه، خبر فرستاده فرماندار آن روز مکه برای بازگرداندن امام حسین علیه السلام به مکه، سخن مشهور حضرت علیاکبر علیه السلام به پدرش در «قصر بنی مقاتل»، فرود کاروان حسینی در کربلا، رسیدن نامه ابن زیاد به حُر ریاحی، آمدن عمر بن سعد به کربلا و سخنان و پیشنهادهای امام حسین علیه السلام به ابن سعد فرمانده سپاه اموی را، روایت می کند. لازم به یادآوری است که این مرد همه این رویدادها را از حارث بن کعب آورده است.
عزالدین ابن اثیر در «الکامل فی التاریخ» ضمن شرح کربلا و عاشورا از عقبة بن سمعان نقل می کند که می گوید: من با امام حسین علیه السلام از مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا بودم و همه خطابه ها و کلماتش را شنیدم؛ نه در آن اظهار عجز بود و نه تحمل ذلت یا بیعت با یزید. فقط می فرمود: «دَعونی لأذهبَ فی هذه الارض العریضه تنظرُ بما یسیر امر الناس»؛ بگذارید که من در این زمین پهناور بروم تا ببینم کار مردم به کجا می کشد. و می فرمود: به خدا قسم نه چون ذلیلان به شما تسلیم می شوم و نه چون بردگان فرار می کنم... .[۷]
پانویس
- ↑ تاریخ الطبری، ج۴، ص۳۴۷؛ الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۸۰.
- ↑ نفس المهموم، ص ۲۹۸.
- ↑ تنقیح المقال، ج ۲، ص ۲۵۴، حدیث ۷۹۶۹.
- ↑ بحارالانوار، ج ۱۰۱، ص ۳۳۶ ۳۴۱، حدیث ۱ به نقل از سید بن طاوس.
- ↑ معجم رجال الحدیث، ج ۱۱، ص ۱۵۴، حدیث ۷۷۲۳.
- ↑ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج ۵، ص ۲۴۸.
- ↑ جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، ص ۸۰۹.
منابع
|
|
واقعه عاشورا
|
| قبل از واقعه
|
|
| شرح واقعه
|
|
| پس از واقعه
|
|
| بازتاب واقعه
|
|
| وابسته ها
|
|
