ملا علی علیاری تبریزی: تفاوت بین نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Majid kamali (بحث | مشارکتها) جز (صفحهای جدید حاوی '{<I>منبع اين نوشتار يک سايت است. آن را با نوشته خودتان جايگزين کنيد.</I>} مرحوم آيت ...' ایجاد کرد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | { | + | '''حاج ملا على علیارى تبریزی''' (۱۲۳۶-۱۳۲۷ ق)، از علمای بزرگ [[شیعه]] در قرن ۱۴ قمری و از شاگردان [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصارى]] و [[میرزا محمدحسن شیرازی|میرزاى شیرازى]] بود. صاحب «[[ریحانة الادب (کتاب)|ریحانة الادب]]» وی را عالمی [[فقیه]]، [[اصول فقه|اصولى]]، [[محدث]]، [[علم رجال|رجالى]]، طبیب، نجومى، ریاضىدان، حکیم، متکلم، ادیب، شاعر و در یک جمله، جامع معقول و منقول و فروع و اصول معرفی مىکند. علامه علیاری صاحب آثار متعددی در [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول]] و [[علم رجال|رجال]]، از جمله «بهجة الآمال فى شرح زُبدة المقال» است. |
| + | {{شناسنامه عالم | ||
| + | |نام کامل = ملا على علیارى تبریزی | ||
| + | |تصویر= | ||
| + | |زادروز = ۱۲۳۶ قمری | ||
| + | |زادگاه = سردرود، [[تبریز]] | ||
| + | |وفات = ۱۳۲۷ قمری | ||
| + | |مدفن = [[نجف]]، [[وادی السلام]] | ||
| + | |اساتید = [[شیخ مرتضی انصاری]]، [[میرزا محمدحسن شیرازی]]، [[سید حسین کوه کمره ای|سید حسین کوهکمرى]]، شیخ رازى آل یاسین،... | ||
| + | |شاگردان = [[سید محمد مولانا]]، [[میرزا حسن مجتهد تبریزی]]، شیخ محمدحسن سردرودى، سید شمسالدین مرعشى،... | ||
| + | |آثار = بهجة الآمال فى شرح زبدة المقال، حاشیه بر [[قوانین الاصول (کتاب)|قوانین]]، دلائل الأحکام فی شرح [[شرایع الاسلام (کتاب)|الشرائع]]، مناهج الأحکام فى اصول الفقه،... | ||
| + | }} | ||
| + | ==ولادت== | ||
| + | ملا على علیارى فرزند عبدالله در پنجم [[ماه رمضان]] ۱۲۳۶ ق در قریه «سردرود» (دو فرسخی [[تبریز]]) متولد شد و همانجا نشو و نما یافت و بعدها در زادگاه و املاک نیاکانش قریه «علیار» اقامت گزید. | ||
| − | + | ==تحصیل و استادان== | |
| + | ملا على علیارى پس از گذراندن دوران تحصیل مکتبخانهای، وارد [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] تبریز شد و به فراگیرى [[ادبیات عرب|ادبیات]]، [[منطق]]، [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول]]، [[قرآن]]، [[حدیث]] و سائر علوم مرسوم پرداخت. | ||
| − | + | وی در [[نجف]] اشرف از محضر آیات عظام [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ مرتضى انصارى]]، [[میرزا محمدحسن شیرازی|میرزاى شیرازى]]، [[سید حسین کوه کمره ای|سید حسین کوهکمرى]]، شیخ رازى آل یاسین و شیخ مهدى فتونى بهره مند شد و موفق به اخذ اجازه [[اجتهاد]] گردید. | |
| − | + | ==تدریس و شاگردان== | |
| + | علامه علیارى در حدود سال ۱۲۸۷ق، به آذربایجان برگشت و تا آخر عمر در [[تبریز]] اقامت گزید و به تدریس، تحقیق، تألیف و حلّ و فصل امور شرعى مردم مشغول شد. وى علاوه بر درسهاى معمول حوزه، [[ریاضی|ریاضیات]] و «[[قانون (کتاب)|قانون]]» [[ابن سینا|ابنسینا]] را نیز تدریس مىنمود. | ||
| + | |||
| + | علیاری تبریزی با تدریس علوم و [[تهذیب نفس|تهذیب]] نفوس، به تربیت طالبان علم و معنویت همت گماشت و شاگردان بسیارى را تقدیم تاریخ [[شیعه|تشیع]] کرد. مشهورترین شاگردان وى عبارت بودند از: | ||
| + | |||
| + | *آیتالله [[میرزا حسن مجتهد تبریزی|میرزا حسن مجتهد تبریزى]] (متوفاى ۱۳۳۷ق): از فقهاى بزرگ عصر [[مشروطیت|مشروطه]] در تبریز بود. | ||
| + | *شیخ محمدحسن سردرودى: داراى تألیفاتى بود، ازجمله: کتابى در موضوع زندگى [[حضرت علی اکبر علیه السلام|حضرت علیاکبر]] (علیهالسلام) و رسالهای خطى در موضوع زندگى استادش محقق علیارى که در سال ۱۳۳۳ق تألیف کرده است. | ||
| + | *میرزا جعفر تبریزى نوجه دهى. | ||
| + | *میرزا محمدحسن علیارى (فرزند محقق علیارى). | ||
| + | *میرزا جعفر تبریزى: [[فقیه]]، ادیب و مفسّر [[قرآن]]. وى برادر کوچک حاج رضا صرّاف تبریزى شاعر [[اهل البیت|اهلبیت]] (علیهمالسلام) و [[غزل|غزل]]<nowiki/>سرای بزرگ آذربایجان بود. | ||
| + | *سید شمسالدین حسینى مرعشى: پدر آیتالله [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی|سید شهابالدین مرعشى نجفى]]. | ||
| + | *[[سید محمد مولانا|سید محمد مولانا تبریزى]]: از فقها و مجتهدان بزرگ قرن چهاردهم هجرى. | ||
| + | *میرزا فرجالله عباچىزاده تبریزى: از علما و خطباى معروف تبریز در دوره [[مشروطیت]] و بعد از آن. | ||
| + | |||
| + | ==آثار و تألیفات== | ||
| + | تألیفات حاج ملاعلى علیارى در [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و [[علم رجال|رجال]] فراوان است، که خود دلالت بر مراتب علمی و کثرت احاطه فقهی او دارد. | ||
| + | |||
| + | #منتهى الآمال فى تتمیم زبدة المقال، منظومهای در علم رجال و تکمیل کتاب منظوم رجالى «زُبدةُ المقال» سید حسین بروجردى(۱۲۳۸-۱۲۸۴ق) است. | ||
| + | #بهجة الآمال فى شرح زُبدة المقال، بزرگترین و مشهورترین کتاب نویسنده این اثر در علم رجال است. | ||
| + | #ایضاح الغوامض فى تقسیم الفرایض، در فقه. | ||
| + | #تعلیقه بر «ریاض الأحکام»، در فقه. | ||
| + | #تعلیقه بر «[[الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه (کتاب)|الروضة البهیّة]]»، در فقه. | ||
| + | #دلائل الأحکام فی شرح [[شرایع الاسلام (کتاب)|الشرائع]]، در فقه. | ||
| + | #هدایة الطالبین لعمل المقلدین، ([[رساله]] عملیه توضیح المسائل). | ||
| + | #نهج الإعلان فیما یثبت به دخول رمضان، در تعیین و تشخیص روز اول ماه مبارک [[ماه رمضان|رمضان]]. | ||
| + | #مشکوة الوصول الى علم الأصول. | ||
| + | #مناهج الأحکام فى اصول الفقه، در شرح [[معالم الدین و ملاذ المجتهدین (کتاب)|معالم الاصول]]. | ||
| + | #حاشیه بر «[[قوانین الاصول (کتاب)|قوانین]]» [[میرزای قمی|میرزاى قمى]]، در اصول. | ||
| + | #حاشیه بر معالم الأصول. | ||
| + | #شرح [[زبدة الاصول (کتاب)|زُبدة الأصول]]. | ||
| + | #شرح «[[اشارات و تنبیهات (کتاب)|الإشارات و التنبیهات]]» [[ابن سینا|ابنسینا]]، در [[فلسفه]] و [[عرفان]]. | ||
| + | #تعلیقه بر «[[اسفار اربعه (کتاب)|أسفار]]» [[ملاصدرا|صدرالمتألهین شیرازى]]. | ||
| + | #تعلیقه بر شوارق الإلهام. | ||
| + | #تقویم تامّ در سیصدوشصتوشش ورق، در [[علم هیئت|نجوم]]. | ||
| + | #شرح صحیفه اسطرلاب، در نجوم و ستارهشناسی. | ||
| + | #تعلیقه بر «تشریح فلک الافلاک»، در نجوم و ستارهشناسی. | ||
| + | #منهاج الملّة فى تعیین الوقت و القبله، در نجوم و جغرافیا. | ||
| + | #شرح چغمینى، در نجوم و ستارهشناسی. | ||
| + | #الوافیه فى شرح لغز الکافیه، تألیف [[شیخ بهایی]]. | ||
| + | #المطرّز فى شرح اقسام اللُغَز، در ادبیات و [[بلاغت]]. | ||
| + | #ریاض المقاصد: کتابی ادبى، [[علم کلام|کلامى]]، تاریخى و [[حدیث|حدیثى]]، در شرح [[قصیده]] شیخ حسن بن راشد در مدح [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|حضرت صاحبالزمان]] (عج). این کتاب را در جوانى و قبل از مهاجرت به [[نجف]] اشرف در [[تبریز]] نوشته است. | ||
| + | #شرح المطوّل، در [[علم معانی|معانى]] و [[علم بیان|بیان]] و [[علم بدیع|بدیع]]. | ||
| + | #تعلیقه بر «الرعایة فى علم الدرایه» [[شهید ثانی|شهید ثانى]]، در علم [[درایة الحدیث]]. | ||
| + | #شرح [[دعای سمات]]، در [[اخلاق]] و عرفان. | ||
| + | #تعلیقه بر «[[قانون (کتاب)|قانون]]» [[ابن سینا|ابنسینا]]. | ||
| + | #شرح انوار ملکوت، در شرح یاقوت نوبختى. | ||
| + | #رسالة فى الجفر، در موضوع علوم غریبه. | ||
| + | #رسالة فى الرّمل، در موضوع علوم غریبه. | ||
| + | #شرح قصیده تائیه «[[قصیده مدارس آیات|مدارس آیات]]» [[دعبل خزاعی|دعبل خزاعى]]. | ||
| + | |||
| + | ==وفات== | ||
| + | مرحوم حاج ملاعلى علیارى تبریزی پس از عمری طولانی در راه خدمت به اسلام، در روز پنجشنبه چهارم [[رجب]] ۱۳۲۷ قمری در [[تبریز]] در ۹۱ سالگی بدرود حیات گفت. پیکرش به [[نجف]] اشرف منتقل و در «[[وادی السلام|وادیالسلام]]» به خاک سپرده شد. | ||
| + | |||
| + | ==منابع== | ||
| + | |||
| + | *"علیاری تبریزی، علی بن عبدالله"، ویکی نور. | ||
| + | *"ملاعلى علیارى"، سايت شعائر. | ||
| + | |||
| + | [[رده:علمای قرن چهاردهم]][[رده:علماء شیعه]][[رده:فقیهان]][[رده:اصولیون]][[رده:رجالیون]][[رده:مدفونین در وادی السلام]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۰۶
حاج ملا على علیارى تبریزی (۱۲۳۶-۱۳۲۷ ق)، از علمای بزرگ شیعه در قرن ۱۴ قمری و از شاگردان شیخ انصارى و میرزاى شیرازى بود. صاحب «ریحانة الادب» وی را عالمی فقیه، اصولى، محدث، رجالى، طبیب، نجومى، ریاضىدان، حکیم، متکلم، ادیب، شاعر و در یک جمله، جامع معقول و منقول و فروع و اصول معرفی مىکند. علامه علیاری صاحب آثار متعددی در فقه، اصول و رجال، از جمله «بهجة الآمال فى شرح زُبدة المقال» است.
| نام کامل | ملا على علیارى تبریزی |
| زادروز | ۱۲۳۶ قمری |
| زادگاه | سردرود، تبریز |
| وفات | ۱۳۲۷ قمری |
| مدفن | نجف، وادی السلام |
|
| |
| اساتید |
شیخ مرتضی انصاری، میرزا محمدحسن شیرازی، سید حسین کوهکمرى، شیخ رازى آل یاسین،... |
| شاگردان |
سید محمد مولانا، میرزا حسن مجتهد تبریزی، شیخ محمدحسن سردرودى، سید شمسالدین مرعشى،... |
| آثار |
بهجة الآمال فى شرح زبدة المقال، حاشیه بر قوانین، دلائل الأحکام فی شرح الشرائع، مناهج الأحکام فى اصول الفقه،... |
ولادت
ملا على علیارى فرزند عبدالله در پنجم ماه رمضان ۱۲۳۶ ق در قریه «سردرود» (دو فرسخی تبریز) متولد شد و همانجا نشو و نما یافت و بعدها در زادگاه و املاک نیاکانش قریه «علیار» اقامت گزید.
تحصیل و استادان
ملا على علیارى پس از گذراندن دوران تحصیل مکتبخانهای، وارد حوزه علمیه تبریز شد و به فراگیرى ادبیات، منطق، فقه، اصول، قرآن، حدیث و سائر علوم مرسوم پرداخت.
وی در نجف اشرف از محضر آیات عظام شیخ مرتضى انصارى، میرزاى شیرازى، سید حسین کوهکمرى، شیخ رازى آل یاسین و شیخ مهدى فتونى بهره مند شد و موفق به اخذ اجازه اجتهاد گردید.
تدریس و شاگردان
علامه علیارى در حدود سال ۱۲۸۷ق، به آذربایجان برگشت و تا آخر عمر در تبریز اقامت گزید و به تدریس، تحقیق، تألیف و حلّ و فصل امور شرعى مردم مشغول شد. وى علاوه بر درسهاى معمول حوزه، ریاضیات و «قانون» ابنسینا را نیز تدریس مىنمود.
علیاری تبریزی با تدریس علوم و تهذیب نفوس، به تربیت طالبان علم و معنویت همت گماشت و شاگردان بسیارى را تقدیم تاریخ تشیع کرد. مشهورترین شاگردان وى عبارت بودند از:
- آیتالله میرزا حسن مجتهد تبریزى (متوفاى ۱۳۳۷ق): از فقهاى بزرگ عصر مشروطه در تبریز بود.
- شیخ محمدحسن سردرودى: داراى تألیفاتى بود، ازجمله: کتابى در موضوع زندگى حضرت علیاکبر (علیهالسلام) و رسالهای خطى در موضوع زندگى استادش محقق علیارى که در سال ۱۳۳۳ق تألیف کرده است.
- میرزا جعفر تبریزى نوجه دهى.
- میرزا محمدحسن علیارى (فرزند محقق علیارى).
- میرزا جعفر تبریزى: فقیه، ادیب و مفسّر قرآن. وى برادر کوچک حاج رضا صرّاف تبریزى شاعر اهلبیت (علیهمالسلام) و غزلسرای بزرگ آذربایجان بود.
- سید شمسالدین حسینى مرعشى: پدر آیتالله سید شهابالدین مرعشى نجفى.
- سید محمد مولانا تبریزى: از فقها و مجتهدان بزرگ قرن چهاردهم هجرى.
- میرزا فرجالله عباچىزاده تبریزى: از علما و خطباى معروف تبریز در دوره مشروطیت و بعد از آن.
آثار و تألیفات
تألیفات حاج ملاعلى علیارى در فقه و اصول و رجال فراوان است، که خود دلالت بر مراتب علمی و کثرت احاطه فقهی او دارد.
- منتهى الآمال فى تتمیم زبدة المقال، منظومهای در علم رجال و تکمیل کتاب منظوم رجالى «زُبدةُ المقال» سید حسین بروجردى(۱۲۳۸-۱۲۸۴ق) است.
- بهجة الآمال فى شرح زُبدة المقال، بزرگترین و مشهورترین کتاب نویسنده این اثر در علم رجال است.
- ایضاح الغوامض فى تقسیم الفرایض، در فقه.
- تعلیقه بر «ریاض الأحکام»، در فقه.
- تعلیقه بر «الروضة البهیّة»، در فقه.
- دلائل الأحکام فی شرح الشرائع، در فقه.
- هدایة الطالبین لعمل المقلدین، (رساله عملیه توضیح المسائل).
- نهج الإعلان فیما یثبت به دخول رمضان، در تعیین و تشخیص روز اول ماه مبارک رمضان.
- مشکوة الوصول الى علم الأصول.
- مناهج الأحکام فى اصول الفقه، در شرح معالم الاصول.
- حاشیه بر «قوانین» میرزاى قمى، در اصول.
- حاشیه بر معالم الأصول.
- شرح زُبدة الأصول.
- شرح «الإشارات و التنبیهات» ابنسینا، در فلسفه و عرفان.
- تعلیقه بر «أسفار» صدرالمتألهین شیرازى.
- تعلیقه بر شوارق الإلهام.
- تقویم تامّ در سیصدوشصتوشش ورق، در نجوم.
- شرح صحیفه اسطرلاب، در نجوم و ستارهشناسی.
- تعلیقه بر «تشریح فلک الافلاک»، در نجوم و ستارهشناسی.
- منهاج الملّة فى تعیین الوقت و القبله، در نجوم و جغرافیا.
- شرح چغمینى، در نجوم و ستارهشناسی.
- الوافیه فى شرح لغز الکافیه، تألیف شیخ بهایی.
- المطرّز فى شرح اقسام اللُغَز، در ادبیات و بلاغت.
- ریاض المقاصد: کتابی ادبى، کلامى، تاریخى و حدیثى، در شرح قصیده شیخ حسن بن راشد در مدح حضرت صاحبالزمان (عج). این کتاب را در جوانى و قبل از مهاجرت به نجف اشرف در تبریز نوشته است.
- شرح المطوّل، در معانى و بیان و بدیع.
- تعلیقه بر «الرعایة فى علم الدرایه» شهید ثانى، در علم درایة الحدیث.
- شرح دعای سمات، در اخلاق و عرفان.
- تعلیقه بر «قانون» ابنسینا.
- شرح انوار ملکوت، در شرح یاقوت نوبختى.
- رسالة فى الجفر، در موضوع علوم غریبه.
- رسالة فى الرّمل، در موضوع علوم غریبه.
- شرح قصیده تائیه «مدارس آیات» دعبل خزاعى.
وفات
مرحوم حاج ملاعلى علیارى تبریزی پس از عمری طولانی در راه خدمت به اسلام، در روز پنجشنبه چهارم رجب ۱۳۲۷ قمری در تبریز در ۹۱ سالگی بدرود حیات گفت. پیکرش به نجف اشرف منتقل و در «وادیالسلام» به خاک سپرده شد.
منابع
- "علیاری تبریزی، علی بن عبدالله"، ویکی نور.
- "ملاعلى علیارى"، سايت شعائر.
