ملا اسماعیل درب کوشکی اصفهانی: تفاوت بین نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{شناسنامه عالم | {{شناسنامه عالم | ||
| − | ||نام کامل = | + | ||نام کامل = ملااسماعیل درب کوشکی اصفهانی |
| + | |تصویر= [[پرونده:Darbkoshki.jpg]] | ||
||زادروز = | ||زادروز = | ||
| − | |زادگاه = اصفهان | + | |زادگاه = [[اصفهان]] |
| − | |وفات = | + | |وفات = ۱۳۰۴ قمری |
| − | |مدفن = | + | |مدفن = اصفهان، [[تخت فولاد]] |
| − | |اساتید = ملااسماعيل واحدالعين، ميرزا عبدالجواد حكيم | + | |اساتید = ملااسماعيل واحدالعين، ميرزا عبدالجواد حكيم خراسانی، سید رضی لاریجانی،... |
| − | |شاگردان = آخوند ملامحمد | + | |شاگردان = [[آخوند کاشانی|آخوند ملامحمد کاشی]]، [[جهانگیر خان قشقایی|جهانگیرخان قشقایی]]، [[سید ابوالقاسم دهکردی|سید ابوالقاسم دهکردی]]، میرزا محمدمهدی قمشه ای،... |
| − | |آثار = جلوات ناصريه، شرح حديث رأس | + | |آثار = جلوات ناصريه، شرح حديث رأس الجالوت،... |
}} | }} | ||
| + | '''«ملااسماعیل درب کوشکی اصفهانی»''' (م، ۱۳۰۴ ق)، حکیم و فیلسوف برجسته [[شیعه]] و از مدرسین [[حکمت متعالیه]] در [[اصفهان]] در قرن ۱۳ قمری است. [[آخوند کاشانی]] و [[جهانگیر خان قشقایی|جهانگیرخان قشقایی]] در زمره شاگردان وی بودند. | ||
| − | + | ==تحصیل و اساتید== | |
| − | == | ||
| − | + | * ملااسماعیل واحدالعین (م، ۱۲۴۲ق)؛ فرزند محمدسمیع اصفهانی معروف به واحدالعین، استاد حاج [[حاج ملاهادی سبزواری|ملاهادی سبزواری]] و ارشد تلامذ حاج [[ملا علی نوری اصفهانی|ملاعلی نوری]] است. حاج ملا هادی سبزواری (م، ۱۲۸۹ق) او را ذو العیون<ref> تابنده، ص۲۵ </ref> یا ذوالعینین نامیده، زیرا به نظر وی، ملا اسماعیل در علوم معقول و منقول چشمانی باز داشته است.<ref> رضا نژاد، ج۱، ص۱۶ </ref> گفتنی است که بهسبب مشابهت نام وی با شاگردش ملااسماعیل دربکوشکی اصفهانی (م، ۱۳۰۴ ق)، گاهی به اشتباه این دو را یکی دانستهاند. | |
| − | + | * میرزا عبدالجواد حکیم خراسانی؛ از علما و حکمای مشهور اصفهان و استاد معقول و منقول، که در [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و [[طب]] و [[ریاضیات]] و [[ادبیات عرب|ادبیات]] مهارت و قدرتی عظیم داشته است. <ref> همایی، ص۳۴۱ </ref> | |
| − | + | * سید رضی لاریجانی<ref> روضاتی، ص۱۹۲ </ref>؛ میرزا طاهر تنکابنی می نویسد: «از استاد خود آقا محمدرضا قمشه ای اصفهانی «قدس سره» که از شاگردان سید رضی الدین لاریجانی بوده شنیده ام که این سید بزرگوار در [[زهد]] و وارستگی وحید عصر خود بود... اکثر تدریسش علوم الهیه و کتب عرفا و صوفیه بوده و با کمال استیناس و حسن معاشرت که با عموم خصوص با شاگردان خود داشتند صاحب مهابت عظیمه در انظار بودند.» <ref>صدوقی سها، ص۲۶۲-۲۶۳ </ref> | |
| − | + | * میرزا حسن نوری<ref> روضاتی، ص۱۹۲ </ref>؛ حکیم متأله، فرزند حاج [[ملا علی نوری اصفهانی|ملا علی نوری]]. | |
| − | + | ==تدریس و شاگردان== | |
| + | حکیم درب کوشکی سالها در [[اصفهان]] به تدریس [[حکمت متعالیه]] اشتغال داشت. به نوشته میرسیدعلی جناب<ref> ص۲۰۵ </ref>: «اغلب اشخاصی که در اصفهان تحصیل [[حکمت]] نموده اند، از شاگردان او بوده اند. وقت تدریس او نوعاً قبل از فجر بوده که پس از فراغت از تحصیل، هنوز فجر طالع نشده بود.» | ||
| − | + | برخی از شاگردان وی عبارتند از: | |
| − | + | *[[آخوند کاشانی|آخوند ملامحمد کاشی]]؛ | |
| − | + | *[[جهانگیر خان قشقایی|جهانگیرخان قشقایی]]؛ | |
| + | *[[سید ابوالقاسم دهکردی|سید ابوالقاسم دهکردی]]؛ | ||
| + | *میرزا محمدمهدی قمشه ای؛ | ||
| + | *میرزا محمدحسین امام جمعه؛ | ||
| + | *عباس قلی خان نوری؛ او کتاب «جلوات ناصریه» استاد خود حکیم درب کوشکی را در نهایت زیبایی و نفاست به منظور پیشکش به ناصرالدین شاه استنساخ کرده و در شرحی در وصف کتاب و مناقب استاد در آخر رساله می نویسد: «نعمت حضور جناب فخر الحکماء المتألهین، افضل الفضلاء المتأخرین، سالک مسالک جبروت، عارج معارج لاهوت، مولانا الحاج محمد اسماعیل، زید افاضاته را دریافت نموده، مدت پنج سال اوقات اقامت دارالسلطنه اصفهان بهشت نشان، صانها الله عن الحدثان، را در اوقات لیالی و ایام به مصاحبت و مجالست ایشان گذشت و برخی از فضایل حالات این قدوه اهل فضل و کمال را بر خود لازم دانسته که به عرض باریافتگان حضور عدالت دستور رساند [...] و این رساله شریفه که مسمی به «جلوات ناصریه» است تصنیف فرمودند، تطبیق سلطنت ظاهر را با باطن، به افصح عبارات و املح اشارات نمودند...». <ref> نفیسی، ج۶، ص۸۰ </ref> | ||
| − | + | ==آثار و تألیفات== | |
| − | + | * جلوات ناصریه؛ چند نسخه خطی از این اثر موجود است. | |
| − | |||
| − | + | * شرح حدیث رأس الجالوت؛ که در مجله «نامه فرهنگستان علوم» به چاپ رسیده است. | |
| − | + | ==وفات== | |
| + | مرحوم ملااسماعیل درب کوشکی در روز جمعه، ۱۵ [[شوال]] سال ۱۳۰۴ق، در [[اصفهان]] درگذشت و در کنار قبر آخوند ملا علیاکبر اژه ای در [[تکیه]] [[ملا اسماعیل خواجویی|ملا اسماعیل خواجویی]] به خاک سپرده شد. | ||
| − | + | ==پانویس== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | ==پانویس == | ||
<references /> | <references /> | ||
| + | ==منابع== | ||
| + | *دانشنامه تخت فولاد، رحيم قاسمی، جلد ۲، [http://isfahan.ir/ShowPage.aspx?Page_=dorsaetoolsfame&lang=1&sub=48&PageID=667&PageIDF=0&tempname=ISFInternal درگاه الکترونیکی شهرداری اصفهان]، بازیابی: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۳. | ||
| + | *[http://fa.wikishia.net/view/%D9%85%D9%84%D8%A7_%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D8%B1%D8%A8_%DA%A9%D9%88%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C ویکی شیعه]، بازیابی: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۳. | ||
| − | + | [[رده:علمای قرن سیزدهم]][[رده:علماء شیعه]][[رده:فیلسوفان]][[رده:مدفونین در تخت فولاد]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[رده: | ||
| − | [[رده:فیلسوفان]] | ||
| − | [[رده:مدفونین در تخت فولاد]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۰۷
| |
| نام کامل | ملااسماعیل درب کوشکی اصفهانی |
| زادگاه | اصفهان |
| وفات | ۱۳۰۴ قمری |
| مدفن | اصفهان، تخت فولاد |
|
| |
| اساتید |
ملااسماعيل واحدالعين، ميرزا عبدالجواد حكيم خراسانی، سید رضی لاریجانی،... |
| شاگردان |
آخوند ملامحمد کاشی، جهانگیرخان قشقایی، سید ابوالقاسم دهکردی، میرزا محمدمهدی قمشه ای،... |
| آثار |
جلوات ناصريه، شرح حديث رأس الجالوت،... |
«ملااسماعیل درب کوشکی اصفهانی» (م، ۱۳۰۴ ق)، حکیم و فیلسوف برجسته شیعه و از مدرسین حکمت متعالیه در اصفهان در قرن ۱۳ قمری است. آخوند کاشانی و جهانگیرخان قشقایی در زمره شاگردان وی بودند.
تحصیل و اساتید
- ملااسماعیل واحدالعین (م، ۱۲۴۲ق)؛ فرزند محمدسمیع اصفهانی معروف به واحدالعین، استاد حاج ملاهادی سبزواری و ارشد تلامذ حاج ملاعلی نوری است. حاج ملا هادی سبزواری (م، ۱۲۸۹ق) او را ذو العیون[۱] یا ذوالعینین نامیده، زیرا به نظر وی، ملا اسماعیل در علوم معقول و منقول چشمانی باز داشته است.[۲] گفتنی است که بهسبب مشابهت نام وی با شاگردش ملااسماعیل دربکوشکی اصفهانی (م، ۱۳۰۴ ق)، گاهی به اشتباه این دو را یکی دانستهاند.
- میرزا عبدالجواد حکیم خراسانی؛ از علما و حکمای مشهور اصفهان و استاد معقول و منقول، که در فقه و اصول و طب و ریاضیات و ادبیات مهارت و قدرتی عظیم داشته است. [۳]
- سید رضی لاریجانی[۴]؛ میرزا طاهر تنکابنی می نویسد: «از استاد خود آقا محمدرضا قمشه ای اصفهانی «قدس سره» که از شاگردان سید رضی الدین لاریجانی بوده شنیده ام که این سید بزرگوار در زهد و وارستگی وحید عصر خود بود... اکثر تدریسش علوم الهیه و کتب عرفا و صوفیه بوده و با کمال استیناس و حسن معاشرت که با عموم خصوص با شاگردان خود داشتند صاحب مهابت عظیمه در انظار بودند.» [۵]
- میرزا حسن نوری[۶]؛ حکیم متأله، فرزند حاج ملا علی نوری.
تدریس و شاگردان
حکیم درب کوشکی سالها در اصفهان به تدریس حکمت متعالیه اشتغال داشت. به نوشته میرسیدعلی جناب[۷]: «اغلب اشخاصی که در اصفهان تحصیل حکمت نموده اند، از شاگردان او بوده اند. وقت تدریس او نوعاً قبل از فجر بوده که پس از فراغت از تحصیل، هنوز فجر طالع نشده بود.»
برخی از شاگردان وی عبارتند از:
- آخوند ملامحمد کاشی؛
- جهانگیرخان قشقایی؛
- سید ابوالقاسم دهکردی؛
- میرزا محمدمهدی قمشه ای؛
- میرزا محمدحسین امام جمعه؛
- عباس قلی خان نوری؛ او کتاب «جلوات ناصریه» استاد خود حکیم درب کوشکی را در نهایت زیبایی و نفاست به منظور پیشکش به ناصرالدین شاه استنساخ کرده و در شرحی در وصف کتاب و مناقب استاد در آخر رساله می نویسد: «نعمت حضور جناب فخر الحکماء المتألهین، افضل الفضلاء المتأخرین، سالک مسالک جبروت، عارج معارج لاهوت، مولانا الحاج محمد اسماعیل، زید افاضاته را دریافت نموده، مدت پنج سال اوقات اقامت دارالسلطنه اصفهان بهشت نشان، صانها الله عن الحدثان، را در اوقات لیالی و ایام به مصاحبت و مجالست ایشان گذشت و برخی از فضایل حالات این قدوه اهل فضل و کمال را بر خود لازم دانسته که به عرض باریافتگان حضور عدالت دستور رساند [...] و این رساله شریفه که مسمی به «جلوات ناصریه» است تصنیف فرمودند، تطبیق سلطنت ظاهر را با باطن، به افصح عبارات و املح اشارات نمودند...». [۸]
آثار و تألیفات
- جلوات ناصریه؛ چند نسخه خطی از این اثر موجود است.
- شرح حدیث رأس الجالوت؛ که در مجله «نامه فرهنگستان علوم» به چاپ رسیده است.
وفات
مرحوم ملااسماعیل درب کوشکی در روز جمعه، ۱۵ شوال سال ۱۳۰۴ق، در اصفهان درگذشت و در کنار قبر آخوند ملا علیاکبر اژه ای در تکیه ملا اسماعیل خواجویی به خاک سپرده شد.
پانویس
منابع
- دانشنامه تخت فولاد، رحيم قاسمی، جلد ۲، درگاه الکترونیکی شهرداری اصفهان، بازیابی: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۳.
- ویکی شیعه، بازیابی: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۳.
