اهانت: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}}
+
{{متوسط}}
 +
«اهانت» یا توهين، به معنای کوچک شمردن انسان‌هاى با [[ايمان]] با گفتار یا کردار، از اعمال ناپسند و رذايل اخلاقى است و ضدّ آن، [[احترام]] و بزرگداشت می‌باشد.
  
توهين و کوچک شمردن افراد و انسان‌هاى باايمان از اعمال ناپسند رذايل اخلاقى است و ضد آن احترام و بزرگداشت است.
+
این عنوان در کتب [[قواعد فقهى]] تحت «قاعده حرمت اهانت محترمات» و به مناسبت، در باب‌هاى مختلف فقهى آمده است. حکم اهانت بر حسب موارد آن، مختلف است. اهانت نسبت به آنچه در [[شریعت]]، محترم شمرده شده است، [[حرام]] است، بلکه برخى مراتب آن، موجب [[کفر]] و [[ارتداد]] مى‌شود. اما اهانت به غیر محترم، همچون کافر حربی، اهل [[بدعت]]، و متجاهر به [[فسق]]، جایز است.<ref>محمدحسن نجفی، جواهر الکلام، ج ۴۱، ص ۴۱۲-۴۱۳.    </ref>
  
اين صفت ناپسند مترتب بر عداوت و حسد است و يا ممکن است ناشى از حرص يا طمع و از دنانت قوه شهويه باشد و يا تنها از غضب و بدخويى و کبر سرچشمه گيرد هر چند کينه و حسدى در کار نباشد.
+
توهين برادران ايمانى از موارد آزردن است، بدين جهت آنچه در نکوهش و مفاسد مردم آزارى ذکر شده، درباره توهين هم صادق است. اين صفت ناپسند، مترتب بر عداوت و [[حسد]] است و يا ممکن است ناشى از [[حرص]] يا [[طمع]] و از دنانت قوه شهويه باشد و يا تنها از [[غضب]] و بدخويى و [[کبر]] سرچشمه گيرد، هر چند [[کينه]] و حسدى در کار نباشد.
  
بى ترديد آزار توهين افراد مخصوصاً انسان‌هاى باايمان از اعمال صفت و کارهاى حرام است زيرا که انسان مومن در پيشگاه خداوند از ارزش و اعتبار بالايى برخوردار است به طورى بزرگداشت و احترام او تکريم خدا و اولياى خدا است و اهانت و تحقير آن‌ها نيز بى حرمتى و توهينى به پروردگار و موجب خشم خداوند است زيرا ايمان و تقوا يکى از ارزش‌هاى والاى دينى و معيار برترى‌هاى اخلاقى است. از اين رو هيچ فردى اجازه ندارد ديگرى را به خاطر فقر و تنگدستى کوچک شمرد و با ديده حقارت به او نگاه کند.
+
بنابراین آزار و توهين انسان‌هاى با ايمان، از کارهاى حرام است، زيرا که انسان مؤمن در پيشگاه [[خداوند]] از ارزش و اعتبار بالايى برخوردار است، به طورى که بزرگداشت و [[احترام]] او، تکريم خدا و اولياى خدا است و اهانت و تحقير آن‌ها نيز بى حرمتى و توهين به پروردگار و موجب خشم خداوند است. از اين رو هيچ فردى اجازه ندارد ديگرى را مثلا به خاطر فقر و تنگدستى کوچک شمرد و با ديده حقارت به او نگاه کند.  
  
در روايتى [[امام صادق]] عليه السلام مى‌فرمايد: "من حقر مومنا لقلة ماله حقره الله فلم يزل عندالله محقورا حتى يتوب ما صنع"؛ کسى که به خاطر تهى دستى برادر دينى را کوچک شمرد خداوند او را کوچک مى‌شمارد و هميشه در نزد خدا خوار و زبون است تا آن که از کردارش توبه کند.
+
[[احادیث]] در این خصوص بسیار است؛ [[پيامبر اکرم]] صلى الله عليه وآله مى‌فرمايد: «من استذلّ مؤمنا أو مؤمنة أو حقّره لفقره أو قلّة ذات يده شهره الله تعالى يوم القيامة ثم يفضحه»؛ هر کس مرد يا زن باايمانى را به سبب تهى دستى يا کم بضاعتى کوچک شمارد خداى تعالى در روز [[رستاخیز|رستاخيز]] او را نمايان و سپس رسوايش مى‌کند.
  
پيامبر اکرم صلى الله عليه و آله مى‌فرمايد: "من استذل مومنا او مومنة او حقره لفقره او قلة ذات يده شهره الله تعالى يوم القيامة ثم يفضحه"؛ هر کس مرد يا زن باايمانى را به سبب تهى دستى يا کم بضاعتى کوچک شمارد خداى تعالى در روز رستاخيز او را نمايان و سپس رسوايش مى‌کند.
+
در روايتى [[امام صادق]] عليه السلام مى‌فرمايد: «من حقّر مؤمنا لقلّة ماله حقّره الله فلم يزل عندالله محقورا حتى يتوب ما صنع»؛ کسى که به خاطر تهیدستى مؤمنى را کوچک شمرد خداوند او را کوچک مى‌شمارد و هميشه در نزد خدا خوار است تا آن که از کردارش [[توبه]] کند.
  
و مى‌فرمايد: "لاتحقرن احدا من المسلمين فان صغيرهم عندالله کبير"؛ هيچ مسلمانى را خوار و حقير مشمار زيرا کوچک آنها هم نزد خداوند بزرگ است.
+
همچنین از پیامبر صلى الله عليه وآله روایت شده است که: «خدای تعالی‌ فرمود: هر که اهانت برساند به یکی از دوستان من، پس کمر به مبارزه با من بسته است».<ref>کلینی، الکافی، ج۲، ص۳۵۲، ح۷.    </ref> و نیز مى‌فرمايد: «لاتحقّرنّ احداً من المسلمين فانّ صغيرَهم عندالله کبيرٌ»؛ هيچ مسلمانى را خوار و حقير مشمار زيرا کوچک آنها هم نزد خداوند بزرگ است.  
 
 
توهين برادران ايمانى از موارد آزردن است بدين جهت آنچه در نکوهش و مفاسد مردم آزارى ذکر شده، درباره توهين هم صادق است.
 
  
 +
==پانویس==
 +
{{پانویس}}
 
==منابع==
 
==منابع==
* [http://thesaurus.islamicdoc.org/thesaurus/ اهانت، اصطلاحنامه جامع علوم اسلامی] بازیابی: 4 اسفند 92.
+
*[http://thesaurus.islamicdoc.org/thesaurus/ "اهانت"، اصطلاحنامه جامع علوم اسلامی] بازیابی: ۴ اسفند ۹۲.
 +
*[[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام]]، ج۱، ص۷۶۰-۷۶۱.  
  
 +
[[رده:اخلاق اجتماعی]]
 
[[رده:صفات ناپسند]]
 
[[رده:صفات ناپسند]]
[[رده:اخلاق اجتماعی]]
+
[[رده:مقاله های مرتبط به دانشنامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۲

«اهانت» یا توهين، به معنای کوچک شمردن انسان‌هاى با ايمان با گفتار یا کردار، از اعمال ناپسند و رذايل اخلاقى است و ضدّ آن، احترام و بزرگداشت می‌باشد.

این عنوان در کتب قواعد فقهى تحت «قاعده حرمت اهانت محترمات» و به مناسبت، در باب‌هاى مختلف فقهى آمده است. حکم اهانت بر حسب موارد آن، مختلف است. اهانت نسبت به آنچه در شریعت، محترم شمرده شده است، حرام است، بلکه برخى مراتب آن، موجب کفر و ارتداد مى‌شود. اما اهانت به غیر محترم، همچون کافر حربی، اهل بدعت، و متجاهر به فسق، جایز است.[۱]

توهين برادران ايمانى از موارد آزردن است، بدين جهت آنچه در نکوهش و مفاسد مردم آزارى ذکر شده، درباره توهين هم صادق است. اين صفت ناپسند، مترتب بر عداوت و حسد است و يا ممکن است ناشى از حرص يا طمع و از دنانت قوه شهويه باشد و يا تنها از غضب و بدخويى و کبر سرچشمه گيرد، هر چند کينه و حسدى در کار نباشد.

بنابراین آزار و توهين انسان‌هاى با ايمان، از کارهاى حرام است، زيرا که انسان مؤمن در پيشگاه خداوند از ارزش و اعتبار بالايى برخوردار است، به طورى که بزرگداشت و احترام او، تکريم خدا و اولياى خدا است و اهانت و تحقير آن‌ها نيز بى حرمتى و توهين به پروردگار و موجب خشم خداوند است. از اين رو هيچ فردى اجازه ندارد ديگرى را مثلا به خاطر فقر و تنگدستى کوچک شمرد و با ديده حقارت به او نگاه کند.

احادیث در این خصوص بسیار است؛ پيامبر اکرم صلى الله عليه وآله مى‌فرمايد: «من استذلّ مؤمنا أو مؤمنة أو حقّره لفقره أو قلّة ذات يده شهره الله تعالى يوم القيامة ثم يفضحه»؛ هر کس مرد يا زن باايمانى را به سبب تهى دستى يا کم بضاعتى کوچک شمارد خداى تعالى در روز رستاخيز او را نمايان و سپس رسوايش مى‌کند.

در روايتى امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد: «من حقّر مؤمنا لقلّة ماله حقّره الله فلم يزل عندالله محقورا حتى يتوب ما صنع»؛ کسى که به خاطر تهیدستى مؤمنى را کوچک شمرد خداوند او را کوچک مى‌شمارد و هميشه در نزد خدا خوار است تا آن که از کردارش توبه کند.

همچنین از پیامبر صلى الله عليه وآله روایت شده است که: «خدای تعالی‌ فرمود: هر که اهانت برساند به یکی از دوستان من، پس کمر به مبارزه با من بسته است».[۲] و نیز مى‌فرمايد: «لاتحقّرنّ احداً من المسلمين فانّ صغيرَهم عندالله کبيرٌ»؛ هيچ مسلمانى را خوار و حقير مشمار زيرا کوچک آنها هم نزد خداوند بزرگ است.

پانویس

  1. محمدحسن نجفی، جواهر الکلام، ج ۴۱، ص ۴۱۲-۴۱۳.    
  2. کلینی، الکافی، ج۲، ص۳۵۲، ح۷.    

منابع