انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Ketab159.jpg|بندانگشتی|انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه]]
+
'''«انسان کامل از دیدگاه نهج‌البلاغه»''' از آثار [[علامه حسن زاده آملی|علامه حسن‌زاده آملی]] (متوفای ۱۴۰۰ ش)، رساله‌ای به زبان فارسى پیرامون کتاب شریف [[نهج البلاغة|نهج‌البلاغه]] است، که بنا به درخواست «بنیاد نهج‌البلاغه» تألیف شده است.
'''انسان کامل از دیدگاه نهج‌البلاغه'''، بنا به درخواست بنياد نهج‌البلاغة، توسط [[علامه حسن زاده آملی]]، به زبان فارسى، تأليف شده است.
+
{{مشخصات کتاب
  
== ساختار ==
+
|عنوان=
  
كتاب، متشكل از خطبه، مقدمه، مدخل و يازده باب است.
+
|تصویر= [[پرونده:Ketab159.jpg|240px|وسط]]
  
== گزارش محتوا ==
+
|نویسنده= علامه حسن زاده آملی
  
استاد، كتاب را با مقدمه‌اى درباره معجزات قولى و فعلى سفراى الهى، آغاز و نهج‌البلاغة را در عداد معجزات قولى، محسوب مى‌كند، سپس به مباحثى كوتاه در اسناد نهج‌البلاغة، موضوعات مسائل عقلى در نهج‌البلاغة و آنهايى كه نسبت به جمع‌آورى كلمات [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]]، اهتمام ورزيده‌اند، پرداخته، آن‌گاه وارد اصل موضوع؛ يعنى انسان كامل از ديدگاه نهج‌البلاغة، گرديده است.
+
|موضوع= شرح نهج‌البلاغه
  
جناب ايشان، خاطرنشان ساخته است كه حدود يك صد و چهل مورد از نهج‌البلاغة را در موضوع نام‌برده يافته، ولى به لحاظ اختصار، به ذكر برخى از آنها كه هفتاد و يك مورد است، اكتفا مى‌نمايد.
+
|زبان= فارسی
  
حضرت استاد، موارد ياد شده را در پنج بخش، مورد بررسى قرار داده است:
+
|تعداد جلد= ۱
  
# در اوصاف انسان كامل و عدم خلو ارض از آن به‌طور كلى؛
+
|عنوان افزوده1=
# در اوصاف نبى اكرم(ص)؛
 
# در اوصاف آل نبى(ع)؛
 
# در اوصاف شخص [[امام على(ع)|حضرت امير]](ع)؛
 
# دقايق و نكات لطيفى كه از برخى عبارات و اشارات، مستفاد است.
 
  
لازم به ذكر است كه استاد، در اين كتاب، علاوه بر امور مزبور، خلاصه و عصاره مسائل عرفانى را در موضوع فوق الذكر از كتب فتوحات، مصباح الانس، فصوص و تمهيد القواعد، مؤيد به آيات و روايات، بنا بر تناسب مقام و مباحث مطروحه، نقل و از اين طريق به تحكيم و تأييد مطالب مقاصد كتاب پرداخته است.
+
|افزوده1=
  
== وضعيت كتاب ==
+
|عنوان افزوده2=
  
فهرست محتويات كتاب، در آغاز آن، ذكر شده است. اين كتاب، تا كنون مكرر در مكرر به طبع رسيده است و آخرين بار توسط انتشارات قيام در تيراژ 4000 نسخه، طبع و منتشر گرديد.
+
|افزوده2=
  
== منبع ==
+
|لینک=
ویکی نور
+
 
 +
}}
 +
== مؤلف ==
 +
علامه [[علامه حسن زاده آملی|حسن حسن‌زاده آملی]] (۱۳۰۷-۱۴۰۰ ش)، [[فقیه]]، عارف و حکیم معاصر [[شیعه]] و از شاگردان عالمان بزرگی چون: [[علامه شعرانی]]، [[علامه طباطبایى|علامه طباطبائی]]، [[میرزا مهدی الهی قمشه ای]] و [[شیخ محمدتقی آملی]] بود.
 +
 
 +
مرحوم علامه حسن‌زاده در ادبیات، علوم غریبه، [[ریاضی]]، هیئت و [[طب]] تسلط و تبحر داشت و ملقب به «علامه ذوالفنون» بود. ایشان سالها در [[حوزه علمیه قم]] به تدریس آثار [[فلسفه|فلسفی]] و [[عرفان|عرفانی]] و ریاضیات و هیأت پرداخت و تألیفات ارزشمندی در این علوم از خود به یادگار گذاشت.
 +
 
 +
[[تکمله منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه (کتاب)|تکمله منهاج‌البراعه فی شرح نهج‌البلاغه]]، الهى نامه، انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه، نهج الولایه، وحدت از دیدگاه عارف و حکیم، از جمله آثار اوست.
 +
 
 +
==محتوای کتاب==
 +
 
 +
کتاب «انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه»، متشکل از خطبه، مقدمه، مدخل و یازده باب است. [[علامه حسن زاده آملی]]، کتاب را با مقدمه‌اى درباره [[معجزات]] قولى و فعلى سفراى الهى، آغاز و [[نهج البلاغة|نهج‌البلاغه]] را در عداد معجزات قولى، محسوب مى‌کند.
 +
 
 +
آن‌گاه به مباحثى کوتاه در اسناد نهج‌البلاغه، موضوعات مسائل عقلى در نهج‌البلاغه و آنهایى که نسبت به جمع‌آورى کلمات [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی]] علیه السلام، اهتمام ورزیده‌اند، می پردازد.
 +
 
 +
سپس مؤلف وارد اصل موضوع، یعنى انسان کامل از دیدگاه نهج‌البلاغه، گردیده است.
 +
 
 +
علامه خاطرنشان ساخته است که حدود ۱۴۰ مورد از نهج‌البلاغه را در موضوع فوق یافته، ولى به لحاظ اختصار، به ذکر برخى از آنها که ۷۱ مورد است، اکتفا مى‌نماید. حضرت استاد، موارد یاد شده را در پنج بخش زیر، مورد بررسى قرار داده است:
 +
 
 +
*در اوصاف انسان کامل و عدم خُلوّ ارض از آن به‌طور کلى؛
 +
*در اوصاف [[پیامبر اسلام|نبى اکرم]](ص)؛
 +
*در اوصاف آل نبى(ع)؛
 +
*در اوصاف شخص [[امام على(ع)|حضرت امیر]](ع)؛
 +
*دقایق و نکات لطیفى که از برخى عبارات و اشارات، مستفاد است.
 +
 
 +
لازم به ذکر است که مرحوم حسن زاده در این کتاب، علاوه بر امور مزبور، خلاصه و عصاره مسائل [[عرفان|عرفانى]] را در موضوع فوق الذکر از کتب [[فتوحات مکیه (کتاب)|فتوحات]]، مصباح الانس، [[فصوص الحکم ابن عربی (کتاب)|فصوص]] و تمهید القواعد، مؤید به آیات [[قرآن]] و روایات، بنا بر تناسب مقام و مباحث مطروحه، نقل کرده و از این طریق به تحکیم و تأیید مطالب مقاصد کتاب پرداخته است.
 +
 
 +
==منابع==
 +
 
 +
* [[نرم افزار مجموعه آثار علامه حسن زاده آملی]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
 +
* [https://najmeddinamoli.ir/%d8%af%d8%a7%d9%86%d9%84%d9%88%d8%af-%d9%81%d8%a7%db%8c%d9%84-%d9%be%db%8c-%d8%af%db%8c-%d8%a7%d9%81-%d8%b1%d8%b3%d8%a7%d9%84%d9%87-%d8%a7%d9%86%d8%b3%d8%a7%d9%86-%da%a9%d8%a7%d9%85%d9%84-%d8%af%d8%b1/ "انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه"، حفظ آثار حضرت علامه حسن زاده آملی].
  
 
[[رده:نهج البلاغه]]
 
[[رده:نهج البلاغه]]
 
[[رده:آثار علامه حسن زاده آملی]]
 
[[رده:آثار علامه حسن زاده آملی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۶

«انسان کامل از دیدگاه نهج‌البلاغه» از آثار علامه حسن‌زاده آملی (متوفای ۱۴۰۰ ش)، رساله‌ای به زبان فارسى پیرامون کتاب شریف نهج‌البلاغه است، که بنا به درخواست «بنیاد نهج‌البلاغه» تألیف شده است.

Ketab159.jpg
نویسنده علامه حسن زاده آملی
موضوع شرح نهج‌البلاغه
زبان فارسی
تعداد جلد ۱

مؤلف

علامه حسن حسن‌زاده آملی (۱۳۰۷-۱۴۰۰ ش)، فقیه، عارف و حکیم معاصر شیعه و از شاگردان عالمان بزرگی چون: علامه شعرانی، علامه طباطبائی، میرزا مهدی الهی قمشه ای و شیخ محمدتقی آملی بود.

مرحوم علامه حسن‌زاده در ادبیات، علوم غریبه، ریاضی، هیئت و طب تسلط و تبحر داشت و ملقب به «علامه ذوالفنون» بود. ایشان سالها در حوزه علمیه قم به تدریس آثار فلسفی و عرفانی و ریاضیات و هیأت پرداخت و تألیفات ارزشمندی در این علوم از خود به یادگار گذاشت.

تکمله منهاج‌البراعه فی شرح نهج‌البلاغه، الهى نامه، انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه، نهج الولایه، وحدت از دیدگاه عارف و حکیم، از جمله آثار اوست.

محتوای کتاب

کتاب «انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه»، متشکل از خطبه، مقدمه، مدخل و یازده باب است. علامه حسن زاده آملی، کتاب را با مقدمه‌اى درباره معجزات قولى و فعلى سفراى الهى، آغاز و نهج‌البلاغه را در عداد معجزات قولى، محسوب مى‌کند.

آن‌گاه به مباحثى کوتاه در اسناد نهج‌البلاغه، موضوعات مسائل عقلى در نهج‌البلاغه و آنهایى که نسبت به جمع‌آورى کلمات امیرالمؤمنین علی علیه السلام، اهتمام ورزیده‌اند، می پردازد.

سپس مؤلف وارد اصل موضوع، یعنى انسان کامل از دیدگاه نهج‌البلاغه، گردیده است.

علامه خاطرنشان ساخته است که حدود ۱۴۰ مورد از نهج‌البلاغه را در موضوع فوق یافته، ولى به لحاظ اختصار، به ذکر برخى از آنها که ۷۱ مورد است، اکتفا مى‌نماید. حضرت استاد، موارد یاد شده را در پنج بخش زیر، مورد بررسى قرار داده است:

  • در اوصاف انسان کامل و عدم خُلوّ ارض از آن به‌طور کلى؛
  • در اوصاف نبى اکرم(ص)؛
  • در اوصاف آل نبى(ع)؛
  • در اوصاف شخص حضرت امیر(ع)؛
  • دقایق و نکات لطیفى که از برخى عبارات و اشارات، مستفاد است.

لازم به ذکر است که مرحوم حسن زاده در این کتاب، علاوه بر امور مزبور، خلاصه و عصاره مسائل عرفانى را در موضوع فوق الذکر از کتب فتوحات، مصباح الانس، فصوص و تمهید القواعد، مؤید به آیات قرآن و روایات، بنا بر تناسب مقام و مباحث مطروحه، نقل کرده و از این طریق به تحکیم و تأیید مطالب مقاصد کتاب پرداخته است.

منابع