منابع و پی نوشتهای متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

محمد بن جریر بن رستم طبری: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{خوب}}
 
{{خوب}}
«محمد بن جریر طبرى آملی صغیر» از فقهاى برجسته [[شیعه]] در قرن چهارم هجرى و معاصر با [[شیخ طوسی|شیخ طوسى]] است. او نزد بسیارى از اساتید شیخ طوسى [[روایت|روایت]] شنیده و روایات او نیز در منابع معتبر روایى شیعه نقل شده و مورد استناد قرار گرفته است. کتاب مشهور «[[دلائل الإمامة]]» منسوب به طبری آملی صغیر است.
+
'''«محمد بن جریر بن رستم طبرى آملی»''' معروف به «طبری صغیر»، فقیه و متکلم برجسته [[شیعه]] در قرن پنجم هجرى و معاصر با [[شیخ طوسی|شیخ طوسى]] است. کتاب مشهور «[[دلائل الإمامة]]» منسوب به اوست.
 
+
{{شناسنامه عالم
==ولادت و خاندان==
+
||نام کامل = '''محمد بن جریر بن رستم طبرى'''
 
+
||تصویر=  
ابوجعفر محمّد بن جریر بن رستم طبرى آملى مازندرانى، از چهره هاى برجسته فقهاى [[شیعه]] در قرن پنجم هجرى و از معاصرین [[شیخ طوسى]] و [[احمد بن علی نجاشی|نجاشى]] است. او در خانواده اى علاقه مند به [[اهل البیت|اهل بیت]] رسول خدا صلى الله علیه و آله در شهر آمل از استان مازندران به دنیا آمد.
+
||زادروز =  
 
+
|زادگاه = آمل
محمّد از همان کودکى با مهر [[پیامبر اسلام|پیامبر]] و اهل بیت علیهم السلام آشنا شد و در همان ایام شروع به فراگیرى [[علوم اسلامی|علوم اسلامى]] کرد و یکى از چهره هاى سرشناس [[فقیه|فقهاى]] شیعه در آن دوران شد.
+
|وفات = قرن پنجم قمری
 
+
|مدفن =
خاندان «بنو جریر»، اهل آمل و مشهور به [[شیعه|تشیع]] و پیروى از اهل بیت رسول خدا صلی الله علیه و آله بوده و از خاندان هاى بزرگ و سرشناس آن منطقه به شمار مى آیند که دانشمندان بزرگى به جهان [[اسلام]] تحویل داده اند.
+
|اساتید =  محمد بن هارون بن موسی تلعکبرى، ابراهیم بن احمد طبرى، محمد بن عبداللّه شیبانى، حسن بن احمد علوى، ابن خیاط قمى، ابوعبدالله حسین بن غضائرى،...
 
+
|شاگردان = ابوالفرج معافى بن زکریاى جریرى،...
==شباهت در نام==
+
|آثار = [[دلائل الإمامة]]، [[نوادر المعجزات فی مناقب الأئمة الهداة (کتاب)|نوادر المعجزات فی‌ مناقب ‌الائمة‌ الهداة‌]]، الرواة من أهل البیت علیهم السلام، الآداب الحمیدة، غریب القرآن،...
 +
}}
 +
==معرفی اجمالی==
  
وى غیر از «محمّد بن جریر بن یزید طبرى آملى» است که از علماى [[اهل سنت]] و صاحب [[تفسیر طبری|تفسیر]] و [[تاریخ طبری|تاریخ]] مشهور مى باشد. همچنین غیر از «محمّد بن جریر طبرى» از علماى [[شیعه]] و صاحب کتاب «[[المسترشد فی امامة امیرالمؤمنین|المسترشد فى امامة امیرالمؤمنین]]» است که [[شیخ طوسی|شیخ طوسى]] به وى لقب کبیر داده است؛ زیرا:
+
ابوجعفر محمد بن جریر بن رستم طبرى آملى، از چهره هاى برجسته فقهاى [[شیعه]] در قرن پنجم هجرى و از معاصرین [[شیخ طوسى]] و [[احمد بن علی نجاشی|نجاشى]] است. او در خانواده اى علاقه مند به [[اهل البیت|اهل بیت]] رسول خدا صلى الله علیه و آله در شهر آمل مازندران به دنیا آمد. خاندان «بنو جریر»، اهل آمل و مشهور به [[شیعه|تشیع]] و پیروى از اهل بیت رسول خدا صلی الله علیه و آله بوده و از خاندان هاى بزرگ و سرشناس آن منطقه به شمار مى آیند.
  
#راوى کتاب المسترشد، ابومحمّد حسن بن حمزه، متوفى ۳۵۸ هجرى است، در حالى که صاحب کتاب «[[دلائل الإمامة]]» - شخصیت مورد بحث ما - معاصر شیخ طوسى، متوفى ۴۶۰ هجرى است؛ زیرا مشایخ وى همان مشایخ شیخ طوسى است.
+
وصف «طبری صغیر» را [[شیخ طوسی]] برای او به کار برده است تا شاید بین او و همنامش محمد بن جریر بن رستم طبری کبیر (متوفى ۳۵۸ ق) صاحب «[[المسترشد فی امامة امیرالمؤمنین (کتاب)|المسترشد فى امامة امیرالمؤمنین]]»، تمایزی باشد. [[شیخ آقا بزرگ تهرانی|شیخ آقا بزرگ تهرانى]] مى گوید: «ابوجعفر محمد بن جریر بن رستم طبرى آملى مازندرانى، معاصر شیخ طوسى است. نامى از وى در کتب [[علم رجال|رجالى]] نیامده؛ اما او غیر از محمد بن جریر طبرى کبیر از دیگر علماى [[شیعه]] و صاحب کتاب «المسترشد» است و متأخر از او مى باشد».
#صاحب کتاب «دلائل الإمامة» این کتاب را بعد از سال ۴۱۱ هجرى نگاشته است؛ زیرا در این کتاب مى گوید: «من این روایت را در کتابى به خط [[ابن غضائری|شیخ ابوعبدالله حسین بن غضائرى]] رحمه الله دیدم» و غضائرى، متوفى ۴۱۱ هجرى است، همچنین مى توان حدس زد که وفات صاحب کتاب دلائل الإمامة بعد از این تاریخ بوده است.
 
#صاحب [[دلائل الإمامة]] با یک واسطه از [[شیخ صدوق]] روایت نقل مى کند و شیخ صدوق هم با یک واسطه کتاب المسترشد را نقل مى کند؛ پس فاصله میان صاحب دلائل و صاحب المسترشد سه واسطه است.
 
#صاحب دلائل، معاصر [[احمد بن علی نجاشی|نجاشى]] است. در حالى که نجاشى کتاب المسترشد را با دو واسطه روایت مى کند. در مقابل، [[سید هاشم بحرانی|سید هاشم بحرانى]] در [[مدینة المعاجز|مدینة المعاجز]] و [[علامه مجلسى]] در [[بحارالانوار]] این دو را یک نفر دانسته اند.
 
  
مرحوم [[شیخ آقا بزرگ تهرانی|شیخ آقا بزرگ تهرانى]] مى فرماید: «ابوجعفر محمد بن جریر بن رستم طبرى آملى مازندرانى، معاصر شیخ طوسى است. نامى از وى در کتب [[علم رجال|رجالى]] نیامده؛ اما او غیر از محمد بن جریر طبرى کبیر از دیگر علماى [[شیعه]] و صاحب کتاب «المسترشد» است و متأخر از او مى باشد».
+
همچنین باید افزود، «محمد بن جریر بن رستم طبرى»، غیر از «[[محمد بن جریر طبری|محمد بن جریر بن یزید طبرى]]» (متوفی ۳۱۰ ق) است که از علماى [[اهل سنت]] و صاحب [[تفسیر طبری|تفسیر]] و [[تاریخ طبری|تاریخ]] مشهور مى باشد.
  
 
==اساتید و شاگردان==
 
==اساتید و شاگردان==
  
ابوجعفر، محمد بن جریر طبرى از محضر شخصیت هاى بزرگى از روات [[شیعه]] بهره برده است مانند:
+
ابوجعفر محمد بن جریر طبرى، از محضر شخصیت هاى بزرگى از روات [[شیعه]] بهره برده است مانند:
  
#[[محمد بن هارون تلعکبرى|محمد بن هارون تلعکبرى]]
+
*محمد بن [[هارون بن موسی تلعکبرى]]
#قاضى ابواسحاق، ابراهیم بن احمد بن محمد طبرى
+
*قاضى ابواسحاق ابراهیم بن احمد طبرى مقریء (۳۷۳-۳۲۴ ق)
#ابوالمفضل شیبانى
+
*ابوالمفضل محمد بن عبداللّه شیبانى (۳۸۷-۲۹۷ ق)
#حسن بن احمد علوى
+
*حسن بن احمد علوى
#حسین بن ابراهیم، معروف به ابن خیاط قمى
+
*حسین بن ابراهیم، معروف به ابن خیاط قمى
#ابوعبدالله، حسین بن غضائرى
+
*ابوعبدالله حسین بن غضائرى
#نقیب، ابومحمد حسن بن احمد محمدى
+
*ابوعلی حسن بن حسین بن عباس بَرَدانی (۴۳۱-۳۴۶ ق)
 +
*ابومحمد حسن بن احمد محمدى
  
اما برجسته ترین شاگرد طبرى ابوالفرج معافى بن زکریاى جریرى است.
+
اما برجسته ترین شاگرد محمد طبرى، ابوالفرج معافى بن زکریاى جریرى است.
  
==تألیفات==
+
==آثار و تألیفات==
  
وى داراى تألیفات ارزشمندى است، از جمله:
+
به محمد طبرى تألیفات متعددى منسوب است، از جمله:
  
#[[دلائل الإمامة]]
+
#[[دلائل الإمامة]]؛ این کتاب شامل فضایل، [[معجزات]] و کرامات [[ائمه اطهار]] علیهم السلام و [[حضرت فاطمه]] سلام اللّه علیها و شرح احوال و زندگانی آنان است. مؤلف این کتاب را بعد از سال ۴۱۱ هجرى نگاشته است؛ زیرا در این کتاب مى گوید: «من این روایت را در کتابى به خط شیخ ابوعبدالله حسین بن غضائرى رحمه الله دیدم» و غضائرى (پدر [[ابن غضائری|احمد بن غضائری]])، متوفى ۴۱۱ هجرى است.
#[[نوادر المعجزات في مناقب الأئمة الهداة (کتاب)|نوادر المعجزات فی‌ مناقب ‌الائمة‌ الهداة‌ علیهم ‌السلام]]
+
#[[نوادر المعجزات فی مناقب الأئمة الهداة (کتاب)|نوادر المعجزات فی‌ مناقب ‌الائمة‌ الهداة‌ علیهم ‌السلام]]؛ مؤلف در این کتاب فضایل، معجزات و کرامات ائمه اطهار علیهم السلام و حضرت فاطمه سلام اللّه علیها را نقل کرده است. نقل معجزات بدون اشاره به ذکر احوال و زندگانی ائمه است، بر خلاف کتاب دلائل الامامه.
 
#الإیضاح
 
#الإیضاح
 
#الآداب الحمیدة
 
#الآداب الحمیدة
#کتاب الرواة من أهل البیت علیهم السلام
+
#الرواة من أهل البیت علیهم السلام
 
#غریب القرآن
 
#غریب القرآن
#مناقب فاطمة الزهراء و وُلدها علیهم السلام
 
 
==منبع==
 
 
*[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=36034&scope=Z-ljg0Zl-MtaK04sruPJqJCDRyWjZou1&flowLastAction=view&from=search&query=%D8%B7%D8%A8%D8%B1%D9%8A&field=&collectionPID=18&lang=&count=20&execute=true کتابخانه اهل البیت علیهم السلام]
 
 
==پیوندها==
 
 
*'''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=64307&scope=GGExsrZOLQzlRLb3zPPcZ1c_wH8-sUC4&flowLastAction=view&from=search&query=%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%D8%B1%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true زندگينامه (عربی)]'''
 
  
*'''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=36034&scope=GGExsrZOLQy1WTvJT-PjJ7M0nmC28TyV&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%20%D8%A8%D9%86%20%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%B1%20%D8%B7%D8%A8%D8%B1%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true زندگينامه]'''
+
==منابع==
  
*'''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=60912&scope=GGExsrZOLQzd7anP8_6JDdNqBU3hT89K&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%20%D8%A8%D9%86%20%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%B1%20%D8%B7%D8%A8%D8%B1%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب دلائل الإمامة]'''
+
*[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=36034&scope=Z-ljg0Zl-MtaK04sruPJqJCDRyWjZou1&flowLastAction=view&from=search&query=%D8%B7%D8%A8%D8%B1%D9%8A&field=&collectionPID=18&lang=&count=20&execute=true کتابخانه اهل البیت علیهم السلام].
*[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38964/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C-%D9%81%D9%8A%E2%80%8C-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%A8-%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85%D9%87%E2%80%8C-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87%D9%85-%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C/&from=search&&query=%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%B1%20%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%AA&count=20&execute=true '''کتاب''' '''نوادر المجزات''']
+
*"دلائل الامامة"، مجله افق حوزه، ۱۷ شهریور ۱۳۸۹، شماره ۲۸۰.
  
 
{{سنجش کیفی
 
{{سنجش کیفی
 
|سنجش=شده
 
|سنجش=شده
|شناسه= ضعیف
+
|شناسه= خوب
 
|عنوان بندی مناسب= خوب
 
|عنوان بندی مناسب= خوب
 
|کفایت منابع و پی نوشت ها= متوسط
 
|کفایت منابع و پی نوشت ها= متوسط
سطر ۷۵: سطر ۶۶:
  
 
[[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]]
 
[[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]]
[[رده:علمای قرن پنجم]]
+
[[رده:علمای قرن پنجم]][[رده:علماء شیعه]][[رده:متکلمان]]
 +
[[رده:فقیهان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۱

«محمد بن جریر بن رستم طبرى آملی» معروف به «طبری صغیر»، فقیه و متکلم برجسته شیعه در قرن پنجم هجرى و معاصر با شیخ طوسى است. کتاب مشهور «دلائل الإمامة» منسوب به اوست.

نام کامل محمد بن جریر بن رستم طبرى
زادگاه آمل
وفات قرن پنجم قمری

Line.png

اساتید

محمد بن هارون بن موسی تلعکبرى، ابراهیم بن احمد طبرى، محمد بن عبداللّه شیبانى، حسن بن احمد علوى، ابن خیاط قمى، ابوعبدالله حسین بن غضائرى،...

شاگردان

ابوالفرج معافى بن زکریاى جریرى،...

آثار

دلائل الإمامة، نوادر المعجزات فی‌ مناقب ‌الائمة‌ الهداة‌، الرواة من أهل البیت علیهم السلام، الآداب الحمیدة، غریب القرآن،...

معرفی اجمالی

ابوجعفر محمد بن جریر بن رستم طبرى آملى، از چهره هاى برجسته فقهاى شیعه در قرن پنجم هجرى و از معاصرین شیخ طوسى و نجاشى است. او در خانواده اى علاقه مند به اهل بیت رسول خدا صلى الله علیه و آله در شهر آمل مازندران به دنیا آمد. خاندان «بنو جریر»، اهل آمل و مشهور به تشیع و پیروى از اهل بیت رسول خدا صلی الله علیه و آله بوده و از خاندان هاى بزرگ و سرشناس آن منطقه به شمار مى آیند.

وصف «طبری صغیر» را شیخ طوسی برای او به کار برده است تا شاید بین او و همنامش محمد بن جریر بن رستم طبری کبیر (متوفى ۳۵۸ ق) صاحب «المسترشد فى امامة امیرالمؤمنین»، تمایزی باشد. شیخ آقا بزرگ تهرانى مى گوید: «ابوجعفر محمد بن جریر بن رستم طبرى آملى مازندرانى، معاصر شیخ طوسى است. نامى از وى در کتب رجالى نیامده؛ اما او غیر از محمد بن جریر طبرى کبیر از دیگر علماى شیعه و صاحب کتاب «المسترشد» است و متأخر از او مى باشد».

همچنین باید افزود، «محمد بن جریر بن رستم طبرى»، غیر از «محمد بن جریر بن یزید طبرى» (متوفی ۳۱۰ ق) است که از علماى اهل سنت و صاحب تفسیر و تاریخ مشهور مى باشد.

اساتید و شاگردان

ابوجعفر محمد بن جریر طبرى، از محضر شخصیت هاى بزرگى از روات شیعه بهره برده است مانند:

  • محمد بن هارون بن موسی تلعکبرى
  • قاضى ابواسحاق ابراهیم بن احمد طبرى مقریء (۳۷۳-۳۲۴ ق)
  • ابوالمفضل محمد بن عبداللّه شیبانى (۳۸۷-۲۹۷ ق)
  • حسن بن احمد علوى
  • حسین بن ابراهیم، معروف به ابن خیاط قمى
  • ابوعبدالله حسین بن غضائرى
  • ابوعلی حسن بن حسین بن عباس بَرَدانی (۴۳۱-۳۴۶ ق)
  • ابومحمد حسن بن احمد محمدى

اما برجسته ترین شاگرد محمد طبرى، ابوالفرج معافى بن زکریاى جریرى است.

آثار و تألیفات

به محمد طبرى تألیفات متعددى منسوب است، از جمله:

  1. دلائل الإمامة؛ این کتاب شامل فضایل، معجزات و کرامات ائمه اطهار علیهم السلام و حضرت فاطمه سلام اللّه علیها و شرح احوال و زندگانی آنان است. مؤلف این کتاب را بعد از سال ۴۱۱ هجرى نگاشته است؛ زیرا در این کتاب مى گوید: «من این روایت را در کتابى به خط شیخ ابوعبدالله حسین بن غضائرى رحمه الله دیدم» و غضائرى (پدر احمد بن غضائری)، متوفى ۴۱۱ هجرى است.
  2. نوادر المعجزات فی‌ مناقب ‌الائمة‌ الهداة‌ علیهم ‌السلام؛ مؤلف در این کتاب فضایل، معجزات و کرامات ائمه اطهار علیهم السلام و حضرت فاطمه سلام اللّه علیها را نقل کرده است. نقل معجزات بدون اشاره به ذکر احوال و زندگانی ائمه است، بر خلاف کتاب دلائل الامامه.
  3. الإیضاح
  4. الآداب الحمیدة
  5. الرواة من أهل البیت علیهم السلام
  6. غریب القرآن

منابع