تکملة أمل الآمل (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
(رده) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | [[پرونده:Ketab207.jpg|بندانگشتی | + | [[پرونده:Ketab207.jpg|240px|بندانگشتی]] |
| − | ''' | + | کتاب «'''تکملة أمل الآمل»'''، نوشته آیت الله [[سید حسن صدر]] (م، ۱۳۵۴ ق)، از جمله آثار ارزشمند [[علم رجال|رجالی]] و تراجم است که سیره مجتهدین، علما، مشاهیر و ادبای بزرگ [[شیعه]] را گرد آورده است. این اثر، تکمیل و تتمه‌ای بر کتاب «[[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|أمل الآمل فی علماء جبل عامل]]» تألیف [[شیخ حر عاملی|شیخ حرّ عاملی]] (م، ۱۱۰۴ ق) می‌باشد. |
| − | + | == مؤلف == | |
| − | + | آیت الله [[سید حسن صدر]] (۱۳۵۴-۱۲۷۲ ق)، عالم مجاهد [[شیعه]] در سده چهاردهم هجری و از شاگردان علمای بزرگی چون [[میرزا محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]] و [[ملا حسینقلی همدانی]] است. | |
| − | + | ||
| + | سید حسن صدر از کارشناسان علم [[حدیث]] بود و به همین سبب، به محدث کاظمینی مشهور بود. او به عده زیادی [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] کتبی نقل [[حدیث]] داده است از جمله: [[محمدحسین غروی اصفهانی|شیخ محمدحسین غروی اصفهانی]]، [[سید عبدالحسین شرف الدین عاملی|سید شرف الدین عاملی]]، [[آقا بزرگ تهرانی]]، [[حاج شیخ عباس قمی|شیخ عباس قمی]] و [[سید ابوالحسن اصفهانی]]. | ||
| + | |||
| + | او فقیهى آگاه، مورّخى خبیر، رجالى برجسته و محدّثى بصیر بود که در دفاع از مکتب تشیع، آثار ارزشمندی چون «[[تأسیس الشیعه لعلوم الاسلام (کتاب)|تأسیس الشیعه لعلوم الاسلام]]» را به یادگار گذاشت. | ||
| − | + | == محتوای کتاب == | |
| + | کتاب «تکملة أمل الآمل» از جمله آثار مهم [[علم رجال|رجالی]] است که تمامی نویسندگان پس از آن در شناخت تراجم به آن مراجعه کرده و از آن استفاده کرده‌اند.<ref>ر.ک: تکملة أمل الآمل، مقدمه محقق، ج۱، ص۵.</ref> برخی از مطالب ذکرشده در تکمله، منحصر به فرد بوده و در دیگر منابع نیامده است.<ref>ر.ک: همان، ص۶.</ref> | ||
| − | + | کتاب «[[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|أمل الآمل]]» تألیف [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حرّ عاملی]]، شرح حال دانشمندان را در دو بخش گرد آورده است؛ بخش نخست، به شرح حال ۲۱۴ تن از علمای منسوب به جبل عامل [[لبنان]] اختصاص دارد و «أمل الآمل فی علماء جبل عامل» نامیده شده، و بخش دوم اختصاص دارد به معرفی علمای متأخر از [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] و برخی معاصرین او غیر از علمای جبل عامل که «تذکرة المتبحرین فی أحوال العلماء المتأخرین» خوانده شده است.<ref>ر.ک: مقدمه ج۲، ص۶-۵؛ فاطمی، نقد أمل الآمل از منظر الذریعة، مجله آینه پژوهش، ۱۳۷۷، شماره ۵۴، ص۳۷.</ref> | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | تکملة أمل الآمل، در شش جلد به همان شیوه «أمل الآمل» تألیف شده است. در جلد اول کتاب، اسامی ۴۵۰ عالم [[شیعه|شیعی]] جبل عاملی که سه تن از آنها زن هستند، به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است. در انتهای کتاب نیز نام یک شخصیت (ابن خیاط عاملی) در بابی که با ابن آغاز شده و تعدادی نیز بر اساس [[کنیه]] آمده‌اند. پس از آن باب زنان هم جداگانه آمده است. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | از جلد دوم کتاب مجدداً دسته‌بندی جدیدی به ترتیب حروف الفبا آغاز شده و شرح حال ۲۸۴۱ شخصیت غیر جبل عاملی ذکر شده است. در انتهای جلد ششم کتاب اعلامی که به کنیه معروفند، مانند ابوالبرکات اصفهانی، [[میرزا ابوالحسن جلوه]] یا ابوالحسن جرجانی ذکر شده‌اند. پس از آن تنها یک شخصیت (ابن ابی قرّه) تحت باب اعلامی که با ابن آغاز شده‌اند، ذکر شده است. در انتها نیز اعلام و علمای زن، مانند: مادر [[ابن طاووس، علی بن موسی|سید بن طاووس]]، دو دختر [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] و [[حکیمه دختر امام جواد|سیده حکیمه]] دختر [[امام جواد علیه السلام|امام جواد]](علیه السلام) معرفی شده‌اند. | |
| − | |||
| + | در خاتمه کتاب شهرهایی که مراکز علمی شیعه بوده‌اند، مانند [[کوفه]]، [[قم]]، [[حله]]، [[بغداد]]، حلب، [[نجف]] و جبل عامل و خاندان‌های اهل علم این شهرها معرفی شده‌اند. | ||
| + | |||
| + | کتاب «تکملة أمل الآمل» به زبان عربی، با تحقیق حسین علی محفوظ، عبدالکریم دباغ و عدنان دباغ منتشر شده است. محققین این اثر در پاورقی‌های کتاب، آدرس [[آیه|آیات]]، روایات و منابع مطالب را ذکر و در مواردی هم که یافته‌های آنها با منبع ذکرشده در کتاب تطابق ندارد، به آن اشاره کرده‌اند. | ||
| + | ==پانویس== | ||
| + | <references /> | ||
| + | ==منابع== | ||
| + | * ویکی نور | ||
[[رده:کتابهای شخصیت شناسی]] | [[رده:کتابهای شخصیت شناسی]] | ||
| + | [[رده:سرگذشت نامه ها]] | ||
نسخهٔ ۲۶ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۱۲
کتاب «تکملة أمل الآمل»، نوشته آیت الله سید حسن صدر (م، ۱۳۵۴ ق)، از جمله آثار ارزشمند رجالی و تراجم است که سیره مجتهدین، علما، مشاهیر و ادبای بزرگ شیعه را گرد آورده است. این اثر، تکمیل و تتمه‌ای بر کتاب «أمل الآمل فی علماء جبل عامل» تألیف شیخ حرّ عاملی (م، ۱۱۰۴ ق) می‌باشد.
محتویات
مؤلف
آیت الله سید حسن صدر (۱۳۵۴-۱۲۷۲ ق)، عالم مجاهد شیعه در سده چهاردهم هجری و از شاگردان علمای بزرگی چون میرزای شیرازی و ملا حسینقلی همدانی است.
سید حسن صدر از کارشناسان علم حدیث بود و به همین سبب، به محدث کاظمینی مشهور بود. او به عده زیادی اجازه کتبی نقل حدیث داده است از جمله: شیخ محمدحسین غروی اصفهانی، سید شرف الدین عاملی، آقا بزرگ تهرانی، شیخ عباس قمی و سید ابوالحسن اصفهانی.
او فقیهى آگاه، مورّخى خبیر، رجالى برجسته و محدّثى بصیر بود که در دفاع از مکتب تشیع، آثار ارزشمندی چون «تأسیس الشیعه لعلوم الاسلام» را به یادگار گذاشت.
محتوای کتاب
کتاب «تکملة أمل الآمل» از جمله آثار مهم رجالی است که تمامی نویسندگان پس از آن در شناخت تراجم به آن مراجعه کرده و از آن استفاده کرده‌اند.[۱] برخی از مطالب ذکرشده در تکمله، منحصر به فرد بوده و در دیگر منابع نیامده است.[۲]
کتاب «أمل الآمل» تألیف شیخ حرّ عاملی، شرح حال دانشمندان را در دو بخش گرد آورده است؛ بخش نخست، به شرح حال ۲۱۴ تن از علمای منسوب به جبل عامل لبنان اختصاص دارد و «أمل الآمل فی علماء جبل عامل» نامیده شده، و بخش دوم اختصاص دارد به معرفی علمای متأخر از شیخ طوسی و برخی معاصرین او غیر از علمای جبل عامل که «تذکرة المتبحرین فی أحوال العلماء المتأخرین» خوانده شده است.[۳]
تکملة أمل الآمل، در شش جلد به همان شیوه «أمل الآمل» تألیف شده است. در جلد اول کتاب، اسامی ۴۵۰ عالم شیعی جبل عاملی که سه تن از آنها زن هستند، به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است. در انتهای کتاب نیز نام یک شخصیت (ابن خیاط عاملی) در بابی که با ابن آغاز شده و تعدادی نیز بر اساس کنیه آمده‌اند. پس از آن باب زنان هم جداگانه آمده است.
از جلد دوم کتاب مجدداً دسته‌بندی جدیدی به ترتیب حروف الفبا آغاز شده و شرح حال ۲۸۴۱ شخصیت غیر جبل عاملی ذکر شده است. در انتهای جلد ششم کتاب اعلامی که به کنیه معروفند، مانند ابوالبرکات اصفهانی، میرزا ابوالحسن جلوه یا ابوالحسن جرجانی ذکر شده‌اند. پس از آن تنها یک شخصیت (ابن ابی قرّه) تحت باب اعلامی که با ابن آغاز شده‌اند، ذکر شده است. در انتها نیز اعلام و علمای زن، مانند: مادر سید بن طاووس، دو دختر شیخ طوسی و سیده حکیمه دختر امام جواد(علیه السلام) معرفی شده‌اند.
در خاتمه کتاب شهرهایی که مراکز علمی شیعه بوده‌اند، مانند کوفه، قم، حله، بغداد، حلب، نجف و جبل عامل و خاندان‌های اهل علم این شهرها معرفی شده‌اند.
کتاب «تکملة أمل الآمل» به زبان عربی، با تحقیق حسین علی محفوظ، عبدالکریم دباغ و عدنان دباغ منتشر شده است. محققین این اثر در پاورقی‌های کتاب، آدرس آیات، روایات و منابع مطالب را ذکر و در مواردی هم که یافته‌های آنها با منبع ذکرشده در کتاب تطابق ندارد، به آن اشاره کرده‌اند.
پانویس
منابع
- ویکی نور
