بدرالدین محمد زرکشی: تفاوت بین نسخه‌ها
(صفحه‌ای جدید حاوی '{{الگو:نیازمند ویرایش فنی}} بدرالدین محمد بن بهادر بن عبدالله زرکشی(منهاجی)، (745-79...' ایجاد کرد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) جز (مهدی موسوی صفحهٔ محمد بن بهادر زرکشی را به بدرالدین محمد زرکشی منتقل کرد) |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | {{ | + | '''بدرالدین محمد زَرکَشی''' (۷۴۵-۷۹۴ ق)، فقیه [[شافعی]]، مفسر، [[محدث]] و ادیب [[مصر|مصری]] در قرن ۸ هجری و از شاگردان [[ابن کثیر دمشقی|ابن کثیر دمشقى]] بود. «[[البرهان فی علوم القرآن]]» کتاب معروف او در [[علوم قرآن|علوم قرآنی]] است. |
| − | + | {{شناسنامه عالم | |
| + | ||نام کامل = '''بدرالدین محمد زرکشی''' | ||
| + | |تصویر= | ||
| + | ||زادروز = ۷۴۵ قمری | ||
| + | |زادگاه = قاهره، مصر | ||
| + | |وفات = ۷۹۴ قمری | ||
| + | |مدفن = قاهره | ||
| + | |اساتید = [[ابن کثیر دمشقی|ابن کثیر دمشقى]]، جمال‌الدین بن حسن اسنوى، سراج‌الدین عمر بلقینى، احمد بن حمدان اذرعى،... | ||
| + | |شاگردان = شمس‌الدین برماوى، ابراهیم بن عبدالرحمان انصارى، عبدالرحیم بن ابراهیم امیوطى،... | ||
| + | |آثار = [[البرهان فی علوم القرآن]]، اعلام الساجد بأحکام المساجد، البحر المحیط، سلاسل الذهب، شرح جمع الجوامع،... | ||
| + | }} | ||
| + | ==ولادت و وفات== | ||
| + | محمد بن عبدالله بن بهادر زرکشی در سال ۷۴۵ قمری در قاهره به دنیا آمد. لقبش بدرالدین و [[کنیه|مکنی]] به ابوعبدالله بود. درباره پدرش که ترک‌تبار بود، اطلاع چندانى در دست نیست. «زرکشى» به معناى بافنده پارچه زربفت است و به‌احتمال قوی به شغل خانوادگى پدر یا اجداد بدرالدین اشاره می‌کند. | ||
| − | + | بدرالدین زرکشی در [[ماه رجب|رجب]] ۷۹۴ درگذشت و در قرافة الصغرى، قبرستان مشهور قاهره، به خاک سپرده شد. | |
| − | == استادان == | + | ==تحصیل و استادان== |
| + | زرکشی در زادگاهش رشد و پرورش یافت و به کسب دانش‌های رایج اهتمام ورزید. او که در کودکى و قبل از رسیدن به بلوغ در مجالس درس [[فقه]] حاضر می‌شد، به‌سرعت در فقه [[شافعی|شافعى]] تبحر یافت. زرکشى فقه شافعى را از جمال‌الدین عبدالرحیم بن حسن اِسنَوى (متوفى ۷۷۲)، فراگرفت و به سبب هوش و ذکاوت خود در زمره فاضل‌ترین شاگردان اسنوى و از ملازمان سراج‌الدین عمر بُلقینى (متوفى ۸۰۵) و مُغلطاى بن قلیچ (متوفى ۷۶۲) بود و از کسان دیگر نیز بهره برد. او با بلقینى مناسبات بسیار نزدیکى داشت و نخستین کسى بود که حواشى بلقینى بر کتاب «الروضة الطالبین» نووى را گردآورى کرد. | ||
| − | + | زرکشى به [[دمشق]] سفر کرد و در آنجا نزد [[ابن کثیر دمشقی|ابن کثیر دمشقى]] (متوفى ۷۷۴) [[حدیث]] و نزد استادانى دیگر فقه شافعى را فراگرفت و سپس به قاهره بازگشت. پس از آن به حلب سفر کرد و در آنجا نزد شهاب‌الدین احمد بن حمدان اَذرعى (متوفى ۷۸۳) [[اصول فقه]] را فراگرفت و بعدها در نگارش کتاب «البحر المحیط» خود در اصول فقه از مختصر اذرعى بهره فراوان برد. | |
| − | + | [[ابن حجرعسقلانی|ابن حجر عسقلانى]] می‌نویسد: زرکشى پیوسته به منزلش می‌آمد و با کسى رفت‌وآمد نداشت و فقط به بازار کتاب‌فروشان می‌رفت و بیشتر اوقات خود را در خانه ابن حجر عسقلانى به خواندن کتاب‌ها و یادداشت‌برداری از آنها براى تألیف کتاب‌های خود می‌گذراند و ظاهراً براى امرار معاش و دستیابی به کتاب‌های جدید، کتابت نیز می‌کرد. | |
| − | [[ | + | شمس‌الدین برماوى، شاگرد زرکشى، در اشاره به استادش گفته است: وى همه اوقات خود را صرف فراگیرى علم می‌کرد و به کارى دیگر اشتغال نداشت. |
| + | |||
| + | ==شاگردان== | ||
| + | علاوه بر فرزندان زرکشى، شمس‌الدین برماوى، ابراهیم بن عبدالرحمان انصارى (متوفى ۸۹۳) و عبدالرحیم بن ابراهیم امیوطى (متوفى ۸۶۷) از شاگردان او بوده‌اند. | ||
| + | |||
| + | ==آثار و تألیفات== | ||
| + | |||
| + | *[[البرهان فی علوم القرآن]]؛ زرکشی در این کتاب با استقصاء کاملی از فنون و [[علوم قرآن]]، کتاب خود را در ۴۷ فصل جمع آوری کرد که هر فصل، فنی و علمی از فنون و علوم قرآنی را مورد کنکاش قرار داده است و در مورد هر کدام مطالب مورد نیاز را گرد آورده است. | ||
| + | *تفسیر القرآن العظیم | ||
| + | *اعلام الساجد بأحکام المساجد | ||
| + | *البحر المحیط | ||
| + | *تشنیف المسامع | ||
| + | *التنقیح | ||
| + | *زهر العریش فی تحریم الحشیش | ||
| + | *سلاسل الذهب | ||
| + | *لقطةالعجلان | ||
| + | *شرح التنبیه | ||
| + | *شرح جمع الجوامع | ||
| + | *شرح علوم الحدیث | ||
| + | *الدیباج | ||
| + | *الفصیح فی شرح [[صحیح بخاری (کتاب)|صحیح البخاری]] | ||
| + | *النکت على مقدمة ابن صلاح | ||
| + | *خبایا الزوایا | ||
| + | ==منابع== | ||
| + | *سایت حوزه. | ||
| + | *[http://wiki.islamicdoc.org/wiki/index.php/%D8%B2%D8%B1%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%D8%8C_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D8%8C_745_-_794%D9%82 ویکی علوم اسلامی، بخش اعلام]. | ||
| + | *[[دانشنامه جهان اسلام (کتاب)|دانشنامه جهان اسلام]]، محمدکاظم رحمتی، چاپ اول، ۱۳۹۵ش. | ||
[[رده:علمای قرن هشتم]] | [[رده:علمای قرن هشتم]] | ||
[[رده:مفسرین قرآن]] | [[رده:مفسرین قرآن]] | ||
| − | |||
[[رده:ادیبان]] | [[رده:ادیبان]] | ||
| + | [[رده:محدثان]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۲۳
بدرالدین محمد زَرکَشی (۷۴۵-۷۹۴ ق)، فقیه شافعی، مفسر، محدث و ادیب مصری در قرن ۸ هجری و از شاگردان ابن کثیر دمشقى بود. «البرهان فی علوم القرآن» کتاب معروف او در علوم قرآنی است.
| نام کامل | بدرالدین محمد زرکشی |
| زادروز | ۷۴۵ قمری |
| زادگاه | قاهره، مصر |
| وفات | ۷۹۴ قمری |
| مدفن | قاهره |
|
| |
| اساتید |
ابن کثیر دمشقى، جمال‌الدین بن حسن اسنوى، سراج‌الدین عمر بلقینى، احمد بن حمدان اذرعى،... |
| شاگردان |
شمس‌الدین برماوى، ابراهیم بن عبدالرحمان انصارى، عبدالرحیم بن ابراهیم امیوطى،... |
| آثار |
البرهان فی علوم القرآن، اعلام الساجد بأحکام المساجد، البحر المحیط، سلاسل الذهب، شرح جمع الجوامع،... |
ولادت و وفات
محمد بن عبدالله بن بهادر زرکشی در سال ۷۴۵ قمری در قاهره به دنیا آمد. لقبش بدرالدین و مکنی به ابوعبدالله بود. درباره پدرش که ترک‌تبار بود، اطلاع چندانى در دست نیست. «زرکشى» به معناى بافنده پارچه زربفت است و به‌احتمال قوی به شغل خانوادگى پدر یا اجداد بدرالدین اشاره می‌کند.
بدرالدین زرکشی در رجب ۷۹۴ درگذشت و در قرافة الصغرى، قبرستان مشهور قاهره، به خاک سپرده شد.
تحصیل و استادان
زرکشی در زادگاهش رشد و پرورش یافت و به کسب دانش‌های رایج اهتمام ورزید. او که در کودکى و قبل از رسیدن به بلوغ در مجالس درس فقه حاضر می‌شد، به‌سرعت در فقه شافعى تبحر یافت. زرکشى فقه شافعى را از جمال‌الدین عبدالرحیم بن حسن اِسنَوى (متوفى ۷۷۲)، فراگرفت و به سبب هوش و ذکاوت خود در زمره فاضل‌ترین شاگردان اسنوى و از ملازمان سراج‌الدین عمر بُلقینى (متوفى ۸۰۵) و مُغلطاى بن قلیچ (متوفى ۷۶۲) بود و از کسان دیگر نیز بهره برد. او با بلقینى مناسبات بسیار نزدیکى داشت و نخستین کسى بود که حواشى بلقینى بر کتاب «الروضة الطالبین» نووى را گردآورى کرد.
زرکشى به دمشق سفر کرد و در آنجا نزد ابن کثیر دمشقى (متوفى ۷۷۴) حدیث و نزد استادانى دیگر فقه شافعى را فراگرفت و سپس به قاهره بازگشت. پس از آن به حلب سفر کرد و در آنجا نزد شهاب‌الدین احمد بن حمدان اَذرعى (متوفى ۷۸۳) اصول فقه را فراگرفت و بعدها در نگارش کتاب «البحر المحیط» خود در اصول فقه از مختصر اذرعى بهره فراوان برد.
ابن حجر عسقلانى می‌نویسد: زرکشى پیوسته به منزلش می‌آمد و با کسى رفت‌وآمد نداشت و فقط به بازار کتاب‌فروشان می‌رفت و بیشتر اوقات خود را در خانه ابن حجر عسقلانى به خواندن کتاب‌ها و یادداشت‌برداری از آنها براى تألیف کتاب‌های خود می‌گذراند و ظاهراً براى امرار معاش و دستیابی به کتاب‌های جدید، کتابت نیز می‌کرد.
شمس‌الدین برماوى، شاگرد زرکشى، در اشاره به استادش گفته است: وى همه اوقات خود را صرف فراگیرى علم می‌کرد و به کارى دیگر اشتغال نداشت.
شاگردان
علاوه بر فرزندان زرکشى، شمس‌الدین برماوى، ابراهیم بن عبدالرحمان انصارى (متوفى ۸۹۳) و عبدالرحیم بن ابراهیم امیوطى (متوفى ۸۶۷) از شاگردان او بوده‌اند.
آثار و تألیفات
- البرهان فی علوم القرآن؛ زرکشی در این کتاب با استقصاء کاملی از فنون و علوم قرآن، کتاب خود را در ۴۷ فصل جمع آوری کرد که هر فصل، فنی و علمی از فنون و علوم قرآنی را مورد کنکاش قرار داده است و در مورد هر کدام مطالب مورد نیاز را گرد آورده است.
- تفسیر القرآن العظیم
- اعلام الساجد بأحکام المساجد
- البحر المحیط
- تشنیف المسامع
- التنقیح
- زهر العریش فی تحریم الحشیش
- سلاسل الذهب
- لقطةالعجلان
- شرح التنبیه
- شرح جمع الجوامع
- شرح علوم الحدیث
- الدیباج
- الفصیح فی شرح صحیح البخاری
- النکت على مقدمة ابن صلاح
- خبایا الزوایا
منابع
- سایت حوزه.
- ویکی علوم اسلامی، بخش اعلام.
- دانشنامه جهان اسلام، محمدکاظم رحمتی، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.
