منابع و پی نوشتهای ضعیف
رعایت ادبیات دانشنامه ای متوسط
جامعیت مقاله متوسط
سیر منطقی به صورت کامل رعایت نشده
مقاله بدون شناسه یا دارای شناسه ضعیف است
کیفیت پژوهش متوسط است
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

شهید صدوقی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(←‏آرشیو عکس و تصویر)
 
(۱۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 +
{{متوسط}}
 +
'''شهید آیت الله محمد صدوقی''' (۱۲۸۷ - ۱۳۶۱ ش) از روحانیون مبارز و فعال در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی بود. ایشان در تیرماه ۱۳۶۱، به عنوان سومین شهید [[محراب]]، پس از اقامه [[نماز جمعه]]، به دست [[نفاق|منافقان]] خائن به [[شهادت در راه خدا|شهادت]] رسید.
 
{{شناسنامه عالم
 
{{شناسنامه عالم
 
|نام کامل = محمد صدوقی
 
|نام کامل = محمد صدوقی
−
|تصویر=[[پرونده:Saduqi.jpg|220px|center]]
+
|تصویر=[[پرونده:Saduqi.jpg|۲۲۰px|center]]
−
|زادروز =  1287 شمسی
+
|زادروز =  ۱۲۸۷ شمسی
−
|زادگاه =  یزد
+
|زادگاه =  [[یزد]]
−
|وفات =  1361 شمسی   
+
|وفات =  ۱۳۶۱ شمسی   
−
|مدفن =  مسجد حظیره یزد
+
|مدفن =  یزد - مسجد حظیره
−
|اساتید =   
+
|اساتید =  [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]]، [[سید محمدتقی خوانساری]]، [[امام خمینی]]،...
−
|شاگردان =  
+
|شاگردان = [[علامه محمدتقی جعفری|محمدتقی جعفری]]، [[مرتضی مطهری|شهید مرتضی مطهری]] و [[آیت الله علی قدوسی|شهید قدوسی]]
 
|آثار =  
 
|آثار =  
 
}}
 
}}
  
−
== زندگی‌نامه ==
+
==زندگی‌نامه==
−
شهید آیت الله صدوقی، در سال 1287 هجری شمسی، در دارالعباد [[یزد]] به دنیا آمد و در اوان کودکی، پدر و مادر خویش را از دست داد. دوران تحصیل ایشان، در شهرهای یزد، [[اصفهان]] و البته بیشتر [[قم]] رقم خورده است. آن بزرگوار در سال 1330، به علت اصرار مردم یزد به زادگاه خود بازگشت و به ساماندهی وضعیت دینی و معیشتی مردم پرداخت.
+
محمد صدوقی، در سال ۱۲۸۷ هجری شمسی، در [[یزد]] به دنیا آمد و در اوان کودکی، پدر و مادر خویش را از دست داد. دوران تحصیل ایشان، در شهرهای یزد، [[اصفهان]] و البته بیشتر [[قم]] رقم خورده است.
  
−
در 1341 همگام با [[امام خمینی]] رحمه الله، نهضت را شروع کرده و با اطلاعیه‌های آتشین و مبارزات خود، عرصه را بر رژیم سخت کرد. اسناد باقی مانده از ساواک استان یزد و نیز استان‌های مجاور، بیانگر نفوذ ایشان در شهرهای مختلف کشور بوده است. آن شهید سعید پس از انقلاب، به عنوان نماینده ولی فقیه در یزد و نماینده مردم این استان در مجلس خبرگان برای تدوین قانون اساسی خدمت نمود و در تیرماه 1361، پس از نماز جمعه به دست منافقان خائن به [[شهادت]] رسید.
+
اساتیدی که محمد صدوقی در قم به فراگیری [[علوم اسلامی|علوم ­اسلامی]] از ایشان پرداخت عبارتند از: [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]]، [[سيد صدرالدين صدر|سید صدرالدین صدر]]، [[سید محمدتقی خوانساری]]، [[سید محمد حجت کوه کمره ای|سید محمد حجت کوه‌کمری]] و [[امام خمینی]].
  
−
==ویژگی ها و خصوصیات اخلاقی==
+
و از جمله شاگردانی که از محضر وی کسب فیض کرده اند می توان به این افراد اشاره کرد: علامه [[علامه محمدتقی جعفری|محمدتقی جعفری]]، [[مرتضی مطهری|شهید مرتضی مطهری]] و [[آیت الله علی قدوسی|شهید قدوسی]].
  
−
'''در اندیشه مسلمانان'''
+
آن بزرگوار در سال ۱۳۳۰، به علت اصرار مردم یزد به زادگاه خود بازگشت و به ساماندهی وضعیت دینی و معیشتی مردم پرداخت.
 +
 
 +
در ۱۳۴۱ همگام با [[امام خمینی]] رحمه الله، نهضت را شروع کرده و با اطلاعیه‌های آتشین و مبارزات خود، عرصه را بر رژیم [[طاغوت]] سخت کرد. اسناد باقی مانده از ساواک استان [[یزد]] و نیز استان‌های مجاور، بیانگر نفوذ ایشان در شهرهای مختلف کشور بوده است.
 +
 
 +
آن شهید سعید پس از انقلاب، به عنوان نماینده ولی فقیه در یزد و نماینده مردم این استان در مجلس خبرگان برای تدوین قانون اساسی خدمت نمود.
 +
 
 +
==ویژگی‌های شهید محراب==
 +
 
 +
'''در اندیشه مسلمانان:'''
  
 
از ویژگی‌های شهید صدوقی، نگاه ایشان به تمام زوایای جهان به ویژه جهان [[اسلام]] بود. آن شهید بزرگوار با اطلاع دقیق از محیط و زمان، خود را به عنوان یک برادر دلسوز، برای همه مسلمانان جهان می‌دانست و در برابر وضعیت و تفکر مسلمان دیگر کشورها، حساس بود. ایشان در اطلاعیه‌ها و پیام‌هایی که به ملت‌های مسلمانان جهان می‌فرستاد، با تکیه بر نقش استکبار جهانی در ایجاد تفرقه میان مسلمانان، مؤمنان را از حس خودپرستی برحذر می‌داشت و محبوب‌ترین انسان‌ها را نزد خداوند، باتقواترین افراد معرفی می‌کرد.
 
از ویژگی‌های شهید صدوقی، نگاه ایشان به تمام زوایای جهان به ویژه جهان [[اسلام]] بود. آن شهید بزرگوار با اطلاع دقیق از محیط و زمان، خود را به عنوان یک برادر دلسوز، برای همه مسلمانان جهان می‌دانست و در برابر وضعیت و تفکر مسلمان دیگر کشورها، حساس بود. ایشان در اطلاعیه‌ها و پیام‌هایی که به ملت‌های مسلمانان جهان می‌فرستاد، با تکیه بر نقش استکبار جهانی در ایجاد تفرقه میان مسلمانان، مؤمنان را از حس خودپرستی برحذر می‌داشت و محبوب‌ترین انسان‌ها را نزد خداوند، باتقواترین افراد معرفی می‌کرد.
  
−
'''عشق و علاقه به اهل بیت علیهم‌السلام'''
+
'''عشق و علاقه به اهل بیت علیهم‌السلام:'''
  
−
روش زندگی و سخنانی که از شهید صدوقی به یادگار مانده، بیانگر ارادت خاص ایشان به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و [[ائمه اطهار]] علیهم‌السلام است. شهید صدوقی از آغاز تشکیل خانواده، همواره مقید بود که یک روز در هفته، مجلس سوگواری و ذکر فضایل [[اهل بیت]] علیهم‌السلام را در منزل برگزار کند. او حتی در دوران اختناق رضاخان نیز از این روش پسندیده دست برنداشت و با برپایی این مجالس، مردم را در راه خوشه‌چینی از فضایل و برکات ذکر اهل بیت علیهم‌السلام یاری می‌رساند.
+
روش زندگی و سخنانی که از شهید صدوقی به یادگار مانده، بیانگر ارادت خاص ایشان به [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله و [[ائمه اطهار]] علیهم‌السلام است. شهید صدوقی از آغاز تشکیل خانواده، همواره مقید بود که یک روز در هفته، مجلس سوگواری و ذکر فضایل [[اهل بیت]] علیهم‌السلام را در منزل برگزار کند. او حتی در دوران اختناق رضاخان نیز از این روش پسندیده دست برنداشت و با برپایی این مجالس، مردم را در راه خوشه‌چینی از فضایل و برکات ذکر اهل بیت علیهم‌السلام یاری می‌رساند.
  
−
'''روح جوان‌پذیری'''
+
'''روح جوان‌پذیری:'''
  
−
شهید آیت الله صدوقی، نه تنها با احترام به بزرگان، مقام آنان را در اجتماع ارج می‌نهاد؛ بلکه در جذب جوانان و تربیت آنان نیز تلاش وافری از خود نشان می‌داد. زمانی که آن بزرگوار به یزد آمد، حدوداً 45 ساله بود، ولی چنان با نسل جوان صمیمی ‌گردید که بیشتر شرکت‌کنندگان در [[نماز جماعت]] ایشان، جوانان بودند. شهید صدوقی می‌دانست که با ورود جوانان به مساجد، آن‌ها آداب و سنت‌های اسلامی‌ را فرامی‌گیرند و در محیط مسجد و مسجدیان، پایبندی بیشتری به اسلام از خود نشان خواهند داشت.
+
شهید آیت الله صدوقی، نه تنها با [[احترام]] به بزرگان، مقام آنان را در اجتماع ارج می‌نهاد؛ بلکه در جذب جوانان و تربیت آنان نیز تلاش وافری از خود نشان می‌داد. زمانی که آن بزرگوار به یزد آمد، حدوداً ۴۵ ساله بود، ولی چنان با نسل جوان صمیمی ‌گردید که بیشتر شرکت‌کنندگان در [[نماز جماعت]] ایشان، جوانان بودند. شهید صدوقی می‌دانست که با ورود جوانان به [[مسجد|مساجد]]، آن‌ها [[آداب و سنن اسلامی|آداب]] و سنت‌های اسلامی‌ را فرامی‌گیرند و در محیط مسجد و مسجدیان، پایبندی بیشتری به [[اسلام]] از خود نشان خواهند داشت.
  
−
'''معلم شجاعت'''
+
'''معلم شجاعت:'''
  
−
یکی از ویژگی‌های بارز شهید صدوقی، شجاعت منحصر به فرد ایشان در مبارزه با رژیم شاه و پس از انقلاب بود. مقام معظم رهبری در مورد شجاعت ایشان می‌فرمایند: «بنده از تبعید برمی‌گشتم. وقتی به یزد سفر کردم و وارد مسجد ایشان شدم، دیدم مثل این که این جا جزء محیط اختناق کشور ایران نیست. توی مسجد اعلامیه‌هایی زده بودند خیلی آزاد. همه می‌آمدند و می‌خواندند... (که) دارای مضامین فوق‌العاده تحریک آمیزی بود... یا طریقه ساختن «کوکتل مولوتف» یا «نارنجک دستی»... را زده بودند پشت شیشه مسجد... خود (شهید صدوقی) هر شب منبر می‌رفت و جمعیت انبوهی در مسجد جمع می‌شدند و با بیانات خودش ارشاد می‌کرد و به طور صریح علیه مقامات سخن می‌گفت. این روحیه شجاعانه آیت اللّه صدوقی، مردم یزد را هم شجاع کرده بود».
+
یکی از ویژگی‌های بارز شهید صدوقی، [[شجاعت]] منحصر به فرد ایشان در مبارزه با رژیم شاه و پس از انقلاب بود. مقام معظم رهبری در مورد شجاعت ایشان می‌فرمایند: «بنده از تبعید برمی‌گشتم. وقتی به [[یزد]] سفر کردم و وارد مسجد ایشان شدم، دیدم مثل این که این جا جزء محیط اختناق کشور ایران نیست. توی مسجد اعلامیه‌هایی زده بودند خیلی آزاد. همه می‌آمدند و می‌خواندند... (که) دارای مضامین فوق‌العاده تحریک آمیزی بود... یا طریقه ساختن «کوکتل مولوتف» یا «نارنجک دستی»... را زده بودند پشت شیشه مسجد... خود (شهید صدوقی) هر شب منبر می‌رفت و جمعیت انبوهی در مسجد جمع می‌شدند و با بیانات خودش ارشاد می‌کرد و به طور صریح علیه مقامات سخن می‌گفت. این روحیه شجاعانه آیت اللّه صدوقی، مردم یزد را هم شجاع کرده بود».
  
−
'''مدیری مدبّر'''
+
'''مدیری مدبّر:'''
  
−
شهید صدوقی، دانشوری اندیشمند و مدیری توانا بود که با حق‌مداری و مردم‌داری در مدیریتِ بحران‌ها، کارهای شگفتی از خود نشان می‌داد. وی با تأکید بر رعایت حدود الهی و پافشاری بر حفظ ارزش ها، مردم را جذب می‌کرد و در عین حال، با مُدارای خود اصول دینی و اخلاقی آنان را متزلزل نمی‌ساخت. شهید صدوقی با راهنمایی‌های خود، بحران‌های پیچیده جامعه را به گونه‌ای حل و فصل می‌کرد که اصول دینی خدشه‌دار نشود.
+
شهید صدوقی، دانشوری اندیشمند و مدیری توانا بود که با حق‌مداری و مردم‌داری در مدیریتِ بحران‌ها، کارهای شگفتی از خود نشان می‌داد. وی با تأکید بر رعایت حدود الهی و پافشاری بر حفظ ارزش ها، مردم را جذب می‌کرد و در عین حال، با مُدارای خود اصول [[دین|دینی]] و [[اخلاق|اخلاقی]] آنان را متزلزل نمی‌ساخت. شهید صدوقی با راهنمایی‌های خود، بحران‌های پیچیده جامعه را به گونه‌ای حل و فصل می‌کرد که اصول دینی خدشه‌دار نشود.
 +
==دیدگاه‌های شهید صدوقی==
  
 +
'''ولایت فقیه از نگاه شهید صدوقی:'''
  
−
== شهید صدوقی در نگاه بزرگان ==
+
شهید صدوقی در مورد نقش [[ولایت فقیه]] در اداره جامعه چنین می‌فرمایند: «[[امام خمینی]] با ایدئولوژی [[اسلام]] راستین و نیروی لایزال و خلاق [[ایمان]]، زنجیرهای اسارت را یکی پس از دیگری از دست و پای خلق مسلمان [[ایران]] برداشت. امام خمینی در رهبری خویش، به دنبال رهبری و ادامه رهبری [[ائمه اطهار|ائمه]] معصومین علیهم‌السلام است».
  
 +
'''روحانیت از دیدگاه شهید صدوقی:'''
  
−
مرحوم استاد [[علامه طباطبایی]] رحمه الله از دانشمندانی بود که بیشتر وقت خود را به تدریس و مطالعه اختصاص می‌داد تا دید و بازدید، ولی در مورد شهید محراب آیت الله صدوقی، استثنا قایل بود و با تواضع خاصی در مورد ایشان می‌فرمود: «صدوقی، شخص ظریفی است و زحمات زیادی (برای اسلام) کشیده است» همچنین عارف بزرگوار آیت الله بهاءالدینی درباره ایشان می‌گوید: «(او) عالم مجاهدی بود که در مکتب تشیع و اهل بیت عصمت و طهارت، از مفاخر روحانیت محسوب می‌شد».
+
شهید صدوقی، روحانیت را چنین توصیف می‌کرد: «روحانیت نه تنها از [[شهادت در راه خدا|شهادت]] نمی‌هراسد، بلکه عاشق شهادت است و تاریخ سرخ [[تشیع]]، ثابت کرده است (که) ملت مسلمان، همیشه شخصیت‌های ارزنده خود را فدای هدف کرده است». ایشان همچنین با اشاره به مسأله ارتباط روحانیت با مردم فرمودند: «جدایی روحانیت از توده‌های میلیونی مردم، مساوی انهدام کامل انقلاب و تحقق خواسته‌های ابرقدرت‌های خارجی و مزدوران خودفروخته داخلی آن‌هاست».
  
−
===آیت الله خامنه ای===
+
'''سفارش به حضور در صحنه:'''
−
مقام معظم رهبری در مورد شهید صدوقی می‌فرمایند: «این عالم ربانی، که یکی از ارکان [[اسلام]] و بانیان انقلاب اسلامی ‌ایران بود، با مبارزات خود در دوران اختناق و مقاومتش در برابر دشمن و با ایثار و فداکاری اش پس از انقلاب و حضورش در همه صحنه‌های حساس و سازنده، سند افتخاری برای جامعه روحانیت و نمونه‌ای از یک عالم مبارز و مجاهد اسلام بود. وجود با برکت او، می‌توانست در عرصه پیکار حق علیه باطل کارساز و مشکل‌گشا و راهنما باشد و حیاتش، مشحون از جلوه‌های مبارک حیات طیبه اسلامی‌ بود. (او) از شهادت بیمی ‌نداشت و با حضور خود و عمل صالح خود، آمادگی‌اش را برای شهادت اعلام می‌کرد».
 
  
−
===بهترین یاور امام در مبارزه===
+
آیت الله شهید صدوقی، در یکی از توصیه‌های خود به ملت ایران، چنین می‌فرماید: «ملت ما بدانند آن عامل مهمی‌ که دشمن را ناامید و مأیوس می‌سازد، حضور مردم در صحنه است. پس اکنون یکی از وظایف دینی و الهی مردم، حضور آنان در صحنه‌های سیاسی کشور است».
−
در دوران انقلاب، اعلامیه وسیله‌ای بود که گروه‌های مبارز با آن خط‌دهی می‌شدند و جامعه در پرتو و اُفق آن حرکت می‌کرد. شهید محراب آیت الله صدوقی در نهضت مردم ایران بر ضد حکومت شاهنشاهی، افزون بر ایجاد پل ارتباطی میان مردم و امام امت رحمه الله در رسانیدن این اعلامیه‌ها به مردم، خود نیز با صدور اعلامیه و خط‌دهی مردم، می‌کوشید بار سنگین مبارزه را از دوش امام بکاهد و شاید به همین دلیل است که [[امام خمینی]] رحمه الله در مورد ایشان می‌فرمودند: «می‌توانم بگویم که (شهید صدوقی) محور این انقلاب بوده است».
 
  
 +
==شهید صدوقی در نگاه بزرگان==
  
−
== دیدگاه ها ==
+
'''علامه طباطبایی:'''
  
 +
مرحوم استاد [[علامه طباطبایی]] رحمه الله از دانشمندانی بود که بیشتر وقت خود را به تدریس و مطالعه اختصاص می‌داد تا دید و بازدید، ولی در مورد شهید محراب آیت الله صدوقی، استثنا قایل بود و با [[تواضع]] خاصی در مورد ایشان می‌فرمود: «صدوقی، شخص ظریفی است و زحمات زیادی (برای اسلام) کشیده است».
  
−
===ولایت فقیه از نگاه شهید صدوقی===
+
'''آیت الله بهاءالدینی:'''
  
−
شهید صدوقی در مورد نقش ولی فقیه در اداره جامعه چنین می‌فرمایند: «امام خمینی با ایدئولوژی اسلام راستین و نیروی لایزال و خلاق ایمان، زنجیرهای اسارت را یکی پس از دیگری از دست و پای خلق مسلمان ایران برداشت. امام خمینی در رهبری خویش، به دنبال رهبری و ادامه رهبری ائمه معصومین علیهم‌السلام است».
+
همچنین عارف بزرگوار [[سید رضا بهاءالدینی|آیت الله بهاءالدینی]] درباره ایشان می‌گوید: «(او) عالم مجاهدی بود که در مکتب [[تشیع]] و [[اهل البیت|اهل بیت]] عصمت و طهارت، از مفاخر روحانیت محسوب می‌شد».
−
===روحانیت از دیدگاه شهید صدوقی===
 
−
شهید صدوقی، روحانیت را چنین توصیف می‌کرد: «روحانیت نه تنها از شهادت نمی‌هراسد، بلکه عاشق شهادت است و تاریخ سرخ تشیع، ثابت کرده است (که) ملت مسلمان، همیشه شخصیت‌های ارزنده خود را فدای هدف کرده است». ایشان همچنین با اشاره به مسأله ارتباط روحانیت با مردم فرمودند: «جدایی روحانیت از توده‌های میلیونی مردم، مساوی انهدام کامل انقلاب و تحقق خواسته‌های ابرقدرت‌های خارجی و مزدوران خودفروخته داخلی آن‌هاست».
 
−
===سفارش به حضور در صحنه===
 
−
آیت الله شهید صدوقی، در یکی از توصیه‌های خود به ملت ایران، چنین می‌فرمایند: «ملت ما بدانند آن عامل مهمی‌ که دشمن را ناامید و مأیوس می‌سازد، حضور مردم در صحنه است. پس اکنون یکی از وظایف دینی و الهی مردم، حضور آنان در صحنه‌های سیاسی کشور است».
 
  
 +
'''امام خمینی:'''
 +
 +
در دوران انقلاب، اعلامیه وسیله‌ای بود که گروه‌های مبارز با آن خط‌دهی می‌شدند و جامعه در پرتو و اُفق آن حرکت می‌کرد. شهید محراب آیت الله صدوقی در نهضت مردم [[ایران]] بر ضد حکومت شاهنشاهی، افزون بر ایجاد پل ارتباطی میان مردم و [[امام خمینی]] رحمه الله در رسانیدن این اعلامیه‌ها به مردم، خود نیز با صدور اعلامیه و خط‌دهی مردم، می‌کوشید بار سنگین مبارزه را از دوش امام بکاهد و شاید به همین دلیل است که امام خمینی رحمه الله در مورد ایشان می‌فرمودند: «می‌توانم بگویم که (شهید صدوقی) محور این انقلاب بوده است».
 +
 +
'''مقام معظم رهبری:'''
 +
 +
[[سید علی حسینی خامنه ای|آیت الله خامنه‌ای]] در مورد شهید صدوقی می‌فرمایند: «این عالم ربانی، که یکی از ارکان [[اسلام]] و بانیان انقلاب اسلامی ‌ایران بود، با مبارزات خود در دوران اختناق و مقاومتش در برابر دشمن و با ایثار و فداکاری اش پس از انقلاب و حضورش در همه صحنه‌های حساس و سازنده، سند افتخاری برای جامعه روحانیت و نمونه‌ای از یک عالم مبارز و مجاهد اسلام بود. وجود با برکت او، می‌توانست در عرصه پیکار [[حق]] علیه [[باطل]] کارساز و مشکل‌گشا و راهنما باشد و حیاتش، مشحون از جلوه‌های مبارک حیات طیبه اسلامی‌ بود. (او) از شهادت بیمی ‌نداشت و با حضور خود و عمل صالح خود، آمادگی‌اش را برای شهادت اعلام می‌کرد».
 
==شهادت==
 
==شهادت==
−
شهید آیت الله محمد صدوقی، همواره در زندگی شخصی خویش، [[پیامبر اسلام]] [[حضرت محمد]] مصطفی صلی الله علیه و آله را الگو و مقتدای خویش قرار داده بود. او در محراب عشق، بر [[امام علی]] علیه‌السلام قامت بست و دل از جهان مادی برکند تا در عرش اعلا به دیدار یار شتابد. آن شهید بزرگوار پس از اقامه [[نماز جمعه]] دهم [[رمضان]] سال 1361، شراب رحمت الهی را مستانه سرکشید و در راه تبلیغ دین مبین اسلام، از جان خویش گذشت تا بار دیگر یاد آریم آن سخن [[منصور حلاج]] را که می‌فرمود: «دو رکعت عشق راست نیاید مگر به خون».
+
از چندین هفته قبل از شهادت آیت اللّه صدوقی، جوانی در حدود ۲۵ ساله با لباس بسیجیان در مسجد ایشان پیدا شده بود که زاهدانه به مسجد رفت و آمد می کرد. این برخورد او باعث می شد کسی به او بدبین نشود. سرانجام روز دهم ماه مبارک [[ماه رمضان|رمضان]] سال ۱۴۰۲ قمری (۱۱ تیر ۱۳۶۱)، پس از خطبه ها و اقامه [[نماز جمعه]]، آن جوان -که بعدا مسلم شد از وابسته های [[نفاق|منافقین]] است- از پشت سر به آیت اللّه صدوقی هجوم آورد و با انفجار بمب، آن بزرگوار را به [[شهادت در راه خدا|شهادت]] رساند.
−
 
 
 
==منابع==
 
==منابع==
  
−
احسان شریعتی،آیت صدق و صفا (سالروز شهادت آیت الله صدوقی)، گلبرگ: تیر 1383، شماره 52
+
*احسان شریعتی، آیت صدق و صفا (سالروز شهادت آیت الله صدوقی)، گلبرگ: تیر ۱۳۸۳، شماره ۵۲.
 +
*پایگاه اطلاع رسانی حوزه.
 
{{سنجش کیفی
 
{{سنجش کیفی
 
|سنجش=شده
 
|سنجش=شده
سطر ۸۱: سطر ۹۷:
 
|رده= دارد
 
|رده= دارد
 
}}
 
}}
−
 
 
==آرشیو عکس و تصویر==
 
==آرشیو عکس و تصویر==
−
<gallery mode=packed heights=170px>
+
<gallery mode="packed" heights="170">
−
پرونده:اسدالله مدنی (112).jpg|از راست نشسته پایین: ناشناس، محمد صدوقی، سید روح الله خاتمی، ناشناس، سید اسدالله مدنی، سید عبدالحسین دستغیب و ناشناس - از راست نشسته بالا: ناشناسان، حسین علی منتظری، سید جلال الدین طاهری، علی اکبر فیض آلنی (مشکینی) و ناشناسان
+
پرونده:صدوقی (1).jpg|شهید محمد صدوقی در جوانی
−
پرونده:جعفر سبحانی (555).jpg|1. سید محمد حسینی بهشنی، 2. سید جعفر کریمی، 3. جعفر افروغ (اشراقی)، 33. حسین علی منتظری، 4. ناصر مکارم شیرازی، 5. جعفر سبحانی، 6. محمد صدوقی، 7. سید محمدعلی انگجی، 8. مرتضی حائری یزدی و 9. سید روح الله موسوی مصطفوی خمینی
+
پرونده:صدوقی (2).jpg|شهید محمد صدوقی
−
پرونده:رباني املشي (8).jpg|1. حسین‌علی منتظری، 2. محمد صدوقی، 3. سید محمدعلی انگجی، 4. سید روح‌الله موسوی مصطفوی خمینی، 5. علی فلسفی، 6. جوادآقا تهرانی، 7. محمدمهدی ربانی املشی، 8. سید عبدالحسین دستغیب و 9. سید محمد حسینی بهشتی
+
پرونده:صدوقی (3).jpg|از راست: شهید محمد صدوقی، [[محمدتقی فلسفی]] و سید روح الله خاتمی
−
پرونده:اشرفی (5).jpg|alt=شهیدان محراب صدوقی و اشرفی اصفهانی|از راست: محمد صدوقی، ناشناس، ناشناس و عطاءالله اشرفی اصفهانی
+
پرونده:صدوقی (6).jpg|alt=شهید صدوقی و رهبری|ردیف جلو از راست: شهید محمد صدوقی و [[سید علی حسینی خامنه ای]]
−
 
+
پرونده:اسدالله مدنی (112).jpg|alt=شهیدان صدوقی، مدنی و دستغیب در فضیه|از راست نشسته پایین: ناشناس، شهید محمد صدوقی، سید روح الله خاتمی، ناشناس، شهید [[شهید سید اسدالله مدنی|سید اسدالله مدنی]]، شهید سید عبدالحسین دستغیب - از راست نشسته بالا: ناشناسان، [[حسینعلی منتظری نجف آبادی|حسین علی منتظری]]، سید جلال الدین طاهری، علی اکبر فیض آلنی (علی مشکینی)
 +
پرونده:صدوقی (4).jpg|alt=شهید صدوقی و آیت الله صافی در مجلس خبرگان قانون اساسی|از راست: شهید محمد صدوقی، [[لطف الله صافی گلپایگانی]] و محمد کرمی
 +
پرونده:جعفر سبحانی (555).jpg|alt=شهیدان صدوقی و بهشتی و اعضای خبرگان قانون اساسی در دیدار با امام خمینی|1. شهید سید محمد حسینی بهشنی، 2. سید جعفر کریمی، 3. جعفر افروغ (اشراقی)، 4. حسین علی منتظری، 5. [[ناصر مکارم شیرازی]]، 6. [[جعفر سبحانی]]، 7. شهید محمد صدوقی، 8. [[سید محمدعلی انگجی]]، 9. [[مرتضی حائری یزدی]] و 10. سید روح الله موسوی مصطفوی خمینی
 +
پرونده:رباني املشي (8).jpg|alt=شهیدان صدوقی، دستغیب و بهشتی و اعضای خبرگان قانون اساسی در دیدار با امام خمینی|1. حسین‌علی منتظری، 2. شهید محمد صدوقی، 3. سید محمدعلی انگجی، 4. [[امام خمینی|سید روح الله موسوی مصطفوی خمینی]]، 5. علی فلسفی، 6. جوادآقا تهرانی، 7. [[محمدمهدی ربانی املشی]]، 8. [[سید عبدالحسین دستغیب|شهید سید عبدالحسین دستغیب]]، 9. [[شهید بهشتی|شهید سید محمد حسینی بهشتی]]
 +
پرونده:اشرفی (5).jpg|alt=شهیدان محراب صدوقی و اشرفی اصفهانی|ردیف جلو از راست: شهید محمد صدوقی و [[شهید عطاءالله اشرفی اصفهانی|شهید عطاالله اشرفی خوزانی]] (اصفهانی)
 +
پرونده:صدوقی (5).jpg|شهید محمد صدوقی
 +
پرونده:صدوقی (7).jpg|شهید محمد صدوقی در منزل شخصی
 +
پرونده:صدوقی (8).jpg|alt=شهید صدوقی و شهید بروجردی|از راست: [[شهید محمد بروجردی]] و شهید محمد صدوقی
 +
پرونده:صدوقی (9).jpg|alt=شهید صدوقی و شهید صیاد شیرازی|از راست: ناشناس، شهید محمد صدوقی و [[شهید علی صیاد شیرازی]]
 +
پرونده:صدوقی (10).jpg|پیکر شهید محمد صدوقی
 +
پرونده:صدوقی (11).jpg|تشییع شهید محمد صدوقی
 +
پرونده:صدوقی (12).jpg|سید علی حسینی خامنه ای بر مزار شهید محمد صدوقی در مسجد حظیره [[یزد]]
 
</gallery>
 
</gallery>
−
 
 
[[رده:علمای معاصر|صدوقی،محمد]]
 
[[رده:علمای معاصر|صدوقی،محمد]]
 
[[رده:علمای شهید]]
 
[[رده:علمای شهید]]
 
[[رده:شهدای محراب]]
 
[[رده:شهدای محراب]]
 
[[رده:ائمه جمعه]]
 
[[رده:ائمه جمعه]]
 +
[[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۷:۲۷

Confirm2.jpg

شهید آیت الله محمد صدوقی (۱۲۸۷ - ۱۳۶۱ ش) از روحانیون مبارز و فعال در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی بود. ایشان در تیرماه ۱۳۶۱، به عنوان سومین شهید محراب، پس از اقامه نماز جمعه، به دست منافقان خائن به شهادت رسید.

۲۲۰px
نام کامل محمد صدوقی
زادروز ۱۲۸۷ شمسی
زادگاه یزد
وفات ۱۳۶۱ شمسی
مدفن یزد - مسجد حظیره

Line.png

اساتید

شیخ عبدالکریم حائری، سید محمدتقی خوانساری، امام خمینی،...

شاگردان

محمدتقی جعفری، شهید مرتضی مطهری و شهید قدوسی



زندگی‌نامه

محمد صدوقی، در سال ۱۲۸۷ هجری شمسی، در یزد به دنیا آمد و در اوان کودکی، پدر و مادر خویش را از دست داد. دوران تحصیل ایشان، در شهرهای یزد، اصفهان و البته بیشتر قم رقم خورده است.

اساتیدی که محمد صدوقی در قم به فراگیری علوم ­اسلامی از ایشان پرداخت عبارتند از: شیخ عبدالکریم حائری، سید صدرالدین صدر، سید محمدتقی خوانساری، سید محمد حجت کوه‌کمری و امام خمینی.

و از جمله شاگردانی که از محضر وی کسب فیض کرده اند می توان به این افراد اشاره کرد: علامه محمدتقی جعفری، شهید مرتضی مطهری و شهید قدوسی.

آن بزرگوار در سال ۱۳۳۰، به علت اصرار مردم یزد به زادگاه خود بازگشت و به ساماندهی وضعیت دینی و معیشتی مردم پرداخت.

در ۱۳۴۱ همگام با امام خمینی رحمه الله، نهضت را شروع کرده و با اطلاعیه‌های آتشین و مبارزات خود، عرصه را بر رژیم طاغوت سخت کرد. اسناد باقی مانده از ساواک استان یزد و نیز استان‌های مجاور، بیانگر نفوذ ایشان در شهرهای مختلف کشور بوده است.

آن شهید سعید پس از انقلاب، به عنوان نماینده ولی فقیه در یزد و نماینده مردم این استان در مجلس خبرگان برای تدوین قانون اساسی خدمت نمود.

ویژگی‌های شهید محراب

در اندیشه مسلمانان:

از ویژگی‌های شهید صدوقی، نگاه ایشان به تمام زوایای جهان به ویژه جهان اسلام بود. آن شهید بزرگوار با اطلاع دقیق از محیط و زمان، خود را به عنوان یک برادر دلسوز، برای همه مسلمانان جهان می‌دانست و در برابر وضعیت و تفکر مسلمان دیگر کشورها، حساس بود. ایشان در اطلاعیه‌ها و پیام‌هایی که به ملت‌های مسلمانان جهان می‌فرستاد، با تکیه بر نقش استکبار جهانی در ایجاد تفرقه میان مسلمانان، مؤمنان را از حس خودپرستی برحذر می‌داشت و محبوب‌ترین انسان‌ها را نزد خداوند، باتقواترین افراد معرفی می‌کرد.

عشق و علاقه به اهل بیت علیهم‌السلام:

روش زندگی و سخنانی که از شهید صدوقی به یادگار مانده، بیانگر ارادت خاص ایشان به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم‌السلام است. شهید صدوقی از آغاز تشکیل خانواده، همواره مقید بود که یک روز در هفته، مجلس سوگواری و ذکر فضایل اهل بیت علیهم‌السلام را در منزل برگزار کند. او حتی در دوران اختناق رضاخان نیز از این روش پسندیده دست برنداشت و با برپایی این مجالس، مردم را در راه خوشه‌چینی از فضایل و برکات ذکر اهل بیت علیهم‌السلام یاری می‌رساند.

روح جوان‌پذیری:

شهید آیت الله صدوقی، نه تنها با احترام به بزرگان، مقام آنان را در اجتماع ارج می‌نهاد؛ بلکه در جذب جوانان و تربیت آنان نیز تلاش وافری از خود نشان می‌داد. زمانی که آن بزرگوار به یزد آمد، حدوداً ۴۵ ساله بود، ولی چنان با نسل جوان صمیمی ‌گردید که بیشتر شرکت‌کنندگان در نماز جماعت ایشان، جوانان بودند. شهید صدوقی می‌دانست که با ورود جوانان به مساجد، آن‌ها آداب و سنت‌های اسلامی‌ را فرامی‌گیرند و در محیط مسجد و مسجدیان، پایبندی بیشتری به اسلام از خود نشان خواهند داشت.

معلم شجاعت:

یکی از ویژگی‌های بارز شهید صدوقی، شجاعت منحصر به فرد ایشان در مبارزه با رژیم شاه و پس از انقلاب بود. مقام معظم رهبری در مورد شجاعت ایشان می‌فرمایند: «بنده از تبعید برمی‌گشتم. وقتی به یزد سفر کردم و وارد مسجد ایشان شدم، دیدم مثل این که این جا جزء محیط اختناق کشور ایران نیست. توی مسجد اعلامیه‌هایی زده بودند خیلی آزاد. همه می‌آمدند و می‌خواندند... (که) دارای مضامین فوق‌العاده تحریک آمیزی بود... یا طریقه ساختن «کوکتل مولوتف» یا «نارنجک دستی»... را زده بودند پشت شیشه مسجد... خود (شهید صدوقی) هر شب منبر می‌رفت و جمعیت انبوهی در مسجد جمع می‌شدند و با بیانات خودش ارشاد می‌کرد و به طور صریح علیه مقامات سخن می‌گفت. این روحیه شجاعانه آیت اللّه صدوقی، مردم یزد را هم شجاع کرده بود».

مدیری مدبّر:

شهید صدوقی، دانشوری اندیشمند و مدیری توانا بود که با حق‌مداری و مردم‌داری در مدیریتِ بحران‌ها، کارهای شگفتی از خود نشان می‌داد. وی با تأکید بر رعایت حدود الهی و پافشاری بر حفظ ارزش ها، مردم را جذب می‌کرد و در عین حال، با مُدارای خود اصول دینی و اخلاقی آنان را متزلزل نمی‌ساخت. شهید صدوقی با راهنمایی‌های خود، بحران‌های پیچیده جامعه را به گونه‌ای حل و فصل می‌کرد که اصول دینی خدشه‌دار نشود.

دیدگاه‌های شهید صدوقی

ولایت فقیه از نگاه شهید صدوقی:

شهید صدوقی در مورد نقش ولایت فقیه در اداره جامعه چنین می‌فرمایند: «امام خمینی با ایدئولوژی اسلام راستین و نیروی لایزال و خلاق ایمان، زنجیرهای اسارت را یکی پس از دیگری از دست و پای خلق مسلمان ایران برداشت. امام خمینی در رهبری خویش، به دنبال رهبری و ادامه رهبری ائمه معصومین علیهم‌السلام است».

روحانیت از دیدگاه شهید صدوقی:

شهید صدوقی، روحانیت را چنین توصیف می‌کرد: «روحانیت نه تنها از شهادت نمی‌هراسد، بلکه عاشق شهادت است و تاریخ سرخ تشیع، ثابت کرده است (که) ملت مسلمان، همیشه شخصیت‌های ارزنده خود را فدای هدف کرده است». ایشان همچنین با اشاره به مسأله ارتباط روحانیت با مردم فرمودند: «جدایی روحانیت از توده‌های میلیونی مردم، مساوی انهدام کامل انقلاب و تحقق خواسته‌های ابرقدرت‌های خارجی و مزدوران خودفروخته داخلی آن‌هاست».

سفارش به حضور در صحنه:

آیت الله شهید صدوقی، در یکی از توصیه‌های خود به ملت ایران، چنین می‌فرماید: «ملت ما بدانند آن عامل مهمی‌ که دشمن را ناامید و مأیوس می‌سازد، حضور مردم در صحنه است. پس اکنون یکی از وظایف دینی و الهی مردم، حضور آنان در صحنه‌های سیاسی کشور است».

شهید صدوقی در نگاه بزرگان

علامه طباطبایی:

مرحوم استاد علامه طباطبایی رحمه الله از دانشمندانی بود که بیشتر وقت خود را به تدریس و مطالعه اختصاص می‌داد تا دید و بازدید، ولی در مورد شهید محراب آیت الله صدوقی، استثنا قایل بود و با تواضع خاصی در مورد ایشان می‌فرمود: «صدوقی، شخص ظریفی است و زحمات زیادی (برای اسلام) کشیده است».

آیت الله بهاءالدینی:

همچنین عارف بزرگوار آیت الله بهاءالدینی درباره ایشان می‌گوید: «(او) عالم مجاهدی بود که در مکتب تشیع و اهل بیت عصمت و طهارت، از مفاخر روحانیت محسوب می‌شد».

امام خمینی:

در دوران انقلاب، اعلامیه وسیله‌ای بود که گروه‌های مبارز با آن خط‌دهی می‌شدند و جامعه در پرتو و اُفق آن حرکت می‌کرد. شهید محراب آیت الله صدوقی در نهضت مردم ایران بر ضد حکومت شاهنشاهی، افزون بر ایجاد پل ارتباطی میان مردم و امام خمینی رحمه الله در رسانیدن این اعلامیه‌ها به مردم، خود نیز با صدور اعلامیه و خط‌دهی مردم، می‌کوشید بار سنگین مبارزه را از دوش امام بکاهد و شاید به همین دلیل است که امام خمینی رحمه الله در مورد ایشان می‌فرمودند: «می‌توانم بگویم که (شهید صدوقی) محور این انقلاب بوده است».

مقام معظم رهبری:

آیت الله خامنه‌ای در مورد شهید صدوقی می‌فرمایند: «این عالم ربانی، که یکی از ارکان اسلام و بانیان انقلاب اسلامی ‌ایران بود، با مبارزات خود در دوران اختناق و مقاومتش در برابر دشمن و با ایثار و فداکاری اش پس از انقلاب و حضورش در همه صحنه‌های حساس و سازنده، سند افتخاری برای جامعه روحانیت و نمونه‌ای از یک عالم مبارز و مجاهد اسلام بود. وجود با برکت او، می‌توانست در عرصه پیکار حق علیه باطل کارساز و مشکل‌گشا و راهنما باشد و حیاتش، مشحون از جلوه‌های مبارک حیات طیبه اسلامی‌ بود. (او) از شهادت بیمی ‌نداشت و با حضور خود و عمل صالح خود، آمادگی‌اش را برای شهادت اعلام می‌کرد».

شهادت

از چندین هفته قبل از شهادت آیت اللّه صدوقی، جوانی در حدود ۲۵ ساله با لباس بسیجیان در مسجد ایشان پیدا شده بود که زاهدانه به مسجد رفت و آمد می کرد. این برخورد او باعث می شد کسی به او بدبین نشود. سرانجام روز دهم ماه مبارک رمضان سال ۱۴۰۲ قمری (۱۱ تیر ۱۳۶۱)، پس از خطبه ها و اقامه نماز جمعه، آن جوان -که بعدا مسلم شد از وابسته های منافقین است- از پشت سر به آیت اللّه صدوقی هجوم آورد و با انفجار بمب، آن بزرگوار را به شهادت رساند.

منابع

  • احسان شریعتی، آیت صدق و صفا (سالروز شهادت آیت الله صدوقی)، گلبرگ: تیر ۱۳۸۳، شماره ۵۲.
  • پایگاه اطلاع رسانی حوزه.




آرشیو عکس و تصویر

برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=شهید_صدوقی&oldid=141088»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا