عبدالله بن جعفر طیار: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) جز (مهدی موسوی صفحهٔ عبدالله بن جعفر طيار را به عبدالله بن جعفر طیار منتقل کرد) |
|||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | {{ | + | {{خوب}} |
| − | + | '''عبدالله بن جعفر بن ابی طالب''' (حدود ۱ -۸۰ ق)، فرزند [[جعفر طیار]] برادر امام علی علیه السلام و همسر [[حضرت زینب سلام الله علیها|زینب کبرى]] است. او از یاران امام علی، امام حسن و امام حسین علیهم السلام بود. عبدالله بن جعفر در بین عرب به بخشش شهرت داشت. ولادت او حدود سال اول هجری و وفات او سال ۸۰ هجری است. | |
| − | + | ==عبدالله بن جعفر در زمان پیامبر اکرم== | |
| + | عبدالله در ایامى که پدرش [[جعفر طیار|جعفر بن ابى طالب]] به همراه [[اسماء دختر عمیس|اسماء بنت عمیس]] مادر عبدالله به حبشه [[هجرت مسلمانان به حبشه|هجرت]] کرده بود، در آن کشور به دنیا آمد. وى، نخستین نوزاد مسلمان در [[حبشه]] بود. | ||
| − | + | در سال هفتم هجرت، پس از غزوۀ خيبر، عبدالله به همراه خانواده‌اش به مدينه بازگشت و در كودكى با رسول اكرم بيعت نمود<ref>ابن‌هشام، السیرةالنبویة، ج 4، ص 11، 24؛ ابن‌عبدالبرّ، الاستیعاب، ج 3، ص 881؛ ابن‌عساكر، تاریخ مدینة دمشق، ج 27، ص 257.</ref> گفته شده كه وى هنگام بيعت با پيامبر هفت ساله و هنگام وفات پيامبر، ده ساله بوده است<ref>ابن‌عساكر، ج 27، ص 257، 261.</ref> که بنا بر اين روايات، وى در سال اول هجرت به‌دنيا آمده است. | |
| − | عبدالله جعفر، | + | عبدالله بن جعفر، مورد عنایت خاص [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] بود، به ویژه که پدرش سردار بزرگ شهید جبهه [[اسلام]] به شمار مى‌آمد.<ref>معارف و معاريف، ج 4، ص 1508.</ref> گفته شده روزی پیامبر صلی الله علیه وآله او را در حال ساختن وسائل بازی کودکان دید از او پرسید: چرا این‌ها را میسازی؟ او پاسخ داد: آن ها را می فروشم و با پولش رطب می خرم و می خورم. پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود: بارخدایا! به کاری که عبدالله انجام می دهد، برکت ده! عبدالله می گوید: پس از دعای خیر پیامبر، هرچه را که خریدم یا فروختم، خداوند آن را برایم مبارک گردانید.<ref>ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج 4، ص 280.</ref> |
| − | + | ==عبدالله بن جعفر و امام علی علیه السلام== | |
| + | بعد از شهادت جعفر بن ابی طالب در [[جنگ موته|جنگ موته]]، «[[اسماء دختر عمیس|اسماء بنت عمیس]]» مادر عبدالله به همسرى [[ابوبکر]]، و پس از مرگ او به همسرى [[امام علی علیه السلام|على بن ابى طالب]] علیه السلام درآمد. و لذا فرزندان خود از جعفر و ابوبکر را به خانه امیرالمومنین علیه السلام آورد و عبدالله بن جعفر به همراه سایر فرزندان اسماء زیر سایه امیرالمومنین علیه السلام بزرگ شدند. عبدالله بن جعفر مورد علاقه [[امیرالمومنین]] بود و ارادتى شایان به [[امام حسن]] و [[امام حسين|امام حسین]] علیهما السلام داشت. <ref>معارف و معاريف، ج 4، ص 1508.</ref> | ||
| − | وى در | + | در دورۀ خلافت عثمان، هنگام تبعيد ابوذر به ربذه، عبداللّه به تبعيت از على عليه‌السلام، ابوذر را علی رغم منع عثمان تا بيرون مدينه بدرقه كرد<ref>يعقوبى، ج 2، ص 172</ref> در دوران خلافت على عليه‌السلام، عبداللّه در بيشتر حوادث حضور داشت. او در [[جنگ جمل]] با امام همراهى كرد<ref>مسعودى، مروج الذهب، ج1، ص718.</ref> و شايد پس از اين جنگ بود كه همراه حضرت على در كوفه اقامت گزيد. در [[جنگ صفین|جنگ صفّين]] نيز وى در كنار امام بود و بر قبايل قريش و اَسَد و كِنانه رياست داشت.<ref>ابن‌عساكر، ج 27، ص 272</ref> به هنگام تدفین امام علی علیه السلام او به همراه امام حسن و امام حسین علیهما السلام و [[محمد بن حنفیه]] جسم آن حضرت را در داخل قبر گذاشتند.<ref>شیخ مفید، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، ج1، ص25</ref> |
| + | |||
| + | ==ازدواج عبدالله با حضرت زینب سلام الله علیها== | ||
| + | عبدالله حدود سال 17 هجری از حضرت زینب (س) که در آن وقت تقریباً یازده سال داشت خواستگاری نمود و با ایشان ازدواج نمود.<ref>حبیب محمدزاده، عبدالله و زینب کبری (سلام الله علیها)،[http://www.pajoohe.ir دانشنامه پژوهه]، بازیابی: 28 مهر 1398</ref> ثمره این ازدواج، سه پسر و یک دختر بود. <ref>الکوکب الدری، ج 2، ص 213.</ref> | ||
| + | |||
| + | ==عبدالله بن جعفر و واقعه عاشورا== | ||
| + | عبدالله جعفر، از جمله کسانى بود که به [[سیدالشهدا]] نامه نوشت و از او خواست که از سفر به [[عراق]] منصرف شود. همچنین از عمرو بن سعید بن عاص امیر الحاج یزید برای امام حسین علیه السلام امان نامه گرفت تا آن حضرت را که از مکه به سمت عراق حرکت نموده بود به مکه بازگرداند. اما امام قبول ننمود. | ||
| + | |||
| + | او گرچه خود امام حسین علیه السلام را در سفر به کوفه همراهی ننمود، اما دو پسرش [[عون بن عبد الله بن جعفر|عون]] و [[محمد بن عبد الله بن جعفر|محمد]] را همراه آن حضرت فرستاد و به آنها سفارش آن حضرت را نمود.<ref>شیخ مفید، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، ج2، ص69</ref> این دو فرزند، در [[روز عاشورا]] در رکاب امام حسین علیه السلام به شهادت رسیدند. او از این که نتوانسته بود در واقعه کربلا شرکت کند تأسف مى‌خورد. عبدالله پس از حادثه عاشورا و شهادت [[امام حسین علیه السلام|حسین بن على]] علیه السلام، در [[مدینه]] به سوگ نشست و مردم براى تسلیت گویى نزد او مى‌آمدند.<ref>معارف و معاريف، ج 4، ص 1508.</ref> | ||
| + | |||
| + | علامه حلی در مورد علت همراهی نکردن او با امام حسین علیه السلام این احتمال را طرح نموده است که او علم به اتفاقی که برای آن حضرت خواهد افتاد نداشته است و بر اساس نامه هایی که از مردم کوفه به آن حضرت رسیده بود گمان می نمود که آنها آن حضرت را یاری می کنند.<ref>شیخ عباس قمی، سفینة البحار، ج2، ص388.</ref> | ||
| + | ==بخشندگی عبدالله بن جعفر== | ||
| + | وی مردى بسیار سخاوتمند و اهل جود و بخشش بود.<ref>معارف و معاريف، ج 4، ص 1508.</ref> داستانهایی از بخشش های شگفت او او در منابع ذکر شده است.<ref>رجوع کنید: زینب عقیله بنی هاشم، سید هاشم رسولی محلاتی، ص20 تا 25</ref> به عنوان نمونه گفته شده او به هنگام مراجعت از شام بر قومی وارد شد که بین آن ها به سبب قتلی که رخ داده بود بیم جنگ و خونریزی می رفت. عبدالله 300 هزار درهم به آنان عطا کرد و میان آن ها صلح برقرار نمود.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۴۶.</ref> | ||
| + | |||
| + | ==وفات== | ||
| + | عبدالله در سال ۸۰ هجرى در مدینه درگذشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الكبرى، خامسة2، ص25</ref> و در [[بقیع]] به خاک سپرده شد. برخى درگذشت او را در [[شام]] و قبر وى را در «[[باب الصغیر]]» [[دمشق]]، کنار قبر [[بلال]] مى‌دانند.<ref>بحارالانوار، ج 45، ص 54.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | + | *ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الكبرى، بخش الطبقة الخامسة، تحقيق محمد بن صامل السلمى، الطائف، مكتبة الصديق، چاپ اول، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م. | |
| + | *ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی بن محمد، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتاب العربی. | ||
| + | *ابن‌عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، چاپ علی محمد بجاوی، بیروت ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م. | ||
| + | *ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، چاپ علی‌شیری، بیروت ۱۴۱۵ق. | ||
| + | *ابن‌هشام، السیرةالنبویة، چاپ مصطفی سقا، ابراهیم ابیاری و عبدالحفیظ شلبی، قاهره ۱۹۳۶م. | ||
| + | *بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، به کوشش محمد حمیدالله، مصر، دارالمعارف، بی تا. | ||
| + | *شیخ عباس قمى، سفينة البحار، قم، اسوه، چاپ اول، ۱۴۱۴ق. | ||
| + | *شیخ مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ ق. | ||
| + | *حسینی دشتی، سید مصطفی، معارف و معاريف. | ||
| + | *محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، نشر معروف. | ||
| + | *محمدزاده، حبیب، عبدالله و زینب کبری (سلام الله علیها)، سایت پژوهه | ||
| + | *مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ پنجم، بی تا. | ||
| + | |||
[[رده:وابستگان امام علی علیه السلام]] | [[رده:وابستگان امام علی علیه السلام]] | ||
[[رده:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]] | [[رده:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]] | ||
| + | [[رده:اصحاب امام علی علیه السلام]] | ||
| + | [[رده:اصحاب امام حسن علیه السلام]] | ||
| + | [[رده:اصحاب امام حسین علیه السلام]] | ||
| + | [[رده:مقاله های مهم]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۱۴
عبدالله بن جعفر بن ابی طالب (حدود ۱ -۸۰ ق)، فرزند جعفر طیار برادر امام علی علیه السلام و همسر زینب کبرى است. او از یاران امام علی، امام حسن و امام حسین علیهم السلام بود. عبدالله بن جعفر در بین عرب به بخشش شهرت داشت. ولادت او حدود سال اول هجری و وفات او سال ۸۰ هجری است.
محتویات
عبدالله بن جعفر در زمان پیامبر اکرم
عبدالله در ایامى که پدرش جعفر بن ابى طالب به همراه اسماء بنت عمیس مادر عبدالله به حبشه هجرت کرده بود، در آن کشور به دنیا آمد. وى، نخستین نوزاد مسلمان در حبشه بود.
در سال هفتم هجرت، پس از غزوۀ خيبر، عبدالله به همراه خانواده‌اش به مدينه بازگشت و در كودكى با رسول اكرم بيعت نمود[۱] گفته شده كه وى هنگام بيعت با پيامبر هفت ساله و هنگام وفات پيامبر، ده ساله بوده است[۲] که بنا بر اين روايات، وى در سال اول هجرت به‌دنيا آمده است.
عبدالله بن جعفر، مورد عنایت خاص پیامبر اکرم بود، به ویژه که پدرش سردار بزرگ شهید جبهه اسلام به شمار مى‌آمد.[۳] گفته شده روزی پیامبر صلی الله علیه وآله او را در حال ساختن وسائل بازی کودکان دید از او پرسید: چرا این‌ها را میسازی؟ او پاسخ داد: آن ها را می فروشم و با پولش رطب می خرم و می خورم. پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود: بارخدایا! به کاری که عبدالله انجام می دهد، برکت ده! عبدالله می گوید: پس از دعای خیر پیامبر، هرچه را که خریدم یا فروختم، خداوند آن را برایم مبارک گردانید.[۴]
عبدالله بن جعفر و امام علی علیه السلام
بعد از شهادت جعفر بن ابی طالب در جنگ موته، «اسماء بنت عمیس» مادر عبدالله به همسرى ابوبکر، و پس از مرگ او به همسرى على بن ابى طالب علیه السلام درآمد. و لذا فرزندان خود از جعفر و ابوبکر را به خانه امیرالمومنین علیه السلام آورد و عبدالله بن جعفر به همراه سایر فرزندان اسماء زیر سایه امیرالمومنین علیه السلام بزرگ شدند. عبدالله بن جعفر مورد علاقه امیرالمومنین بود و ارادتى شایان به امام حسن و امام حسین علیهما السلام داشت. [۵]
در دورۀ خلافت عثمان، هنگام تبعيد ابوذر به ربذه، عبداللّه به تبعيت از على عليه‌السلام، ابوذر را علی رغم منع عثمان تا بيرون مدينه بدرقه كرد[۶] در دوران خلافت على عليه‌السلام، عبداللّه در بيشتر حوادث حضور داشت. او در جنگ جمل با امام همراهى كرد[۷] و شايد پس از اين جنگ بود كه همراه حضرت على در كوفه اقامت گزيد. در جنگ صفّين نيز وى در كنار امام بود و بر قبايل قريش و اَسَد و كِنانه رياست داشت.[۸] به هنگام تدفین امام علی علیه السلام او به همراه امام حسن و امام حسین علیهما السلام و محمد بن حنفیه جسم آن حضرت را در داخل قبر گذاشتند.[۹]
ازدواج عبدالله با حضرت زینب سلام الله علیها
عبدالله حدود سال 17 هجری از حضرت زینب (س) که در آن وقت تقریباً یازده سال داشت خواستگاری نمود و با ایشان ازدواج نمود.[۱۰] ثمره این ازدواج، سه پسر و یک دختر بود. [۱۱]
عبدالله بن جعفر و واقعه عاشورا
عبدالله جعفر، از جمله کسانى بود که به سیدالشهدا نامه نوشت و از او خواست که از سفر به عراق منصرف شود. همچنین از عمرو بن سعید بن عاص امیر الحاج یزید برای امام حسین علیه السلام امان نامه گرفت تا آن حضرت را که از مکه به سمت عراق حرکت نموده بود به مکه بازگرداند. اما امام قبول ننمود.
او گرچه خود امام حسین علیه السلام را در سفر به کوفه همراهی ننمود، اما دو پسرش عون و محمد را همراه آن حضرت فرستاد و به آنها سفارش آن حضرت را نمود.[۱۲] این دو فرزند، در روز عاشورا در رکاب امام حسین علیه السلام به شهادت رسیدند. او از این که نتوانسته بود در واقعه کربلا شرکت کند تأسف مى‌خورد. عبدالله پس از حادثه عاشورا و شهادت حسین بن على علیه السلام، در مدینه به سوگ نشست و مردم براى تسلیت گویى نزد او مى‌آمدند.[۱۳]
علامه حلی در مورد علت همراهی نکردن او با امام حسین علیه السلام این احتمال را طرح نموده است که او علم به اتفاقی که برای آن حضرت خواهد افتاد نداشته است و بر اساس نامه هایی که از مردم کوفه به آن حضرت رسیده بود گمان می نمود که آنها آن حضرت را یاری می کنند.[۱۴]
بخشندگی عبدالله بن جعفر
وی مردى بسیار سخاوتمند و اهل جود و بخشش بود.[۱۵] داستانهایی از بخشش های شگفت او او در منابع ذکر شده است.[۱۶] به عنوان نمونه گفته شده او به هنگام مراجعت از شام بر قومی وارد شد که بین آن ها به سبب قتلی که رخ داده بود بیم جنگ و خونریزی می رفت. عبدالله 300 هزار درهم به آنان عطا کرد و میان آن ها صلح برقرار نمود.[۱۷]
وفات
عبدالله در سال ۸۰ هجرى در مدینه درگذشت.[۱۸] و در بقیع به خاک سپرده شد. برخى درگذشت او را در شام و قبر وى را در «باب الصغیر» دمشق، کنار قبر بلال مى‌دانند.[۱۹]
پانویس
- ↑ ابن‌هشام، السیرةالنبویة، ج 4، ص 11، 24؛ ابن‌عبدالبرّ، الاستیعاب، ج 3، ص 881؛ ابن‌عساكر، تاریخ مدینة دمشق، ج 27، ص 257.
- ↑ ابن‌عساكر، ج 27، ص 257، 261.
- ↑ معارف و معاريف، ج 4، ص 1508.
- ↑ ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج 4، ص 280.
- ↑ معارف و معاريف، ج 4، ص 1508.
- ↑ يعقوبى، ج 2، ص 172
- ↑ مسعودى، مروج الذهب، ج1، ص718.
- ↑ ابن‌عساكر، ج 27، ص 272
- ↑ شیخ مفید، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، ج1، ص25
- ↑ حبیب محمدزاده، عبدالله و زینب کبری (سلام الله علیها)،دانشنامه پژوهه، بازیابی: 28 مهر 1398
- ↑ الکوکب الدری، ج 2، ص 213.
- ↑ شیخ مفید، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، ج2، ص69
- ↑ معارف و معاريف، ج 4، ص 1508.
- ↑ شیخ عباس قمی، سفینة البحار، ج2، ص388.
- ↑ معارف و معاريف، ج 4، ص 1508.
- ↑ رجوع کنید: زینب عقیله بنی هاشم، سید هاشم رسولی محلاتی، ص20 تا 25
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۴۶.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الكبرى، خامسة2، ص25
- ↑ بحارالانوار، ج 45، ص 54.
منابع
- ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الكبرى، بخش الطبقة الخامسة، تحقيق محمد بن صامل السلمى، الطائف، مكتبة الصديق، چاپ اول، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
- ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی بن محمد، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتاب العربی.
- ابن‌عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، چاپ علی محمد بجاوی، بیروت ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
- ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، چاپ علی‌شیری، بیروت ۱۴۱۵ق.
- ابن‌هشام، السیرةالنبویة، چاپ مصطفی سقا، ابراهیم ابیاری و عبدالحفیظ شلبی، قاهره ۱۹۳۶م.
- بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، به کوشش محمد حمیدالله، مصر، دارالمعارف، بی تا.
- شیخ عباس قمى، سفينة البحار، قم، اسوه، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ ق.
- حسینی دشتی، سید مصطفی، معارف و معاريف.
- محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
- محمدزاده، حبیب، عبدالله و زینب کبری (سلام الله علیها)، سایت پژوهه
- مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ پنجم، بی تا.
