علمای خراسان و نهج البلاغه (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

کتاب «علماى خراسان و نهج‌البلاغه»، تألیف عزیزالله عطاردی (م، ۱۳۹۳ ش) به زبان فارسى است. مؤلف در این کتاب به معرفی علماى خراسان -از قرن پنجم هجرى تا عصر حاضر- که اثرى پیرامون «نهج‌البلاغه» نوشته‌اند، می‌پردازد.

Ketab330.jpg
نویسنده عزیزالله عطاردی
موضوع شارحان و مترجمان نهج‌البلاغه
زبان فارسی
تعداد جلد ۱

مؤلف

عزیزالله عطاردی قوچانی (۱۳۰۷-۱۳۹۳ ش)، محدث، مورخ و محقق برجسته شیعه معاصر است. او از شاگردان سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خویی، شیخ آقا بزرگ تهرانی و سید محمدهادی میلانی بود و موفق به اخذ اجازه روایت از برخی اساتید خود و برخی علمای اهل سنت شد.

عزیزالله عطاردی صاحب آثار متعددی در زمینه‌های حدیث، تاریخ و جغرافیا، لغت‌شناسی و فهرست‌نگاری است و به تنهایی، مسند ۱۲ نفر از اهل بیت(علیهم‌السلام) را نوشته‌ است. برخی آثار او عبارتند از: مسند فاطمة الزهراء، مسند الامام الشهید ابی‌عبد‌الله الحسین، مسند الامام الباقر، مسند الامام الصادق، مسند الامام امیرالمؤمنین، امیرالمؤمنین و نهج‌البلاغة.

محتوای کتاب

در این کتاب پس از مقدمه‌اى از طرف مؤلف محترم، به ترتیب سال هجرى، به معرفى علمایى از خراسان که درباره «نهج‌البلاغه» اثرى داشته‌اند، پرداخته شده است.

مؤلف محترم در مقدمه کتاب، پیرامون اعمال و تحقیقاتى که تاکنون پیرامون نهج‌البلاغه انجام شده، سخن مى‌گوید و پس از آن به معرفى کتاب و شخصیت‌هایى که در استان خراسان مى‌زیسته‌اند و درباره نهج‌البلاغه، اثرى از خود به جاى باقى گذاشته‌اند، مى‌پردازد.

چنانچه مؤلف مى‌نگارد، یکى از مناطقى که در آن جا نهج‌البلاغه مورد توجه و عنایت قرار گرفته، منطقه خراسان بوده است، در قرن ۵ هجرى شهرهاى خراسان بزرگ از دامغان در غرب تا فرغانه در شرق، مرکز علم و ادب و فرهنگ و هنر بودند، مدارس و مراکز علمى تحقیقى در آن جا تاسیس شده و جویندگان دانش و فضیلت در آن مراکز به تحقیق و تتبع اشتغال داشتند.

کسانى که با کتب رجال و علم و ادب و تذکره‌هاى عالمان و شاعران سر و کار دارند، و با کتاب‌هائى مانند یتیمة الدهر و دمیة القصر و خریده آشنا مى‌باشند، توجه دارند که در آن تاریخ، خراسان مرکز شاعران و نویسندگانى بود که به عربى شعر مى‌گفتند و یا کتاب‌هاى ادبى مى‌نوشتند.

کتاب مقدس نهج‌البلاغه در نیشابور -که در آن زمان بزرگترین مرکز علمى و ادبى در شرق ایران زمین بود-، توسط اهل ادب مورد بحث و تفسیر قرار گرفت، و بعد از آن در خوارزم، بیهق، نساء، سرخس، صغانیان و هرات مورد توجه واقع شد که در این کتاب به تعدادى از آن‌ها اشاره مى‌شود.

در کتاب حاضر به معرفى ۲۴ نفر از این دانشمندان از قرن ۵ هجرى تا عصر کنونی اشاره کرده است؛ که با یعقوب بن احمد نیشابورى شروع کرده و با دانشمند محترم شهید مرتضى مطهرى ختم نموده است.

البته مؤلف در این جزوه به معرفى تمامى دانشمندانى که در خراسان مى‌زیسته و درباره نهج‌البلاغه تألیفى داشته‌اند، نپرداخته است.

منابع

  • "علمای خراسان و نهج‌البلاغه"، پایگاه ویکی نور.
مسابقه از خطبه ۷۶ و ۲۳۰ نهج البلاغه