مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

سنن ابی داوود (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از سنن ابى داود)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
۲۴۰px
نویسنده ابوداود سجستانی
موضوع احادیث اهل سنت
زبان عربی
تعداد جلد ۴
تحقیق محمد محیی الدین عبدالحمید

سنن ابی داوود یکی از منابع ششگانه اولیه حدیث اهل سنت یعنی «صحاح سته» است. نویسنده این کتاب ابوداود سجستانی (۲۰۲-۲۷۶ ق) است. بر سنن ابی داوود شرح ها و حواشی بسیاری توسط عالمان اهل سنت نوشته شده است.

مؤلف

ابو داود، سلیمان بن اشعث اَزدی سجستانی در سال ۲۰۲ هجری به دنیا آمد و در سال ۲۷۵ هجری در بصره وفات یافت. او برای فراگیری حدیث به شهرهای خراسان، شام، مصر و حجاز مسافرت کرد و در نهایت تا پایان عمر در بصره رحل اقامت افکند. او فقه و حدیث را نزد احمد بن حنبل و صفوان بن صالح، قتیبه بن سعید و اسحاق بن راهویه فرا گرفت. و گفته اند که ترمذی، نسایی، صاحبان سنن و ابوعوانه اسفرائینی از او حدیث سماع کرده اند. او را امام محدثان در عصر خود دانسته اند.[۱]

معرفی کتاب

کتاب سنن ابی داوود از لحاظ اهمیت در بین «صحاح شش گانه» اهل سنت، رتبه سوم را داشته و پس از دو کتاب صحیح بخاری و صحیح مسلم قرار دارد.[۲] دربارۀ این کتاب گفته شده: کسى که قصد حصر سنن را داشته باشد، به سنن ابى داوود مراجعه کند.[۳]

سنن ابى داوود شامل ۴۸۰۰ حدیث است[۴] و مطابق با اظهار مولف آن، فقط شامل روایات مربوط به احکام است و روایات اخلاقی و فضائل اعمال و غیره را در بر نمی‌گیرد.[۵] همه این روایات، به صورت مسند، نقل شده‌اند و در برخی موارد، فقه الحدیث و اطّلاعات رجالی را نیز بدانها افزوده است.[۶]

مشهورترین راویان سنن ابی داوود عبارتند از: ابوسعید بن اعرابی، ابو علی لؤلؤی، ابوبکر بن داسه، و کتاب سنن بنا به روایت ابو علی لؤلؤی انتشار یافته است.[۷]

شروح‌ سنن ابی داوود

سنن ابى داوود، توسط جمعى، اختصار شده و گروهى نیز بر اصل سنن یا بر اختصارات مزبور، شروح و حواشى نوشته‌اند. از جمله:

  • معالم السنن، از ابو سلیمان احمد بن محمّد بن ابراهیم خطّابی (م ۳۸۸ ق)
  • المجتبی، از زکی الدین عبد العظیم بن عبد القوی مندری (م ۶۵۴ ق)
  • شرح سنن أبی داوود، از سراج الدین عمر بن علی ملقّن شافعی (م ۸۰۴ ق)
  • مرقاة الصعود إلی سنن أبی داوود، از جلال الدین سیوطی (م ۹۱۱ ق)
  • عون المعبود فی شرح سنن أبی داوود، از سیوطی.[۸]

پانویس

  1. علی نصیری، آشنایی با علوم حدیث، ص ۱۵۰
  2. عبدالوهاب اوزون، زیاد، «سنن ابی داود؛ مکانتها، شرطها، روایاتها و شروحها»، معهد المخطوطات العربیة، ۱۴۳۲، ش۱۱۷، ص۱۰۴
  3. علم الحدیث، کاظم مدیرشانچی، ص۷۰
  4. تدریب الراوى، ص ۵۶
  5. عبدالوهاب اوزون، زیاد، «سنن ابی داود؛ مکانتها، شرطها، روایاتها و شروحها»، معهد المخطوطات العربیة، ۱۴۳۲، ش۱۱۷، ص۹۷
  6. محمدی ری شهری، شناخت نامه حدیث، ج۳، ص۱۹۰
  7. معارف، مجید، تاریخ عمومی حدیث، ص ۱۴۸
  8. محمدی ری شهری، شناخت نامه حدیث، ج۳، ص۱۹۰

منابع

  • علم الحدیث، کاظم مدیرشانچی.
  • آشنایی با علوم حدیث، علی نصیری.
  • معارف، مجید، تاریخ عمومی حدیث، تهران، کویر، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.
  • «سنن ابی داود؛ مکانتها، شرطها، روایاتها و شرحها»، زیاد عبدالوهاب اوزون، معهد المخطوطات العربیة، ذوالحجة ۱۴۳۲، ش۱۱۷.
  • محمدی ری شهری، محمد، شناخت نامه حدیث، قم، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۹۷ش.