جویریه بنت حارث
«جُوَیریه» از قبیله خُزاعه و از همسران پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله بود. وى در «غزوه المُرَیسیع» که در سال پنجم هجرى رخ داد، به اسارت سپاه اسلام درآمد و سپس پیامبر صلى الله علیه و آله وى را به همسرى برگزید.[۱]
مفسّران، نزول آیات «یا أَیهَا النَّبِی قُلْ لِأَزْوَاجِک إِنْ کنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَیاةَ الدُّنْیا وَزِینَتَهَا فَتَعَالَینَ أُمَتِّعْکنَّ وَأُسَرِّحْکنَّ سَرَاحًا جَمِیلًا * وَإِنْ کنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْکنَّ أَجْرًا عَظِیمًا» (سوره احزاب، ۲۸-۲۹) را درباره تقاضاى همسران پیامبر از جمله جویریه در مورد افزایش نفقه دانسته‌اند و رسول خدا صلى الله علیه و آله ضمن مقاومت در برابر زیاده‌طلبى آنان، ایشان را بین سازگارى با وضع موجود یا طلاق مخیر کرد.[۲]
نیز مقصود از «مِمَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَیک» در آیه «یا أَیهَا النَّبِی إِنَّا أَحْلَلْنَا لَک أَزْوَاجَک اللَّاتِی آتَیتَ أُجُورَهُنَّ وَمَا مَلَکتْ یمِینُک مِمَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَیک...» (احزاب، ۵۰) را جویریه دانسته‌اند که خداوند او را به صورت «فَىء» به پیامبر صلى الله علیه و آله بازگرداند؛[۳]
همچنین بنابر اقوالى مقصود از «تُرْجِی مَنْ تَشَاءُ» در آیه «تُرْجِی مَنْ تَشَاءُ مِنْهُنَّ وَتُؤْوِی إِلَیک مَنْ تَشَاءُ...» (احزاب، ۵۱) جویریه است.[۴]
پانویس
منابع
- فرهنگ قرآن، جلد ۱۰.
