آیه 25 سوره دخان

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از آیه 25 دخان)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ

مشاهده آیه در سوره


<<24 آیه 25 سوره دخان 26>>
سوره : سوره دخان (44)
جزء : 25
نزول : مکه

ترجمه های فارسی

چه بسیار باغ و بستانها و چشمه‌های آب،

چه بسیار بوستان ها و چشمه سارانی که آنان [پس از خود] بر جای گذاشتند،

[وه،] چه باغها و چشمه‌سارانى [كه آنها بعد از خود] بر جاى نهادند،

بعد از خود چه باغها و چشمه‌سارها بر جاى گذاشتند،

(سرانجام همگی نابود شدند و) چه بسیار باغها و چشمه‌ها که از خود به جای گذاشتند،

ترجمه های انگلیسی(English translations)

How many gardens and springs did they leave behind!

How many of the gardens and fountains have they left!

How many were the gardens and the watersprings that they left behind,

How many were the gardens and springs they left behind,

معانی کلمات آیه

«کَمْ»: چه زیاد! بسیار فراوان.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


فَأَسْرِ بِعِبادِي لَيْلًا إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ «23»

پس (به او گفتيم:) بندگان مرا شبانه كوچ بده، زيرا كه شما تحت تعقيب (فرعونيان) هستيد.

وَ اتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْواً إِنَّهُمْ جُنْدٌ مُغْرَقُونَ «24»

و دريا را آرام پشت سر بگذار (و توقّع نداشته باش كه بعد از عبور شما آبها روى هم ريخته شود، آنگاه كه لشكر فرعون وارد شود، آب‌ها روى هم ريخته خواهد شد). زيرا آنان غرق شدگانند.

كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ «25» وَ زُرُوعٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ «26» وَ نَعْمَةٍ كانُوا فِيها فاكِهِينَ «27»

چه بسيار از باغ‌ها و چشمه‌ها و كشت‌ها و جايگاه‌هاى عالى و نعمت‌هايى كه در آنها كامياب بودند به جا گذاشتند (و رفتند).

كَذلِكَ وَ أَوْرَثْناها قَوْماً آخَرِينَ «28»

و ما اين گونه (همه را از آنان گرفتيم و) آنها را به قوم ديگر به ميراث داديم.

نکته ها

«اسر» از «اسراء» به معناى كوچ دادن در شب است. «رهو» به معناى راه باز و آرام و گسترده است.

«نعمت» (با كسر نون) وسيله كاميابى است، ولى «نعمت» (با فتح نون) به معناى خود كاميابى است. «1»

كلمه‌ى‌ «فاكِهِينَ» از «فاكهة» به معناى بهره‌گيرى از ميوه، يا از «فكاهه» به معناى مسرور بودن است.

«1». مفردات راغب.

جلد 8 - صفحه 498

رود نيل به قدرى عظيم است كه قرآن از آن به دريا تعبير كرده است.

پیام ها

1- برخى دعاها، فورى مستجاب مى‌شود. فَدَعا ... فَأَسْرِ (حرف «ف» نشانه سرعت است)

2- دعا بايد همراه با تلاش باشد. فَدَعا ... فَأَسْرِ

3- زمان در برنامه‌ريزى نقش دارد. «لَيْلًا»

4- فرار شبانه بنى‌اسرائيل به رهبرى موسى نوعى مبارزه بى‌صدا بود كه فرعون تحمّل آن را نداشت و لشگرى به تعقيب آنان فرستاد. «إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ»

5- از سرزمين كفرى كه نمى‌توانيد به اهداف خود برسيد، هجرت كنيد. «فَأَسْرِ»

6- خداوند به ياران خود اطمينان و آرامش مى‌دهد. «وَ اتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْواً»

7- هر راه بازى نشانه لطف الهى نيست، خداوند راه دريا را باز گذاشت تا فرعونيان وارد شوند و غرق شوند. وَ اتْرُكِ الْبَحْرَ ... إِنَّهُمْ جُنْدٌ مُغْرَقُونَ‌

8- در بسيج فرعون عليه موسى، ثروتمندان كه صاحب باغها و خانه‌هاى مجلل بودند نيز حضور داشتند. «كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ»

9- امكانات مادى در برابر قهر خداوند، نجات بخش نيست. كَمْ تَرَكُوا ...

10- سنّت خداوند، انقراض و هلاكت اقوام ستمگر و روى كار آمدن قومى ديگر است. «كَذلِكَ وَ أَوْرَثْناها»

11- كاميابى‌هاى دنيا زود گذر است. كَمْ تَرَكُوا ... نَعْمَةٍ كانُوا فِيها فاكِهِينَ‌

12- غرق شدن در عيّاشى، انسان را در صف مخالفان حقّ قرار مى‌دهد. «كانُوا فِيها فاكِهِينَ»

13- ثروت، مايه‌ى سعادت نيست، بلكه گاهى مايه‌ى هلاكت است. جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ وَ زُرُوعٍ‌ ... أَوْرَثْناها قَوْماً آخَرِينَ‌

تفسير نور(10جلدى)، ج‌8، ص: 499

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ «25»

جلد 12 - صفحه 20

پس خداى تعالى پيغمبر خود را از حال منازل آنها بعد از هلاكت اخبار مى‌فرمايد:

كَمْ تَرَكُوا: چه بسيار گذاشتند، مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ‌: از بوستانها و باغات پر اشجار و چشمه‌هاى آب روان از ميان و كنار.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


فَدَعا رَبَّهُ أَنَّ هؤُلاءِ قَوْمٌ مُجْرِمُونَ «22» فَأَسْرِ بِعِبادِي لَيْلاً إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ «23» وَ اتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْواً إِنَّهُمْ جُنْدٌ مُغْرَقُونَ «24» كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ «25» وَ زُرُوعٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ «26»

وَ نَعْمَةٍ كانُوا فِيها فاكِهِينَ «27» كَذلِكَ وَ أَوْرَثْناها قَوْماً آخَرِينَ «28» فَما بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ وَ ما كانُوا مُنْظَرِينَ «29»

ترجمه‌

پس خواند پروردگارش را كه اينها گروهى گناهكارانند

پس ببر بندگان مرا در شب همانا شما متابعت شدگانيد

و واگذار دريا را آرميده بجاى خود همانا آنها لشگرى غرق كرده شدگانند

چه بسيار واگذاشتند از باغها و چشمه‌ها

و كشتها و جاى خوب‌

و وسعتى كه بودند در آن شادمانان امر از اين قرار است‌

و بميراث داديم آنها را بگروهى ديگر

پس نگريست بر آنها آسمان و زمين و نبودند مهلت داده‌شدگان.

تفسير

حضرت موسى (ع) بعد از يأس از ايمان فرعونيان از خداوند مسئلت نمود كه آنها را بجزاى كفرشان برساند چون از لفظ دعا اين معنى استفاده ميشود كه صرف شكايت از قوم نبوده و جواب رسيد كه بنى اسرائيل را شبانه از مصر با خود بيرون ببر بتفصيلى كه در سوره بقره گذشت و بدانكه آنها در تعقيب شما خواهند آمد و چون دريا بامر خدا براى شما شكافته شد و شما از زمين آن عبور نموديد و بهمان حال باقى ماند مشوّش مشو كه آنها ميآيند و بشما ميرسند بگذار بهمان حال آرامش و سكون آب در دو طرف راه باقى باشد وقتى تمام آنها آمدند و در راهى كه براى تو در دريا باز شده قرار گرفتند آب دو طرف بهم متّصل‌

جلد 4 صفحه 625

ميشود و تمام آنها غرق خواهند شد و خداوند از حال آنها بعد از غرق خبر داده كه چه بسيار باقى گذاردند بعد از رفتن از مصر و نابود شد نشان از باغهاى خرّم و چشمه‌هاى جارى و كشتهاى پرفائده و عمارات رفيعه و مناظر حسنه و منازل مزيّنه مرتّبه و وسعت و نعمت و رفاهيتى كه در آن مشغول بعيش و نوش و تنزّه و تفرّج و تفريح و تفكّه با زنان بودند چون قمّى ره فاكهين را بمفاكهين با زنان تفسير فرموده كه بمعناى صحبت خوش و شوخى است و بعد از اين خداوند اشاره فرموده به كلمه كذالك بآنكه تا بوده چنين بوده و بعدا هم امر از اين قرار است و ما تمام آنها را بدون زحمت مانند ارث پدر نصيب بنى اسرائيل نموديم چون آنها بعد از غرق فرعون و اتباعش بمصر آمدند و تمام املاك و اموال قبطيان را متصرّف شدند با آنكه دشمنان آنها بودند و هيچ آسمان و زمينى هم بهم نخورد چون گفته‌اند فما بكت عليهم السّماء و الارض كنايه از اين معنى است و بعضى گفته‌اند مراد آنست كه از اهل آسمان و زمين كسى بر آنها گريه نكرد و مقصود بيان سوء عاقبت آنها است و بنابر اين كلام بمعناى حقيقى خود باقى است نهايت آنكه كلمه اهل كه مضاف به السّماء بوده حذف شده و در هر حال خداوند بآنها مهلت نداد و بزودى از آن قوم ستمگر انتقام كشيد و در چند روايت معتبر از ائمه اطهار تصريح شده كه آسمان و زمين بر احدى گريه نكرده مگر بر حضرت يحيى بن زكريّا (ع) و حضرت سيد الشهداء عليه السّلام و در بعضى گريه چهل روز ذكر شده و در شفاء الصّدور اين معنى بأدلّه عقليّه و نقليّه كثيره مفصّله نسبت بمظلوم كربلا عليه آلاف التحيّة و الثّناء اثبات شده كه حقّا ديدنى است و بايد مراجعه شود و كلمه رهوا ظاهرا حال است از بحر يعنى ساكن و آرام بحال خود يا شكافته و مفتوح و گشاده و آماده براى عبور.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


كَم‌ تَرَكُوا مِن‌ جَنّات‌ٍ وَ عُيُون‌ٍ «25» وَ زُرُوع‌ٍ وَ مَقام‌ٍ كَرِيم‌ٍ «26» وَ نَعمَةٍ كانُوا فِيها فاكِهِين‌َ «27»

چه‌ بسيار گذاردند ‌از‌ باغستانها و چشمه‌ها و مزارع‌ كشت‌ و زراعت‌، و عمارات‌ عاليه‌ ‌که‌ مقامات‌ كريمه‌ ‌بود‌، و نعمت‌هاي‌ زياد ‌از‌ ميوه‌ها ‌که‌ ‌در‌ باغستانها ‌از‌ اشجار مثل‌ سيب‌ گلابي‌ ‌به‌ آلو زرد و ساير فواكه‌، و ‌در‌ مزارع‌ مثل‌ بطّيخ‌ و دابوق‌ و يقطين‌ و امثال‌ ‌آنها‌، بلكه‌ جواهرات‌ و اندوخته‌هاي‌ ‌آنها‌ و فرش‌ و اواني‌ و ساير اموال‌ ‌آنها‌ تمام‌ گذاشتند و هلاك‌ شدند. و آنچه‌ بنظر ميرسد اينكه‌ رود نيل‌ تمام‌ اطراف‌ مدائن‌ فرعون‌ ‌را‌ داشت‌ ‌که‌ ‌به‌ همه‌ شهرستانها آب‌ ميرسيد و مشروب‌ ميشد ‌از‌ ‌اينکه‌ جهت‌ باغات‌ و مزارع‌ بسيار داشتند فقط بعض‌ اطراف‌ يك‌ راه‌ خشكي‌ بوده‌ ‌که‌ عبور ميكردند، و ‌از‌ همين‌ جهت‌ ‌بود‌ ‌که‌ اصحاب‌ موسي‌ راه‌ نداشتند ‌که‌ فرار كنند ‌که‌ شرحش‌ گذشت‌.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 25)- باغها و گنج‌ها را گذاردند و رفتند! اکنون ببینیم بعد از غرق فرعون و فرعونیان چه ماجراهای عبرت انگیزی تحقق یافت. قرآن در آیات بعد میراث عظیم آنها را که به بنی اسرائیل رسید طیّ پنج موضوع که فهرست تمام زندگی آنهاست بیان کرده، نخست می‌فرماید: «چه بسیار باغها و چشمه‌ها که از خود به جا گذاشتند و رفتند»! (کَمْ تَرَکُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُیُونٍ).

باغها، و چشمه‌ها، دو سرمایه از جالبترین و ارزنده‌ترین اموال آنها بود.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

منابع