آیه 82 سوره توبه

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از آیه ۸۲ توبه)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلًا وَلْيَبْكُوا كَثِيرًا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ

مشاهده آیه در سوره


<<81 آیه 82 سوره توبه 83>>
سوره : سوره توبه (9)
جزء : 10
نزول : مدینه

ترجمه های فارسی

اکنون آنها باید خنده کم و گریه بسیار کنند به کیفر اعمالی که می‌کردند.

پس به کیفر گناهانی که همواره مرتکب می شدند باید کمتر بخندند و بسیار بگریند.

از اين پس كم بخندند، و به جزاى آنچه به دست مى‌آوردند، بسيار بگريند.

به سزاى اعمالى كه انجام داده‌اند بايد كه اندك بخندند و فراوان بگريند.

از این‌رو آنها باید کمتر بخندند و بسیار بگریند! (چرا که آتش جهنم در انتظارشان است) این، جزای کارهایی است که انجام می‌دادند!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

So let them laugh a little; much will they weep as a requital for what they used to earn.

Therefore they shall laugh little and weep much as a recompense for what they earned.

Then let them laugh a little: they will weep much, as the reward of what they used to earn.

Let them laugh a little: much will they weep: a recompense for the (evil) that they do.

معانی کلمات آیه

«فَلْیَضْحَکُوا ... وَ لْیَبْکُوا»: مراد خبر است. یعنی: می خندند. و گریه می‌کنند.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلًا وَ لْيَبْكُوا كَثِيراً جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ «82»

پس به سزاى آنچه (با دست خود) كسب مى‌كردند، كم بخندند و بسيار بگريند.

نکته ها

منافقان اگر بدانند كه به خاطر ترك جهاد، چه پاداش‌هايى را از دست داده و چه فرصت‌ها و نعمت‌هايى را كفران كرده‌اند، بايد كمتر شادى كنند و بسيار بگريند، گرچه گريه‌ى مادام‌العمرشان هم در برابر گريه‌هاى طولانى قيامت، چيزى نيست!

جلد 3 - صفحه 476

پیام ها

1- ناله و گريه بر گرفتارى‌ها، كيفر دنيوىِ متخلّفان از جهاد است. فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ‌ ... وَ لْيَبْكُوا كَثِيراً جَزاءً

2- كيفر، متناسب با عمل است. «فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ‌ .. وَ لْيَبْكُوا كَثِيراً»

3- خنده‌ها وخوشى‌هاى چند روزه‌ى منافق، حسرت وگريه‌هاى طولانى در پى‌دارد. فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ‌ ... وَ لْيَبْكُوا كَثِيراً

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلاً وَ لْيَبْكُوا كَثِيراً جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ (82)

ج5، ص 161

فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلًا: پس بايد كه بخندند در دنيا خنده اندك، زيرا فانى است و معذلك اسباب كرب كه هموم و غموم است در آن بيشتر باشد.

حاصل آنكه: اى پيغمبر، اين منافقان را بگو نخندند، و اگر جاى تعجب باشد كمتر بخندند، زيرا كه مذموم است (لفظ امر غايب و مراد نهى است).

وَ لْيَبْكُوا كَثِيراً: و بايد كه بكنند گريه بسيار در آخرت چون عقاب الهى را مشاهده كنند، زيرا آخرت باقى، و موجبات حزن و غصه براى آنها بسيار است (لفظ امر و مراد اخبار است به آينده).

نكته- ورود به صيغه امر دلالت است بر آنكه امرى لازم و حتمى و واجب است كه در دنيا خنده ايشان اندك بود و در آخرت گريه آنها بسيار. ممكن است كه گريه كنايه از فزع باشد.

جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ‌: جزا دهد حق تعالى ايشان را جزا دادنى به آنچه بودند كه كسب مى‌كردند از نفاق و اخلاق بد و تخلف از جهاد به غير عذر. از ابن عباس نقل است كه منافقين در جهنم، مدت عمر دنيا گريه كنند كه اصلا آب از چشم آنها باز نايستد.

تبصره- خنده عبارت باشد از تفتحى كه در روى و دهن پيدا شود در موقعى كه تعجبى بيند يا شنود يا فرحى روى دهد. و گريه عبارت باشد از تشنجى كه در روى پيدا شود با جريان آب چشم در وقتى كه غم و حزنى طارى گردد. و از فعل ما نيست، زيرا موقوف بر اختيار ما نباشد، به قصد و دواعى ما حاصل نگردد، و به صوارف و كراهت ما منتفى نشود. پس بنابراين، تكليف شامل آن نيست، بلكه امر به گريه و نهى از خنده، امر و نهى متوجه اسباب و موجبات آن باشد. اما گريه سببش خوف الهى و ياد معاصى و عقاب سبحانى. و اما خنده موجبش غفلت و بطر و لهو و لعب و فراموشى غضب ربانى است. و هر چه مقام معرفت و يقين كامل شود، آثار اين دو صفت ظاهر گردد، و چنانچه انس بن مالك روايت نموده كه رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود: لو تعلمون ما اعلم لضحكتم قليلا و لبكيتم كثيرا يعنى: اگر مى‌دانستيد آنچه من دانم، هر آينه خنده كم مى‌نموديد و گريه بسيار مى‌كرديد.

ج5، ص 162

حضرت امير المؤمنين عليه السّلام در نهج البلاغه (خطبه 115) مى‌فرمايد:

لو تعلمون ما اعلم ممّا طوى عنكم عيبة اذا لخرجتم الى الصّعدات تبكون على اعمالكم و تلتدمون على انفسكم و لتركتم اموالكم لا حارس لها و لا خالف عليها و لهمّت كلّ امرء منكم نفسه لا يلتفت الى غيرها و لكنّكم نسيتم ما ذكّرتم و امنتم ما حذّرتم فتاه عنكم رايكم و تشتّت عليكم امركم ....

يعنى: اگر بدانيد آنچه من مى‌دانم از چيزهائى كه پوشيده شده است از شما عيب آن، هر آينه بيرون مى‌رفتيد به صحراها و بلنديها، يعنى ترك استراحت مى‌كرديد از خانه‌ها در حالتى كه گريه مى‌نموديد بر اعمال خود و به صورت و سينه خود مى‌زديد به نوحه كردن. و هر آينه ترك مى‌كرديد مالهاى خود را بى‌حافظ و صاحبى و جانشينى، و هر آينه محزون و غمگين مى‌ساخت يا مى‌گداخت هر مردى از شما نفس خود را به طورى كه اصلا التفات به غير خود ندارد، و لكن شما فراموش نموديد آنچه پند داده شديد به آن، و ايمن گشتيد از آنچه ترسانيده شديد؛ پس حيران شد انديشه و تدبير شما، و پراكنده شد بر شما كار شما.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُولِ اللَّهِ وَ كَرِهُوا أَنْ يُجاهِدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ قالُوا لا تَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ قُلْ نارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَوْ كانُوا يَفْقَهُونَ (81) فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلاً وَ لْيَبْكُوا كَثِيراً جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ (82)

ترجمه‌

شاد شدند بازماندگان بتقاعدشان بر خلاف پيغمبر خدا و ناخوش داشتند كه جهاد كنند بمالهاشان و جانهاشان در راه خدا و گفتند بيرون مرويد در گرما بگو آتش جهنّم شديدتر است در گرمى اگر باشند كه بفهمند

پس بايد بخندند اندك و بايد بگريند بسيار بپاداش آنچه بودند كه كسب ميكردند.

جلد 2 صفحه 607

تفسير

فرح شادى‌اى است كه اثرش در قلب ظاهر شود و مخلّف جاى گذارده شده است و مقعد مصدر ميمى است بمعنى قعود و خلاف يا مصدر است بمعنى مخالفت و منصوب است بعنوان مفعول له بودن يا ظرف است بمعنى بعد گفته ميشود اقام خلاف القوم يعنى اقامت نمود بعد از آنها و بنابر اين منصوب است بظرفيّت و خلاصه ظاهر آيه شريفه آنستكه خوشحال شدند منافقان باقى ماندگان در مدينه بآنكه تقاعد نمودند از جهاد بعد از خروج پيغمبر (ص) يا براى مخالفت با آنحضرت و كراهت داشتند از جهاد در راه خدا باموال و نفوس خودشان با آنكه بايد با ميل و رغبت حاضر براى ادراك اين سعادت باشند و در صورت عدم تمكن از آن بايد محزون شوند از عدم توفيق خودشان اگر واقعا مسلمان و فهميده باشند پس معلوم ميشود نيستند و دليل ديگر بر نفاق و جهالت آنها آنستكه گفتند به اتباع و رفقاى خودشان يا مسلمانان كه بيرون نرويد در اين شدّت گرما كه خوف و خطر هلاكت است و جواب آنها آنستكه بگوئى اگر شما از گرما باك داريد مخالفت امر خدا و پيغمبر موجب دخول در آتش جهنم است كه قابل مقايسه نيست حرارت آن آتش با حرارت هواى تابستان و موجب هلاكت دائمى است و قصّه جدّ بن قيس در ضمن تفسير آيه شريفه و منهم من يقول ائذن لى و لا تفتنى گذشت پس معلوم ميشود آنها منافق و نفهمند كه ترجيح دادند دفع حرارت دنيا را بر كسب آتش جهنم پس بايد بخندند و خوشحال باشند مدت كمى تا خداوند و پيغمبرش آنها را بسزاى كردارشان برسانند و بگريند و محزون باشند مدت زيادى در دنيا و آخرت يا آخرت فقط بپاداش كفر و نفاق و تخلّف از جهاد كه مكتسب خودشان است و صيغه امر براى افاده حتميّت است.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


فَليَضحَكُوا قَلِيلاً وَ ليَبكُوا كَثِيراً جَزاءً بِما كانُوا يَكسِبُون‌َ (82)

‌پس‌ بايد كم‌ بخندند و بسيار گريه‌ كنند جزاء آنچه‌ ‌که‌ بودند ‌براي‌ ‌خود‌ خريداري‌ كردند ‌که‌ آخرت‌ ‌را‌ بدنيا فروختند و دنيا ‌را‌ گرفتند و آخرت‌ ‌را‌ رها كردند.

فَليَضحَكُوا قَلِيلًا وَ ليَبكُوا كَثِيراً ‌اينکه‌ دو جمله‌ و ‌لو‌ ‌در‌ مورد متخلفين‌ وارد ‌شده‌ ‌که‌ بتخلف‌ ‌خود‌ فرحناك‌ شدند لكن‌ نسبت‌ بكليه‌ اهل‌ معاصي‌ ساري‌ و جاري‌ ‌است‌ ‌که‌ بمعاصي‌ ‌خود‌ فرحناك‌ و خوشحال‌ و خنده‌ و قهقهه‌ بلكه‌ رقص‌

جلد 8 - صفحه 281

و طرب‌ و ساز و آواز دارند و غافل‌ ‌از‌ اينكه‌ ‌اينکه‌ معاصي‌ ‌از‌ سم‌ّ قتّال‌ بدتر ‌است‌ زيرا سم‌ فقط ‌آن‌ ‌را‌ ميكشد اما وبال‌ معاصي‌ ‌هم‌ ‌در‌ دنيا ‌آنها‌ ‌را‌ مبتلا ميكند ‌که‌ فرمود وَ ما أَصابَكُم‌ مِن‌ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَت‌ أَيدِيكُم‌ شوري‌ ‌آيه‌ 69 و ‌در‌ اخبار دارد ‌حتي‌ چشم‌ زدن‌، خواب‌ بد ديدن‌، پا بسنگ‌ گرفتن‌ ‌در‌ اثر معصيت‌ ‌است‌ و ‌در‌ موقع‌ احتضار سخت‌ جان‌ گرفتن‌ ‌که‌ بفرمايد أَخرِجُوا أَنفُسَكُم‌ُ اليَوم‌َ تُجزَون‌َ عَذاب‌َ الهُون‌ِ الاية انعام‌ ‌آيه‌ 93، و ‌هم‌ ‌در‌ عالم‌ برزخ‌ وَ مِن‌ وَرائِهِم‌ بَرزَخ‌ٌ إِلي‌ يَوم‌ِ يُبعَثُون‌َ مؤمنون‌ ‌آيه‌ 102، و ‌هم‌ ‌در‌ قيامت‌ ‌اگر‌ شب‌ و روز گريه‌ كنند جا دارد جَزاءً بِما كانُوا يَكسِبُون‌َ كسب‌ تحصيل‌ و خريد و فروش‌ ‌است‌ آخرت‌ و دين‌ فروختند بدنيا و بهشت‌ ‌را‌ فروختند بجهنم‌ و رضاي‌ ‌خدا‌ ‌را‌ بغضب‌ و سخط الهي‌ (‌النّاس‌ مجزيّون‌ باعمالهم‌ ‌ان‌ خيرا فخير و ‌ان‌ شرا فشر)

برگزیده تفسیر نمونه


(آیه 82)- در این آیه اشاره به این می‌کند که آنها به گمان این که پیروزی به دست آورده‌اند و با تخلف از جهاد و دلسرد کردن بعضی از مجاهدان به هدفی رسیده‌اند، قهقهه سر می‌دهند و بسیار می‌خندند، همان گونه که همه منافقان در هر عصر و زمان چنینند.

ولی قرآن به آنها اخطار می‌کند که «باید کم بخندند و بسیار بگریند» (فَلْیَضْحَکُوا قَلِیلًا وَ لْیَبْکُوا کَثِیراً).

گریه برای آینده تاریکی که در پیش دارند، گریه به خاطر این که همه پلهای

ج2، ص236

بازگشت را پشت سر خود ویران ساخته‌اند، و بالاخره گریه برای این که این همه استعداد و سرمایه عمر را از دست داده و رسوایی و تیره‌روزی و بدبختی برای خود خریده‌اند.

و در آخر آیه می‌فرماید: «این جزای اعمالی است که آنها انجام می‌دادند» (جَزاءً بِما کانُوا یَکْسِبُونَ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

منابع