آیه 69 سوره مریم
| <<68 | آیه 69 سوره مریم | 70>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
سپس هر که عتوّ و سرکشی بر فرمان خدای مهربان بیشتر کرده یک یک را از هر فرقه بیرون آریم (تا به دوزخ درافکنیم).
آن گاه از هر گروهی، آنان که بر خدای رحمان عاصی و سرکش تر بوده اند، بیرون می کشیم.
آنگاه از هر دسته‌اى، كسانى از آنان را كه بر [خداى] رحمان سركش‌تر بوده‌اند، بيرون خواهيم كشيد.
آنگاه از هر گروه كسانى را كه در برابر خداى رحمان بيشتر سركشى كرده‌اند جدا مى‌كنيم.
سپس از هر گروه و جمعیّتی، کسانی را که در برابر خداوند رحمان از همه سرکش تر بوده‌اند، جدا می‌کنیم.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
عتيا: عتو: تجاوز. نافرمانى، «وَ عَتَوْا عُتُوًّا كَبِيراً» (فرقان/ 21). عاتى و عاتيه: طاغى و متجاوز. عتيّ در آيه به معنى نافرمانى است، بعضى آن را جمع عاتى گفته اند.[۱]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
ثُمَّ لَنَنْزِعَنَّ مِنْ كُلِّ شِيعَةٍ أَيُّهُمْ أَشَدُّ عَلَى الرَّحْمنِ عِتِيًّا «69»
سپس از هر گروهى، كسانى را كه بر خداى رحمان سركش‌تر بودند، جدا خواهيم كرد.
تفسير نور(10جلدى)، ج5، ص: 297
ثُمَّ لَنَحْنُ أَعْلَمُ بِالَّذِينَ هُمْ أَوْلى بِها صِلِيًّا «70»
آنگاه ما مى‌دانيم چه كسانى از آنها براى سوختن در دوزخ سزاوارترند.
نکته ها
كلمه‌ى «شِيعَةٍ»، هم به معناى پيروان شخص است و هم گروهى كه بر مسلكى اتفاق نمايند. «عِتِيًّا» به معناى تمرّد و سركشى است. «صِلِيًّا» به معناى روشن كردن آتش، سوزاندن با آتش و ورود در آتش است.
پیام ها
1- گناهكاران در قيامت از هم جدا و طبقه‌بندى مى‌شوند. لَنَنْزِعَنَّ مِنْ كُلِّ شِيعَةٍ ... (كسانى كه در برابر خداى رحمان بيشتر طغيان كنند، حساب و عذاب خاص و شديدترى خواهند داشت.)
2- خلافكاران سه گروه‌اند: گروهى كه شخصاً خلاف مى‌كنند، گروهى كه وسيله و واسطه‌ى انجام خلاف ديگران مى‌شوند. و افرادى كه به تخلّف ديگران راضى‌اند. بديهى است كه گناه و كيفر هر يك از سه گروه مذكور تفاوت دارد. أَيُّهُمْ أَشَدُّ ...
3- با اينكه خداوند سرچشمه‌ى همه‌ى رحمت‌هاست، ولى انسان در برابر او گردنكش است. «عَلَى الرَّحْمنِ عِتِيًّا»
4- عذاب دوزخ داراى نظامى حساب شده و دقيق است و علم خداوند ضامن آن دقّت و تفكيك است. ثُمَّ لَنَنْزِعَنَ ... أَيُّهُمْ أَشَدُّ ... لَنَحْنُ أَعْلَمُ ...
5- جهنّم، طبقات ودركات مختلفى دارد ونسبت به شدّت وضعف گناه، تفاوت خواهد داشت ومراتب استحقاق هر يك بر خدا پوشيده نيست. «لَنَحْنُ أَعْلَمُ»
تفسير نور(10جلدى)، ج5، ص: 298
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
ثُمَّ لَنَنْزِعَنَّ مِنْ كُلِّ شِيعَةٍ أَيُّهُمْ أَشَدُّ عَلَى الرَّحْمنِ عِتِيًّا (69)
ثُمَّ لَنَنْزِعَنَّ مِنْ كُلِّ شِيعَةٍ: پس هر آينه جدا گردانيم و بيرون آوريم از هر گروهى كه پيروان دينى باشند. أَيُّهُمْ أَشَدُّ: هر كدام از ايشان كه سختتر و زيادتر باشد. عَلَى الرَّحْمنِ عِتِيًّا: بر خداوند بخشنده از روى سركشى، يعنى از هر امتى آن را كه ستيزه‌جوتر و نافرمان‌تر بوده باشد جدا كنيم و به جهنم اندازيم.
تنبيه: ذكر «اشدّ» تنبيه است بر آنكه حق تعالى بيشتر گناهكاران را قلم عفو بر جرايم اعمال ايشان كشد به فضل و رحمت، اگر قابليت آن را داشته باشند.
اگر آيه مخصوص كفار باشد مراد آنست كه اول طايفه از آنها كه كفر و سركشى ايشان بيشتر بود جدا سازيم و به جهنم اندازيم، بعد آنها كه سركشى كمتر بود، و باقى به همين ترتيب. يا از هر كيشى اول رؤساى ايشان را به جهنم اندازند به جهت اجتماع ضلالت و اضلال در ايشان و بعد پيروان آنها.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ يَقُولُ الْإِنْسانُ أَ إِذا ما مِتُّ لَسَوْفَ أُخْرَجُ حَيًّا (66) أَ وَ لا يَذْكُرُ الْإِنْسانُ أَنَّا خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَمْ يَكُ شَيْئاً (67) فَوَ رَبِّكَ لَنَحْشُرَنَّهُمْ وَ الشَّياطِينَ ثُمَّ لَنُحْضِرَنَّهُمْ حَوْلَ جَهَنَّمَ جِثِيًّا (68) ثُمَّ لَنَنْزِعَنَّ مِنْ كُلِّ شِيعَةٍ أَيُّهُمْ أَشَدُّ عَلَى الرَّحْمنِ عِتِيًّا (69) ثُمَّ لَنَحْنُ أَعْلَمُ بِالَّذِينَ هُمْ أَوْلى بِها صِلِيًّا (70)
ترجمه
- و ميگويد آدمى آيا وقتى كه مردم هر آينه بعد از اين بيرون آورده شوم زنده
آيا ياد آور نميشود آدمى كه ما آفريديم او را از پيش با آنكه نبود چيزى
پس قسم بپروردگار تو كه هر آينه جمع كنيم آنها و شيطانها را پس حاضر كنيم البتّه آنها را گرداگرد جهنّم بزانو در آمدگان
پس بيرون ميآوريم البتّه از هر فرقه‌اى هر كدام از آنها را كه شديدتر باشند بر خدا از راه نافرمانى
پس هر آينه ما داناتريم بآنانكه آنها سزاوارترند بجهنّم در انداختن.
تفسير
روايت شده است كه ابىّ بن خلف استخوان پوسيده‌اى را در دست گرفت و نرم نمود و بباد داد و گفت كه محمد گمان ميكند كه ما بعد از مردن زنده ميشويم اين محال است پس اين آيه نازل شد و بعضى او را وليد بن مغيره دانسته‌اند در هر حال خداوند در جواب گوينده اين قبيل كلمات از افراد انسان چون مجرّد استبعادى بيش نيست جوابى فرموده كه رفع استبعاد شود و براى اين غرض جوابى بهتر از اين نيست چون هر كس متذكّر ابتداء خلق خودش شود مى‌يابد كه هيچ چيز نبوده و همه چيز شده و ميداند آنكس كه قدرت داشته از هيچ چنين موجود تمام و كمالى بوجود آورد قادر است آنرا ثانيا نابود كند و باز بصورت اوّل درآورد چون اختراع هر مصنوعى مشكل‌تر از ايجاد مثل آنست و بعضى يذكّر بتشديد كاف قرائت نموده‌اند و اين با معناى تذكّر و تفكّر مناسب‌تر است در كافى از امام صادق عليه السّلام روايت نموده كه لم يك شيئا يعنى نه مقدّر بود و نه كائن و در محاسن از آنحضرت نقل نموده
جلد 3 صفحه 486
كه نه در كتابى بود و نه در علمى و قمّى ره فرموده كه ذكرى از او نبود و روايت شده كه كفّار محشور ميشوند در قيامت با اقران خودشان از شياطينى كه آنها را اغواء نمودند هر كافرى با شيطان خود در زنجيرى بنابراين محتمل است و او در و الشياطين بمعناى مع باشد و ممكن است و او عاطفه باشد يعنى تصوّر باطلى كردند كه محشور نميشوند قسم بخداوند محشور ميكنيم آنها را كه منكر معادند بعلاوه شياطين و ملا عينى را كه اين وسوسه‌هاى باطل را مينمايند پس حاضر ميگردانيم آنها را گرداگرد جهنّم در حاليكه از شدّت هول و وحشت و سنگينى بار گناه و خفّت بكنده‌هاى زانوشان بزمين در آيند و قوّت برخاستن نداشته باشند چون جثى جمع جاثى است و آن كسى باشد كه مانند شتر بدو كنده زانو بزمين در آيد شايد خداوند خواسته باشد آنها را بانواع عذاب معذّب فرمايد چون خفّتى بالاتر از اين نيست كه در انظار اهل ايمان به اين وارد در محشر و جاى گير در اطراف جهنّم شوند پس بيرون ميآوريم از ميان هر امّت و ملّتى كه تابع دينى و مذهب باطلى باشند براى دخول در جهنّم عاصى و نافرمان و سركش‌ترين آنها را و ما بهتر ميدانيم كه كدام يك از آنها سزاوارترند بآنكه در قعر جهنّم جاى‌گير شوند لذا زودتر در آن انداخته شوند و گفته‌اند آنها پيشروان و رؤساء هر فرقه ضالّه‌اى ميباشند كه در دنيا پيش قدم در كفر بودند در آخرت هم بايد پيش قدم در دخول جهنّم باشند و عتى و صلى هر دو مصدرند كه تميز از اشدّ و اولى واقع شده‌اند ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
ثُمَّ لَنَنزِعَن‌َّ مِن كُلِّ شِيعَةٍ أَيُّهُم أَشَدُّ عَلَي الرَّحمن‌ِ عِتِيًّا (69)
پس از اينکه جدا ميكنيم و بيرون ميآوريم از هر جماعتي و هر دسته‌اي كدام شديدتر و سختتر است بر خداوند رحمان عتوّ و سركشي او در معاصي و مخالفت.
ثُمَّ لَنَنزِعَن‌َّ ثم از براي تراخي است، يعني پس از آنكه آنها را با شياطين در طرف جهنم پس از حشر آنها قرار مي‌دهيم جدا ميكنيم از هر جماعة آنها.
مِن كُلِّ شِيعَةٍ جماعتي که تابع يك مسلك و طريقه باشند و پيشوايي داشته باشند که متابعت او را كنند، که ميفرمايد:
يَوم‌َ نَدعُوا كُل‌َّ أُناس‌ٍ بِإِمامِهِم الاية اسري آيه 73 وَ جَعَلناهُم أَئِمَّةً يَدعُون‌َ إِلَي النّارِ وَ يَوم‌َ القِيامَةِ لا يُنصَرُون‌َ قصص آيه 41.
جلد 12 - صفحه 470
أَيُّهُم أَشَدُّ عَلَي الرَّحمن‌ِ عِتِيًّا عتو سركشي و طغيان و تعدي و تجاوز و روي در كفر و معاصي است، و البته طغيان كفار و اهل معاصي در كفر و معصيت شدة و ضعف دارند هر كدام شدة آنها بيشتر است عذابش سختر است بالاخص رؤساء و امراء آنها که هم عذاب خود را دارند و هم عذاب تابعين خود را، آنها را اولا از ميانه كفار و فساق جدا مي‌كنند و بعدا سخت معذب ميشوند، و مكرر گفته شده که سه قسم فاعل داريم بالمباشرة و فاعل بالتسبيب و فاعل بالرضا چه در افعال خيريه و چه در شريه.
مثلا اگر شما سبب شديد يك نفر يا چند نفر را هدايت بايمان و اعمال صالحه كرديد علاوه از اعمال خود مثوبات آنها را مطابقش بشما مي‌دهند، و اگر اضلال كرديد بكفر و عناد و ترغيب بمعاصي عقوبات آنها را هم مطابقش بشما مي‌كنند و از اينجا معلوم ميشود که عقوبات جميع كفار و ضالين و فساق را در دوره اسلامي باولي و دومي بار مي‌كنند، زيرا اگر حق را باهل حق داده بودند زمين مملو از عدل و داد مي‌شد يك كافر و فاسق و ظالم روي زمين باقي نبود.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 69)- و از آنجا که اولویتها در آن دادگاه عدل منظور می‌شود در این آیه می‌گوید: ما اول به سراغ سرکش‌ترین و یاغی‌ترین افراد می‌رویم، «سپس ما از هر گروه و جمعیتی افرادی را که از همه در برابر خداوند رحمان سرکش‌تر بودند جدا می‌کنیم» (ثُمَّ لَنَنْزِعَنَّ مِنْ کُلِّ شِیعَةٍ أَیُّهُمْ أَشَدُّ عَلَی الرَّحْمنِ عِتِیًّا).
همان بی‌شرمانی که حتی مواهب خدای «رحمان» را به دست فراموشی سپردند و در برابر ولی نعمت خود به گستاخی، طغیان و یاغیگری برخاستند، آری اینها از همه به آتش دوزخ سزاوارترند!
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
