آیه 12 سوره روم

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از آیه ۱۲ روم)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ

مشاهده آیه در سوره


<<11 آیه 12 سوره روم 13>>
سوره : سوره روم (30)
جزء : 21
نزول : مکه

ترجمه های فارسی

و روزی که ساعت قیامت بر پا شود بدکاران نومید و اندوهگین شوند.

و روزی که قیامت برپا شود گنهکاران [از شدت سختی و هولناکی آن اندوهگین گردند و به علت پذیرفته نشدن بهانه و عذرشان از رحمت خدا] مأیوس شوند،

و روزى كه قيامت برپا شود مجرمان نوميد مى‌گردند.

روزى كه قيامت برپا شود، گناهكاران حيرت‌زده بمانند.

آن روز که قیامت برپا می‌شود، مجرمان در نومیدی و غم و اندوه فرو می‌روند!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

And when the Hour sets in, the guilty will despair.

And at the time when the hour shall come the guilty shall be in despair.

And in the day when the Hour riseth the unrighteous will despair.

On the Day that the Hour will be established, the guilty will be struck dumb with despair.

معانی کلمات آیه

  • يبلس: ابلاس: يأس از خير و نيز بمعنى تحير آيد. در قاموس گويد: «ابلس: يئس و تحير».[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


اللَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ «11»

خداوند آفرينش را آغاز مى‌كند، سپس آن را تجديد مى‌كند، آنگاه به سوى او باز گردانده مى‌شويد.

وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ «12»

و روزى كه قيامت بر پا مى‌شود، تبهكاران نوميد و غمگين مى‌شوند.

وَ لَمْ يَكُنْ لَهُمْ مِنْ شُرَكائِهِمْ شُفَعاءُ وَ كانُوا بِشُرَكائِهِمْ كافِرِينَ «13»

و براى آنان از شريكانى (كه براى خدا قرار داده‌اند) شفيعانى نخواهد بود، و آنان (در آن روز) به شريكان خود كافر مى‌شوند.

نکته ها

كلمه‌ى‌ «يُبْلِسُ» از «ابلاس»، به معناى غم و اندوهى است كه ناشى از شدّت يأس باشد.

واژه‌ى «ابليس» نيز از همين ريشه است.

پیام ها

1- در بحث و استدلال، از امور محسوس، براى مسائل معقول شاهد بياوريم.

«يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ» آفرينش نخستين، دليل قدرت بر آفرينش ديگرى است.

2- بازگشت به سوى خدا و حضور در قيامت، اجبارى است. «إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ»

3- به سرمستى امروز تبهكاران ننگريد كه روز غم‌انگيزى در پيش دارند. يَوْمَ‌ ... يُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ»

جلد 7 - صفحه 185

4- به شفاعت‌هاى خيالى، دل نبنديم. لَمْ يَكُنْ‌ ... شُفَعاءُ

5- در قيامت، عشق‌هاى كاذب به كدورت، كفر و تنفّر تبديل مى‌شود. «كانُوا بِشُرَكائِهِمْ كافِرِينَ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ «12»

بعد از آن بيان وقت رجوع را فرمايد:

وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ: و روزى كه برپا شود قيامت، يُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ‌:

خاموش و متحير شوند مشركان و كافران مانند خاموشى و تحير كسى كه منقطع‌

جلد 10 - صفحه 276

باشد از حجت، يا مأيوس شوند از ايراد حجت، يا مأيوس شوند از رحمت الهى يا از اعمال خود.

در كتاب كفاية الموحدين- از حضرت باقر عليه السّلام مروى است كه در وصف مخلدين در جهنم فرمايد كه: بسته مى‌شود بر روى ايشان درهاى جهنم به قسمى كه داخل نشود بر آنها ابدا روح و راحتى، و شنيده نمى‌شود از آنها كلامى مگر شهقه‌اى مانند شهقه بغال و نهقه‌اى مانند نهقه حمار و صدائى مانند صداى سگان، و خارج نشود از آنها هموم و غموم هرگز، و نباشد براى آنها از ملائكه شفيعى و نه از اهل بهشت صديقى، و ابدا رحمتى از جانب خداى تعالى براى ايشان نباشد. استجير باللّه سبحانه و تعالى من غضب الرّب الرّحيم. «1»


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


اللَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ «11» وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ «12» وَ لَمْ يَكُنْ لَهُمْ مِنْ شُرَكائِهِمْ شُفَعاءُ وَ كانُوا بِشُرَكائِهِمْ كافِرِينَ «13» وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَتَفَرَّقُونَ «14» فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَهُمْ فِي رَوْضَةٍ يُحْبَرُونَ «15»

وَ أَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا وَ لِقاءِ الْآخِرَةِ فَأُولئِكَ فِي الْعَذابِ مُحْضَرُونَ «16» فَسُبْحانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَ حِينَ تُصْبِحُونَ «17» وَ لَهُ الْحَمْدُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ عَشِيًّا وَ حِينَ تُظْهِرُونَ «18» يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ كَذلِكَ تُخْرَجُونَ «19»

ترجمه‌

خدا مى‌آفريند خلق را پس اعاده ميدهد آنرا پس بسوى او رجوع داده ميشويد و روزى كه بر پا شود قيامت نوميد ميشوند گناهكاران و نباشد براى آنها از شريكهاشان شفيعانى و باشند بشريكهاشان كافران‌

و روز كه بپا ميشود قيامت مردم در آنروز متفرّق ميشوند پس امّا آنانكه ايمان آوردند و كردند كارهاى نيك پس ايشان در بوستانى مسرور كرده ميشوند

و امّا آنها

جلد 4 صفحه 248

كه كافر شدند و تكذيب كردند آيتهاى ما و ملاقات آخرت را پس آنها در عذاب حاضر كرده شدگانند

پس تنزيه كنيد خدا را هنگاميكه بشب ميرسيد و هنگاميكه صبح ميكنيد

و مر او را است ستايش در آسمانها و زمين و در آخر روز و هنگاميكه به نيمروز در آئيد

بيرون مى‌آورد زنده را از مرده و بيرون مى‌آورد مرده را از زنده و زنده ميكند زمين را بعد از مردنش و اينچنين بيرون آورده ميشويد.

تفسير

خداوند متعال در اين آيات شريفه بيان قدرت و عزّت و عظمت خود را فرموده باين تقريب كه خداوند تمام مردم را بدوا خلق ميفرمايد و بعدا ميميراند و اعاده ميدهد اجزاء متفرّقه هر كس را بصورت اوّل و زنده ميكند پس بمحضر الهى رجوع داده ميشوند براى حساب و حكم و پاداش او و يرجعون بصيغه مغايب نيز قرائت شده و بنابر قرائت مشهوره عدول از غيبت بخطاب شده بمناسبت عدول از ضمير مفرد بجمع و روز كه بر پا شود قيامت كه يكى از اسماء آن ساعت است براى آنكه وقت مقدّر الهى است بت‌پرستان گنه كار با حال يأس و نااميدى و تحيّر در پيشگاه الهى جلّ شأنه واقف خواهند شد و هيچ يك از بتهائيكه اميد بشفاعت آنها داشتند نمى‌توانند از پرستش- كنندگان خودشان دستگيرى كنند لذا اينها هم منكر خدائى و شفاعت و ساير آثار وجودى آنها شوند و بيزارى جويند از آنها در ساحت ربوبى و نيز در آنروز كه روز بى‌نظيرى است و براى اهمّيّتش تكرار شده مردم از يكديگر متفرّق و جدا ميشوند يكدسته كه اهل ايمان باصول دين و مذهبند و بوظائف عملى خود در دنيا قيام نمودند در بوستانى بى نظير در بزرگى و صفا و طراوت و حسن منظر خرّم و خندان و مسرور و خوشحالند بطوريكه آثار فرح در رخسارشان مشهود ميشود و يكدسته كه منكر خدا و روز جزا و مكذّب انبيا و اوصيا بودند با كمال خفّت و خوارى در آتش جهنّم براى عذاب حاضر كرده خواهند شد و هميشه آنجا خواهند بود و غيبتى از آنجا براى آنها نخواهد بود پس اى بندگان خدا تسبيح و تنزيه كنيد او را در وقتى كه شام ميكنيد و صبح مينمائيد و او است مستحقّ حمد و ثنا در آسمانها و زمين و در آخر روز و وقتى كه داخل در ظهر ميشويد كه‌

جلد 4 صفحه 249

وقت اوّل و دوم وقت ظهور قدرت و وقت سوم و چهارم وقت بروز نعمت است و بعضى تسبيح در اين اوقات را كنايه از نمازهاى پنجگانه دانسته‌اند كه مشتمل بر تسبيح و تقديس و حمد و ثناى الهى است و حين تمسون را اشاره بنماز مغرب و عشاء گرفته‌اند و حين تصبحون را كنايه از نماز صبح و عشيّا را از نماز عصر و حين تظهرون را اماره براى نماز ظهر قرار داده‌اند و مناسبت تسبيح را با شب و تحميد را با روز ظهور سستى و كسالت در شب و تغيير حالت و تجديد نعمت در روز دانسته‌اند و نماز صبح را چون در تاريكى است از شب شمرده‌اند و بنابراين و عشيّا عطف است بر فى السّموات و الارض يعنى مر او را است حمد در آسمانها و زمين و در وقت عشاء و محتمل است عطف باشد بر حين تصبحون و جمله و له الحمد فى السّموات و الارض معترضه باشد براى بيان حسن تعقّب تسبيح بتحميد و بنابراين اختصاصى براى تسبيح بشب و تحميد بروز نخواهد بود و بنظر حقير محتمل است عشيّا و حين تظهرون اشاره بوقت ناهار و شام باشد و در اينصورت مناسبت آن با حمد و شكر واضح است چنانچه مناسبت تسبيح با اوّل شب كه وقت فراغت از كار و اوّل صبح كه وقت شروع بكار است پوشيده نيست و خداوند بيرون مى‌آورد انسانرا كه زنده و جاندار است از نطفه كه مرده و بى جان است و بعكس و بيرون مى‌آورد مؤمن را از نسل كافر و كافر را از نسل مؤمن چنانچه از ائمّه اطهار عليهم السّلام روايت شده و زنده ميكند زمين را به روئيدن نبات بعد از موات شدنش و همانطور كه نبات از زمين ميرويد مردم در قيامت از قبرها بيرون آورده خواهند شد و تخرجون بصيغه معلوم نيز قرائت شده است و در بعضى از روايات ائمّه اطهار احياء ارض به بيرون آمدن مردانى از آن كه زمين را زنده ميكنند باقامه عدل و اجراء حدّ در آن و نافع‌ترند از نزول چهل روز باران براى آن تفسير و تأويل شده است و اللّه تعالى و اوليائه اعلم بمراده.

جلد 4 صفحه 250

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


وَ يَوم‌َ تَقُوم‌ُ السّاعَةُ يُبلِس‌ُ المُجرِمُون‌َ «12»

و روزي‌ ‌که‌ قيامت‌ قيام‌ مي‌كند مأيوس‌

جلد 14 - صفحه 366

مي‌شوند گنه‌كاران‌ و بدكرداران‌.

وَ يَوم‌َ تَقُوم‌ُ السّاعَةُ يكي‌ ‌از‌ اسامي‌ قيامت‌، ساعة ‌است‌ و ساعة يك‌ قسمت‌ ‌از‌ زمان‌ ‌است‌ و ‌به‌ ‌اينکه‌ مناسبت‌ اطلاق‌ يوم ‌هم‌ مي‌شود و ‌لو‌ مدت‌ ‌آن‌ پنجاه‌ هزار سال‌ ‌باشد‌ ‌که‌ مي‌فرمايد فِي‌ يَوم‌ٍ كان‌َ مِقدارُه‌ُ خَمسِين‌َ أَلف‌َ سَنَةٍ (سوره‌ معارج‌ ‌آيه‌ 4) و قيام‌ ‌آن‌ ‌به‌ معني‌ ‌بر‌ پا شدن‌ ‌است‌ ‌که‌ تمام‌ خلق‌ اولين‌ و آخرين‌ مبعوث‌ مي‌شوند و مجتمع‌ مي‌گردند، لذا يوم الجمع‌ يوم البعث‌، يوم النشور، يوم الحشر، يوم التغابن‌، يوم النشر، يوم الحسرة و الندامه‌، يوم الجزاء و ‌غير‌ اينها ‌از‌ اسماء قيامت‌ ‌است‌.

يُبلِس‌ُ المُجرِمُون‌َ بلس‌ ‌به‌ معني‌ يأس‌ و نااميدي‌ ‌است‌ چنانچه‌ ‌در‌ آيات‌ شريفه‌ اشاره‌ دارد أَخَذناهُم‌ بَغتَةً فَإِذا هُم‌ مُبلِسُون‌َ (سوره‌ انعام‌ ‌آيه‌ 44) و إِن‌َّ المُجرِمِين‌َ فِي‌ عَذاب‌ِ جَهَنَّم‌َ خالِدُون‌َ لا يُفَتَّرُ عَنهُم‌ وَ هُم‌ فِيه‌ِ مُبلِسُون‌َ (سوره‌ زخرف‌ ‌آيه‌ 74 و 75) و شيطان‌ ‌را‌ ابليس‌ گفتند ‌براي‌ اينكه‌ خطاب‌ رسيد باو فَاخرُج‌ مِنها فَإِنَّك‌َ رَجِيم‌ٌ وَ إِن‌َّ عَلَيك‌َ لَعنَتِي‌ إِلي‌ يَوم‌ِ الدِّين‌ِ (سوره‌ حجر ‌آيه‌ 34 و 35 ص‌ ‌آيه‌ 77).

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 12)- این آیه وضع مجرمان را چنین مجّسم می‌کند: «آن روز که قیامت بر پا می‌شود مجرمان در نومیدی و غم و اندوه فرو می‌روند» (وَ یَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ یُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ).

چرا که نه ایمان و عمل صالحی با خود به عرصه محشر آورده‌اند، نه یار و یاوری دارند و نه امکان بازگشت به دنیا و جبران گذشته وجود دارد.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی ، ج‏8، ص: 177

منابع