میرزا علی اکبر مرندی
«آیتالله میرزا علیاکبر مرندی» (۱۳۱۴-۱۴۱۴ ق)، عالم وارسته و مجاهد شیعه معاصر و از شاگردان سید حسین بادکوبهای و سید علی آقا قاضی بود. او همواره از انقلاب اسلامی ایران حمایت میكرد و نقش مهمی در به صحنه كشاندن مردم و تشكیل و تثبیت حكومت اسلامی داشت.
 | |
| نام کامل | علی اکبر مرندی |
| زادروز | ۱۳۱۴ قمری |
| زادگاه | آذربایجان شرقی، مرند |
| وفات | ۱۴۱۴ قمری |
| مدفن | مرند، امامزاده سید احمد |
|
| |
| اساتید |
سید ابوالحسن انگجی، محمدحسین نائینی، سید حسین بادکوبهای، محمدحسین غروی اصفهانی، سید علی قاضی،... |
| شاگردان |
|
|
| |
محتویات
ولادت و خانواده
میرزا علیاكبر مرندی در سال ۱۳۱۴ هـ.ق در شهرستان مرند چشم به جهان گشود. پدرش، ملا علی مقدس از علمای وارسته و برجسته آذربایجان بود و به صدق و صفا و علم و تقوا، معروف بود و به خاطر تقدس زیادی كه در رعایت امور شرعی و حقوق مردم، حتی در مسائل بسیار جزئی داشت، به «مقدس» شهرت یافته بود. مردم بااحترام و تجلیل به این بزرگوار مینگریستند و برای رفع مشكلات مادی و معنوی خود، به ایشان مراجعه میكردند و از او رهنمود میطلبیدند.
تحصیلات و استادان
آقا میرزا علی اكبر مرندی آموزشهای اولیه را در محضر پدر عالمش سپری كرد، اما دیری نپایید كه از نعمت وجود ایشان (در ۶ سالگی) محروم شد.
او پس از رحلت پدر، دروس مرسوم آن عصر را نزد آقا شیخ محمدحسین رفیعیان و حاج شیخ باقر مجتهدی مرندی، به بهترین وجه آموخت و برای ادامه تحصیلات و طی مراحل عالی حوزوی، به حوزه علمیه تبریز عزیمت كرد و با جدیت و پشتكار تمام و علاقه وصف ناپذیر، به كسب علم پرداخت و محضر علمای نامی آن عصر را درك كرد؛ از جمله آیت الله سید ابوالحسن انگجی (متوفا: ۱۳۱۷ هـ.ق) كه آیت الله مرندی عمده تحصیلاتش در تبریز محضر ایشان بود.[۱]
آیت الله مرندی با سختی و مشكلات فراوان در تبریز به تحصیل ادامه میداد. وی مورد توجه خاص استادان آنجا قرار گرفته بود. با این كه حوزه علمیه تبریز در سطح بالای علمی و معنوی قرار داشته، ولی با این همه آوازه حوزه علمیه نجف هر طلبه مشتاق را به خود فرامیخواند و این آرزو با امكانات آن روز مشكل مینمود، به خصوص وضع مالی و معیشتی آیت الله مرندی این آرزو را امكان ناپذیر ساخته بود؛ اما این توفیق بزرگ نصیب این بزرگوار شد و به نجف اشرف مشرف شد.
وی در این زمینه میفرماید: «من برای چند روز استراحت از تبریز به مرند آمده بودم، مسئول پست شهرمان كه مرد متدینی بود به دیدنم آمد و صد قران به من داد و گفت: برو به كربلا برای من نایب الزیاره باش. خدمت استادم، آیت الله سید ابوالحسن انگجی رسیدم و این مسأله را با ایشان در میان گذاشتم و ایشان نیز صلاح دیدند این پیشنهاد را بپذیرم. لذا آماده این سفر معنوی شدم. با دو مسافر دیگر درشكهای كرایه كردیم و رهسپار كربلا شدیم. بعد از زیارت مرقد مطهر ابا عبدالله علیه السلام به نجف اشرف مشرف شدم و بعد از اتمام زیارت، خداوند متعال به دلم انداخت كه همانجا بمانم و من حدود شانزده سال آنجا اقامت گزیدم، یعنی از سال ۱۳۴۴ هـ.ق (۱۳۰۴ شمسی) تا سال ۱۳۶۰ هـ.ق (۱۳۱۹ شمسی) كه در اولین روز ورودم با علامه طباطبایی و برادرش الهی طباطبائی آشنا شدم و با آنها هم حجره گشتم».[۲]
آیت الله مرندی در استفاده از درسهای رسمی حوزه نیز جدیت و پشتكار وصف ناپذیری داشت. استادان خارج فقه و اصول او در حوزه علمیه نجف عبارتند از:
- سید ابوالحسن اصفهانی
- میرزا محمدحسین نائینی
- میرزا علی ایروانی
- آقا ضیاءالدین عراقی
- محمدحسین غروى اصفهانى
- سید حسین بادکوبه ای
- سید علی قاضی
- میرزا ابوالفضل زاهدی قمی (درس اخلاق). [۳]
فعالیتهای علمی و اجتماعی
آیت الله مرندی در سطح بسیار عالی به مراتب علمی و عرفانی دست یافته بود. او علاقه وافری به نجف داشت، اما مجبور شد سال ۱۳۲۰ ش. به آذربایجان برگردد. وی مدتی در حوزه علمیه تبریز به تدریس پرداخت، ولی وقتی دید شهرت و آوازه پیدا كرده است، آن جا را ترك كرد و در شهرستان مرند اقامت گزید.[۴]
در دورانی كه آذربایجان به دست ارتش سرخ شوروی اشغال شده بود، و حزب توده و حزب دمكرات با تبلیغات گسترده به تخریب و تضعیف اعتقادات دینی مردم پرداخته بودند، آیت الله میرزا علی اكبر مرندی در مقابل آنها قد علم كرد و به افشاگری پرداخت. آنان وی را تحت تعقیب قرار دادند و در صدد كشتن او برآمدند، اما خوشبختانه آیت الله مرندی توسط یكی از ارادتمندان خود، از موضوع مطلع شد و با اصرار آنها به تهران رفت و سرانجام بعد از شكست تودهایها، به مرند بازگشت.[۵]
هچنین آیت الله مرندی از سال ۱۳۴۲ ش. همراه و همگام با نهضت امام خمینی قدس سره بود. او هنگام تبعید امام به تركیه، طی اعلامیهای از ایشان دفاع كرد. افرادی كه در این راستا تلاش میكردند، همیشه مورد حمایت ایشان قرار میگرفتند. حجت الاسلام رحمتی میگوید: «...یكی از دوستان ما مرحوم حاج اسرافیل رزاقی بود كه آیت الله مرندی به شوخی به ایشان ام الاخبار میگفتند، زیرا اطلاعات گستردهای از اوضاع و احوال تحولات سیاسی داشت و به طور مرتب اخبار مهم سیاسی و اعلامیههای علماء به خصوص حضرت امام راحل را خدمت آقا میرساند و ایشان نیز مورد علاقه و حمایت آقا بود».[۶]
با اوجگیری انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۶ و پیروزی آن در ۲۲ بهمن ماه ۱۳۵۷، آیت الله مرندی نقش اساسی در به صحنه كشاندن مردم و حمایت از تشكیل و تثبیت حكومت اسلامی داشت. پسر بزرگ ایشان میگوید: «در حركتهایی كه در شهر انجام میگرفت، مردم همین كه میفهمیدند آقا اطلاعیه دادهاند، جمعیت به طور گسترده از اطراف به مرند سرازیر میشدند و در تظاهرات شركت میكردند».[۷]
آیت الله مرندی همواره از انقلاب اسلامی حمایت میكرد. متأسفانه اعلامیههای ایشان در حمایت از انقلاب اسلامی در دست نیست؛ تنها در دو اعلامیه، كه در تاریخ ۲/۷/۱۳۴۲ صادر شده است و علمای بزرگی چون آیت الله حسن الحسینی انگجی، سید محمد بادكوبهای و... آن را امضا كردهاند و یكی هم درباره مجلس شورای ملی و مجلس سنا است، كه هر دو اعلامیه موجود است، امضای آیت الله مرندی نیز در اعلامیهها وجود دارد. در اعلامیه اخیر، طی تلگرافی به محضر مراجع تقلید آن روز (آیت الله میلانی، امام خمینی و آیت الله مرعشی نجفی) عدم صلاحیت مجلس شورای ملی و مجلس سنا و اشخاصی كه به نام نمایندگی بر مردم تحمیل شدهاند، را اكیداً اعلام داشته است.[۸]
وفات
مرحوم آيتالله مرندي سرانجام، روز سه شنبه نهم فروردین ماه ۱۳۷۳ (۱۴۱۴ ق) در ساعت ۳ بامداد (كه همیشه در آن موقع برای نماز شب برمیخاست)، در سن ۱۰۱ سالگی برای همیشه این عالم خاكی را وداع گفت و به لقاءالله رسید[۹] پیکر ایشان در امامزاده سید احمد مرند به خاک سپرده شد.[۱۰]
پانویس
منابع
- گلشن ابرار، جلد ۳، زندگینامه "آيتالله ميرزا علیاکبر مرندی"، جمعی از پژوهشگران حوزه علميه قم.
- "علیاكبر مرندی"، مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما، اندیشمندان اسلامی.
آرشیو عکس و تصویر
از راست: سید محمدحسین طباطبایی، علی اکبر مرندی و سید محمدحسن الهی طباطبایی در جوانی
علی اکبر مرندی
علی اکبر مرندی
علی اکبر مرندی و عبدالمجید باقری بنایی
قبر علی اکبر مرندی
.jpg)
