قصص الانبیاء راوندی (کتاب)
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
محتوای فعلی بخشی از کتاب کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی نوشته محمدرضا ضمیری است که برای اینجا مناسب بوده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
.jpg) | |
| نویسنده | قطب الدین راوندی |
| موضوع | سرگذشتنامه پیامبران |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
| تحقيق | غلامرضا عرفانیان یزدی |
|
| |
«قصص الأنبیاء» اثر قطب الدین راوندى (م، ۵۷۳ ق)، کتابی در موضوع تاریخ و شرح حال پیامبران الهى، از حضرت آدم (علیه‌السلام) تا حضرت محمد (صلی الله علیه وآله) است.
محتویات
مؤلف
قطب الدین سعید بن هبة‌الله راوندى (م، ۵۷۳ ق)، محدث، مفسر، متکلم، فقیه، فیلسوف و تاریخدان بزرگ شیعه در قرن ششم هجرى است. او در مدت کوتاهى از چهره هاى سرشناس شیعه گردید. قطب راوندى در سال ۵۷۳ ق. در شهر قم دیده از جهان فروبست و اکنون قبر مطهرش در صحن بزرگ حرم حضرت معصومه سلام الله علیها قرار دارد.
فضل بن حسن طبرسى (صاحب مجمع البیان)، از استادان راوندی و ابن شهر آشوب از شاگردان مبرّز اوست.
قطب الدین راوندی آثار بسیاری دارد و در بیشتر رشته‌های علوم اسلامی تألیف نموده است. برخی از تألیفات او عبارتند از: الخرائج والجرائح، فقه القرآن، احکام الاحکام، الاختلاف بین مفید و المرتضى، اسباب النزول، تهافت الفلاسفة و قصص الأنبياء.
معرفى کتاب
نام كامل كتاب حاضر عبارت است از «قصص الأنبياء(ع) الحاوی لأحاديث كتاب النبوة للشيخ الصدوق أبی‌جعفر محمد بن على بن بابويه القمی».
ظاهراً قطب الدین راوندى بيشتر روايات كتابش «قصص الأنبياء(ع)» را از كتاب «النبوة» شيخ صدوق گرفته است و سلسله سندى كه در «قصص الأنبياء(ع)» ذكر شده و به شيخ صدوق منتهى شده است، همان سلسله سند راوندى به كتاب «النبوة» شيخ صدوق است.
راوندی در مقدمه مختصر کتابش يادآور شده است: در قصه‌هاى پيامبران و رسولان الهى نكته‌هاى لطيفى است كه ما را به‌سوى اخلاق پسنديده مى‌كشاند و عبرت‌هايى است كه از شكّ و نفاق بازمى‌دارد و يادآورى خبرهايشان ما را به طاعت و عبادت نزدیک مى‌سازد و نيرومندان را از عادات بد دور مى‌كند. از آنجا كه كتاب‌هايى كه در اين موضوع نوشته شده، صحيح و سقيم در آن‌ها جمع شده است، با مدد الهى مطالب صافى و پسنديده را جمع كردم و مطالب كدر و اشتباه را دور انداختم... و همچنين از اوضاع و احوال اصفيا و اوصياى پيامبران و امت‌ها مطالب مفيدى آوردم.
برخى از علما کتاب «قصص الانبیاء» را به سید فضل اللّه راوندى نسبت داده اند و برخى دیگر احتمال داده اند که دو کتاب به نام «قصص الانبیاء» باشد: یکى متعلق به قطب الدین راوندى و دیگرى متعلق به سید فضل اللّه راوندى باشد.
محتوای کتاب
کتاب «قصص الانبیاء» در بیست باب تنظیم شده است. علاوه بر آن، هر باب خود به فصول متعدد تقسیم شده تا دسترسى به مطالب به آسانى امکان پذیر باشد. روش نویسنده در اين اثر، نقلى و روايى است و نقد، تحليل و استنباطى در آن مشاهده نمی شود. باب اول آن داستان حضرت آدم علیه السلام است و پس از آن داستان زندگانى حضرت ادریس و حضرت نوح علیهماالسلام و دیگر پیامبران به ترتیب تقدم زمانى آمده است. باب ۲۰ و ۱۹ آن نیز اختصاص به پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله دارد.
اين كتاب با تحقیق و تصحيح غلامرضا عرفانیان یزدی، در يك جلد منتشر شده و در آن تعداد روايات و حكايات ۴۵۰ عدد شمرده شده است. هرچند مصحح دیگر کتاب -عبدالحليم عوض الحلی-، روايات و حكايات آن را شماره‌گذارى كرده و شماره‌ها را به‌صورت مسلسل آورده، كه بر اساس شمارش ايشان، در اين كتاب در مجموع ۵۲۱ روايت و حكايت آمده است.
نویسنده در بحثى تحت عنوان چگونگى ادامه نسل حضرت آدم(ع)، چنين نوشته است: ابن بابويه از زراره نقل كرده است كه از امام صادق(ع) پرسيده شد كه نسل حضرت آدم(ع) چگونه آغاز شد؟ كسانى مى‌گويند كه خداى تعالى وحى كرد به آدم كه دخترانش را با پسرانش تزويج كند و مردم همگى اصلشان از برادر و خواهر است. حضرت امام صادق(ع) اين مطلب را رد كرد و فرمود: ... وقتى كه شيث و يافث فرزندان آدم به سن رشد رسيدند و آماده ازدواج شدند، خداى تعالى از بهشت حوريه‌اى به نام «نزله» نازل كرد و دستور داد تا با شيث ازدواج كند و حوريه ديگرى به نام «منزله» نازل كرد و دستور داد با «يافث» ازدواج كند؛ پس آنان ازدواج كردند و براى شيث، پسرى و براى يافث دخترى زاده شد و خداى تعالى امر كرد كه وقتى رشيد شدند، پسر شيث با دختر يافث ازدواج كند، پس چنان كردند و از نسل آنان پيامبران برگزيده متولد شدند و... .
نویسنده در پايان كتاب، چند روايت ذكر كرده است كه بر اساس آن، پيشوايان بعد از پيامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) دوازده نفرند.
منابع
- نرم افزار جامع تفاسیر نور، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
- کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
