فرج المهموم (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
جز |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۲۴: | سطر ۲۴: | ||
}} | }} | ||
| − | این کتاب با نام کامل «فرج المهموم | + | این کتاب با نام کامل «فرج المهموم فی معرفة نهج الحلال من علم النجوم» یا «فرج المهموم فی تاریخ علماء النجوم» اثر [[سید بن طاووس]] (م، ۶۶۴ ق) است. این کتاب به دفع شبهه مجاز نبودن تعلیم علم [[نجوم]] می پردازد. سید ابن طاووس این کتاب را در سال ۶۵۰ هجرى و در جوار بارگاه [[امام حسین علیه السلام|سید الشهداء]] علیه السلام به اتمام رسانده است. |
| − | == | + | ==مؤلف== |
| − | + | سید رضی الدین علی بن موسی (۵۸۹-۶۶۴ ق)، معروف به [[سید بن طاووس]] از بزرگترین علمای ربانی [[شیعه]] در قرن هفتم بود. او از نوادگان [[امام حسن علیه السلام|امام حسن مجتبى]] و [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد]] (ع) است که در شهر [[حله]] ولادت نمود. جد هفتم ایشان، محمد بن اسحاق، که به خاطر زیبایى و ملاحتش به طاووس مشهور شده بود از [[سادات]] بزرگوار [[مدینه|مدینه]] محسوب مى‌شد. | |
| − | + | سید بن طاووس نقیب شیعیان در زمان حکومت مغول بر [[بغداد]] بود و وی را به سبب [[تقوا]]، مراقبه فراوان و حالات عرفانی «جمال العارفین» خوانده‌اند. او آثار بسیاری دارد که موضوع غالب آنها [[دعا|ادعیه]] و [[زیارت|زیارات]] است. کتاب [[مقتل]] سید الشهداء او با نام [[اللهوف (کتاب)|لهوف]] نیز معروف است. [[علامه حلی]] و شیخ یوسف سدیدالدین (پدر علامه حلی) از شاگردان سید بن طاووس بودند. | |
| − | + | ==موضوع کتاب== | |
| + | آنچه سید بن طاووس در این کتاب در صدد بیان آن است این است که علم نجومی که به کمک آن حوادث آینده را پیشگویی می کنند یکی از علوم بوده و هیچ منعی ندارد، بلکه [[پیامبران|انبیاء]] و اولیاء خود به آن عالم بوده اند. اما نباید ستارگان را علت موجبه یا فاعل با اختیار دانست و پیشگویی های منجمین را که با عنوان احکام نجومی بیان می شود غیر قابل خدشه و قطعی دانست چرا که چه بسا [[اراده الهی]] به چیزی جز آنچه منجم حکم کرده است تعلق بگیرد. | ||
| − | + | او همچنین در این کتاب به ذکر اسامی منجمین مسلمان پرداخته و پیشگویی های از آنها و از غیر از آنها قبل یا بعد از [[اسلام]] را که به حقیقت پیوسته است ذکر می کند که گویا هدف او از این کار رفع انکار کسانی است که دلالت ستارگان و علم از آنها به حوادث آینده را منکر می شوند یا ناباورانه بدان می نگرند. | |
| − | + | ==اعتبار کتاب== | |
| − | + | این کتاب به لحاظ ارزش و اعتبارى که داشته و مؤلف آن نیز از بزرگان [[امامیه|امامیه]] و مورد اعتمادترین علماى آنهاست، مورد توجه خاص و عام در طول چندین قرن بوده و بزرگانى چون [[علامه مجلسى]] در «[[بحارالأنوار (کتاب)|بحار الأنوار]]»، حاج مولى باقر بهبهانی در «[[الدمعة الساکبه فی احوال النبی و العترة الطاهره (کتاب)|الدمعة الساکبه]]» و شیخ عبدالنبى کاظمى در «تکملة» از آن استفاده نموده و مطالب آن را نقل کرده اند. | |
| − | + | ==محتوای کتاب== | |
| − | + | سید ابن طاووس کتاب خویش را به یک مقدمه و ۱۰ باب تقسیم کرده است: | |
| − | + | *مقدمه مؤلف که مشتمل است به ذکر علم نجوم و اینکه اولیاء بدان عالمند. | |
| + | *باب اول: در اینکه نجوم و علم به آن از آیات مالک جهان و [[معجزه|معجزات]] صاحب رسالت [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] صلى الله علیه وآله است. | ||
| + | *باب دوم: رد سخن کسانى که مى گویند ستارگان علت موجبه هستند یا فاعلی هستند که با اختیار خود کار می کند. | ||
| + | *باب سوم: روایاتى از کسانی که گفته هایشان در علوم حجت است ([[معصوم|معصومین]] علیهم السلام) در مورد صحت علم نجوم. | ||
| + | *باب چهارم: روایتى از [[امام موسی کاظم علیه السلام|امام هفتم]] علیه السلام در موضوع دفع [[مرگ]] از کسانى که مرگشان به حساب نجوم رسیده باشد و... | ||
| + | *باب پنجم: اسامى علماى [[شیعه|شیعه]] که به علم نجوم آگاهى داشته اند. | ||
| + | *باب ششم: علماى دیگر فرقه هاى اسلامى در علم نجوم. | ||
| + | *باب هفتم: عده اى از علماى نجوم که قبل از [[اسلام]] احکام نجومی که داده اند به صحت پیوسته است و اسمشان ذکر نشده است. | ||
| + | *باب هشتم: احکام علماى نجوم پس از اسلام، چه آنها که مسلمان بوده اند و چه غیر مسلمانها. | ||
| + | *باب نهم: منکرین صحت احکام نجوم و دلائل آنها و جواب به آنها. | ||
| + | *باب دهم: در آنچه از برخی روایات ذکر می کنیم در باب کسانى که از نجوم بی نیاز بودند بخاطر اینکه پیامبر و ائمه ای که از پیامبر معصوم استمداد می کردند را می شناختند (و امکان ملاقات با آنها را داشتند). | ||
| − | + | ==منابع== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | *مقدمه کتاب فرج المهموم. | |
| − | * کتاب فرج المهموم | + | *نرم افزار جامع الاحادیث، بخش کتابشناسی. |
| − | * نرم افزار جامع الاحادیث، بخش کتابشناسی | ||
| − | ==متن کتاب | + | ==متن کتاب == |
| − | [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39497/ فرج المهموم] | + | [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39497/ '''فرج المهموم'''] |
[[رده:منابع حدیثی]] | [[رده:منابع حدیثی]] | ||
[[رده:آثار سید بن طاووس]] | [[رده:آثار سید بن طاووس]] | ||
{{حدیث}} | {{حدیث}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۷ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۰۷
 | |
| نویسنده | سید بن طاووس |
| موضوع | نجوم |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
|
| |
این کتاب با نام کامل «فرج المهموم فی معرفة نهج الحلال من علم النجوم» یا «فرج المهموم فی تاریخ علماء النجوم» اثر سید بن طاووس (م، ۶۶۴ ق) است. این کتاب به دفع شبهه مجاز نبودن تعلیم علم نجوم می پردازد. سید ابن طاووس این کتاب را در سال ۶۵۰ هجرى و در جوار بارگاه سید الشهداء علیه السلام به اتمام رسانده است.
مؤلف
سید رضی الدین علی بن موسی (۵۸۹-۶۶۴ ق)، معروف به سید بن طاووس از بزرگترین علمای ربانی شیعه در قرن هفتم بود. او از نوادگان امام حسن مجتبى و امام سجاد (ع) است که در شهر حله ولادت نمود. جد هفتم ایشان، محمد بن اسحاق، که به خاطر زیبایى و ملاحتش به طاووس مشهور شده بود از سادات بزرگوار مدینه محسوب مى‌شد.
سید بن طاووس نقیب شیعیان در زمان حکومت مغول بر بغداد بود و وی را به سبب تقوا، مراقبه فراوان و حالات عرفانی «جمال العارفین» خوانده‌اند. او آثار بسیاری دارد که موضوع غالب آنها ادعیه و زیارات است. کتاب مقتل سید الشهداء او با نام لهوف نیز معروف است. علامه حلی و شیخ یوسف سدیدالدین (پدر علامه حلی) از شاگردان سید بن طاووس بودند.
موضوع کتاب
آنچه سید بن طاووس در این کتاب در صدد بیان آن است این است که علم نجومی که به کمک آن حوادث آینده را پیشگویی می کنند یکی از علوم بوده و هیچ منعی ندارد، بلکه انبیاء و اولیاء خود به آن عالم بوده اند. اما نباید ستارگان را علت موجبه یا فاعل با اختیار دانست و پیشگویی های منجمین را که با عنوان احکام نجومی بیان می شود غیر قابل خدشه و قطعی دانست چرا که چه بسا اراده الهی به چیزی جز آنچه منجم حکم کرده است تعلق بگیرد.
او همچنین در این کتاب به ذکر اسامی منجمین مسلمان پرداخته و پیشگویی های از آنها و از غیر از آنها قبل یا بعد از اسلام را که به حقیقت پیوسته است ذکر می کند که گویا هدف او از این کار رفع انکار کسانی است که دلالت ستارگان و علم از آنها به حوادث آینده را منکر می شوند یا ناباورانه بدان می نگرند.
اعتبار کتاب
این کتاب به لحاظ ارزش و اعتبارى که داشته و مؤلف آن نیز از بزرگان امامیه و مورد اعتمادترین علماى آنهاست، مورد توجه خاص و عام در طول چندین قرن بوده و بزرگانى چون علامه مجلسى در «بحار الأنوار»، حاج مولى باقر بهبهانی در «الدمعة الساکبه» و شیخ عبدالنبى کاظمى در «تکملة» از آن استفاده نموده و مطالب آن را نقل کرده اند.
محتوای کتاب
سید ابن طاووس کتاب خویش را به یک مقدمه و ۱۰ باب تقسیم کرده است:
- مقدمه مؤلف که مشتمل است به ذکر علم نجوم و اینکه اولیاء بدان عالمند.
- باب اول: در اینکه نجوم و علم به آن از آیات مالک جهان و معجزات صاحب رسالت پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله است.
- باب دوم: رد سخن کسانى که مى گویند ستارگان علت موجبه هستند یا فاعلی هستند که با اختیار خود کار می کند.
- باب سوم: روایاتى از کسانی که گفته هایشان در علوم حجت است (معصومین علیهم السلام) در مورد صحت علم نجوم.
- باب چهارم: روایتى از امام هفتم علیه السلام در موضوع دفع مرگ از کسانى که مرگشان به حساب نجوم رسیده باشد و...
- باب پنجم: اسامى علماى شیعه که به علم نجوم آگاهى داشته اند.
- باب ششم: علماى دیگر فرقه هاى اسلامى در علم نجوم.
- باب هفتم: عده اى از علماى نجوم که قبل از اسلام احکام نجومی که داده اند به صحت پیوسته است و اسمشان ذکر نشده است.
- باب هشتم: احکام علماى نجوم پس از اسلام، چه آنها که مسلمان بوده اند و چه غیر مسلمانها.
- باب نهم: منکرین صحت احکام نجوم و دلائل آنها و جواب به آنها.
- باب دهم: در آنچه از برخی روایات ذکر می کنیم در باب کسانى که از نجوم بی نیاز بودند بخاطر اینکه پیامبر و ائمه ای که از پیامبر معصوم استمداد می کردند را می شناختند (و امکان ملاقات با آنها را داشتند).
منابع
- مقدمه کتاب فرج المهموم.
- نرم افزار جامع الاحادیث، بخش کتابشناسی.
متن کتاب
