سید محمدعلی انگجی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (مهدی موسوی صفحهٔ سيد محمدعلى حسینی انگجى را به سید محمدعلی انگجی منتقل کرد)
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{بخشی از یک کتاب}}
 
{{بخشی از یک کتاب}}
 
{{شناسنامه عالم
 
{{شناسنامه عالم
−
||نام کامل = سيد محمدعلى حسینی انگجى
+
||نام کامل = سید محمدعلى حسینی انگجى
 
|تصویر=[[پرونده:Angaji.jpg|۲۲۰px|center]]
 
|تصویر=[[پرونده:Angaji.jpg|۲۲۰px|center]]
−
||زادروز =  1276 شمسی
+
||زادروز =  ۱۲۷۶ شمسی
 
|زادگاه = [[تبریز]]
 
|زادگاه = [[تبریز]]
−
|وفات =  1362 شمسی
+
|وفات =  ۱۳۶۲ شمسی
−
|مدفن = حرم حضرت معصومه سلام الله علیها - [[قم]]
+
|مدفن = [[قم]]، [[حرم حضرت معصومه علیها السلام|حرم حضرت معصومه]]  
−
|اساتید = [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|آيت الله حائري]] و آيت الله [[سید محمد حجت کوه کمره ای|سيد محمد حجت]]
+
|اساتید = [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی]]، [[سید محمد حجت کوه کمره ای]]،...
 
|شاگردان =  
 
|شاگردان =  
 
|آثار =  
 
|آثار =  
 
}}
 
}}
  
−
آيت الله انگجي تبریزی (1315 - 1404 ق) (1276 - 1362 ش) از خيل عظيم عالمان مبارز و از تبار حماسه سازان تاريخ [[ايران]] است. او فقيهي است آگاه، مجاهدي بيدار و عالمي وارسته كه در مقاطع مختلف به پا خاست و وظيفه الهي و انساني خود را در جهت آگاهي بخشيدن به هم نوعان خويش انجام داد. او فعاليت و دخالت عملي در سياست را از دوره هفدهم مجلس شوراي ملي آغاز نمود و در عرصه‌هاي مختلف سياسي به خوبي درخشيد.  
+
'''آیت الله سید محمدعلی انگجی تبریزی''' (۱۲۷۶-۱۳۶۲ ش)، از فقیهان و عالمان مبارز معاصر [[شیعه]] و از شاگردان [[سید محمد حجت کوه کمری|سید محمد حجت کو‌کمری]] بود. وی به سبب روحیه [[ظلم]] ستیزی، علیه تبعیض، بی عدالتی و فساد حکومت پهلوی به مبارزه برخاست و در مقاطع مختلف با انتشار بیانیه‌ها و اطلاعیه‌ها به وظیفه الهی خود عمل کرد. آیت اللّه انگجی پیش از انقلاب در دوره هفدهم مجلس شورای ملی و پس از انقلاب در مجلس خبرگان عضویت داشت.  
  
−
==تولد==
+
==ولادت==
  
−
در سال 1315 قمری برابر با سال 1276 شمسی <ref> گنجينه دانشمندان، شيخ محمد شريف رازي، ج 3، ص 302.</ref>، خانه پرمهر و صفاي مرجع تقليد شيعيان،  آیت اللّه العظمی [[سید ابوالحسن انگجی|میرزا ابوالحسن حسینی انگجي]]، با تولد طفلي از تبار [[امام حسین|سالار شهيدان]] علیه السلام، نورباران گرديد. خداوند متعال فرزندي به ايشان عطا فرمود كه او را «سيد محمدعلي» ناميدند.
+
سید محمدعلی انگجی تبریزی، فرزند آیت اللّه [[سید ابوالحسن انگجی|میرزا ابوالحسن حسینی انگجی]]، در سال ۱۳۱۵ قمری (برابر با سال ۱۲۷۶ شمسی)<ref> گنجینه دانشمندان، شیخ محمد شریف رازی، ج ۳، ص ۳۰۲.</ref>، متولد گردید.  
  
−
'''مهد پرورش'''
+
==فعالیت‌های علمی==
  
−
سيد محمدعلي، در خانه‌اي پرورش يافت كه [[زهد]]، [[تقوا]] و فقاهت در آن موج مي زد و پدر و مادرش با كردار صالح، معنويات خاصي به فضاي خانه بخشيده بودند. پدر او بزرگ پرچمدار مبارزه عليه رضاخان قُلدر و يكي از پيشتازان نهضت روحانيت بود. مادرش حاجيه فاطمه خانم، دختر امام جمعه و زني پاكدامن و مؤمن بود. در بزرگي و نورانيت باطني اين بانو همين بس كه فرزندان مجتهدي پرورانيد.<ref> آشناي جانان، محمد الوانساز خويي، خطي.</ref>
+
سید محمدعلی انگجی تحصیلات اولیه و علوم مقدماتی را از استادان [[تبریز]] فراگرفت و برای تکمیل آموخته های خود رهسپار شهر [[قم]] گردید.<ref> همان.</ref>
  
−
==آغاز تحصيلات==
+
او در [[حوزه علمیه قم]]، از محفل درسی آیت الله [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|حائری یزدی]] و آیت الله [[سید محمد حجت کوه کمری|سید محمد حجت]] استفاده نمود و به مدد توان و قوه استنباط و ذوق سرشار علمی و فقهی‌اش به درجه [[اجتهاد]] نایل آمد.
  
−
وي تحصيلات اوليه و علوم مقدماتي را از استادان [[تبریز]] فراگرفت و در سطوح عالي، از حوزه بابركت پدرش آيت الله انگجي، بهره‌ها برد. او به سبب استعداد قوي و ذوق سرشار، دروس مختلف را در مدت كوتاهي آموخت و براي تكميل آموخته هاي خود رهسپار شهر [[قم]] گرديد.<ref> همان.</ref>
+
ایشان در کنار تحصیل [[علوم اسلامی|علوم اسلامی]]، به فراگیری زبان فرانسه پرداخت و در این زبان مهارت کامل یافت. وی به زبان های ترکی، فارسی و عربی نیز تسلط داشت. سید محمدعلی پس از آموختن دانش های گوناگون، به زادگاه خویش بازگشت.<ref>گنجینه دانشمندان، ج ۳، ص ۳۰۲</ref>
  
−
==هجرت به قم==
+
آیت الله سید محمدعلی انگجی بعد از انتقال به [[تبریز|تبریز]]، به تدریس و تعلیم در [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] و دیگر معارف دینی ادامه داد.
  
−
با ورود آيت الله [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|حائري يزدي]] به قم و اقامت ايشان در آن شهر، حوزه عمليه قم جان تازه‌اي گرفت. او در شهر قم، از محفل درسي آيت الله حائري و آيت الله [[سید محمد حجت کوه کمری|سيد محمد حجت]] استفاده نمود و به مدد توان و قوه استنباط و ذوق سرشار علمي و فقهي‌اش به قله رفيع فقاهت دست يافت و به درجه [[اجتهاد]] نايل آمد.
+
==فعالیت‌های اجتماعی سیاسی==
  
−
ايشان در كنار تحصيل علوم اسلامي، به فراگيري زبان فرانسه پرداخت و در اين زبان مهارت كامل يافت. وي به زبان هاي تركي، فارسي و عربي نيز تسلط داشت. سيد محمدعلي پس از آموختن دانش هاي گوناگون، به زادگاه خويش بازگشت.<ref>گنجينه دانشمندان، ج 3، ص 302</ref>
+
آیت الله انگجی روحیه اجتماعی و سیاسی داشت و در کمک به قشرهای نیازمند و کم درآمد جامعه، سرآمد هم نوعان خود بود. ایشان با اقتدا به پدر مجاهدشان ([[سید ابوالحسن انگجی|میرزا ابوالحسن انگجی]])، فعالیت های اصلاحی خود را از دوران [[مشروطیت]] آغاز کرد و در دوران پهلوی و هم بعد از انقلاب نیز، در مسائل سیاسی - اجتماعی جامعه کوشش و فعالیت فراوانی داشت که به گوشه‌هایی از آن اشاره می گردد.
  
−
==برگشت به وطن==
+
'''بازسازی مسجد:'''
  
−
آیت الله سید محمدعلی حسینی انگجی بعد از انتقال به [[تبریز|تبريز]]، به تدريس و تعليم در [[فقه]] و [[اصول]] و ديگر معارف ديني ادامه دارد. برخي از طلاب علوم اسلامي با ميل و رغبت بسيار در درسش حضور مي يافتند و از محضر علمي و عملي او بهره‌مند مي شدند. ایشان علاوه بر تدریس به اقامه [[نماز جماعت]] و فعاليت در امور سياسي پرداخت.
+
[[مسجد]] آیت الله [[سید ابوالحسن انگجی]]، که در مرکز شهر [[تبریز]] (خیابان جمهوری اسلامی) قرار دارد، قدمتی چند صد ساله دارد. بنای فعلی مسجد، با سرمایه شادروان دکتر محمدباقر صدقیانی و با نظارت حضرات آیات: سید محمدعلی انگجی و شیخ عبدالحسین غروی (داماد آیت الله [[سید حسن انگجی|سید حسن انگجی]]) به شکل باشکوهی، تجدید بنا و بازسازی گردید. این مسجد، تا زمان وفات آیت الله انگجی تحت سرپرستی و تولیت وی بود و زیر نظر ایشان اداره می شد.<ref> آشنای جانان.</ref>
−
<ref> نامداران تاريخ، عمران عليزاده، ج 2، ص 356 و 357؛ گنجينه دانشمندان، ج 3، ص 302.</ref>
 
  
−
آيت الله انگجي را علاوه بر فعاليت هاي علمي، اجتماعي، سياسي و مبارزاتي، بايد در گفته ها و ديدگاه هاي ديگران جستجو كرد؛ تا به شخصيت او در ميان عالمان دين پي بُرد. شرح حال نگاران، ادب، تواضع، حُسن خُلق و گستره فهم و كمال وي را ستوده‌اند. علامه فرزانه، حاج ميرزا عبدالله مجتهدي، مي نويسد: «حاجي ميرزا محمدعلي آقا، شخص بسيار عاقل و كافي هستند و مابين مردم بسيار محبوب و محترم بوده و از اعيان علما بشمار مي آيند».<ref> جلوه محراب، ص 59.</ref>
+
'''مبارزه و تبعید:'''
  
−
شادروان مهدي مجتهدي در مورد وي و برادرانش مي نويسد: «...اثر نجابت و آقايي از سيماي آنان ساطع است. وقتي كه انسان اين سه برادر با فضل و كمال و نجيب و آقا را مي‌بيند، به ياد اشراف سادات بني عباس، مانند سيد مرتضي و سيد رضي، و ساير سادات متشخص مي افتد و به احترام مجبور مي شود. آنان از حيا و وقار سر به زير مي‌افكنند و چشم روي هم مي گذارند. ديگران از مهابت آنان سر به زير مي افكنند و چشم بلند نمي كنند. هر سه برادر غيرت اسلامي دارند و به [[اسلام]] و عظمت آن مي انديشمند».<ref> بحران آذربايجان، به كوشش رسول جعفريان.</ref>
+
آیت الله انگجی، دارای روحیه [[ظلم]] ستیزی و مبارزه با [[فساد]] و فحشا بود و در مواقع متعدد روحیه کفرستیزی خود را بروز می داد. ایشان از همان دوران جوانی که ۳۲ سال داشت، طعم تلخ تبعید را چشید و همراه پدرش، و [[میرزا صادق آقا تبریزی|میرزا صادق آقا تبریزی]]، [[سید محمد مولانا]]، و برادر تنی خود [[سید حسن انگجی]] و دیگر برادران ناتنی مانند [[سید مهدی حسینی انگجی|سید مهدی انگجی]]، به کردستان تبعید گردید.  
  
−
نويسنده مفاخر آذربايجان او را مردي موقر، وزين و متشخص معرفي مي نمايد.<ref> رجال آذربايجان در عصر مشروطيت، مهدي مجتهدي، ص 181.</ref> و مؤلف نامداران تاريخ، ايشان را فردي خوش رفتار و مشكل گشا ياد مي كند.<ref> مفاخر آذربايجان، عبدالرحيم عقيقي بخشايشي، ج 1، ص 288.</ref>
+
'''دوره نمایندگی مجلس:'''
  
−
==فعاليت‌هاي سياسي اجتماعي==
+
آیت الله انگجی به درخواست برخی از قشرهای مذهبی، در دوره هفدهم مجلس شورای ملی، جزء نامزدهای انتخاباتی مجلس گردید. با تلاش های شهید [[شهید فضل الله محلاتی|فضل الله محلاتی]] و برخی عالمان آذربایجان، شش نفر به مجلس راه یافتند که سه نفر آنها یعنی آیات عظام: سید محمدعلی انگجی، سید ابراهیم میلانی و سید مرتضی شبستری، با بالاترین رأی، راهی مجلس شدند. وی در مجلس، از نمایندگان فعال و برجسته شمرده می شد و از حقوق شرعی و قانونی مردم دفاع می کرد.
  
−
ایشان داراي روحيه اجتماعي و سياسي، و در ويژگي هاي فردي و خانوادگي، و كمك به قشرهاي نيازمند و كم درآمد جامعه، سرآمد هم نوعان خود بود. وی در دوران پهلوی و هم بعد از انقلاب، در مسائل سياسي - اجتماعي جامعه كوشش و فعاليت فراواني داشت كه به گوشه‌هايي از آن اشاره مي گردد:
+
'''اعتراض به انجمنهای ایالتی و ولایتی:'''
  
−
===قبل از انقلاب===
+
با شروع نهضت بزرگ اسلامی، به رهبری حضرت [[امام خمینی]]، آیت الله انگجی رسماً وارد فعالیت‌های سیاسی علیه حکومت پهلوی گردید. وی در اولین اطلاعیه ای که به همراه علما، در آبان ۱۳۴۱ ش. منتشر کرد، اعتراض و انزجار خود را از تصویب قوانین غیراسلامی انجمن های ایالتی و ولایتی اعلام داشت.<ref> اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص ۴۷ و ۱۰۷.</ref>
−
آیت الله انگجی تبریزی با اقتدا به پدر مجاهدشان، فعالیت های اصلاحی خود را از دوران مشروطیت آغاز کردند.
 
  
−
====دوره نمايندگي====
+
'''قیام ۲۹ بهمن:'''
  
−
آيت الله انگجي به درخواست برخي از قشرهاي مذهبي، در دوره هفدهم مجلس شوراي ملي، جزء نامزدهاي انتخاباتي مجلس گرديد. با تلاش هاي شهيد [[شهید فضل الله محلاتی|فضل الله محلاتي]] و برخي عالمان آذربايجان، شش نفر به مجلس راه يافتند كه سه نفر آن ها يعني آيات عظام: سید محمدعلی انگجي، سید ابراهیم ميلاني و سید مرتضی شبستري، با بالاترين رأي، راهي مجلس شدند. وي در مجلس، از نمايندگان فعال و برجسته شمرده مي شد و از حقوق شرعي و قانوني مردم دفاع مي كرد. <br>
+
یکی از حرکت‌های مهم و حساس در پیروزی انقلاب اسلامی [[ایران|ایران]]، قیام خونین ۲۹ بهمن [[تبریز]] است. این خیزش، با مجلس گرامی داشت چهلم شهدای ۱۹ دی [[قم]] آغاز شد. به علت اعمال ضدانسانی نیروهای رژیم [[طاغوت|طاغوتی]]، به تظاهرات و قیام خونین کشیده شد. آیت الله انگجی در کنار روحانیان مبارز شهر، در برپایی این حرکت عظیم مردمی و حمایت از آن نقش مهمی ایفا کرد.<ref> ر.ک: حماسه ۲۹ بهمن، به کوشش علی شیرخانی.</ref>
−
در پي استعفاي تعدادي از نمايندگان مجلس دوره هفدهم به منظور حفظ قانون اساسي و استقلال كشور به تقاضاي [[دكتر مصدق]]، بعد از كودتاي 28 مرداد عده‌اي از نمايندگان از جمله آيت الله انگجي و آيت الله ميلاني دستگير شدند، ليكن با وساطت آيات: سيد محمد بهبهاني و [[سید ابوالقاسم کاشانی|كاشاني]] نزد شاه، آزاد شدند. پس از آزادي آنان، زاهدي براي مراقبت از اعمال و رفتار آن ها در تبريز به سپهبد شاه بختي دستور داد: «مواظب باشيد، تحريكاتي نكنند».<ref> زندگي و مبارزات شهيد قاضي طباطبايي، رحيم نيكبخت، اسماعيل زاده، ص 321.</ref>
 
  
−
====بازسازي مسجد آيت الله [[ميرزا ابوالحسن انگجی]]====
+
'''امضای اعلامیه خلع شاه از سلطنت:'''
  
−
اين مسجد، كه در مركز شهر تبریز (خيابان جمهوري اسلامي) قرار دارد، قدمتي چند صد ساله داشته و به جهت اقامه [[نماز جماعت]] به وسيله آيت الله انگجي در آن، به نام ايشان معروف شده است. بناي فعلي مسجد، با سرمايه شادروان دكتر محمدباقر صدقياني و با نظارت حضرات آيات: سيد محمدعلي انگجي و شيخ عبدالحسين غروي (داماد آيت الله حاج سيد حسن انگجي) به شكل باشكوهي، تجديد بنا و بازسازي گرديد و در سالروز ميلاد مسعود [[قائم آل محمد]] عجل الله تعالی فرجه الشریف و با حضور عالمان شهر در سال 1350 ش. افتتاح شد. اين مسجد، تا زمان وفات آيت الله انگجي تحت سرپرستي و توليت وي بود و زير نظر ايشان اداره مي شد.<ref> آشناي جانان.</ref>
+
با گسترش اعتراضات سیاسی و راهپیمایی های سراسری [[تاسوعا]] و [[روز عاشورا|عاشورا]] در سال ۱۳۵۷ ش، از سوی مبارزان مسلمان و جامعه مدرسین، اعلامیه ای صادر شد که در آن خواستار خلع شاه از سلطنت شدند. آیت الله سید محمدعلی انگجی همراه با دو تن از عالمان سرشناس تبریز این اعلامیه را امضا می کند.<ref> زندگی و مبارزات شهید قاضی طباطبایی، ص ۲۹۶.</ref> آیت الله بنی فضل در این باره می گوید: «با این که در آن روز، عده‌ای بودند در [[تبریز|تبریز]]، لکن در بین آن عده، تنها سه نفر، آن اعلامیه را از تبریز امضا کردند: [[شهید سید محمد علی قاضی طباطبائی|قاضی طباطبایی]]، سید محمدعلی انگجی و برادرش [[سید حسن انگجی]]. این سه نفر اعلامیه خلع شاه از سلطنت را امضا کردند و دیگران جرأت نکردند. البته بعضی هایشان نتوانستند، اما بعضی هایشان نخواستند».<ref> تنهایی و پایداری، حسین نجفی، ص ۷۷.</ref>
  
−
====آغاز فعاليت هاي انقلابي====
+
'''عضویت مجلس خبرگان:'''
  
−
آيت الله سيد محمدعلي انگجي، داراي روحيه ظلم ستيزي و مبارزه با فساد و فحشا بود و در مواقع متعدد روحيه كفرستيزي خود را بروز مي داد. ايشان از همان دوران جواني كه 32 سال داشت، طعم تلخ تبعيد را چشيد و همراه پدرش، و ميرزا صادق آقا دينوري، [[سيد محمد مولانا]]، و برادر تني خود [[سيد حسن انگجي]] و ديگر برادران ناتني [[سید مهدی حسینی انگجی|سيد مهدي انگجي]]، دكتر سيد محمود انگجي، دكتر سيد ابراهيم انگجي و دكتر اسماعيل انگجي، به كردستان تبعيد گرديد وي به سبب روحيه ظلم ستيزي، بيش از بيست سال عليه تبعيض، بي عدالتي، ظلم و فساد به مبارزه برخاست و هيچ گاه در انجام وظيفه شرعي خويش كوتاهي نكرد. اين فقيه خستگي ناپذير به همراه ديگر عالمان، در مقاطع مختلف با انتشار بيانيه‌ها، پيام‌ها و اطلاعيه‌ها به وظيفه الهي خود عمل كرد، كه در اين جا به بعضي از آن ها اشاره مي شود:
+
آیت الله انگجی تبریزی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به عنوان یکی از لیدرهای انقلابیون در تبریز، با بنیانگذار جمهوری اسلامی [[امام خمینی]] همگام بود. ایشان در سال ۱۳۵۸ ش. در اولین دوره انتخاباتی مجلس خبرگان قانون اساسی شرکت نمود و به عنوان نماینده استان آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان انتخاب شد.<ref> راهنمای استفاده از صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی، ج ۴، ص ۳۲۷.</ref>
−
 
 
−
=====اعتراض به انجمن هاي ايالتي و ولايتي=====
 
−
 
 
−
با شروع نهضت بزرگ اسلامي، به رهبري حضرت [[امام خمینی]]، آيت الله انگجي رسماً وارد فعاليت‌هاي سياسي عليه حكومت پهلوي گرديد. وي در اولين اطلاعيه اي كه به همراه علما، در آبان 1341 ش. منتشر كرد، اعتراض و انزجار خود را از تصويب قوانين غيراسلامي انجمن هاي ايالتي و ولايتي اعلام داشت.<ref> اسناد انقلاب اسلامي، ج 3، ص 47 و 107.</ref>
 
−
 
 
−
=====قيام 29 بهمن=====
 
−
 
 
−
يكي از حركت‌هاي مهم و حساس در پيروزي انقلاب اسلامي ايران، قيام خونين 29 بهمن تبريز است. اين خيزش، با مجلس گرامي داشت چهلم شهداي نوزده دي قم آغاز شد. به علت اعمال ضدانساني نيروهاي رژيم طاغوتي، به تظاهرات و قيام خونين كشيده شد. آيت الله انگجي در كنار روحانيان مبارز شهر، در برپايي اين حركت عظيم مردمي و حمايت از آن نقش مهمي ايفا كرد.<ref> ر.ك: حماسه 29 بهمن، به كوشش علي شيرخاني.</ref>
 
−
 
 
−
=====امضای اعلامیه خلع شاه از سلطنت=====
 
−
 
 
−
با گسترش اعتراضات سياسي و راهپيمايي هاي سراسري تاسوعا و عاشوراي سال 1357 ش.، از سوي مبارزان مسلمان و جامعه مدرسين، اعلاميه اي صادر شد كه در آن، خواستار خلع شاه از سلطنت شدند. آيت الله سيد محمدعلي انگجي همراه با دو تن از عالمان سرشناس تبريز اين اعلاميه را امضا مي كند.<ref> زندگي و مبارزات شهيد قاضي طباطبايي، ص 296.</ref>
 
−
 
 
−
آيت الله بني فضل در اين باره مي گويد: «با اين كه در آن روز، عده‌اي بودند در [[تبریز|تبريز]]، لكن در بين آن عده، تنها سه نفر، آن اعلاميه را از تبريز امضا كردند: [[شهيد قاضي طباطبايي|قاضي طباطبايي]]، [[سيد حسن انگجي]] و سيد محمدعلي انگجي. اين سه نفر اعلاميه خلع شاه از سلطنت را امضا كردند و ديگران جرأت نكردند. البته بعضي هايشان نتوانستند، اما بعضي هايشان نخواستند».<ref> تنهايي و پايداري، حسين نجفي، ص 77.</ref>
 
−
 
 
−
===بعداز انقلاب===
 
−
آیت الله انگجی تبریزی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به عنوان یکی از لیدرهای انقلابیون در تبریز، با بنيان گذار جمهوري اسلامي ايران همگام بود.  
 
−
 
 
−
====مجلس خبرگان====
 
−
 
 
−
ایشان در سال 1358 ش. آمادگي خود را جهت شركت در اولين دوره انتخاباتي مجلس خبرگان، رسماً به اطلاع عموم رساند. او با كسب 580854 رأي از كل آراي مأخوذه 899/181، به عنوان نماينده استان آذربايجان شرقي در مجلس خبرگان انتخاب شد.<ref> راهنماي استفاده از صورت مشروح مذاكرات مجلس بررسي نهايي قانون اساسي، ج 4، ص 327.</ref>
 
−
 
 
−
====اولين هسته مقاومت در مسجد آيت الله انگجي====
 
−
 
 
−
در تاريخ دهم آبان 59 ش، حضرت آيت الله [[شهید سید اسدالله مدنی|شهيد مدني]] طي حكمي به شهيد محمدرضا غفاري،<ref> شهيد محمدرضا غفاري اولين مسئول هسته مقاومت بود كه در عمليات كربلاي 5به شهادت رسيد.</ref> خواستار تشكيل اولين هسته مقاومت در مسجد آيت الله انگجي شد.
 
−
 
 
−
آيت الله انگجي نيز با دريافت حكم مذكور، در ذيل آن مي نويسد: «مسجد انگج براي آموزش نظامي مهيا است. اقدام مورد نظر معمول دارند». سيد محمدعلي انگجي.<ref> آشناي جانان.</ref>
 
  
 
==وفات==
 
==وفات==
  
−
سرانجام اين مرد صبور و مقاوم در مراسم گرامي داشت 15 خرداد سال 1362 در مصلاي امام خمینی تبریز، مقارن با ظهر، جان به جان آفرين تسليم كرد و پس از تشييع بي سابقه مردم خوب تبريز، به شهر مقدس [[قم]] منتقل گرديد و در جوار [[حضرت معصومه]] سلام الله علیها و در كنار مرقد مطهر يار ديرينش آيت الله [[شهید سید اسدالله مدنی|شهيد مدني]]، در مسجد بالاسر دفن گرديد.<ref> نامداران تاريخ، ج 2، ص 357.</ref>
+
مرحوم آیت الله انگجی تبریزی، سرانجام در مراسم گرامی داشت ۱۵ خرداد سال ۱۳۶۲ در مصلای امام خمینی [[تبریز]]، جان به جان آفرین تسلیم کرد. پیکر مطهرش به شهر مقدس [[قم]] منتقل گردید و در جوار [[حضرت معصومه]] سلام الله علیها و در کنار مرقد یار دیرینش آیت الله [[شهید سید اسدالله مدنی|شهید مدنی]]، در مسجد بالاسر مدفون گردید.<ref> نامداران تاریخ، ج ۲، ص ۳۵۷.</ref>
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
سطر ۹۹: سطر ۶۹:
 
==منابع==
 
==منابع==
  
−
محمد الوانساز خويي، ستارگان حرم، جلد 18، صفحه 118، 129.
+
* محمد الوانساز خویی، [[ستارگان حرم (کتاب)|ستارگان حرم]]، جلد ۱۸، صفحه ۱۱۸-۱۲۹.
  
 
==آرشیو عکس و تصویر==
 
==آرشیو عکس و تصویر==

نسخهٔ ‏۱۴ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۴۷

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

Icon book.jpg

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
۲۲۰px
نام کامل سید محمدعلى حسینی انگجى
زادروز ۱۲۷۶ شمسی
زادگاه تبریز
وفات ۱۳۶۲ شمسی
مدفن قم، حرم حضرت معصومه

Line.png

اساتید

شیخ عبد الکریم حائری یزدی، سید محمد حجت کوه کمره ای،...




آیت الله سید محمدعلی انگجی تبریزی (۱۲۷۶-۱۳۶۲ ش)، از فقیهان و عالمان مبارز معاصر شیعه و از شاگردان سید محمد حجت کو‌کمری بود. وی به سبب روحیه ظلم ستیزی، علیه تبعیض، بی عدالتی و فساد حکومت پهلوی به مبارزه برخاست و در مقاطع مختلف با انتشار بیانیه‌ها و اطلاعیه‌ها به وظیفه الهی خود عمل کرد. آیت اللّه انگجی پیش از انقلاب در دوره هفدهم مجلس شورای ملی و پس از انقلاب در مجلس خبرگان عضویت داشت.

ولادت

سید محمدعلی انگجی تبریزی، فرزند آیت اللّه میرزا ابوالحسن حسینی انگجی، در سال ۱۳۱۵ قمری (برابر با سال ۱۲۷۶ شمسی)[۱]، متولد گردید.

فعالیت‌های علمی

سید محمدعلی انگجی تحصیلات اولیه و علوم مقدماتی را از استادان تبریز فراگرفت و برای تکمیل آموخته های خود رهسپار شهر قم گردید.[۲]

او در حوزه علمیه قم، از محفل درسی آیت الله حائری یزدی و آیت الله سید محمد حجت استفاده نمود و به مدد توان و قوه استنباط و ذوق سرشار علمی و فقهی‌اش به درجه اجتهاد نایل آمد.

ایشان در کنار تحصیل علوم اسلامی، به فراگیری زبان فرانسه پرداخت و در این زبان مهارت کامل یافت. وی به زبان های ترکی، فارسی و عربی نیز تسلط داشت. سید محمدعلی پس از آموختن دانش های گوناگون، به زادگاه خویش بازگشت.[۳]

آیت الله سید محمدعلی انگجی بعد از انتقال به تبریز، به تدریس و تعلیم در فقه و اصول و دیگر معارف دینی ادامه داد.

فعالیت‌های اجتماعی سیاسی

آیت الله انگجی روحیه اجتماعی و سیاسی داشت و در کمک به قشرهای نیازمند و کم درآمد جامعه، سرآمد هم نوعان خود بود. ایشان با اقتدا به پدر مجاهدشان (میرزا ابوالحسن انگجی)، فعالیت های اصلاحی خود را از دوران مشروطیت آغاز کرد و در دوران پهلوی و هم بعد از انقلاب نیز، در مسائل سیاسی - اجتماعی جامعه کوشش و فعالیت فراوانی داشت که به گوشه‌هایی از آن اشاره می گردد.

بازسازی مسجد:

مسجد آیت الله سید ابوالحسن انگجی، که در مرکز شهر تبریز (خیابان جمهوری اسلامی) قرار دارد، قدمتی چند صد ساله دارد. بنای فعلی مسجد، با سرمایه شادروان دکتر محمدباقر صدقیانی و با نظارت حضرات آیات: سید محمدعلی انگجی و شیخ عبدالحسین غروی (داماد آیت الله سید حسن انگجی) به شکل باشکوهی، تجدید بنا و بازسازی گردید. این مسجد، تا زمان وفات آیت الله انگجی تحت سرپرستی و تولیت وی بود و زیر نظر ایشان اداره می شد.[۴]

مبارزه و تبعید:

آیت الله انگجی، دارای روحیه ظلم ستیزی و مبارزه با فساد و فحشا بود و در مواقع متعدد روحیه کفرستیزی خود را بروز می داد. ایشان از همان دوران جوانی که ۳۲ سال داشت، طعم تلخ تبعید را چشید و همراه پدرش، و میرزا صادق آقا تبریزی، سید محمد مولانا، و برادر تنی خود سید حسن انگجی و دیگر برادران ناتنی مانند سید مهدی انگجی، به کردستان تبعید گردید.

دوره نمایندگی مجلس:

آیت الله انگجی به درخواست برخی از قشرهای مذهبی، در دوره هفدهم مجلس شورای ملی، جزء نامزدهای انتخاباتی مجلس گردید. با تلاش های شهید فضل الله محلاتی و برخی عالمان آذربایجان، شش نفر به مجلس راه یافتند که سه نفر آنها یعنی آیات عظام: سید محمدعلی انگجی، سید ابراهیم میلانی و سید مرتضی شبستری، با بالاترین رأی، راهی مجلس شدند. وی در مجلس، از نمایندگان فعال و برجسته شمرده می شد و از حقوق شرعی و قانونی مردم دفاع می کرد.

اعتراض به انجمنهای ایالتی و ولایتی:

با شروع نهضت بزرگ اسلامی، به رهبری حضرت امام خمینی، آیت الله انگجی رسماً وارد فعالیت‌های سیاسی علیه حکومت پهلوی گردید. وی در اولین اطلاعیه ای که به همراه علما، در آبان ۱۳۴۱ ش. منتشر کرد، اعتراض و انزجار خود را از تصویب قوانین غیراسلامی انجمن های ایالتی و ولایتی اعلام داشت.[۵]

قیام ۲۹ بهمن:

یکی از حرکت‌های مهم و حساس در پیروزی انقلاب اسلامی ایران، قیام خونین ۲۹ بهمن تبریز است. این خیزش، با مجلس گرامی داشت چهلم شهدای ۱۹ دی قم آغاز شد. به علت اعمال ضدانسانی نیروهای رژیم طاغوتی، به تظاهرات و قیام خونین کشیده شد. آیت الله انگجی در کنار روحانیان مبارز شهر، در برپایی این حرکت عظیم مردمی و حمایت از آن نقش مهمی ایفا کرد.[۶]

امضای اعلامیه خلع شاه از سلطنت:

با گسترش اعتراضات سیاسی و راهپیمایی های سراسری تاسوعا و عاشورا در سال ۱۳۵۷ ش، از سوی مبارزان مسلمان و جامعه مدرسین، اعلامیه ای صادر شد که در آن خواستار خلع شاه از سلطنت شدند. آیت الله سید محمدعلی انگجی همراه با دو تن از عالمان سرشناس تبریز این اعلامیه را امضا می کند.[۷] آیت الله بنی فضل در این باره می گوید: «با این که در آن روز، عده‌ای بودند در تبریز، لکن در بین آن عده، تنها سه نفر، آن اعلامیه را از تبریز امضا کردند: قاضی طباطبایی، سید محمدعلی انگجی و برادرش سید حسن انگجی. این سه نفر اعلامیه خلع شاه از سلطنت را امضا کردند و دیگران جرأت نکردند. البته بعضی هایشان نتوانستند، اما بعضی هایشان نخواستند».[۸]

عضویت مجلس خبرگان:

آیت الله انگجی تبریزی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به عنوان یکی از لیدرهای انقلابیون در تبریز، با بنیانگذار جمهوری اسلامی امام خمینی همگام بود. ایشان در سال ۱۳۵۸ ش. در اولین دوره انتخاباتی مجلس خبرگان قانون اساسی شرکت نمود و به عنوان نماینده استان آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان انتخاب شد.[۹]

وفات

مرحوم آیت الله انگجی تبریزی، سرانجام در مراسم گرامی داشت ۱۵ خرداد سال ۱۳۶۲ در مصلای امام خمینی تبریز، جان به جان آفرین تسلیم کرد. پیکر مطهرش به شهر مقدس قم منتقل گردید و در جوار حضرت معصومه سلام الله علیها و در کنار مرقد یار دیرینش آیت الله شهید مدنی، در مسجد بالاسر مدفون گردید.[۱۰]

پانویس

  1. ↑ گنجینه دانشمندان، شیخ محمد شریف رازی، ج ۳، ص ۳۰۲.
  2. ↑ همان.
  3. ↑ گنجینه دانشمندان، ج ۳، ص ۳۰۲
  4. ↑ آشنای جانان.
  5. ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص ۴۷ و ۱۰۷.
  6. ↑ ر.ک: حماسه ۲۹ بهمن، به کوشش علی شیرخانی.
  7. ↑ زندگی و مبارزات شهید قاضی طباطبایی، ص ۲۹۶.
  8. ↑ تنهایی و پایداری، حسین نجفی، ص ۷۷.
  9. ↑ راهنمای استفاده از صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی، ج ۴، ص ۳۲۷.
  10. ↑ نامداران تاریخ، ج ۲، ص ۳۵۷.

منابع

آرشیو عکس و تصویر

برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=سید_محمدعلی_انگجی&oldid=136254»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا