مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

تفسیر نور (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۵ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
تفسير نور دوره کامل تفسیر قرآن از [[محسن قرائتی]] است که در 12 جلد به چاپ رسیده است. تکیه این تفسیر بر نکته ها و پیامهای آیات قرآن است.
+
{{خوب}}
  
==آشنایی با تفسیر نور==
+
{{مشخصات کتاب
تفسير نور به زبان فارسى، ساده و روان نگاشته شده است، شامل كل قرآن بوده و در 12 جلد عرضه شده است. هدف از تدوين اين تفسير به گفته مفسر در مقدمه ج 1 اين بوده تا درسهايى از قرآن را كه قابل ترجمه به زبانهاى زنده دنيا باشد به صورت تابلو و پيام در آورد. بيشتر پيامها و درسها از متون تفاسير معتبر شيعه و سنى استفاده گرديده، به مطالبى كه راه گشاى زندگى و قابل عرضه در جامعه مسلمين باشد، پرداخته شده است. مرحوم آيت الله سيد مهدى روحانى در تقريظ خود بر تفسير نوشته است: پس از ترجمه هر آيه به زبان ساده و رسا به شرح محتواى آن آيه با بيان نكاتى كه آنها را پيام آيه ناميده، پرداخته است، اين نكات در حقيقت روشنگر روح تفسير و شرح و بسط آن مى ‌باشد. و انصافا در بسيارى از موارد، نكات و برداشت‌هاى ايشان ابتكارى و تازگى دارد.
 
  
 +
|عنوان=
  
== شيوه ارائه‌ ==
+
|تصویر= [[پرونده:تفسیر-نور.jpg|240px|وسط]]
  
مطالب اين تفسير در قالب 5 عنوان ارائه شده است.
+
|نویسنده= محسن قرائتی
  
1- متن آيه، كه با رسم الخط عثمان طه و با اعراب كامل تايپ و چندين بار مورد دقت قرار گرفته است.
+
|موضوع= تفاسیر شیعه
  
2- ترجمه هر آيه، كه بصورت گروهى و زير نظر مؤلف محترم و با استفاده از بهترين ترجمه‌هاى موجود( حداقل 6 ترجمه) نگارش يافته و به جهت گويايى و روانى آن، مطالب توضيحى در صورت لزوم در ميان پرانتز آمده است.
+
|زبان= فارسی
  
3- نكته‌ها، كه امور زير در اين قالب عرضه گرديده است:
+
|تعداد جلد= ۱۲
  
الف) بيان ريشه و ترجمه لغات مشكل آيه‌
+
|عنوان افزوده1=
  
ب) بيان شأن نزول آيه كه در فهم محتواى آن نقش كليدى داشته است.
+
|افزوده1=
  
ج) بيان آيات مرتبط با آيه كه در فهم موضوعى قرآن تأثير به بسزايى دارد.
+
|عنوان افزوده2=
  
د) بيان روايات، ذيل آيه، كه در اين بخش با توجه به گستردگى روايات، تنها به ذكر نمونه‌هايى بسنده شده است.
+
|افزوده2=
  
ه) طرح برخى پرسش‌ها و پاسخ گويى به آنها.
+
|لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39303/تفسير  تفسير نور]
 +
}}
 +
'''«تفسیر نور»''' دوره کامل [[تفسیر قرآن]] به زبان فارسى، تألیف حجةالاسلام [[محسن قرائتی]] است که در ۱۲ جلد به چاپ رسیده است. تکیه این تفسیر بر نکته‌ها و پیامهای آیات [[قرآن|قرآن کریم]] می‌باشد.
  
4- پيام‌ها كه مقصود اصلى مؤلف از اين تفسير، همين بخش بوده است تا نشان دهد قرآن كتاب زندگى بشر در همه عصرها و براى همه نسل هاست. البته مستند برداشت‌هاى مؤلف چنانكه در پايان هر پيام آمده است، يكى از موارد ذيل مى‌باشد:
+
==انگیزه و هدف تفسیر ==
 +
هدف از تدوین این تفسیر به گفته مفسر در مقدمه کتاب، این بوده تا درسهایى از [[قرآن]] را که قابل ترجمه به زبانهاى زنده دنیا باشد به صورت تابلو و پیام درآورد. مفسر در مصاحبه خود با مجله بینات مى‌فرماید: تفسیر نور، عنوان اصلى‌اش تحقیق نیست، صادراتى است، یعنى از اول به این قصد نوشته شده است؛ این تفسیر براى آدمهاى بى حوصله است.
 +
==روش تفسیر==
  
الف) مفردات كلمات هر آيه‌
+
مطالب «تفسیر نور» در قالب ۵ عنوان زیر ارائه شده است:
  
ب) عبارتى مركب از چند كلمه‌
+
۱- متن آیه، که با [[رسم الخط قرآن|رسم الخط]] عثمان طه و با اعراب کامل تایپ و چندین بار مورد دقت قرار گرفته است.
  
ج) رابطه هر آيه با آيات قبل‌
+
۲- ترجمه هر آیه، که بصورت گروهى و زیر نظر مؤلف محترم و با استفاده از بهترین ترجمه‌هاى موجود (حداقل ۶ ترجمه) نگارش یافته و به جهت گویایى و روانى آن، مطالب توضیحى در صورت لزوم در میان پرانتز آمده است.
  
5- پاورقى كه نشانى آيات و روايات و كتب تفسيرى را به اختصار آورده است. همچنين مطالبى مربوط به آيه كه در قالب نكته‌ها و پيام‌ها نمى‌گنجد در پاورقى ذكر شده است. قابل توجه اينكه:
+
۳- نکته‌ها، که امور زیر در این قالب عرضه گردیده است:
  
1- گاهى تعداد نكته‌ها و پيام‌هاى يك آيه، از يك مورد تجاوز نكرده است كه به جهت حفظ قالب كار، باز هم به عنوان نكته‌ها و پيام‌ها، به صورت جمع آمده است.
+
الف) بیان ریشه و ترجمه لغات مشکل آیه‌
  
2- در مورد كتب تفسيرى، هر جا كه مراد، مطالب آن تفسير در ذيل آيه بوده است، نشانى جلد و صفحه ذكر نشده است.
+
ب) بیان [[شأن نزول]] آیه که در فهم محتواى آن نقش کلیدى داشته است.
  
== امتيازات تفسير ==
+
ج) بیان آیات مرتبط با آیه که در فهم موضوعى [[قرآن]] تأثیر به بسزایى دارد.
  
# از اصطلاحات فنى، ادبى، فقهى، كلامى و فلسفى احتراز شده است و تنها درسهايى از قرآن كه قابل ترجمه به زبانهاى زنده دنيا به صورت تابلو و پيام باشد آورده شده است.
+
د) بیان روایات ذیل آیه، که در این بخش با توجه به گستردگى روایات، تنها به ذکر نمونه‌هایى بسنده شده است.
# از تفسير به رأى احتراز شده و از متن آيات و روايات اهل بيت( ع) استفاده شده است.
 
# بيشتر پيامها و درسها از متون تفاسير شيعه و سنى استفاده شده است و برخى نكات از مؤلف يا همكاران بوده است. مؤلف مى‌نويسد: در سال 1378 ش براى تجديد چاپ جلد اول، يك بار ديگر تفسير نور را با دقت مطالعه كردم، مطالبى را حذف يا ادغام نموده و مطالب جديد را كه به ذهن خود يا از تفسير راهنما و نخبة التفاسير، استفاده كرده‌ام اضافه نمودم.
 
#با وجود اختصار داراى بحثهاى موضوعى نيز مى‌باشد مانند ج 1 ص 339 ذيل آيه 216 بقره، جهاد در اديان ديگر، بحثى پيرامون هدايت و ضلالت ج 6 ص 227 ذيل آيه 97 سوره رعد، عوامل آرامش و دلگرمى ذيل آيه 28 سوره رعد ج 6 ص 231.
 
مفسر در مصاحبه خود با مجله بينات مى‌فرمايد: تفسير نور، عنوان اصلى‌اش تحقيق نيست، صادراتى است، يعنى از اول به اين قصد نوشته شده است. اين تفسير براى آدمهاى بى حوصله است.
 
  
== منابع تفسير نور ==
+
ه) طرح برخى پرسش‌ها و پاسخ گویى به آنها.
  
مؤلف مى‌فرمايد: از تفاسير شيعه و سنى، دوازده تفسير ديده مى‌شود مانند: تفسير فى ظلال، مراغى، فخر رازى، قرطبى، مجمع البيان، نور الثقلين، صافى، الميزان، نمونه، كشاف، اطيب البيان فرقان، ما اين تفاسير را سطر به سطر مى‌بينيم، منتهى نكات برجسته‌اش را بيرون مى‌آوريم.
+
۴- پیام‌ها، که مقصود اصلى مؤلف از این تفسیر، همین بخش بوده است تا نشان دهد قرآن کتاب زندگى بشر در همه عصرها و براى همه نسل هاست. البته مستند برداشت‌هاى مؤلف چنانکه در پایان هر پیام آمده است، یکى از این موارد مى‌باشد: الف) مفردات و کلمات هر آیه‌ ب) عبارتى مرکب از چند کلمه‌ ج) رابطه هر آیه با آیات قبل‌. بیشتر پیامها و درسها از متون تفاسیر معتبر [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنى]] استفاده گردیده، و به مطالبى که راهگشاى زندگى و قابل عرضه در جامعه مسلمین باشد، پرداخته شده است.
  
== همكاران تفسير نور ==
+
۵- پاورقى، که نشانى آیات و روایات و کتب تفسیرى را به اختصار آورده است. همچنین مطالبى مربوط به آیه که در قالب نکته‌ها و پیام‌ها نمى‌گنجد در پاورقى ذکر شده است.
  
كسانيكه در تهيه و تنظيم و باز نويسى و استنباط پيام‌ها در مجموع با مؤلف محترم به نحوى همكارى داشته‌اند را مى‌توان به قرار ذيل نام برد: آقايان دهشيرى، جعفرى، سيد جواد بهشتى، شيخ محمود متوسل، حجة الاسلام محمديان، حجة الاسلام محدثى، بلوچيان و كلباسى.
+
مرحوم آیت الله [[سید مهدی روحانی|سید مهدى روحانى]] در [[تقریظ]] خود بر این تفسیر نوشته است: «پس از ترجمه هر [[آیه]] به زبان ساده و رسا، به شرح محتواى آن آیه با بیان نکاتى که آنها را پیام آیه نامیده، پرداخته است، این نکات در حقیقت روشنگر روح تفسیر و شرح و بسط آن مى ‌باشد. و انصافا در بسیارى از موارد، نکات و برداشت‌هاى ایشان ابتکارى است و تازگى دارد».  
  
== نسخه شناسى‌ ==
+
==ویژگی‌های تفسیر==
  
تفسير نور در 12 جلد به قطع وزيرى، از سال 1374 ش توسط انتشارات مؤسسه در راه حق به چاپ رسيد و در سال 1376 به عنوان كتاب سال جمهورى اسلامى ايران، برگزيده شد. سپس توسط مركز فرهنگى درسهايى از قرآن و در چاپخانه سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى بارها به چاپ رسيده است.
+
*از اصطلاحات فنى، ادبى، [[فقه|فقهى]]، [[علم کلام|کلامى]] و [[فلسفه|فلسفى]] احتراز شده است و تنها درسهایى از [[قرآن]] که قابل ترجمه به زبانهاى زنده دنیا به صورت تابلو و پیام باشد آورده شده است.
نسخه حاضر چاپ يازدهم آن مى‌باشد كه در پاييز 1383 در همان قطع و مجلدات، به بازار عرضه شده است. البته در دوره اول فقط چهار جلد آن توسط مؤسسه در راه حق به چاپ رسيده است.
+
*از [[تفسیر به رأی]] احتراز شده و از متن آیات و روایات [[اهل بیت]] (علیهم السلام) استفاده شده است.
شابك دوره 12 جلدى  X-09- 5652- 964
+
*بیشتر پیامها و درسها از متون تفاسیر [[شیعه|شیعه]] و [[اهل سنت|سنى]] استفاده شده است و برخى نکات از مؤلف یا همکاران بوده است.
شابك جلد اول 3- 07- 5652- 964
+
*با وجود اختصار داراى بحثهاى موضوعى نیز مى‌باشد، مانند ذیل [[آیه 216 سوره بقره|آیه ۲۱۶ بقره]]، جهاد در ادیان دیگر، بحثى پیرامون عوامل آرامش و دلگرمى ذیل [[آیه 28 سوره رعد|آیه ۲۸ سوره رعد]].
اين نسخه شامل پيشگفتار چاپ اول و حاوى زندگينامه دست نوشته مؤلف و توضيحات درباره شيوه كار گروهى در تفاسير منبع و ارائه مطالب و به چاپ رساندن آنهاست.
 
ناشر كه مركز فرهنگى درسهايى از قرآن است، به عنوان مقدمه در ابتداى برخى مجلدات مطالبى را در مورد مراحل مختلف كار بيان داشته است.
 
تقريظ مرحوم آيت الله سيد مهدى روحانى نيز زينت بخش مجلد اول آن مى‌باشد.
 
  
== منابع ==
+
==منابع تفسیر ==
 +
 
 +
مؤلف در مورد منابع تفسیر خود مى‌فرماید: از تفاسیر [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنى]]، دوازده تفسیر دیده مى‌شود مانند: [[فی ظلال القرآن (کتاب)|تفسیر فى ظلال]]، [[تفسیر المراغی (کتاب)|تفسیر مراغى]]، [[التفسیر الکبیر (کتاب)|تفسیر فخر رازى]]، تفسیر قرطبى، [[مجمع البیان (کتاب)|مجمع البیان]]، [[نور الثقلین (کتاب)|نور الثقلین]]، [[تفسیر صافی (کتاب)|تفسیر صافى]]، [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]]، [[الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل (کتاب)|تفسیر الکشاف]]، [[اطیب البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|اطیب البیان]]، [[الفرقان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر الفرقان]]. ما این تفاسیر را سطر به سطر مى‌بینیم، منتهى نکات برجسته‌اش را بیرون مى‌آوریم.
 +
 
 +
==منابع ==
 +
 
 +
*دانشنامه قرآن و قرآن پژوهى، به کوشش خرمشاهى، ج ۱ ص ۷۷۵.
 +
*سیر تطور تفاسیر شیعه، سید محمد على ایازى، ص ۲۱۶.
 +
*طبقات مفسران شیعه، عقیقى بخشایشى، ج ۵ ص ۷۰.
 +
*فصلنامه بینات، مؤسسه معارف اسلامى امام رضا، شماره مسلسل ۹، سال سوم شماره ۱، ۱۳۷۵.
  
# مجلدات مختلف تفسير نور و مقدمات آن‌
 
# دانشنامه قرآن و قرآن پژوهى به كوشش خرمشاهى ج 1 ص 775
 
# سير تطور تفاسير شيعه سيد محمد على ايازى ص 216
 
# طبقات مفسران شيعه عقيقى بخشايشى ج 5 ص 70
 
# فصلنامه بينات، مؤسسه معارف اسلامى امام رضا( ع) شماره مسلسل 9، سال سوم شماره 1 بهار 1375 صفحه 109
 
==منابع==
 
* مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع التفاسیر [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی.
 
==متن کتاب تفسير نور==
 
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39303/تفسير  تفسير نور]
 
 
[[رده:تفاسیر]]
 
[[رده:تفاسیر]]
 +
[[رده: مقاله های مهم]]
 +
 
{{تفسیر قرآن}}
 
{{تفسیر قرآن}}
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 +
|جامعیت= خوب
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده= دارد
 +
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۲۹


تفسیر-نور.jpg
نویسنده محسن قرائتی
موضوع تفاسیر شیعه
زبان فارسی
تعداد جلد ۱۲

تفسير نور

«تفسیر نور» دوره کامل تفسیر قرآن به زبان فارسى، تألیف حجةالاسلام محسن قرائتی است که در ۱۲ جلد به چاپ رسیده است. تکیه این تفسیر بر نکته‌ها و پیامهای آیات قرآن کریم می‌باشد.

انگیزه و هدف تفسیر

هدف از تدوین این تفسیر به گفته مفسر در مقدمه کتاب، این بوده تا درسهایى از قرآن را که قابل ترجمه به زبانهاى زنده دنیا باشد به صورت تابلو و پیام درآورد. مفسر در مصاحبه خود با مجله بینات مى‌فرماید: تفسیر نور، عنوان اصلى‌اش تحقیق نیست، صادراتى است، یعنى از اول به این قصد نوشته شده است؛ این تفسیر براى آدمهاى بى حوصله است.

روش تفسیر

مطالب «تفسیر نور» در قالب ۵ عنوان زیر ارائه شده است:

۱- متن آیه، که با رسم الخط عثمان طه و با اعراب کامل تایپ و چندین بار مورد دقت قرار گرفته است.

۲- ترجمه هر آیه، که بصورت گروهى و زیر نظر مؤلف محترم و با استفاده از بهترین ترجمه‌هاى موجود (حداقل ۶ ترجمه) نگارش یافته و به جهت گویایى و روانى آن، مطالب توضیحى در صورت لزوم در میان پرانتز آمده است.

۳- نکته‌ها، که امور زیر در این قالب عرضه گردیده است:

الف) بیان ریشه و ترجمه لغات مشکل آیه‌

ب) بیان شأن نزول آیه که در فهم محتواى آن نقش کلیدى داشته است.

ج) بیان آیات مرتبط با آیه که در فهم موضوعى قرآن تأثیر به بسزایى دارد.

د) بیان روایات ذیل آیه، که در این بخش با توجه به گستردگى روایات، تنها به ذکر نمونه‌هایى بسنده شده است.

ه) طرح برخى پرسش‌ها و پاسخ گویى به آنها.

۴- پیام‌ها، که مقصود اصلى مؤلف از این تفسیر، همین بخش بوده است تا نشان دهد قرآن کتاب زندگى بشر در همه عصرها و براى همه نسل هاست. البته مستند برداشت‌هاى مؤلف چنانکه در پایان هر پیام آمده است، یکى از این موارد مى‌باشد: الف) مفردات و کلمات هر آیه‌ ب) عبارتى مرکب از چند کلمه‌ ج) رابطه هر آیه با آیات قبل‌. بیشتر پیامها و درسها از متون تفاسیر معتبر شیعه و سنى استفاده گردیده، و به مطالبى که راهگشاى زندگى و قابل عرضه در جامعه مسلمین باشد، پرداخته شده است.

۵- پاورقى، که نشانى آیات و روایات و کتب تفسیرى را به اختصار آورده است. همچنین مطالبى مربوط به آیه که در قالب نکته‌ها و پیام‌ها نمى‌گنجد در پاورقى ذکر شده است.

مرحوم آیت الله سید مهدى روحانى در تقریظ خود بر این تفسیر نوشته است: «پس از ترجمه هر آیه به زبان ساده و رسا، به شرح محتواى آن آیه با بیان نکاتى که آنها را پیام آیه نامیده، پرداخته است، این نکات در حقیقت روشنگر روح تفسیر و شرح و بسط آن مى ‌باشد. و انصافا در بسیارى از موارد، نکات و برداشت‌هاى ایشان ابتکارى است و تازگى دارد».

ویژگی‌های تفسیر

  • از اصطلاحات فنى، ادبى، فقهى، کلامى و فلسفى احتراز شده است و تنها درسهایى از قرآن که قابل ترجمه به زبانهاى زنده دنیا به صورت تابلو و پیام باشد آورده شده است.
  • از تفسیر به رأی احتراز شده و از متن آیات و روایات اهل بیت (علیهم السلام) استفاده شده است.
  • بیشتر پیامها و درسها از متون تفاسیر شیعه و سنى استفاده شده است و برخى نکات از مؤلف یا همکاران بوده است.
  • با وجود اختصار داراى بحثهاى موضوعى نیز مى‌باشد، مانند ذیل آیه ۲۱۶ بقره، جهاد در ادیان دیگر، بحثى پیرامون عوامل آرامش و دلگرمى ذیل آیه ۲۸ سوره رعد.

منابع تفسیر

مؤلف در مورد منابع تفسیر خود مى‌فرماید: از تفاسیر شیعه و سنى، دوازده تفسیر دیده مى‌شود مانند: تفسیر فى ظلال، تفسیر مراغى، تفسیر فخر رازى، تفسیر قرطبى، مجمع البیان، نور الثقلین، تفسیر صافى، تفسیر المیزان، تفسیر نمونه، تفسیر الکشاف، اطیب البیان، تفسیر الفرقان. ما این تفاسیر را سطر به سطر مى‌بینیم، منتهى نکات برجسته‌اش را بیرون مى‌آوریم.

منابع

  • دانشنامه قرآن و قرآن پژوهى، به کوشش خرمشاهى، ج ۱ ص ۷۷۵.
  • سیر تطور تفاسیر شیعه، سید محمد على ایازى، ص ۲۱۶.
  • طبقات مفسران شیعه، عقیقى بخشایشى، ج ۵ ص ۷۰.
  • فصلنامه بینات، مؤسسه معارف اسلامى امام رضا، شماره مسلسل ۹، سال سوم شماره ۱، ۱۳۷۵.
***
تفسیر قرآن
درباره تفسیر قرآن: تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن
اصطلاحات: اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات
شاخه های تفسیر قرآن:

تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی)

روشهای تفسیری قرآن:
تفاسیر به تفکیک مذهب مولف: