پرده خوانی

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
Icon-encycolopedia.jpg

این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


نوحه خوانى بر اساس پرده‌اى كه به ديوار نصب مى‌كنند و روى آن تصاويرى از چهره‌هاى خوب و بد در تاريخ اسلام، به ويژه حوادث مربوط به عاشوراست و نوحه‌خوان، طبق صحنه‌هاى تصوير، اشعار و مراثى را مى‌خواند و مردم كه اغلب پاى ديوارها در كوچه‌ها و ميادين يا تكيه‌ها پاى صحبت و نوحه‌اش مى‌نشينند، دور او جمع مى‌شوند و مى‌گريند و به پرده خوان، طبق نذر و نياز خويش، كمك مالى مى‌كنند.

پرده خوانى، يكى از هنرهاى نمايشى و شرح حال و سيره اولياء دين است كه بر اساس تصاوير منقوش بر پرده‌هاى بزرگ، اجرا مى‌گردد. پرده خوان دهانى گرم و صوتى دلنشين دارد و همراه با خواندن، اشاره به تصاوير مى‌كند.

شمايل نگارى و صورتگرى مذهبى، خود را در پرده‌ها نشان مى‌دهد. نوعى از نقاشى‌ مذهبى در اين پرده‌ها تجلى مى‌يابد. «بر مبناى حوادث تاريخ اسلام، به ويژه وقايع كربلا، نقاشي هاى درهم و برهمى روى پرده كشيده مى‌شود كه عنوان‌ «پرده نگارى‌» دارد.

نگارگران پرده‌هاى مذهبى، عموما با الهام از مقتل ها به تصوير صحنه‌ها مى‌پرداختند.

نقالانى هم با نصب آنها بر روى ديوار و در حضور مردم، با دهانى گرم به تعزيه خوانى و پرده خوانى بر اساس حوادث به تصوير كشيده شده مى‌پرداختند.

محتواى اين پرده‌ها اعم‌ از دنيا و آخرت و بهشت و جهنم و صالحان و شروران و حسينيان و يزيديان بود. در اين‌ پرده‌ها، شمايل حضرت عباس با دستانى از بدن جدا، طفلان مسلم، خيمه‌هاى سوزان، قيام مختار، مجلس جن و انس، معراج پيامبر به همراه براق، كوثر، ضامن آهو و... كشيده ‌مى‌شد و نقالان پرده‌خوان با نثر و شعر، حوادث مربوط به آنها را با صدا بازگو مى‌كردند و از حاضران اشك مى‌گرفتند.[۱]

پانویس

  1. كيهان(روزنامه)7/4/73 ص 12 مقاله ‌«پرده‌هاى مذهبى‌». در زمينه پرده‌خوانى از جمله ر.ك: «دايره المعارف‌تشيع‌»، ج 3، ص 613.

منابع

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.

11.jpg
واقعه عاشورا
قبل از واقعه
شرح واقعه
پس از واقعه
بازتاب واقعه
وابسته ها