خزرج
«قبیله خزرج»، یکى از دو قبیله قحطانى ساکن در یثرب و منسوب به خزرج بن حارثة بن ثعلبه از گروه انصار مى باشند.[۱] موطن اصلی این قبیله یمن بود، اما به مدینه هجرت کرده بودند. آنان با قبیله اوس که بنی اعمام (پسر عموهای) آنان به شمار میرفتند دچار اختلاف شدند و مهمترین جنگهای آنان با یکدیگر دو جنگ یوم بعاث و یوم الربیح بوده است.
خزرجیان در سال یازدهم بعثت در عقبه منی با رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم پیمان بستند که به پیمان عقبه مشهور است. از آن پس خزرجیان همچنان در کنار رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بودند و در تمامی غزوات و جنگهای سپاه مسلمین شرکت میجستند.
بر اساس برخى روایات، فردى یهودى با یادآورى جنگهاى خونین بین خزرج و اوس درصدد تحریک ایشان برآمده، آتش فتنه را در میان آنان برافروخت. خداوند با نزول آیات ۱۰۰ تا ۱۰۳ سوره آل عمران (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تُطِيعُوا فَرِيقًا مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ يَرُدُّوكُمْ بَعْدَ إِيمَانِكُمْ كَافِرِينَ * ...)، ضمن اشاره به پیامدهاى مرگبار تفرقه و اختلاف، آنان را به اتحاد و الفت دعوت کرد.[۲]
برخى مفسّران مقصود از «انصار» در آیه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا أَنْصَارَ اللَّهِ كَمَا قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوَارِيِّينَ مَنْ أَنْصَارِي إِلَى اللَّهِ...»(سوره صف، ۱۴)[۳] و «طائفتان» در آیه «وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا...»(سوره حجرات، ۹)[۴] را خزرج و اوس دانسته اند.
پانویس
منابع
- فرهنگ قرآن، جلد ۱۲، صص ۵۱۸-۵۱۷.
- دانشنامه رشد.