محمدتقی شریعتی

نام کامل	محمدتقی شریعتی
زادروز	1286 شمسی
زادگاه	سبزوار
وفات	31 فروردین سال 1366
مدفن	حرم امام رضا علیه السلام
آثار	آغاز وحی، اصول عقاید و اخلاق شریعتی، امامت در نهج البلاغه، تعلیمات دینی و ...

استاد محمدتقی شریعتی معروف به «سقراط خراسان» یکی از نخبگان سیاسی و دینی معاصر کشور و پدر علی شریعتی بودند که در طول 80 سال عمر گرانقدر خود منشاء خدمات بسیاری در عرصه فرهنگی و سیاسی بوده است. استاد شریعتی در روستای مزینان سبزوار در سال 1286 شمسی در خانواده ای روحانی به دنیا آمد.

تحصیلات

ایشان بعد از فراگیری علوم مقدماتی در نزد پدر و عموی خویش در سن 20 سالگی به مشهد رفت تا تحصیلات حوزوی‌اش را در حوزهٔ علمیه مشهد ادامه دهد. پس از گذراندن دروس مقدمات و در حالی که دورهٔ سطح را آغاز نموده بود، حوزهٔ علمیه را به قصد تدریس در مدارس ملی ترک کرد و به شغل معلمی در دبستان ها و دبیرستان های مشهد اشتغال نمود و بعد از تاسیس دانشکده الهیات مشهد، در این دانشکده به تفسیر قرآن و نهج البلاغه همت گماشت. او بر این باور بود که آیندهٔ کشور به سرنوشت جوانان تحصیلکرده گره خورده‌است و باید به نحوی اسلام را بدانان آموزش داد که با ملزومات دوران مدرن همخوانی و سازگاری داشته باشد. از آنجایی که اسلامی که او از آن سخن می‌گفت با اسلامی که روحانیون سنتی مطرح می‌کردند تفاوت داشت، کار او دشوار می‌نمود.

آغاز مبارزه با کمونیست ها

استاد شریعتی در سال ۱۳۲۰ کارزاری تک‌نفره را برای نشر آنچه او روح متعالی و مترقی اسلام می‌دانست آغاز کرد. در سال ۱۳۲۳ کانون نشر حقایق اسلامی را با هدف مقابله با نفوذ بی‌خدایی که توسط کمونیست‌ها ترویج داده می‌شد، در مشهد بنیان گذارد. از دیگر اهداف تأسیس کانون، بازگرداندن روشنفکران مسلمانی بود که به دلیل احساس نفرت از کهنه‌پرستی و تاریک‌اندیشی روحانیون از اسلام روی گردانده و به آغوش کسرویست‌ها (اعتقاد به انحراف تشیع از اسلام داشتند) پناه برده بودند. با این وجود گرایش‌های مدرن و معتدل کانون نشر حقایق اسلامی، نهایتاً ضدیت مراجع قدرت شیعه در مشهد را برانگیخت. استاد شریعتی با مواضع حزب توده دربارهٔ عدالت اجتماعی و برابری موافق بود و آن‌ها را سازگار با اسلام می‌یافت؛ اما با فلسفهٔ ماده‌گرای آن مخالفت می‌کرد. همچنین معتقد بود که برخی از آیین‌ها و مراسم مذهبی تشیع پیوندی با اسلام راستین ندارند و ریشهٔ آن‌ها را در انحرافاتی می‌دید که در دوران صفویه سنگ‌بنایشان گذارده شده بود. این عقاید موجب شده بود که روحانیان سنتی در مشهد شایعه‌هایی پیرامون سنی، وهابی، و حتی بابی بودن او مطرح کنند.

هدف تاسیس کانون نشر حقایق اسلامی

شایان ذکر است که تأسیس کانون نشر حقایق اسلامی یکی ار اقدامات استاد شریعتی بود که با هدف گسترش روح متعالی و مترقی اسلام و مقابله با فعالیت‌های حزب توده و کسرویست‌ها بنیان گذارده شده بود. سرانجام روح این استاد متفکر در 31 فروردین سال 1366 دعوت حق را لبیک گفت و پیکر مطهرش در جوار مرقد امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.

آثار استاد شریعتی

1. آغاز وحی
2. اصول عقاید و اخلاق شریعتی
3. امامت در نهج البلاغه
4. تعلیمات دینی
5. تفسیر نوین
6. خلافت و ولایت از نظر قرآن و سنت
7. کارنامه کانون نشر حقایق اسلامی مشهد
8. مبانی اقتصادی در اسلام
9. مهدی موعود امم
10. علی شاهد رسالت
11. نیایش
12. وحی و نبوت در پرتو قرآن

منبع

محمد تقی شریعتی سایت رحماء (بخش دانشنامه شخصیت ها) بازیابی: یازدهم مرداد 1394