علی بن محمد لیثی واسطی

این مقاله حاصل همکاری و مشارکت جمعی از اعضای دانشنامه اسلامی در نسخه پیشین دانشنامه است. به هنگامی که اطلاعات دانشنامه از نرم افزار پیشین به نرم افزارکنونی منتقل شد آخرین ویرایش آنجا به عنوان اولین نسخه در نرم افزار جدید ثبت شد.

چنانچه علاقه مندید نام کاربری که تدوین کننده این مقاله در نسخه پیشین بوده یا بیشترین مشارکت را در تهیه آن داشته است را بدانید به صفحه مشارکت کنندگان در نسخه پیشین مراجعه کنید

ابوالحسن كافي الدين علي بن محمد بن حسن بن الليثي الواسطي تاريخ تولد و وفات او به درستي در دسترس نيست مشهور به ابن الشرفيه يا ابن الشرقيه از علماي قرن 6 هجري بوده است.

شخصيت علمي:

از زندگاني او برمي آيد كه وي واعظي برجسته بوده و در مسجد جامع واسط كه حجاج بن يوسف آن را بنا كرده بود در جمع زيادي به بيان مناقب اهل بيت مي پرداخته، او از شاگردان شيخ رشيدالدين ابوالفضل شاذان بن جبرئيل قمي است و يحيي بن حميد و علاءالدين حسين بن علي بن مهدي حسيني سبزواري از جمله شاگردان او هستند.

علامه مجلسی در جلد 78 بحارالانوار مي گويد: شيخ علي بن محمد ليثي واسطي در كتاب عيون الحكم والمواعظ و ذخيرة المعتظ والواعظ كلمات امیرالمومنین علیه السلام و كلمات بقيه ائمه اطهار علیهم السلام را آورده.

در جلد دوم مستدركات اعيان الشيعه از علامه سيد عبدالعزيز طباطبايي نقل شده: كافي الدين يا فخر الدين ابن الشرقيه از بزرگان علماي اماميه بوده و در اواخر قرن 6 مي زيسته و شايد قرن 7 را هم درك كرده باشد.

ابن الفوطی در مجمع الاداب او را معرفي كرده و برخي از اشعار وي را هم ذكر كرده، علامه ميرزا عبدالله افندي در رياض العلماء او را از جمله بزرگان علماي اماميه و با عنوان فاضل جليل و عالم كبير نبيل ياد مي كند و قطب الدين كيدري از ايشان با نام شيخ اجل عالم نام مي برد.

معرفي كتاب:

خود مولف در مقدمه نام كتاب را عيون الحكم والمواعظ و ذخيرة المعتظ والواعظ معرفي كرده اما علامه مجلسی در بحارالانوار اسم كتاب را العيون والمحاسن ذكر كرده و در جلدهاي 73، 198، 109 نام كتاب را اين گونه آورده عيون الحكم والمواعظ و بعضي جاها العيون والمواعظ ناميده است.