سوره فاطر

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

سوره ملائكه يا فاطر مکی است. حسن گويد، مگر دو آيه، «إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتابَ اللَّهِ...» و «آيه ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ...».

عدد آيات

چهل و شش آيه شامى و مدنى اخير است و 45 آيه از نظر ديگران.

اختلاف آن در هفت آيه است، «الَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ عَذابٌ شَدِيدٌ» بصرى و شامى جديد و آيه «البصير و النور» سه آيه غيربصرى، «مَنْ فِي الْقُبُور» غيرشامى است و«أَنْ تَزُولا» بصرى، «تبديلا» بصرى و شامى و مدنى اخير است.

فضيلت سوره

ابى بن كعب از پیامبر صلی الله علیه و آله روايت كرده كه فرمود: هر كس سوره ملائكه را قرائت كند، روز قيامت سه در از درهاى بهشت او را صدا مي زند كه از هر كدام از اين سه در كه خواستى وارد شو.

هدف سوره

غرض اين سوره بيان اصول سه‌ گانه دين است، يعنى يگانگى خداى تعالى در ربوبيت، و رسالت رسول خدا، و معاد و برگشتن به سوى او، كه در اين سوره بر اين سه مساله استدلال شده، و خداى تعالى براى اين منظور عده‌اى از نعمت‌هاى بزرگ آسمانى و زمينى را می‌شمارد، و تدبير متقن امر عالم را به طور عموم، و امر انسانها را به طور خصوص به رخ میكشد. و قبل از شمردن اين نعمت‌ها و شروع به استدلال، اشاره‌اى اجمالى به اين معنا می‌كند كه:گشودن در رحمت و بستن آن، و افاضه نعمت و امساك آن منحصرا كار خداى تعالى است، و می‌فرمايد:" ما يَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَحْمَةٍ فَلا مُمْسِكَ لَها ...- خدا در هر رحمتى را كه به سوى مردم باز كند كسى نيست كه آن را ببندد ...".

و باز قبل از اينكه اين اشاره اجمالى را بكند، به واسطه ‌هايى اشاره می‌كند كه رحمت و نعمت را از خداى تعالى گرفته، به خلق می‌رسانند، و آنان ملائكه هستند، كه واسطه‌ هاى بين خدا و خلقند و به همين جهت می‌ بينيم سوره فاطر با يادآورى اين وسائط شروع می‌شود [۱]

پانویس

  1. ترجمه الميزان، ج‌17، ص: 4

منابع

  • فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج‌20، ص299.
  • محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان،ج‌17، ص: 4 ، قم 1374

پیوست

متن و ترجمه سوره