حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

السلام علیک یا من بزیارته ثواب زیارت سیدالشهداء یرتجی. عبدالعظيم عليه السلام فرزند عبدالله بن علي، از نوادگان حضرت امام حسن مجتبي عليه السلام است و نسبش با چهار واسطه به آن حضرت می‌‌رسد پدرش عبدالله نام داشت و مادرش فاطمه دختر عقبه بن قيس.

ولادت با سعادت حضرت عبدالعظيم عليه السلام در چهارم ربیع الثانی سال 173 هجري قمري در شهر مقدس مدينه واقع شده است و مدت 79 سال عمر بابركت او با دوران امامت چهار امام معصوم يعني امام موسي كاظم عليه السلام، امام رضا علیه السلام، امام محمدتقي عليه السلام و امام علي‌النقي عليه السلام مقارن بوده و محضر مبارك امام رضا عليه السلام، امام محمدتقي عليه اسلام و امام هادی عليه السلام را درك كرده و احاديث فراواني از آنان روايت كرده است.

اين فرزند حضرت پيامبر صلی الله عليه و آله و سلم، از آن‌جا كه از نوادگان حضرت امام حسن مجتبي عليه السلام است به حسني شهرت يافته است. حضرت عبدالعظیم حسنی از دانشمندان و راویان حدیث مورد اعتماد اهل بیت علیهم‌السلام بوده است مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان او را صاحب کتاب خطب امیرالمومنین علیه السلام و کتاب یوم ولیله ذکر نموده است همچنین آن بزرگوار دین خود را به امام زمانش عرض کرد و حضرت تصدیق او نمود و فرمود ای ابوالقاسم این به خدا دین خداست که پسندیده برای بندگانش ثابت باش بر آن، ثابت دارد خدا تو را به قول پا بر جا در دنیا و آخرت. شیخ صدوق در کتاب صفات شیعه از امام هادی علیه السلام نقل کرده‌اند که به ایشان فرمودند: انت ولینا حقا؛ تو به حقیقت از دوستان و یاران ما هستی.

صاحب ابن عباد در احوالات آن جناب نوشته که حضرت از بیم خلفای زمان خویش (خلفای عباسی) که شیعیان را سخت آزار و اذیت می‌نمودند ترک وطن نمود و به عنوان آن که قاصد و پیک است به ری آمد و مخفی شد و در منزل یکی از شیعیان سکنی گزید.

صاحب ابن عباد در وصف علم عبدالعظیم گفته که روایت کرده ابوتراب رویانی که گفت شنیدم از ابوحماد رازی که می‌گفت وارد شدم بر حضرت امام علی النقی علیه السلام در سُرّمَن رای پس سوال کردم از آن حضرت جمله‌ای از مسائل حلال و حرام خود و جواب فرمود مسائل مرا و زمانی که کردم حضرت فرمود ای حماد هرگاه مشکل شد بر تو چیزی از امور دینت پس سوال کن آن را از عبدالعظیم ابن عبداله حسنی و سلام مرا به او برسان همچنین امام هادی علیه السلام فرمود اگر زیارت می‌کردی قبر عبدالعظیم حسنی را که نزد شماست هر آینه مثل کسی بودی که امام حسین علیه السلام را زیارت کرده باشی.

گفتار علما درباره حضرت عبدالعظیم

نجاشي در رجال خود حضرت عبدالعظيم عليه السلام را پس از ذکر شجره‌اش صاحب خطب اميرالمؤمنين عليه السلام ذکر نموده است.

مرحوم ميرزا حسين نوري محدث قرن اخير در مستدرک الوسائل صفحه 614 ذکر نام و معروفيت وي را به امانت و راستگويي و درستکاري و اهل زهد و عبادت بودن تأکيد می‌‌نمايد و از قول حضرت ابوالحسن الهادي عليه السلام پاداش زيارت او را بهشت می‌‌داند.

مرحوم کجوري در روح و ريحان از قول سيد مرتضي علم الهدي حديث عرض دين آن حضرت را نقل کرده است.

مرحوم مجلسي در هدية الزائرين ص 546 از مزارات معلوم و مشهور، مرقد منور حضرت عبدالعظيم عليه السلام را در مقابل شجره ري ذکر می‌‌کند شيخ الطائفه در رجال خود حضرت عبدالعظيم عليه السلام را از اصحاب امام هادی عليه السلام ذکر کرده و در پايان نام او را به رضي الله عنه ياد نموده که رضي الله عنه نزد اصحاب حديث با اهميت است.

علامه حلی در خلاصه الاقوال، حضرت عبدالعظيم را جزء مثقات و ممدوحين ذکر کرده مرحوم صدوق در صفحه 92 ثواب الاعمال از محاسن برقي حديثي را از حضرت عبدالعظيم عليه السلام نقل کرده و صاحب محاسن او را رضي قلمداد نموده است.

مرحوم صدوق در من لايحضره الفقيه کتاب صوم باب يوم الشک حديثي را از قول حضرت عبدالعظيم عليه السلام نقل نموده و گفته اين حديث نادر است و من جز در طريق عبدالعظيم عليه السلام نديده‌ام و او هم مرضي است، اين گفتار نهايت اعتماد را مي‌رساند. محمد ابن علي اردبيلي در جامع الرواه گفتار شيخ طوسی و نجاشي را ذکر کرده است.

مرحوم ميرداماد رحمت الله عليه در راشحه خامسه از (رواشح السماويه) گفته: واضح است که طريق عبدالعظيم حسني عليه السلام مدفون در مسجد شجره ري (حسن) شمرده شود زيرا که اهل حديث و علما رجال وي را مدح و توصيف و تمجيد نموده‌اند. اگر چه در گفتار علما به توثيق او تصريح نشده است من معتقدم افراد روشن و بصيري که در حديث تخصص داشته و در حالت رجال و محدثين مطالعات کافي دارند از اين که تصريح به توثيق اين محدث بزرگوار نشده اظهار ناراحتي می‌‌کنند و اين سکوت را زشت می‌‌شمارند، مگر حضرت هادي عليه السلام به او نفرمود، تو به حق از دوستان ما هستي اين فرمايش امام عليه السلام جامع‌ترين تعريف درباره حضرت با در نظر گرفتن شرافت، نسب و عظمت خانوادگي اوست.

عبدالعظيم عليه السلام اکنون تمام اين‌ها دلالت دارد که وي مردي شريف و بزرگوار خوش نفس و خوش عقيده بوده و اخباري که در زيارت او از امام علي‌النقي عليه السلام رسيده و محدثين بزرگي چون و ابن قولويه صدوق (آن‌ها را در کتب خود ذکر کرده‌اند) شاهد گويائي از مقام ارجمند وي در نزد معصومين عليهم‌السلام است و گفتار دو عالم بزرگوار فوق الذکر کفايت می‌‌کند که طريق حضرت عبدالعظيم عليه السلام را در درجه عالي از صحت بدانيم و اخبار و احاديث منقول وي را در اعداد ”صحاح” بشماريم مرحوم شيخ عبدالله ممقاني در تنقيح المقال درباره حضرت عبدالعظيم عليه السلام سخن گفته، نوشته است علت عدم تصريح محدثين و فقها به توثيق ايشان جلالت و بزرگواري وي را ثقه ذکر کنند، زيرا مقام آن حضرت والاتر از ثقه می‌‌باشد. مرحوم شيخ عباس قمی‌‌ در سفينه البحار گفتار صاحب بن عباد و بقيه علما را آورده و در مورد زيارت ايشان فضيلت زيادي را ذکر نموده است.