المعالم الجدیده للاصول (کتاب)
محتویات
نويسنده
آيت اللّه شهيد، سید محمدباقر صدر از علماى بزرگ حوزه علميه نجف اشرف و از چهره‌هاى درخشان فقهاى شيعه در قرن چهاردهم هجرى.
موضوع
شهيد سيد محمدباقر صدر در اين كتاب يك دوره مقدماتى علم اصول فقه را به زبانى ساده براى مبتديان و نوآموزان اين علم مطرح نموده است. وى در مقدمه كتاب تاريخچه‌اى از علم اصول و علت نياز به آن و ارتباط آن با فقه را آورده است.
انگيزه نگارش
شهيد سيد محمدباقر صدر معتقد بودند: در هر زمانى بايد آخرين نظرات در سطوح مختلف: مقدماتى، متوسطه و عالى تهيه و تدوين شود و در اختيار طلاب قرار گيرد. بيست يا سى سال بعد كه نظريات تغيير كرد، مجدداً بايد كتب جديدى تأليف شود، لذا خود به تأليف اين كتاب اقدام كردند.
وى مى‌فرمود: سزاوار نيست كه بحث هاى فقهى و اصولى از اين قاعده مستثنى باشند. شهيد صدر با استناد به همين مسأله بر بايستگى جايگزينى كتابهاى درسى اصول تأكيد مى‌كرد و بر اين باور بود كه اگر لازمه اين كار، دگرگونى اساسى در حوزه باشد بايد اين كار بشود و متنهاى آموزشى اصول تغيير كند.
ارزش و اعتبار كتاب
كتاب المعالم الجديدة در حوزه‌هاى علميه قم و نجف اشرف از همان زمان نگارش مورد توجه و عنايت اساتيد علم اصول قرار گرفت و هم اكنون اين كتاب يكى از كتابهاى درسى مدارس علمى حوزه علميه قم كه به زبان عربى تدريس مى‌كنند، مى‌باشد. مانند: مدرسة الشهيد الصدر، حوزة أهل البيت عليه‌السلام، مدرسة الإمام الهادي عليه‌السلام، مدرسة الحكمة، مدرسة موسى بن جعفر عليه‌السلام و ديگر مدارس حوزه علميه قم.
شيوه نگارش
كتاب «المعالم الجديدة» به سبكى ساده و روان براى آموزش علم اصول نگاشته شده است. مؤلف در نگارش اين كتاب در صدد معرفى علم اصول به شكلى ابتدايى و روشن براى علاقه‌مندان به فراگيرى اين علم بوده است، لذا در نگارش اين كتاب ويژگي هايى كه براى رسيدن به اين هدف بايد رعايت شود، مورد توجه قرار گرفته است.
در اين كتاب در آغاز، يكسرى اطلاعات عمومى و لازم درباره علم اصول آمده است مانند:
- رابطه ميان علم اصول و علم فقه
- اهميت علم اصول و جايگاه آن در استنباط احكام شرعى
- پيدايش علم اصول
- نياز تاريخى به علم اصول
- دانشمندان علم اصول
- آسيب شناسى علم اصول
و مباحث ارزشمند ديگر.
مباحث كتاب
مباحث اين كتاب به دو بخش تقسيم مى‌گردد: بخش اول در مقدمات و اطلاعات عمومى علم اصول است كه نيمى از كتاب را به خود اختصاص داده است.
بخش دوم در مباحث علم اصول است كه به دو نوع تقسيم مى‌گردد: نوع اول در استنباط احكام به وسيله دليل است كه شامل دليل لفظى، دليل عقلى، دليل استقرائى و تعارض ميان ادله است و نوع دوم در استنباط احكام به وسيله اصل عملى است كه شامل برائت، احتياط، تخيير، استصحاب و تعارض ميان اصول است.
تاريخ نگارش
كتاب «المعالم الجديدة» را شهيد صدر در سال 1385 هجرى قمرى نگاشته است و 12 سال بعد در سال 1397 آن را با برخى اصلاحات بازنويسى كرده و به عنوان حلقه اول نگاشته و حلقه دوم و سوم را نيز بر آن افزوده است. اين سه كتاب سه دوره كامل مقدماتى، متوسطه و عالى در علم اصول است.
مآخذ
- مقدمه كتاب المعالم الجديدة
- مقدمه كتاب دروس في علم الأصول
منابع
- نرم افزار اصول فقه، مرکز نور.
