شناسه ناقص است
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

یحیی انصاری شیرازی

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

«یحیی انصاری شیرازی» ملقب به «قدوة المتألهین» (۱۳۰۶-۱۳۹۳ ش)، از علمای معاصر شیعه و از استادان اخلاق و فلسفه در حوزه علمیه بود. مجموعه چهار جلدی ««دروس شرح‌ منظومه‌» از آثار ایشان است.

انصاری شیرازی.jpg
نام کامل یحیی انصاری شیرازی
زادروز 1306 شمسی
زادگاه داراب، فارس
وفات 14 دی 1393
مدفن قم - حرم حضرت معصومه عليها السلام

Line.png

اساتید

آیت‌الله بروجردی، علامه طباطبایی، امام خمینی، شیخ مرتضی حائری یزدی،...

شاگردان

حمیدرضا مروجی سبزواری، مهدی شب‌زنده‌دار، احمد عابدی،...

آثار

دروس شرح منظومه، مجموعه اشعار،...

ولادت و نسب

آیت‌الله‌ یحیی‌ انصاری‌ شیرازی‌ در سال‌ 1306 هجری‌ شمسی‌ در نودایجان‌ داراب‌ استان فارس دیده به جهان گشود.

پدرش مرحوم‌ شیخ محمد فخر انصاری فرزند شیخ‌ زکریای‌ نصیرالاسلام‌ انصاری‌ از سران‌ و مبارزان‌ مشروطه‌ بود و خانواده‌ او از علاقه‌‌مندان‌ به‌ خاندان‌ پاک‌ پیامبر(ص‌) بودند.

بر اساس‌ اسناد موجود نسب‌ خاندان‌ ایشان‌ به‌ جابر بن عبدالله انصاری می‌رسد.

تحصیل‌ و استادان‌

یحیی انصاری‌ شیرازی‌ پس از اتمام‌ مکتب‌خانه‌ و دو سال‌ تحصیل‌ در دبستان‌، تحصیل‌ علوم‌ دینی‌ را در زادگاه‌ خود، نودایجان‌ داراب‌ آغاز کرد. جامع المقدمات و سیوطی را نزد استادان‌ آن‌ دیار همچون‌ آیت‌‌الله‌ شیخ‌ عبدالکریم‌ انصاری‌ مدرس‌ حوزه علمیه داراب‌ فرا گرفت‌. همچنین کتاب‌ «تبصرة المتعلمین» علامه حلی را نزد عموی‌ پدر خود شیخ‌ ابوالحسن‌ انصاری‌ شیرازی‌، امام جماعت‌ مسجد وکیل‌ شیراز آموخت‌.

وی در سال‌ 1325 ش. برای‌ ادامه‌ تحصیل‌، به‌ شیراز آمد و از مدرسان‌ و استادان‌ بزرگ‌ آن‌ دیار بهره‌های‌ بسیار برد. حوزه‌ علمیه‌ شیراز در آن‌ روزگار از عنایات‌ مرجع‌ بزرگی‌ به‌‌نام‌ آیت‌الله‌ سید نورالدین‌ شیرازی‌ بهره‌مند بود و عالمان‌ بسیاری‌ در آن‌ به‌ تدریس‌ و تألیف‌ می‌پرداختند. وی‌ مطوّل و مغنی را خدمت‌ آقای‌ حاج‌ عالم‌ و مرحوم‌ حاج‌ حکیم‌ و شرح لمعه را نزد حاج‌ آقای‌ اردکانی‌ فرا گرفت‌. او خود در این‌ سال‌ها به‌ تدریس‌ منطق و ادبیات‌ نیز می‌پرداخت‌.

یحیی انصاری‌ سپس در سال‌ 1331 ش. به‌ قم مهاجرت‌ کرد. در قم‌ نیز به‌ تکمیل‌ دروس‌ سطح‌ پرداخت‌ و سپس‌ در درس‌ خارج‌ فقه و اصول علمای‌ بزرگ‌ آن‌ روزگار مانند آیت الله بروجردی، امام خمینی، شیخ مرتضی حائری یزدی و محمدعلی اراکی شرکت‌ کرد. در این‌ میان‌ به‌ تحصیل‌ فلسفه و علوم‌ عقلی‌ مانند اسفار اربعه، شفا، تمهید القواعد نیز پرداخت‌ و از استادانی‌ همچون‌ علامه طباطبایی به مدت‌ سی‌ سال‌ بهره‌ برد و از شاگردان‌ خصوصی‌ این‌ استاد به‌ شمار می‌رفت‌.

او همچنین در طول‌ سال های‌ تحصیل‌ خود همواره‌ در درس های‌ اخلاق شرکت‌ می‌جست‌ و به‌ تهذیب نفس به‌‌عنوان‌ مهم‌ترین‌ دغدغه‌ درسی‌ خود اهمیت‌ بسیار می‌داد.

فعالیت‌های‌ علمی‌ و فرهنگی‌

آیت‌‌الله‌ یحیی‌ انصاری‌ شیرازی‌ خدمات فرهنگی‌ بسیاری‌ را به‌ جامعه‌ شیعه‌ ارزانی‌ داشته‌ است‌. او با تربیت‌ شاگردان‌ عالم‌، مبارز و با اخلاق‌، همواره‌ حوزه‌های‌ علمیه‌ را یاری‌ می‌داده‌ است‌.

او تدریس‌ علوم‌ دینی‌ را از آغازین‌ سال های‌ طلبگی‌ شروع‌ کرد و به‌ تدریس‌ دروس‌ بسیاری‌ از جمله‌ تدریس‌ کتاب‌های‌ لمعه، رسائل، مکاسب، کشف‌ المراد، شرح‌ تجرید، شرح منظومه سبزواری‌، شرح‌ اشارات‌، اسفار، شرح‌ فصوص‌ قیصری‌، تمهید القواعد و مصباح‌ الانس‌، توفیق‌ یافت. همچنین‌ کتاب‌ شرح‌ منازل السائرین‌ را که‌ از کتب‌ اخلاقی‌ به‌ شمار می‌رود، تدریس‌ فرمود و به‌ تدریس‌ مجلداتی‌ از بحار الانوار که‌ در آن‌ به‌ بحث‌ معاد پرداخته‌ شده‌، اشتغال‌ داشت. حمیدرضا مروجی سبزواری، مهدی شب‌زنده‌دار و احمد عابدی از جمله شاگردان او هستند.

آیت‌الله انصاری‌ شیرازی‌ کتاب‌های‌ بسیار در زمینه‌های‌ گوناگون‌ نگاشته‌ است‌. ایشان‌ جزوات‌ و دست‌‌نوشته‌های‌ بسیاری‌ دارند که‌ به‌ چاپ‌ نرسیده‌ است‌. دروس شرح‌ منظومه‌ (در چهار جلد) و مجموعه‌ اشعار و قصائد و غزلیات‌، از آثار ایشان است.

دروس شرح منظومه - از آثار آیت‌الله انصاری شیرازی

فعالیت‌های‌ سیاسی‌

آیت‌‌الله‌ انصاری‌ شیرازی‌ در طول‌ سالیان‌ مبارزه‌ با رژیم‌ پهلوی‌، همواره‌ در خط‌ مقدم‌ حضور داشت. او که‌ علاقه‌ شدیدی‌ به‌ امام‌ خمینی‌(ره‌) داشت‌، از وی‌ به‌‌عنوان‌ کسی‌ که‌ بر شیعه‌ و اسلام‌ عزت‌ داده‌ و آن‌ را زنده‌ کرد، یاد می‌کرد و یکی‌ از مروجان‌ جدی‌ اندیشه‌ مرجعیت امام‌ خمینی‌(ره‌) در آن‌ روزگار بود.

او پس‌ از حادثه‌ مدرسه‌ فیضیه‌، به‌ سخنرانی‌ پرداخت‌ و ضمن‌ افشای‌ ماهیت‌ پلید رژیم‌ شاه‌، بر عزم‌ امام‌(ره‌) و ملت‌ برای‌ مبارزه‌ تا پیروزی‌ نهایی‌ تأکید کرد و به‌ دشمنان‌ مردم‌ هشدار داد که‌ دست‌ از اعمال‌ خود بردارند و به‌ محاصره‌ و زندان‌ امام‌(ره‌) ادامه‌ ندهند، وگرنه‌ خشم‌ ملت‌ را نمی‌توانند خاموش‌ سازند.

سخنان‌ روشنگر او در شهرهای‌ گوناگون‌ سبب شد که‌ رژیم‌ به‌ تعقیب‌ و تهدید او دست‌ بزند و او را به‌ شهرهای‌ نائین‌ و کوهدشت‌ تبعید کند. اما این‌ مجاهد نستوه‌ در آنجا نیز دست‌ از مبارزه‌ برنداشت‌. صراحت‌ و راستگویی‌ او حتی‌ در بازجویی‌ها نیز به‌ چشم‌ می‌خورد؛ به‌‌گونه‌ای‌ که‌ در پاسخ‌ به‌ پرسش‌های‌ ساواک باصراحت‌ اعلام‌ می‌کرد که‌ ضد رژیم‌ سخن‌ گفته‌ و مردم‌ را شورانده‌ است‌. این‌ مسئله‌ بازجویان‌ را به‌ اعجاب‌ و شگفت‌ واداشته‌ بود.

بخشی‌ از مبارزه‌های‌ او به‌ همکاری‌ با جامعه‌ مدرسین‌ حوزه علمیه قم مربوط‌ می‌شد؛ به‌‌گونه‌ای‌ که‌ امضای‌ او زیر بسیاری‌ از اعلامیه‌ها، از جمله‌ نامه‌ اعلام‌ مرجعیت‌ امام‌ خمینی‌(ره‌) به‌ چشم‌ می‌خورد.

او پس‌ از پیروزی‌ شکوه‌مند انقلاب‌ اسلامی‌ نیز همواره‌ مدافع‌ انقلاب‌ و آرمان‌هایی‌ که‌ خون‌ شهیدان‌ بسیاری‌ برای‌ احیای‌ آن‌ ریخته‌ شده‌، بود و از حمایت‌ و پشتیبانی‌ امام‌ خمینی‌(ره‌) و رهبر معظم‌ انقلاب‌، آیت‌‌الله‌ خامنه‌ای‌ دریغ‌ نورزید و همواره‌ جوانان‌ را به‌ حراست‌ از راه‌ انقلاب‌ و مبارزه‌ با التقاط‌ و انحراف‌ دعوت‌ می‌کرد.

وفات

مرحوم آیت الله یحیی انصاری شیرازی، سرانجام پس از یک دوره طولانی بیماری، نیمه شب ۱۴ دی ۱۳۹۳ (مصادف با ۱۲ ربیع‌الاول ۱۴۳۶ ق)، در شهر قم دعوت حق را لبیک گفت و به دیار باقی شتافت و در حرم حضرت معصومه علیها السلام به خاک سپرده شد.

آرشیو عکس و تصویر