العبقری الحسان فی احوال مولانا صاحب الزمان (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

«العَبقرىُ الحِسان فی أحوال مولانا صاحبِ الزمان»، تألیف آیت‌الله شیخ على‌اکبر نهاوندى (م، ۱۳۶۹ ق)، از آثار مشهور درباره زندگی و احوالات امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) به زبان فارسى است. اثبات مهدویت حضرت حجت، مشرّف شدگان به محضر ایشان و علائم ظهور آن حضرت، از دیگر مباحث این کتاب ارزشمند است.

Ketab113.jpg
نویسنده شیخ علی اکبر نهاوندی
موضوع زندگینامه امام زمان علیه‌السلام
زبان فارسی
تعداد جلد ۹
تحقیق حسین احمدی قمی

مؤلف

آیت الله علی اکبر نهاوندی (۱۲۷۸-۱۳۶۹ ق) از علما و فقهای بزرگ شیعه در قرن چهاردهم هجری است.

وی از علمای برجسته ای مانند میرزا محمدحسن شیرازی، سید محمدکاظم یزدی، آخوند خراسانی و میرزا حبیب الله رشتی، بهره برد.

آیت‌الله نهاوندی به گفته شاگردش آیت الله مرعشی نجفی، مهارت ویژه‌ای در علم حدیث و مقدمات آن مانند علم رجال و درایه داشت.

آیت‌الله نهاوندی بیشتر عمرش را به نگارش کتاب سپری نمود و در طول عمر بابرکت خود، حدود ۳۰ کتاب در زمینه علوم اسلامی تألیف نمود که از آن بین می توان به این کتب اشاره کرد: العبقری الحسان، البنیان الرفیع، خزینة الجواهر فی زینة المنابر، انوار المواهب فی نکت اخبار المناقب، انهار النوائب فی اسرار المصائب، جواهر الکلمات.

معرفی کتاب

کتاب «العبقری الحسان فی احوال مولانا صاحب الزمان» از مشهورترین و مفصّل ترین کتاب‌هاى نوشته شده در شرح احوال حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) است. این مجموعه درباره زندگی ظاهری، غیبت و ظهور حضرت ولی عصر علیه السلام و حکایات ملاقات کنندگان و رفع شبهات وارد شده درباره مهدویت است.

به گفته آیت الله علی اکبر نهاوندی، کتاب «العبقری الحسان»، به منزله جلد دوم کتاب دیگر ایشان به نام «انوار المواهب» است که موضوع آن، مناقب و فضائل معصومین علیهم السلام می باشد.

این کتاب در سال ۱۳۶۴ قمری به رشته تحریر درآمده است.

محتوای کتاب

کتاب «العبقری الحسان» مشتمل بر پنج بخش (بساط) و هر بساط مشتمل بر چند «عبقریه» به شرح زیر است:

  • بخش نخست کتاب که «الرفرف الاخضر فی بشارات ظهور الحجة المنتظر» نام دارد، مشتمل بر آیات قرآن و سایر کتب آسمانى و نیز پاره‌اى از اقوال کاهنان و ساحران و نیز احادیث پیامبر اکرم و اخبار وارده از ائمه اطهار علیهم‌السلام در بشارت ظهور حضرت حجت است که خود این بساط، به چند «عبقریه» و هر عبقریه به چند «رفرفه» تقسیم شده است.
  • بخش دوم کتاب یعنی «المسک الأذفر فی ولادة الحجة المنتظر و معجزاته و خوارق عاداته»، محتوى چند عبقریه و مسکه است. در این بخش نام ۴۵ نفر از علماى اهل سنت که قایل به تولد و حیات حضرت حجت هستند، آمده است.
  • بخش سوم «الصبح الأسفر فی اثبات مهدویة الحجة المنتظر» نام گرفته و شامل تعیین شخص حضرت مهدى (علیه السلام) و چند شبهه و اشکال وارده بر وجود امام، راز طول عمر، فلسفه و علل غیبت و سایر خصوصیات آن بزرگوار است. همچنین احوال معمّرین به صورت طبقه‌بندى از ۱۲۰ سال تا ۳۸۰۰ سال در آن آمده است. در این بخش همچنین از غیبت انبیاى عظام از قوم خود سخن به میان آمده است.
  • بخش چهارم «الیاقوت الاحمر فی من رأى الحجة المنتظر» نام یافته است. در این بخش نام هزار نفر یا بیشتر از کسانى که به هر نحوى از هنگام تولد تا زمان مؤلف توفیق دیدار آن امام زمان را چه در خواب و چه در بیدارى و چه در عالم کشف و شهود داشته‌اند، ذکر شده است.
  • بخش پنجم کتاب «النجم الأزهر فی علائم ظهور الحجة المنتظر» است که شامل مدح انتظار فرج و نیز بیان علائم ظهور و مباحث کلامی مربوط به رجعت امامان به استناد به احادیث و آیات قرآنی است.

لازم به ذکر است، مرحوم نهاوندى در دو بخش اول این کتاب، ۵۰ حکایت زیبا را از گذشتگان و معاصرین نقل کرده است. در بخش سوم مورد مشاهده حضرت صاحب‌الامر آمده است. در بخش چهارم به رؤیاهاى صادقه و راستین پرداخته شده و حکایت جذاب نقل شده است. در بخش پنجم نیز حکایت نقل شده و در ادامه نیز مورد قضیه مرتبط با بحث ذکر گردیده و در نهایت نیز داستان و حکایت نقل شده است.

منابع

  • گلشن ابرار، جلد۳، زندگینامه "حاج شیخ علی‌اکبر نهاوندی" از علی مصباح.
  • دانشنامه مهدویت و امام زمان عجل الله تعالی فرجه، جمعی از نویسندگان.
  • نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.