آیه ۲۰ مزمل
متن آیه
ترجمه
پروردگار تو می داند که تو و گروهی از آنان که با تو هستند نزدیک به دو ثلث شب و نیم شب و ثلث شب را به نماز می ایستید و خداست که اندازه شب و روز را معین می کند و می داند که شما هرگز حساب آن را نتوانید داشت پس توبه شما را بپذیرفت و هر چه میسر شود از قرآن بخوانید. می داند چه کسانی از شما بیمار خواهند شد و گروهی دیگر به طلب روزی خدا به سفر می روند و گروه دیگر در راه خدا به جنگ می روند پس هر چه میسر شود از آن بخوانید. نماز بگزارید و زکات بدهید و به خدا قرض الحسنه دهید و هر خیری را که برای خود پیشاپیش بفرستید، آن را نزد خدا خواهید یافت و آن پاداش بهتر است و پاداشی بزرگتر است و از خدا آمرزش بخواهید زیرا خدا آمرزنده و مهربان است.
نزول
ابوالجارود از امام باقر علیهالسلام نقل نماید که رسول خدا صلى الله علیه و آله به اقامه نماز شب مى پرداخت و مردم را نیز به ثواب اقامه آن بشارت میداد. این عمل بر مردم مشکل و سخت مینمود. از این جهت که براى خواندن نماز شب برمیخاستند و مشغول خواندن آن مى شدند در حالتى که نمیدانستند که آیا نصف از شب گذشته و یا این که دو ثلث آن گذشته است.
به همان کیفیت نماز را تا صبح میخواندند از ترس آن که مبادا وقت آن فوت شده باشد سپس این آیه نازل گردید.[۱]
عائشه گوید: وقتى که آیه 2 «قُمِ اللَّیلَ إِلَّا قَلِیلًا» نازل شد. پیامبر یک سال به نماز شب پرداخت به قسمى که پاهاى او متورم شده بود سپس این قسمت از آیه «فَاقْرَؤُا ما تَیسَّرَ مِنْهُ» نازل شد[۲] چنان که ابن عباس و دیگران نیز نقل نموده اند.[۳]
امامین باقر و صادق علیهماالسلام فرمایند: پیامبر و اصحابش تمام اوقات شب را به خواندن نماز مى پرداختند به قسمى که پاهاى آنان متورم شده بود. آن هم از کثرت قیام و این گونه نماز موجبات مشقت و زحمت فراوان خود پیامبر و اصحاب را فراهم نموده بود لذا این سوره و این آیه براى تخفیف در عبادت مزبور نازل گردید.[۴]
پانویس
منابع
- قرآن کریم، ترجمه عبدالمحمد آیتی.
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه، ص 839.