فضائل أمیر المؤمنين عليه‌السلام (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۳۰ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۰۶ توسط مهدی موسوی (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
Ketab358.jpg
نویسنده ابن عقده
موضوع فضایل امام علی علیه‌السلام
زبان عربی
تعداد جلد ۱
محقق عبدالرزاق حرزالدین

کتاب «فضائل أمیرالمؤمنین علیه‌السلام» تألیف احمد بن محمد بن سعید کوفى معروف به «ابن عقده» (م، ۳۳۲ ق)، از منابع مهم و معتبر درباره فضایل خاص امام علی (علیه‌السلام) بشمار می‌رود.

مؤلف

احمد بن محمد بن سعید کوفى معروف به «ابن عقده» (۳۳۳-۲۴۹ ق)، از محدثان نامدار زیدى مذهب در قرن چهارم هجری است که در وثاقت نقل و کثرت حفظ حدیث شهرت دارد. ابن عقده در انتقال و حفظ گنجینه عظیم روایات، بویژه احادیث شیعه، نقشی مهمی داشته و پیوسته مورد تأیید و تکریم عالمان رجال شیعه بوده است.

ابن‌ عقده‌ در حفظ حدیث‌ زبانزد بود و به‌ روایتى‌ حافظ ۱۰۰ هزار حدیث‌ بوده‌ و بر سند و متن‌ تنها ۳۰۰ هزار حدیث‌، از احادیث‌ اهل‌ بیت‌ علیهم السلام وقوف‌ داشته‌ است‌. تعداد پرشماری از محدثان، از ابن عقده روایت کرده اند؛ مانند: محمد بن‌ یعقوب‌ کلینى‌، ابوالفرج‌ اصفهانى‌، ابن‌ ابى‌ زینب‌ نعمانى‌.

ابن عقده نویسنده ای پرکار بوده و آثار فراوانی از خود به یادگار گذاشته است. برخی تألیفات او عبارتند از: فضائل علی علیه‌السلام، رجال ابن عقده، الجهر ببسم الله الرحمن الرحیم، تفسیر القرآن، الشیعة من اصحاب الحدیث، صلح الحسن علیه‌السلام و معاویة، فضل الکوفة، الشوری، الولایة و من روی غدیر خم.

محتواى کتاب

این کتاب بازسازى شده‌ى یکى از آثار ابن عقده است که محقق آن، روایات را از لابلاى متون و منابع مختلف جمع‌آورى و به شکل کتاب ارائه کرده است. مطالب کتاب «فضائل أمیرالمؤمنین (علیه‌السلام)» درباره ویژگى‌ها و مناقب امیرالمؤمنین علی‌ (علیه‌السلام) و احادیثى است که رسول خدا (صلی الله علیه وآله) درباره آن حضرت بیان فرموده است.

بیان القاب با فضیلت، اختصاصات و ویژگى‌های امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، همچنین آیات نازله در شأن امام، احادیث پیامبر، ردّ الشمس، حدیث طیر مشوی، ایمان و عدل و علم و جهاد و شجاعت امام، ازدواج با حضرت فاطمه (علیهاالسلام)، برخى از سخنان حضرت علی‌ و شهادت و زیارت آن حضرت، از جمله مطالب کتاب است. دو فصل از ۲۲ فصل کتاب نیز، به موضوع امامت و ائمه اطهار (علیهم‌السلام) به صورت کلى اختصاص دارد.

مجموع روایات این کتاب، ۲۳۶ عدد است و هر روایت با سلسله سند آن ذکر شده است.

مصحح -عبدالرزاق حرزالدین- به فصل‌بندى و تنظیم عناوین کتاب دست زده و در پاورقى به منابعى که روایات ابن عقده را از آنها جمع‌آورى کرده، ارجاع داده است.

منابع

مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه