گردآورندگان سخنان امیرالمؤمنین علیه السلام قبل از سید رضی (کتاب)
کتاب «گردآورندگان سخنان امیرالمؤمنین علیهالسلام قبل از سید رضى»، تألیف عزیزالله عطاردی (۱۳۰۷-۱۳۹۳ ش) و به زبان فارسى است. این اثر شامل مجموعهاى از اشخاصی است که از زمان حضرت علی (علیهالسلام) تا قبل از سید رضى به جمعآورى سخنان آن حضرت مبادرت ورزیدهاند.
 | |
| نویسنده | عزیزالله عطاردی |
| موضوع | گردآورندگان سخنان امام علی علیهالسلام |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
مؤلف
عزیزالله عطاردی قوچانی (۱۳۰۷-۱۳۹۳ ش)، محدث، محقق، مورخ، و لغتشناس برجسته شیعه معاصر بود. او از شاگردان سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خویی، شیخ آقا بزرگ تهرانی و سید محمدهادی میلانی بوده و موفق به اخذ اجازه روایت از برخی اساتید خود و برخی علمای اهل سنت شده است.
عزیزالله عطاردی صاحب آثار متعددی در زمینههای حدیث، تاریخ و جغرافیا، لغتشناسی و فهرستنگاری است و به تنهایی، مسند ۱۲ نفر از اهل بیت(علیهمالسلام) را نوشته است. برخی آثار او عبارتند از: مسند فاطمة الزهراء، مسند الامام الشهید ابیعبدالله الحسین، مسند الامام الباقر، مسند الامام الصادق، مسند الامام امیرالمؤمنین، امیرالمؤمنین و نهجالبلاغة.
محتوای کتاب
کتاب «گردآورندگان سخنان امیرالمؤمنین علیهالسلام» شامل مقدمه کوتاه و متن مىباشد. مقدمه مؤلف درباره نهجالبلاغه و اینکه از امام علی(علیهالسلام) خطبهها و سخنهاى فراوانى در موضوعات مختلف در کتب تاریخ و اخبار و آثار روایت شده، می باشد. و نیز گفته شده امام على(ع) بعضى از این خطبهها را در منابر مدینه، بصره و کوفه ایراد نموده است و پارهاى دیگر را در میدان جنگ و هنگام پیکار با دشمنان براى لشکریان خویش خوانده و آنها را از امور جارى آگاه نموده است.
مؤلف بعد از مقدمه، متن کتاب خویش را درباره شخصیتهاى قبل از سید رضى که هفتاد تن مىباشند، آورده است. ایشان در بیان شخصیت هر مؤلف به اختصار بسنده کرده است و در چند سطر هر شخصیت را معرفى کرده است. متن کتاب این گونه آغاز مىشود که از زمان امام على(ع) گروهى خطابههاى آن حضرت را ثبت نموده و در مجموعههایى گرد آوردهاند. هدف آنها از چنین اقدامى آن بود که آیندگان را نیز از این سرچشمههاى فضیلت و دانش سیراب نمایند و مسیر رشد و تکامل را براى آنان هموار سازند. تعدادى از این مجموعهها تا زمان شیخ طوسى و معاصرش ابوالعباس نجاشى در بغداد محفوظ و در دسترس مردم بوده است؛ اما متاسفانه این آثار هنگام ورود طغرل بیک سلجوقى به بغداد -به علت جهالت و تعصب افراد جاهل- به آتش کشیده شد و تعدادى از کتابخانههاى شیعه از بین رفته است.
مؤلف سپس به بیان شخصیتهایى که در طول تاریخ از زمان امام علی به جمعآورى سخنان آن حضرت پرداخته است. به طورى که از آثار و اخبار وارده معلوم مىشود، حارث همدانى نخستین کسى است که خطابههاى على علیهالسلام را جمعآورى کرده و کتابى در این موضوع تالیف کرده است. براى روشن شدن این موضوع، مطلبى را که در «اصول کافى» نقل شده است، ذکر مىکنیم: محمد بن یعقوب کلینى روایت مىکند که حارث اعور گفت: على(ع) در یکى از روزها بعد از اداء نماز عصر براى مردم خطبهاى خواند و مردم از سخنان بلیغ و شیواى آن حضرت در شگفت شدند و از بیانات آن جناب در توحید و خداشناسى سود بردند...».
در این مجموعه نام اشخاص زیاد دیگرى همانند: حسن بن عبدالله عسکرى، ابوالفرج اصفهانى، ابوبکر باقلانى، ابوجعفر بلاذرى، سلیم بن قیس، ابوحنیفه دینوری و... آورده شده، که تا قرن چهارم هجری ادامه پیدا کردهاند.
منابع
- "گردآورندگان سخنان امیرالمؤمنین علیهالسلام قبل از سید رضی"، ویکی نور.
