حلال
عنوان «حلال»، در مقابل «حرام» و به معنای آنچه که از لحاظ شرعی جایز است می باشد؛ خواه عملی و زبانی باشد، یا قلبی و ذهنی مانند اعتقادات.
اقسام حلال
فقها «حلال» را به دو قسم تقسیم کرده‌اند:
- فعلی که عاری از هر مصلحت و مفسده‌ای باشد، مانند برخی حرکات بدنی و یا برخی گفتارها.
- فعلی که مصلحت ملزمه با مفسده ملزمه یا مصلحت غیرملزمه با مفسده غیرملزمه در آن جمع باشد؛ به گونه‌ای که هیچ کدام بر دیگری ترجیح نداشته باشد.
قسم اول را حلال لا اقتضایی (حلال بدون اقتضا) و قسم دوم را حلال اقتضایی گویند.
قاعده حلیت
هر فعل یا قولی که از جانب شارع دلیلی بر حرمت یا وجوب آن وارد نشده باشد، «حلال» واقعی است. چنان که در مواردی شک در حلیت فعل یا قولی - به جهت عدم وصول دلیل بر حرمت یا حلیت آن - باشد، اصل در آن حلیت ظاهری است.[۱] این اصل به «قاعده حلیت» معروف است که از جمله قواعد فقهی است. در روایتی از امام صادق (علیه السلام) آمده است: «کلّ شیء هو لک حلال حتی تعلم أنه حرام بعینه ...».[۲] همه چیز بر تو حلال است، مگر آنکه به حرمت آن آگاه شوی.
برای مثال: هرگاه در حلال یا حرام بودن خوردن چیزی شک شود، با اجرای اصل حلیت، به حلال بودن آن حکم داده می‌شود، مگر آن که دلیل بر حرمت آن یافت شود. بعضی از فقها، اصل حلیت را مترادف اصل اباحه دانسته‌اند.[۳]
پانویس
منابع
مطالب مرتبط
