ملا اسدالله بروجردی
حاج ملا اسدالله بروجردی (م، ۱۲۷۱ ق)، مشهور به «حجة الاسلام»، از مجتهدان بزرگ شیعه در قرن سیزدهم و از شاگردان سید محمد مجاهد و میرزای قمی است. وی در زادگاهش بروجرد به تدریس و تصدی امور دینی پرداخت. همه مؤلفان بر دانش بسیار و دقت نظر او در مباحث فقه و اصول تصریح کرده اند.
فعالیتهای علمی
تحصیل و استادان:
اسدالله بن عبدالله بروجردی، در اوایل قرن 13 در بروجرد به دنیا آمد. از دوران و محل تحصیل او اطلاع چندانی در دست نیست، اما جاپلقی او را در شمار شاگردان سید محمد مجاهد صاحب "مفاتيح الاصول" و سید ابوالقاسم نهاوندی نام می‌برد. خوانساری و آقابزرگ طهرانی نیز به شاگردی او نزد میرزای قمی صاحب "قوانین" اشاره کرده اند. بروجردی با دختر استادش میرزای قمی ازدواج کرده و از او سه فرزند به نامهای جمال الدین محمد، فخرالدین محمد و نورالدین محمد داشته و در اجازه ای که برای آنان نوشته، به اجتهادشان تصریح کرده است.
تدریس و شاگردان: اسدالله بروجردی، بروجرد را به یکی از پایگاههای اصلی آموزش علوم دینی تبدیل کرد و در روزگار او بروجرد مرکزیت علمی یافت و شاگردان بسیاری در درس او حاضر می‌شدند. شیخ مرتضی انصاری مدتى بمدرس این بزرگوار حاضر شده و در بروجرد از افادات علمی حجة الاسلام بهره برده و در دوران ریاست علمی خود نظریات او را نقل می‌کرده است.
اعتماد السلطنه صاحب «المآثر والآثار» و آقابزرگ طهرانی عده ای دیگر از علما را که از شاگردان او بوده‌اند نام می‌برند:
- شیخ عبدالرحیم بروجردی،
- شیخ محمدرحیم بروجردی،
- شریف العلماء بیغَشی،
- شیخ علی بروجردی،
- سیّد ضیاءالدین طباطبایی بروجردی،
- ملااحمد خوانساری،
- ملامحمّدتقی گلپایگانی،
- ملااسماعیل بروجردی،
- اورنگ زیب میرزا قاجاری.
مشرب علمی:
حجة الاسلام بروجردی در فقاهت، مشربی مکاشفه آمیز داشته و قائل به انفتاح باب علم بوده (در برابر نظریه انسداد باب علم) و فتاوی او نیز غالباً در حال تغییر بوده است. خوانساری، او را سرسلسله علمی خاندانش می‌داند.
تألیفات: تنها تألیف او حاشیه یا تعلیقه ای بر "قواعد الاحکام" علامه حلّی است.
خصوصیات اخلاقی
بر عبادت و ریاضت اهتمامی بسیار داشته و در برخی منابع کراماتی از او نقل شده است. صاحب «المآثر والآثار» می گوید: از ناحيه مقدسه (ارواحنا فداه) توقيعی برای او شرف صدور یافته ان شاء الله.
شیخ اسدالله بروجردی علاوه بر مُکنت مالی، حرمت و نفوذ اجتماعی بسیاری نزد همه طبقات داشته است.
وفات
مرحوم ملا اسدالله بروجردی در محرم 1277 قمری در بروجرد در گذشت. آرامگاه خصوصی وی در میدان محمدحسن خان در خیابان وحدت بروجرد قرار گرفته است.
منابع
- دانشنامه جهان اسلام، برگرفته از مقاله «بروجردی»، شماره ۱۰۶۷.
- سایت شعائر.
