الحاشیه علی تهذیب المنطق (کتاب)
«الحاشیه علی تهذیب المنطق» از مهمترین آثار ملا عبدالله یزدی (م، 981 ق)، در موضوع علم منطق، حاشیه ای است به زبان عربی بر كتاب «تهذیب المنطق» تألیف سعدالدین تفتازانی.
مؤلف
ملا نجم‌الدین عبداللَّه یزدی (م، 981 ق) سرآمد علمای علم منطق در زمان خویش و حتی زمانهای پس از خود بوده است. عظمت آثار قلمی این فقیه فرزانه و منطقی فرهیخته بر اهل دانش و حكمت پوشیده نیست. وى همدرس مقدس اردبیلى بود و در فراگیرى علوم عقلى نزد ملا جمال‌الدین محمود تلمذ نمود.
شیخ‌بهائى، حسن بن شهید ثانى (صاحب معالم) و سید محمد بن علی عاملى (صاحب مدارك) از شاگردان او هستند.
تألیفات آخوند ملاعبدالله به دو زبان عربی و فارسی در عین استحكام و جلالت قدر، عبارات آسان دارد و برخوردار از حسن ایجاز است. برخی آثار دیگر او عبارتند از: «التجارة الرابحة فى تفسیر السورة الفاتحة»؛ «الدرة السنیة فى شرح الرسالة الالفیة»؛ حاشیه بر «حاشیه خطائى»؛ حاشیه بر «شرح شمسیه»؛ شرح «القواعد»؛ حاشیه بر «مطوّل».
اصحاب تراجم مراتب علم، تقوى و زهد او را ستوده‌اند. ملا عبدالله یزدی در اواخر دولت شاه طهماسب صفوى در 981 قمری درگذشت.
استقبال علما از حاشیه ملاعبدالله
شیخ آقا بزرگ تهرانی (صاحب الذریعه) در مبحث حاشیه می نویسد: تاكنون حواشی بسیاری بر حاشیه عالمانه آخوند ملاعبدالله بهابادی نوشته شده است. نام تعدادی از آنها ذكر می شود:
1 ـ حاشیه ی شیخ اسحاق حویزی بر حاشیه ملاعبدالله كه تا بحث قیاس پیش رفته و مشتمل بر 3000 بیت است.
3 ـ حاشیه ی ملا محمدحسین بن اسماعیل یزدی معروف به «صراط المستقیم»
5 ـ حاشیه ی شیخ محمدسعید فرزند سید محمد طباطبایی
6 ـ حاشیه ی میر صدرالدین مدرس یزدی به نام «مرصع الحواشی»
7 ـ حاشیه ی معروف به «كشف الاستار»
8 ـ حاشیه ی معروف به «تعدیل المیزان»
10 ـ حاشیه ی ملا عبدالرزاق لاهیجی
13 ـ حاشیه ی میرزا محمّد فرزند احمد علی قراچه داغی تبریزی
15 ـ حاشیه ی ملا محسن تهرانی
16 ـ حاشیه ی ملا محسن فرزند محمد طاهر قزوینی
17 ـ حاشیه ی میرزا محمد تنكابنی
18 ـ حاشیه ی میرزا محمد یزدی
19 ـ حاشیه ی سید محمدمهدی موسوی
21 ـ حاشیه ی یعقوب بختیاری حویزی
منابع
- سایت خبرگزاری رسمی حوزه.
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج۶، ص۱۵۹.
