صحابی
اصحاب و صحابه به مسلمانانی گفته می‌شود که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را ملاقات کرده و تا پایان عمر به او ایمان داشته‌اند.
محتویات
مفهوم شناسی
صحابه و اصحاب جمع صاحب به معنی معاشرت کننده است. [۱] و صحابی پیامبر به کسی گفته می‌شود که با پیامبر اسلام(ص) ملاقات کرده و هنگامی که از دنیا رفته، همچنان به او ایمان داشته و مسلمان بوده است.[۲] برخى اضافه كرده اند كه از آن حضرت روايت نيز كرده باشد. گفته شده است: صد و چهارده هزار نفر از آن حضرت روايت كرده اند.[۳]
نظر اهل سنت در مورد صحابه
اهل سنت معتقدند هر کس اطلاق نام صحابی بر او صحیح باشد، عادل است.[۴] و برخی از علمای اهل سنت، سنت صحابه را نیز همچون سنت پیامبر حجت دانسته‌اند.[۵]
نظر شیعه در مورد صحابه
از نظر شیعه، صحابه پیامبر(ص) مانند دیگر انسان‌ها هستند و عدالت هیچکس به صرف صحابه پیامبر بودن، ثابت نمی‌شود.[۶]
علاوه بر این، کارهایی که از برخی صحابه سر زده، با عدالت ناسازگار است؛ مانند اینکه به جنگ امام عادل برخاستند، انسان‌های بی‌گناه را کشتند، اموالی را به ناحق ربودند و سبّ و ناسزاگویی می‌کردند. برخی از آن‌ها جنگ با مسلمانان به راه انداختند، مسلمانان را فریفتند، سبب فتنه شدند و در پی ریاست بودند؛ منابع تاریخی بسیاری از اینها را گزارش کرده‌اند: اعمال خالد بن ولید که حتی موجب اعتراض شدید خلیفه دوم شد، اعمال مروان بن حکم در زمان عثمان، و نیز کارهای بسر بن ارطاه و مغیره بن شعبه، و ولید بن عقبه که همه اینها از صحابه بوده‌اند.[۷]
منابع مهم شناخت صحابه
- الإستیعاب في معرفة الأصحاب نوشته ابن عبد‌البر قرطبی (۴۶۳ ـ ۳۶۸ ﻫ)
- اُسْدُ الغابَه في معرفة الصحابه تالیف ابن‌اثیر جزرى (۶۳۰ـ ۵۵۵ ﻫ)
- الإصابه في تمییز الصحابه تألیف ابن‌حجر عسقلانی (۸۵۲ ـ ۷۷۳ ﻫ)
- حیاة الصحابه تألیف محمد یوسف بن محمد الیاس مشهور به کاندهلوی (۱۳۸۴ ـ ۱۳۳۵ ﻫ)[۸]
پانویس
- ↑ لسان العرب، ج 1، ص519
- ↑ ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۵۸.
- ↑ مجمع البحرين، واژه «صحب».
- ↑ الاصابة فى تمییز الصحابة، ج ۱، ص ۱۶۲
- ↑ به عنوان نمونه شاطبى در الموافقات، ج ۴، ص ۷۴.
- ↑ شهید ثانی، الرعایة فی علم الدرایة، ۱۴۰۸ق، ص۳۴۳؛ امین، اعیان الشیعة، دار التعارف، ج۱، ص۱۱۳.
- ↑ امین، اعیان الشیعة، دار التعارف، ج۱، ص۱۱۴.
- ↑ رک: رحمان ستایش، کتب رجال اهل سنت، ص73 تا 94
منابع
- ابن حجر عسقلانی، الإصابة فى تمييز الصحابة، تحقيق عادل احمد عبد الموجود و على محمد معوض، بيروت، دارالكتب العلمية، ط الأولى، 1415/م1995ق.
- ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع - دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.
- امین، سیدمحسن، أعیان الشیعة، تحقیق وتخریج حسن الامین، بیروت، دارالتعارف، بی‌تا.
- رحمان ستایش، محمدکاظم، کتب رجال اهل سنت، دانشگاه قرآن و حدیث، مرکز آموزش الکترونیکی.
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج5، ص46-45.
- ویکی شیعه، مدخل صحابه.
