مجمع البحرین فی مناقب السبطین علیهما السلام (کتاب)
مجمع البحرين في مناقب السبطين(ع)، اثر سيد ولى بن نعمت‌الله حسينى رضوى حايرى، با تحقيق سيد حسين موسوى بروجردى، به ذكر مناقب، فضايل و برخى از ويژگى‌ها و خصوصيات امام حسن(ع) و امام حسين(ع) اختصاص داشته كه به زبان عربى و در قرن دهم هجرى، نوشته شده است.
ساختار
كتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب در بيست و پنج باب، تنظيم شده است.
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، ابتدا نگاهى به زندگى‌نامه نويسنده و عصرى كه وى در آن مى‌زيسته شده و پس از معرفى برخى از آثار وى، به اقدامات صورت‌گرفته پيرامون تحقيق و تصحيح كتاب، اشاره شده است.[۱]
باب اول، به ذكر زمان و نحوه ولادت سبطين(ع) اختصاص يافته است. نويسنده بر طبق اصح اقوال، ولادت امام حسن(ع) را در مدينه، در نيمه ماه شعبان سال سوم هجرى، دانسته است. قول ديگرى نيز در اين زمينه، بيان شده كه عبارت است از نظر ابن شهرآشوب در كتاب «مناقب آل أبي‌طالب»؛ وى معتقد است ايشان در مدينه و در نيمه ماه رمضان سال سوم هجرى به دنيا آمده است.[۲]
در مورد تاريخ ولادت امام حسين(ع)، به دو قول اشاره گرديده است كه عبارتند از: قول على بن عيسى اربلی در كتاب «كشف الغمة» كه معقتد است آن حضرت در مدينه، در روز پنجم شعبان سال چهارم هجرى، ده ماه و بيست روز پس از ولادت امام حسن(ع) به دنيا آمده است و قول ابن شهرآشوب در «مناقب آل أبي‌طالب» كه بر اين باور است كه ايشان در آخر ماه ربيع‌الاول سال سوم هجرى، ديده به جهان گشوده است.[۳]
در باب دوم، به چگونگى نام‌گذارى سبطين(ع) اشاره شده و در باب سوم، كنيه و القاب ايشان، معرفى گرديده است. از جمله القاب امام حسن(ع) عبارتند از: التقي، الطيب، الزكي، السيد، السبط، الولي، الأمين، الحجة، البر، المجتبى، سبط الأول و الزاهد. برخى از القاب ذكرشده براى امام حسين(ع) نيز عبارتند از: الرشيد، الطيب، الولي، الوافي، السيد، الزكي، المبارك، الشهيد، السعيد، التابع لمرضاة الله و السبط.[۴]
در باب چهارم، نسب ايشان معرفى[۵] و در باب پنجم، استدلال‌هايى بر امامت امام حسن(ع) و امام حسين(ع) اقامه گرديده است.[۶]
در باب ششم به آياتى كه در حق سبطين(ع) وارد گرديده، اشاره شده[۷] و در باب هفتم، رواياتى نقل گرديده كه دال بر محبت و علاقه پيامبر(ص) به امام حسن(ع) و امام حسين(ع)، هر دو مى‌باشد[۸] و در باب هشتم[۹] و نهم، روايات دال بر محبت پيامبر(ص) به هريك از اين دو امام، به‌صورت مجزا، ذكر گرديده است.[۱۰]
عنوان ساير ابواب كتاب، به ترتيب عبارتند از: ذكر فضايل امام حسن(ع) و امام حسين(ع)؛ ذكر اكرام خداوند به اين دو امام؛ ذكر معجزات؛ ذكر جود و كرم؛ مكارم اخلاق؛ مدت عمر و خلافت؛ تعداد اولاد؛ زمان و نحوه شهادت؛ فضيلت زيارت اباعبدالله(ع) و فضيلت كربلا و شفا به تربت آن و...
وضعيت كتاب
فهرست مطالب؛ آيات؛ احاديث؛ آثار؛ اعلام؛ طوايف، قبايل و فرق؛ اماكن و شهرها؛ وقايع و ايام؛ اشعار و كتب مذكور در متن، در انتهاى كتاب آمده است. منابع روايات و منقولات و پاره‌اى از توضيحات، در پاورقى ذكر شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
منبع
ویکی نور
