انبیاء بنی اسرائیل

اسرائیل لقب حضرت یعقوب علیه السلام است و بنی اسرائیل دوازده سبط یا خاندان اند که آنها را از نسل دوازده پسر یعقوب می دانند. به پیامبرانی که بر قوم بنی اسرائیل مبعوث شده اند انبیاء بنی اسرائیل گفته می شود.

فلسفه ارسال انبیاء بنی‌اسرائیل

خداوند متعال برای عینیت بخشیدن به آرمان‌ها و اهداف خویش، آن گونه که برای سایر اقوام پیامبرانی می‌‌فرستد، برای قوم بنی‌اسرائیل نیز پیامبران متعدد مبعوث می‌‌کند تا قوم خویش را هدایت کرده و به مبارزه با انحرافات فکری، فرهنگی و عقیدتی با شرک و کفر برخیزند. آنان را به سمت توحید و یکتاپرستی دعوت کنند و به عمل طبق موازین الهی و برقراری عدالت اجتماعی فراخوانند، تا بر اساس روشنگری قرآن شریف که می‌‌فرماید: «أُوْلَـئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ»؛ مقتدایی عینی و عملی در زندگی اقوام و جامعه‌ی بشری قرار گیرند.

معرفی انبیاء بنی‌اسرائیل

خداوند باری تعالی برای اتمام حجت بر بندگان و ارشاد و هدایت آنان و بنا به قولی 124 هزار پیامبر برمی‌‌گزیند که از این تعداد 4 هزار تن، فقط برای قوم بنی‌اسرائیل، فرستاده شده‌اند.

اولین فرستاده‌ی این قوم، حضرت یعقوب علیه‌السلام ملقب به اسرائیل (بنده و سردار خدا) فرزند اسحاق و نوه‌ی حضرت ابراهیم علیه‌السلام است که از ایشان با نام یعقوب، 16 بار و با نام اسرائیل 2 بار در قرآن یاد شده است.

پس از حضرت یعقوب علیه‌السلام از انبیایی که صاحب شریعت نیستند؛ از حضرت یوسف، حضرت داود، حضرت سلیمان، حضرت شعیا، حضرت الیاس، حضرت یوشع، حضرت یونس، حضرت عزیر، حضرت زکریا... و از انبیاء دارای شریعت، حضرت موسی و حضرت عیسی علیهم‌السلام را می‌‌توان نام برد.

ویژگی‌های انبیاء بنی‌اسرائیل

خداوند تبارک و تعالی در قرآن کریم از انبیاء به عنوان نعمت‌های الهی و هدایت یافتگانی یاد می‌‌کند که مایه‌ی خیر و سعادت قوم خویش قرار می‌‌گیرند. آنان که افرادی انتخاب شده از میان مردم مستضعف و قشر متوسط بودند، لذا همواره مورد تهمت و آزار سران قوم، قرار می‌‌گرفتند و خطاب می‌‌شدند که: «می‌‌خواهند به این وسیله دنیای خود را تأمین کنند».

اما این پیشروان طریق معرفت، نه تنها پیرو هواهای نفسانی مردم قرار نمی‌‌گرفتند، بلکه در برابر رنج‌ها، سختی‌ها و کج‌اندیشی‌های شرک‌گرایان، شکیبایی و پایداری ورزیده و پیوسته ندا سر می‌‌دادند: «وَمَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ».

روش برخورد بنی‌اسرائیل با انبیاء

با تمام تلاش‌هایی که از طرف فرستادگان الهی بر قوم بنی‌اسرائیل انجام می‌‌گیرد، این ملت نژادپرست نه تنها به جایی نمی‌‌رسد، حتی وقتی پیام الهی را دریافت می‌‌کنند چون محتوای آن را موافق با مشتهیات نفسانیشان نمی‌‌بینند، تکبر و عناد ورزیده. فرامین الهی را تکذیب و حتی برخی را تحریف می‌‌کنند، بدین گونه که فتواهای بی‌اساس و احکام بی‌پایه و توجیه و تأویل‌های گوناگون صادر می‌‌کنند و دین حق را بازیچه و ملعبه‌ی خویش می‌‌سازند، لذا ارسال کثرت معلم بر این قوم نشان بر لجاجت و سرسختی آنان دارد و الاّ اگر می‌‌پذیرفتند و اراده می‌‌کردند با یک یا دو آموزگار می‌‌توانستند ره چندین ساله را یک شبه بپیمایند، اما نه تنها حق را نپذیرفتند بلکه جسارت را به نهایت حد خود رسانده، برخی از حاملان حق چون یحیی و ذکریا علیهماالسلام را شکنجه و سرانجام به شهادت رساندند و در حقیقت کفران رسل و کتب کردند.

بنابراین خداوند متعال در برابر این رفتارها، کلام کوبنده‌ی خود را متوجه این امت می‌‌کند و می‌‌فرماید: «إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَيَقْتُلُونَ الِّذِينَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ»؛ بی‌تردید آنان که با چشم پوشیدن از دلیل‌های روشن به آیات خدا کفر ورزند و پیام‌آوران او و نیز کسانی را که به سوی عدل و داد فرمان می‌‌دهند بدون هیچ حقی می‌‌کشند، آنان را به عذابی دردناک نوید ده.

پیامبر صلوات الله و سلام علیه می‌‌فرماید: (أشدّ الناس عذاباً یوم القیامه رجلٌ قتلٌ نبیّاً أو قتَلَهُ نبیٌّ... ثمَّ قرأ الآیه و یقتلون النبییّن بغیر الحق...؛ کسی که پیامبری را بکشد یا کسی که توسط پیامبری کشته شود، شدیدترین عذاب را در روز قیامت خواهد داشت.) سپس این آیه را قرائت کردند و در تفسیر آن فرمودند: «منظور از کسانی که شدیدترین عذاب متوجه آنان است، یهود تجاوزکارند که 43 پیامبر و فرستاده‌ی خدا را در یک یورش تجاوزکارانه در سپیده دم کشتند و به شهادت رساندند».

منابع

• قرآن کریم.
• أحسن الحدیث، سید علی‌اکبر قرشی، تهران، بنیاد بعثت، چاپ سوم 74-77، 12 جلد.
• بحارالانوار الجامعه لدرر الأخبار الائمه‌الأطهار، محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، انتشارات اسلامیه، چاپ مکرر، تهران، بی‌تا، 42 جلد.
• پژوهش‌های قرآنی، دفتر تبلیغات اسلامی ‌‌حوزه علمیه قم، انتشارات دفتر تبلیغات حوزه علمیه، سال 1376.
• تفسیر اثنی عشری، حسین بن احمد الحسینی الشاه عبدالعظیمی، تهران انتشارات میقات، پائیز 63، 10 جلد.
• تفسیر ادبی قرآن، استاد طاهری کنی، انتشارات رواق اندیشه، زمستان 77، 5 جلد.
• تفسیر مجمع البیان، ابوعلی الفضل بن الحسن الطبرسی؛ ترجمه حجت الإسلام علی کرمی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌‌ چاپ اول، پائیز 1380، 16 جلد.
• تفسیر روح الجِنان و روح الجَنان، جمال‌الدین شیخ ابوالفتوح رازی تهران، انتشارات اسلامیه، ذی الحجه الحرام 82 هجری، 12 جلد.
• تفسیر منشور جاوید، جعفر سبحانی، قم، انتشارات توحید، چاپ سوم پائیز 73، 14 جلد.
• گزیده ناسخ التواریخ (اخلاق انبیا از آدم تا خاتم)، میرزا محمدتقی سپهر، قم، انتشارات اسلامی، چاپ اول، تابستان 85، 7 جلد.